صادرات صفر در شهر ملی «نمد مالی»

به‌گزارش ایران، نمدمالی در چهارمحال و بختیاری طی سالیان گذشته به‌ لحاظ زندگی متکی بر دامپروری و شبانی و نیز کوچ‌های طولانی، اقلیم سرد و کوهستانی و وفور ماده اصلی و مورد نیاز نمد، یعنی پشم مرغوب، با زندگی مردم این منطقه عجین شده و دارای قدمت بسیار طولانی است.

به‌ گفته کارشناسان، قدمت قدیمی‌ترین نمد موجود در استان به ۲۸۰ سال قبل بازمی‌گردد. این در حالی است که بر اساس مدارک موجود که بیشتر مبتنی بر سفرنامه‌هاست، سابقه نمدمالی دراین منطقه تا یکهزار و ۶۰۰ سال پیش برآورد شده است. ‎ با ایجاد تغییراتی در نمد‌های قدیمی و تولید نمد‌های نوین متناسب با نیاز‌های روز، این هنر جای مناسبی در بین مردم پیدا کرده و هنرمندان بسیاری در این حرفه مشغول به‌کار شده اند و محصولاتی که در این کارگاه‌های جدید تولید می‌شود با استقبال روبه‌رو شده، به نحوی که شهرکرد مرکز چهارمحال و بختیاری، نامزد انتخاب شهر جهانی نمد از سوی یونسکو شده است. از سوی دیگر سودآوری اقتصادی در بازار جهانی نه تنها در احیای این هنر صنعت کهن نقش بسزایی داشته است بلکه بازار اشتغال هنرمندان جوان را نیز رونق بخشیده است؛ اما این روزها شیوع بیماری کرونا بازار این صنعت را همانند دیگر صنایع دستخوش تغییر و تحول کرده است.

گرانی مواد اولیه
معاون صنایع دستی میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان چهارمحال و بختیاری گفت: متأسفانه کرونا به صنایع مختلف بویژه صنایع دستی خسارات فراوانی را وارد کرده که جبران‌ناپذیر است. با شیوع ویروس کرونا و کسادی بازار، افزون بر ۱۵۰میلیارد ریال تولیدات صنایع دستی روی دست هنرمندان این استان مانده و بازار چندانی ندارد.
مهرداد رئیسی با اشاره به اینکه صنعتگران در حال‌حاضر در ۵۲رشته صنایع دستی در این استان مشغول به فعالیت هستند، افزود: این صنایع در قالب بافته‌های‌ داری مانند فرش‌بافی، گلیم‌بافی، جاجیم‌بافی و قالی‌بافی، چوخابافی، نمدمالی، کلاه‌مالی، گیوه دوزی، سرمه‌دوزی، منبت‌کاری، سفالگری، خورجین‌بافی، بافت سیاه‌چادر، قفل‌سازی، حجاری، گره‌چینی، احجام فلزی خاتم و مشتقات آنها از مهم‌ترین صنایع دستی شهری، روستایی و عشایری چهارمحال و بختیاری ست که شیوع ویروس کرونا، باعث به‌وجود آمدن مشکلات زیادی برای این بخش شده است. همچنین تعطیلی کارگاه‌های تولیدی به‌دلیل بلوکه شدن سرمایه مجری، توقف چرخه اقتصادی کارگاه‌ها و مشکلات در عرضه و فروش محصولات تولیدی و همچنین بیکاری کارفرمایان و نیروی انسانی زیرمجموعه آنان از مشکلات مرتبط با شیوع ویروس کرونا در سال‌جاری گزارش شده است.

این مسئول نمد را به‌ عنوان یکی از رشته‌های صنایع‌دستی در استان عنوان کرد که در عرصه تولید و اشتغال حرفی برای گفتن دارد و اظهار داشت: شهرکرد در سال ۹۷ به‌عنوان شهر ملی نمد در کشور معرفی شد. در حال‌حاضر ۲۵۰ نفر به طور مستقیم و ۲۵۰ نفر نیز به‌صورت غیرمستقیم در این حرفه مشغول فعالیت هستند و معرفی شهرکرد به‌عنوان شهر ملی نمد در واقع یک ظرفیت برای رونق در بخش اقتصادی و گردشگری به حساب می‌آید.

