پشت پرده جشنواره فیلم فجر از زبان دبیر سابق جشنواره

لطیفی با اشاره به ثبات دبیران جشنواره های سینمایی در دنیا و تاثیرش بر آن رویداد، از داروغه زاده درباره تغییر و تحولات در جشنواره فیلم فجر به تبع تغییر مدیران و دولت‌ها پرسید که وی توضیح داد: «حقیقت این است که طی سه سال فعالیتم در جشنواره فیلم فجر، سعی شد تغییرات نداشته باشیم و امسال نیز آنطور که فراخوان را دیدم، تغییرات زیادی نسبت به سالهای پیش وجود نداشت. یعنی مهمترین بخش جشنواره که سودای سیمرغ است و نوع جوایزی که تعلق می گیرد، تفاوت آنچنانی نداشته است ولی یک مساله اجتناب ناپذیر را شاهد بودیم. جشنواره فیلم فجر، جشنواره ای دولتی محسوب می‌شود طبیعتاً با تغییر دولت‌ها دبیران جشنواره نیز تغییر می کنند و ممکن است رویکردهای جشنواره در بحث داوری و انتخاب‌ها به تبع آن دچار تغییراتی شود. سیر تغییر و تحولاتی که از ابتدا تاکنون در جشنواره فیلم فجر شاهد بودیم، خیلی منفک از سیر تغییر و تحولات جامعه و سینما نیست انگار که همزاد هم هستند و با هم دچار رشد و تغییر و تحول می‌شوند و این تحولات آزاردهنده نبودند.»

با تغییر مدیران خط مشی ها تغییر می کند
ابراهیم داروغه زاده خاطرنشان کرد: «وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نباید در حوزه فرهنگ و هنر سیاسی برخورد کند تا هر دولتی که برسرکار می‌آید شاهد تغییرات باشیم کمااینکه می‌توان این نوع جشنواره‌هایی که ملی محسوب می‌شوند، به صورت مستقل برگزار شوند و آنها نیز بر اساس خط ‌مشی کلی جامعه برگزار شوند. من منتقد این موضوع هستم که با تغییر مدیران فرهنگی و هنری خط مشی ها نیز تغییر می‌کند و معتقدم باید اینها از یکدیگر تفکیک شوند. به اعتقاد من حتی می‌توان با دبیر جشنواره فیلم فجر مستقل برخورد شود یعنی جشنواره را آنگونه ببینیم که پویاتر شود و با مدد از تجربیات گذشته ادامه پیدا کند.»
دبیر سابق جشنواره فیلم فجر در این مورد بیان کرد: «بخش اجرایی جشنواره فیلم فجر، طی این سال‌ها به ثباتی رسیده است مثل روند برگزاری جشنواره، نشست‌های تخصصی، سینماهای مردمی و رسانه. بحث دیگر موضوع انتخاب و داوری آثار است که به فاکتورهای مهمی بستگی دارد و همه آن به استقلال دبیر ارتباط پیدا نمی‌کند. اینکه برخی از فیلمسازان در جشنواره، فیلم ندارند مهمترین فاکتور است چون داوران باید از بین اهالی سینما انتخاب شوند و باید هنرمندانی انتخاب شوند که اثری در جشنواره ندارند یا در هیچکدام از فیلم‌ها مداخله یا حضوری نداشته باشند.»

نارضایتی از داوری ها جزء ذاتی جشنواره است
وی افزود: «به اعتقاد من تغییر و تحولات دولت‌ها در فرآیند برگزاری جشنواره فیلم فجر موثر نمی‌دانم و فکر می‌کنم بیشتر به حال و هوای سینما بر می‌گردد. در سه سال تجربه من، مهمترین ویژگی که جشنواره طی آن ارزیابی می‌شود، خود فیلم‌ها هستند و هر چقدر فیلم‌های بهتری در جشنواره حضور داشته باشد، جشنواره با شور و حرارت بیشتر و منتقدان و مردم با استقبال بهتری فلیم‌ها را دنبال می‌کنند. بحث بعدی، انجام داوری درست است که طبیعتاً از بین کسانی که دوست دارند در جشنواره حاضر باشند، بخشی به بخش مسابقه راه پیدا می‌کنند و تعدادی برنده می‌شوند؛ بنابراین همیشه نارضایتی جزء ذات جشنواره است.»
در ادامه لطیفی، مجری برنامه از داروغه زاده درباره تاثیر جشنواره فیلم فجر بر روند ساخت سال آینده سینما و بهتر شدن فیلم‌ها پرسید که داروغه زاده با اشاره به وجوه مختلف تاثیر جشنواره بر سینما، به فیلم اول محمدحسین مهدویان و تاثیر حضورش در جشنواره فجر و رشد و فیلمسازی‌اش اشاره کرد و گفت: «مواردی نظیر «محمدحسین مهدویان» زیاد در جشنواره فجر داشتیم؛ یکسری فیلمسازانی داریم که جوان هستند و جشنواره برای آنها فرصت کشف و مطرح شدن است و یکسری دیگر از فیلمسازان حرفه‌ای‌تر محسوب می‌شوند که مطرح شدن برایشان از درجه کمتری برخوردار است اما آنها هم دوست دارند در جشنواره دیده شوند. حتی در این مسیر فیلمسازان با دست اندرکاران فنی سینما آشنا می‌شوند تا در کارهایشان از آنها بهره بگیرند.»

