ضرورت و اهمیت نیازسنجی در توسعه مدیریت منابع انسانی

امروزه، تمامی سازمان ها بر این عقیده اند که نیروی انسانی (Human Force) بزرگترین سرمایه است چرا که همه قبول دارند انسان عامل اصلی توسعه( Development) است.
فرایند توسعه و رشد، بدون مشارکت انسان (Human Cooperation) به جایی نمی رسد؛ زیرا انسان هم هدف (Aim )و هم وسیله (Tools) نیل به توسعه است.
اهمیت دادن به منابع انسانی (Human Resource) به عنوان اساس و محور کار فعالیت سازمان ها بویژه آموزش و پرورش است.
رشد دانش، مهارت کارکنان و ایجاد تغییر و تحول در انجام وظایف از جمله اموری است که سازمان ها را از ابعاد مختلف از جمله اقتصادی و اجتماعی یاری می رساند و این امر نهایتاً منجر به بهبود و افزایش عملکرد نیروی انسانی و کارکرد سازمان می شود.
از طریق نیاز سنجی( Need Assessment)، نیازها مشخص می شوند و برحسب اولویت برای حذف یا کاهش آنها اقدام می شود. آنچه در حوزه طرح و برنامه باید همه مدیران آموزشی از امروز به آن بپردازند، توجه اساسی، علمی و مبتنی بر نیاز واقعی به نیازهای آموزشی مناطق خودشان است که اشاره به چند مورد از آنها شاید خالی از لطف نباشد.
در انجام نیازسنجی آموزشی می‌بایست سه حوزه زیر را مورد تحلیل قرار دهیم: اول تحلیل سازمان است.تحلیل سازمان یکی از ورودی‌های اصلی تعیین نیازهای آموزشی است که معمولا در سازمان‌ها مغفول می‌ماند.
پاسخ به سوالات زیر به شما در شناسایی نیازهای آموزشی برگرفته از تحلیل سازمان کمک می‌کند:
استراتژی‌ها، جهت گیری‌ها و برنامه های آینده سازمان من کدامند؟
سازمان من برای رسیدن به اهداف خود به چه شایستگی‌های نیاز دارد؟
فرهنگ سازمانی و ارزش‌های کلیدی سازمان من کدامند؟ کدام رفتارها را می‌خواهم بر اساس ارزش‌ها در کارکنان تقویت کنم؟
چه چالش‌هایی پیش روی سازمانم قرار دارد؟

دوم تحلیل شغل است. وجود تجزیه و تحلیل و پاسخ به سوالات زیر در تعریف نیازهای آموزشی بر اساس تحلیل شغل کمک کننده است.
متصدی شغل چه وظایفی را باید انجام دهد و برای انجام آن به چه دانش، مهارت و ویژگی‌هایی نیاز دارد؟
متصدی شغل برای انجام وظایف(بالاتر از حد متوسط) چه شایستگی‌هایی می‌بایست داشته باشد؟(وضع مطلوب)

سوم تحلیل فرد است. تحلیل وضعیت هر یک از کارکنان سازمان برای ایفای نقش با عملکرد بالا در سازمان از طریق پاسخ به سوالات زیر؛
وضعیت فعلی شایستگی‌های فرد از نظر دانش، مهارت و ویژگی های شخصی در چه سطحی قرار دارد؟
گپ شایستگی‌ها (بین وضع موجود و وضع مطلوب) در هر یک از کارکنان چقدر است؟

* گروه طرح و برنامه اداره کل آموزش و پرورش آذربایجان شرقی