وی با اشاره به مشکلات کنونی نمدکاران شهرکردی، بیان کرد: گرانی مواداولیه یکی از مشکلات فعالان این حوزه است، همچنین خروج دام از کشور و خام فروشی پشم تولیدی نیز باعث شده به نوعی مواد اولیه با افزایش قیمت و گران به دست تولیدکننده برسد که همین موضوع تأثیر مستقیمی روی روند تولید گذاشته و موجب شده تا بسیاری اقدام به تعطیلی کارگاه خود کنند اما با وجود این‌که ظرفیت تولید کاهش یافته ولی کما بیش نمدمالان به کار خود ادامه می‌دهند. وی با بیان این‌که در شرایط فعلی صادرات مقدور نیست و فروش نمد در داخل کشور از طریق نمایشگاه‌های ملی مجازی به‌صورت محدود انجام می‌شود، خاطرنشان کرد: این اقدام در شرایط فعلی وجود بیماری کرونا صورت گرفته تا هنرمندان این صنعت از حداقل میزان درآمد برخوردار باشند.از این‌رو با امضای تفاهمنامه‌ای با شهرداری درصدد هستیم تا از ظرفیت‌های موجود این سازمان و همچنین ایجاد دبیرخانه شهر ملی نمد با توجه به فضاهای محیطی در سطح شهرکرد حرکتی جهت حمایت از تولیدکنندگان انجام دهیم.

صادرات در حد هیچ
رئیسی با بیان اینکه در سال‌جاری میزان صادرات این محصول به خارج از کشورصفر بوده است، عنوان کرد: عمده صادرات این محصول به کشور امریکا و تا حدودی سوئد بوده که بازاریابی در این کشور برای فروش این محصول صورت می‌گرفت اما امسال به خاطر شیوع بیماری کرونا، این صادرات انجام نگرفت. اما در سال‌های گذشته میزان صادرات این محصول چندین هزار دلار بوده است. همچنین خریدهای چمدانی این محصول و سایر صنایع دستی در سال گذشته ۱۴۰ هزار دلار به ‌صورت خرید مستقیم گردشگران از صنعتگر برآورد شده است. وی خاطرنشان کرد: دولت در راستای حمایت از فعالان حوزه صنایع‌دستی که در ایام کرونا دچار آسیب شدند، تسهیلاتی را در نظر گرفته است، همچنین اقساط تسهیلاتی که در گذشته دریافت کرده بودند امهال شد و برای پرداخت مالیات به این افراد، زمان اختصاص داده شد و تلاش شده اجاره‌بهای کارگاه‌های تولید نمد در استان که تحت مالکیت شهرداری است بخشوده یا با مبلغ کمتری دریافت شود.

معاون صنایع دستی و هنرهای سنتی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری چهارمحال و بختیاری با اشاره به اینکه تولید محصولات نمدی با روش‌های نوین موجب رونق این بخش شده است، ادامه داد: بهره‌گیری از هنرهای خلاقانه و تولید محصولات مطابق با علایق مصرف کننده موجب فروش بیشتر این محصول و رونق تولید این محصول در استان شده است. در حال حاضر ۳۵ کارگاه سنتی، ۱۲۰ کارگاه به‌صورت مشاغل خانگی (که در فرآیند تکمیل این محصول فعالیت دارند) و نیز ۱۲ کارگاه متمرکز در تولید نمد فعالیت دارند. وی بلاتکلیفی و سردرگمی به‌خاطر از دست دادن زمان تولید و فروش را جزو مهم‌ترین دغدغه‌های فعالان صنایع‌دستی استان عنوان و تصریح کرد: گران شدن مواد اولیه مصرفی، از دست دادن بازارهای سنتی فروش و از دست رفتن فرصت‌های طلایی بازار، از مهمترین مشکلات اصلی هنرمندان صنایع‌دستی است. این مسئول از ثبت جغرافیایی هنرنمدمالی خبر داد و بیان داشت: کارهای مقدماتی این اقدام صورت گرفته و پرونده آن نزدیک به ۴۰ درصد پیشرفت داشته است و بزودی شاهد ثبت جغرافیایی این اثر ملی خواهیم بود.

نیم نگاه
معاون صنایع دستی میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان چهارمحال و بختیاری: کرونا به صنایع مختلف بویژه صنایع دستی خسارات فراوانی را وارد کرده که جبران ناپذیر است. با کسادی بازار، افزون بر ۱۵۰میلیارد ریال تولیدات صنایع دستی روی دست هنرمندان این استان مانده است و بازار چندانی ندارد.