دوست داشتم کسانی سیمرغ بگیرند اما رای داوران چیز دیگری بود
داروغه زاده گفت: «دبیر جشنواره فیلم فجر همیشه دوست دارد فیلم‌های خوب در جشنواره بیشتر باشد به ویژه وقتی فیلم‌ها انتخاب می‌‎شوند اما وقتی فیلم‌ها انتخاب شدند و نوبت به داوری می‌رسد، داوری‌ها سخت‌تر می شود و وقتی چند چهره شناخته شده در جشنواره حضور داشته باشند این درجه سختی بیشتر خواهد شد اما این روند جذابیت خودش را دارد. از نظر من وقتی دبیر هیات انتخاب را انتخاب می‌کند، کارش تمام می‌شود. وقتی بزرگان سینما به عنوان داور انتخاب می‌شوند و اعتبار و وزن سنگین‌تری داشته باشند، خودبه خود میزان تاثیرگذرای دبیر بر روند داوری کاسته می‌شود.»
مجری میزگرد گفتگوی ویژه برنامه «هفت» در ادامه سوالش از دبیر سابق جشنواره فجر درباره سختی‌های دبیر فجر و اینکه آیا فیلمی بوده که علیرغم تلاش‌ها، حقش نادیده گرفته شود، اظهار کرد: «اینطور بوده که دبیر؛ فیلم یا بازیگری را دوست داشته که سیمرغ بگیرد اما نشده است و این مدل خیلی اتفاق افتاد. واقعیت این است فیلم‌ها و بازیگرانی بودند که دوست داشتم سیمرغ بگیرند اما رای هیات داوران چیز دیگری بود و این، زیاد تکرار شد اما من تخصص لازم را در این زمینه نداشتم.»

مسعود نجفی: بلیت‌فروشی سینمای مردمی جشنواره فجر به صورت تک بلیت است
محمدحسین لطیفی مجری برنامه «هفت» در بخش دیگری از این برنامه با موضوع «نحوه برگزاری سی و نهمین جشنواره فیلم فجر» میزبان «مسعود نجفی»، مدیر روابط عمومی این جشنواره بود و از او درباره آخرین وضعیت داوری آثار، نمایش فیلم‌ها، سینمای رسانه و مردمی، بلیت فروشی سینماهای مردمی، پروانه نمایش فیلم‌های حاضر در جشنواره و جریان تولید در سینمای ایران و اکران آنها در سال آینده سوال پرسید.
مسعود نجفی درباره این موارد توضیح داد: «امسال مدل جدیدی را در بحث داوری آثار تجربه کردیم به سبب شرایطی که کرونا به کشور و سینما و جشنواره تحمیل کرد. چون استارت جشنواره دیر زده شد، فرصت تشکیل هیات انتخابی که به روال هرسال بود نداشتیم و داوران جشنواره به نوعی کار هیات انتخاب را نیز انجام دادند. ۱۱۰ فیلم متقاضی حضور در جشنواره بودند و در نهایت ۶۲ فیلم واجد شرایط مقررات جشنواره شدند. ترکیب داورانی که امسال به نسبت سال‌های گذشته جوان‌تر بودند باعث شد داوری با انرژی و سرعت بیشتری انجام شود و در نهایت کاندیدهای خود را اعلام کردند؛ کاندیدهایی که از ابتدا اعلام کردیم اگر نمایش آثار باشد، این کاندیدها نمایش داده می‌شوند. همچنین هر فیلمی که در این دوره جشنواره نمایش داده می‌شود، در یکی از رشته‌های موجود فنی و هنری کاندیداتوری خواهد داشت.»

