رئیس مرکز مشاوره و خدمات روانشناختی آذربایجان شرقی در گفت‌و‌گو با پانا:
اختلالات روانپزشکی از علت‌های مهم خودکشی است
جلوگیری از خودکشی با توجه به شخصیت فرد، امکان پذیر است
تبریز(پانا) - اختلالات روانپزشکی از علت های مهم خودکشی است که در این میان افسردگی در افرادی که تصمیم به خودکشی می گیرند، شایع تر است.
خودکشی اقدام متفاوتی نسبت به سایر مشکلات روانی است. ممکن است به آسانی درمورد بسیاری از اختلالات و مشکلات در صورت لازم گفتگو کرده و آن را حل کنیم، اما خودکشی عامل متفاوتی است که به دلایل گوناگون از جمله دعوا با اعضای خانواده، نرسیدن به اهداف، شکست عشقی و... توسط یک فرد جوان، دانش آموز یا یک بزرگسال صورت می‌گیرد.
رئیس مرکز مشاوره و خدمات روانشناختی آذربایجان شرقی، در گفت و گو با پانا در خصوص انگیزه و اقدامات پیشین فرد تصمیم گیرنده به خودکشی عنوان کرد: «در ابتدا باید توجه داشته باشیم که اخبار مرتبط با مسئله خودکشی را منتشر نکنیم و سپس بدانیم که علت خودکشی همیشه یک علت واحد نیست؛ شاید به عنوان علت آشکار ساز عاملی اتفاق بیافتد، اما قطعا علت های زمینه‌ساز دیگری هم وجود داشته است و بسیاری از عوامل دیگر هم در تصمیم گیری برای این اقدام ایفای نقش کرده اند؛ بنابراین به برخی شایعات دامن نزنیم و آنها را پخش نکنیم.»
او ادامه داد: «قدم اول برای پیشگیری، نشر ندادن اخبار مرتبط است. در قدم دوم باید اطلاعات صحیح و کاملی را در این زمینه کسب کنیم تا به موقع، پیشگیری های درست و لازم را انجام دهیم.»
این روانشناس تاکید کرد: «افراد کمی وجود دارند که به صورت ناگهانی دست به خودکشی بزنند، به این دلیل که فرد بعضی افکار، تصمیم ها، اقدامات پیشین یا انگیزه هایی را داشته که با گذشت زمان، تصمیم خود را عملی کرده است. در حدود ۹۰ درصد از موارد خودکشی، متوجه نشانه ها و تصمیمات قبلی فرد برای انجام این کار، می شویم و اگر بتوانیم در این مرحله افرادی را که به فکر خودکشی هستند، تشخیص دهیم، می توانیم پیشگیری لازم را انجام دهیم.»
اختلالات روانپزشکی، از علت‌های مهم خودکشی
وی تصریح کرد: «از علت‌های مهم خودکشی، بحث اختلالات روانپزشکی است. به این صورت که در میان افرادی که تصمیم به خودکشی می‌گیرند، نشانه‌های افسردگی، ناامیدی و بی میلی به زندگی و کاهش علایق شایع است. بنابراین اگر در فردی یکی از این نشانه ها وجود داشته باشد باید به درمان افسردگی آن فرد پرداخته شود. علت دوم، باورها و افکار نادرست در مورد مسئله خودکشی است که دلیلی بر انجام ندادن اقدامات مناسب و به موقع است. برای نمونه ممکن است عده ای این باور را داشته باشند فردی که تصمیم به خودکشی گرفته است، سرانجام این کار را انجام خواهد داد و نمی توان از به انجام رسیدن این اقدام پیشگیری کرد. پس باید این افکار را تصحیح کرده و بدانیم که اگر به موقع اقدامات پیشگیرانه انجام شود، می توان از این عمل جلوگیری کرد.»