برج میلاد مقر اصلی جشنواره است
وی افزود: «قرار است در سینمای رسانه که در محل مرکز همایش های برج میلاد خواهد بود این فیلم‌ها را طی ۱۰ روز به نمایش می‌گذاریم. به دلیل شرایط محیطی برج میلاد که لابی بزرگ، سقف بلند و سالن بزرگی دارد و با قوانین ستاد ملی مبارزه با کرونا قرار شد با ظرفیتی که مشخص کردند، برج میلاد مقر اصلی جشنواره باشد و در کنار آن، پردیس سینمایی ملت را نیز داریم که اختصاص به اهالی رسانه و منتقدانی دارد که به تماشای فیلم‌ها می‌نشینند. سینمای مردمی نیز به روالی که تعیین شده برنامه نمایش فیلم ها را خواهیم داشت و با ۳۰ درصد ظرفیت بلیت فروشی انجام می شود و میزبان مردم با وجود محدودیت‌های کرونایی است. بلیت‌فروشی سینماهای مردمی از طریق «سمفا» انجام می‌شود و تفاوتش در این است که به صورت گروهی نخواهد بود و امسال استثناً به صورت تکی فروخته می‌شود.»
وی گفت: «در سینمای رسانه روزی ۲ فیلم نمایش داده می‌شود و ۲ نشست برگزار خواهد شد که سعی کردیم با زمان‌بندی، زمان محدودتری اهالی رسانه را درگیر کنیم و پایان نمایش فیلم‌ها نیز زمانی خواهد بود تا دوستان قبل از پایان محدودیت تردد به منازل خود برسند. هنوز مجریان نشست‌های پرسش و پاسخ مشخص نشدند. امسال پروسه بررسی پروانه نمایش فیلم‌ها، همزمان با پروسه داوری آثار شد و هنگامی که داروان مشغول بودند، شورای پروانه نمایش نیز به موازات مشغول بود و رای صادر شد. امسال پایان مهلت ارسال نسخه دی‌سی‌پی فیلم‌ها تا ۲۰ دی اعلام شده بود اما روز ۲۰ دی اطلاعیه‌ای صادر کردیم که دبیر جشنواره به دلیل ترافیک خروجی گرفتن فیلم‌ها در استودیوها، این مهلت را چند روزی اضافه کرده است تا فیلم‌ها مراحل فنی‌شان به اتمام برسد. تفاوت امسال با سایر دوره‌های جشنواره در این است که نسخه‌های مورد ارزیابی داوران، نسخه کامل بوده و قطعا برای جشنواره نیز آماده نمایش است.»

از ۱۱۸۰ کارت سال گذشته به ۴۰۰ کارت رسیدیم
مدیر روابط عمومی جشنواره سی و نهم افزود: «امسال پنجمین سالی است که مدیریت روابط عمومی جشنواره فیلم فجر را برعهده دارم و امسال تجربه کاملا متفاوتی نسبت به سال‌های پیش با وجود کرونا داشتیم. برخی از محدودیت‌هایی که به جشنواره تحمیل شد، اتفاق خوبی بود و بازتاب خوبی داشت مثل هیات داورانی که کار هیات انتخاب را نیز انجام دادند و تجربه خوبی بود و امیدوارم در سال‌های بعد هم تکرار شود. این روند داوری، ضمن اینکه کار جشنواره را تسریع کرد، ترکیب سینمایی در آن غالب بود و از نظر انتخاب‌ها، کارکرد مفیدی داشت. تعداد رسانه‌ها را به یک سوم سال گذشته رساندیم و ظرفیتی که سال پیش، ۱۱۸۰ کارت بود امسال به حدود ۲۰۰ کارت برای برج میلاد و ۲۰۰ کارت برای ملت با توجه به عملکرد رسانه‌ها رساندیم که این مهم با همکاری رسانه‌ها محقق شد. امیدوارم این تجربه متفاوت ما تا روز پایانی جشنواره ثمرات خوبی داشته باشد.»
وی با اشاره به یکی از اتفاقات خوب سی و نهمین دوره جشنواره فجر گفت: «یکی از اتفاقات خوب برگزاری جشنواره فیلم فجر، راه افتادن جریان تولید سینمایی بود در شرایطی که افراد شغل‌هایشان را از دست داده بودند و معیشت همه به ویژه سینماگران مختل شده بود. فیلم‌ها نیز به صف اکران اضافه خواهند شد و بخشی از آنها نیز به اکران آنلاین در پلتفرم‌ها می‌رسند. جوایز جشنواره تغییری نداشته است اما سیمرغ ملی جشنواره به نام سردار شهید قاسم سلیمانی اختصاص پیدا کرده است و به فیلم‌هایی که در موضوع دفاع مقدس ساخته شدند تعلق می‌گیرد. سال گذشته این جایزه به فیلم «آبادان یازده شصت» اهدا شد و امسال نیز از بین فیلم های سینمایی، مستند و کوتاه به موضوعی که مرتبط باشد تعلق می‌گیرد.»