او یکی از باورهای غلط در مورد خودکشی را اینگونه شرح داد: «از دیگر باورهای نادرست می توان به این اشاره کرد که اطرافیان فرد تصمیم گیرنده به خودکشی، حرف های او را جدی نمی گیرند و آن را ژست خودکشی تلقی می کنند؛ بنابراین حتی اگر فرد واقعا قصد خودکشی نداشته باشد، باید حرفهایش را جدی بگیریم تا به سوی اقدام به این عمل سوق داده نشود. گاهی هم فردی که ژست خودکشی را به خود می‌گیرد، پیامی از انجام کارش دارد و آن، این است که به من توجه کنید. او از انجام این کارش می خواهد اطرافیانش را متوجه حال بد خود کند و اگر نسبت به آنها بی توجهی شود، ممکن است به انجام عمل خودکشی تحریک شود. همچنین افرادی هم هستند که در مرحله آخر این عمل، از کار خود پشیمان می شوند و می خواهند به زندگی ادامه دهند اما دیگر کار از کار گذشته است. پس به عنوان مسئولیت اجتماعی که داریم باید به این افراد توجه داشته و درصورت لازم به آنها کمک کنیم.»
باید به کسانی که علائم خودکشی دارند، توجه ویژه داشته باشیم
این روانشناس در ادامه بیان کرد:« علائم خودکشی را نیز باید شناخت؛ علاوه بر نشانه های افسردگی، مشغولیت های ذهنی، سوالات متعدد در مورد مرگ و رخدادهای پس از آن، افزایش مطالعه و صحبت کردن، نشان دادن مرگ و بیماری به عنوان یک اتفاق خوشایند، محافظت نکردن از خود و نداشتن اهداف و برنامه برای زندگی حال و آینده، همچنین نوشتن وصیت نامه یا متنی که نشان از خودکشی داشته باشد و خلق و خوی غمگین و افسرده از علائم خودکشی است. بنابراین ما باید توجه ویژه به افرادی که دارای این علائم هستند، داشته باشیم.»
مدیر و موسس مرکز جامع روانشناسی و انتشاراتی پویش پندار استان، اظهار کرد: «بهترین اقدامی که باید به آن پرداخته شود، ایجاد یک فضای امن و مناسب است تا بتوان با فردی که تصمیم به خودکشی دارد، صحبت کرده و درک خود را به آنها نشان دهیم. علاوه بر این باید هیجاناتش را تایید کنیم و بپذیریم که مثلا غمگین و ناراحت است و اذیت شده، اما رفتار خودکشی را به عنوان راه حل برای وی تایید نمی کنیم و مراقب برخوردها با واکنش هایمان باشیم.»
قضاوت و راهنمایی عجولانه نکنیم
او افزود: «هنگام گفتگو نباید مشکلی را که فرد به عنوان علت تصمیمش بیان می کند، کوچک و بی اهمیت بشماریم و با این حرف که مشکل تو موضوع خیلی مهمی هم نیست، حس بد آنها را افزایش ندهیم؛ به عنوان نمونه بعضی مسائل برای خیلی از افراد حائز اهمیت هستند و برای یک شخص ممکن است مهم نباشد و گاهی موضوعی برای اکثریت بی اهمیت است اما برای فرد مورد نظر بسیار مهم است. از جمله کارهایی که نباید هنگام گفتگو انجام دهیم، می توان به قضاوت نکردن، برچسب نزدن، دفاع نکردن از طرف مقابل که موجب رنجش فرد شده است و راهنمایی عجولانه نکردن اشاره کرد. همچنین باید از فرد مورد نظر تعهد بگیریم تا زمانی که مشکلش حل نشده و راهکارهای مناسبی برایش ارائه نشده است، هیچ آسیبی به خودش نزند و از ابزاری که فراهم کرده دوری کند تا با کمک متخصصین و حتی برخی نهادهای اجتماعی به عنوان مسئول در برابر اینگونه افراد از اقدامشان پیشگیری کنیم.»
خبرنگار: رقیه عیدی
ارسال دیدگاه