برنامه درسی رشته‌های جدید امور تربیتی و مشاوره چه فرصت‌هایی را فراهم می‌کند؟

مسعود شکوهی در گفت‌‌وگو با پانا در پاسخ به این سوال که چه عواملی باعث شد تفکیک ۲ رشته امور تربیتی و مشاوره از یکدیگر و تدوین ۲ برنامه درسی مجزا و تخصصی برای هر یک از این ۲ رشته در دستور کار قرار گیرد؟ اظهار کرد: «در طی دهه گذشته، فارغ التحصیلان رشته «راهنمایی و مشاوره (با گرایش فعالیت‌های پرورشی)» در پست مربی امور تربیتی در مدارس مشغول به خدمت شده اند. این در حالی است که بنا به تشخیص صاحب نظران این حوزه، برنامه درسی رشته مذکور با شرح وظایف سازمانی مربی امور تربیتی تناسب و تناظر لازم و کافی را نداشته است و اهداف برنامه درسی رشته مذکور تأمین کننده تمام صلاحیت‌های حرفه ای یک مربی امور تربیتی نیست.»

وی ادامه داد: «از سوی دیگر، سردرگمی فارغ التحصیلان این رشته و عدم تمایل آنها به خدمت در پست مربی امور تربیتی و ترجیح انتخاب پست مشاور مدرسه، حاکی از آن بوده است که شاخصه‌های هویت شغلی فارغ التحصیل این رشته، به شکل معناداری، بیشتر به سمت رشته و پست سازمانی «مشاور مدرسه» گرایش پیدا کرده است.»

شکوهی اضافه کرد: «رشته تحصیلی موجود «راهنمایی و مشاوره» به جای این که به تنهایی پاسخگوی نیازهای ۲ پست سازمانی مجزا بوده باشد، باعث شده است که فارغ التحصیلان این رشته ترکیبی، به سردرگمی هویتی دچار شوند و به نظر نمی‌رسد که فارغ التحصیلان این رشته، از تعهد سازمانی لازم و کافی نیز برخوردار باشند. شواهد و مستندات نشان داده است این موضوع (تلفیق شتابزده این ۲ رشته) به چالشی جدی در پیکره سازمانی وزارت متبوع تبدیل شده است.»

به گفته مدیرکل مشاوره، امور تربیتی و مراقبت در برابر آسیب‌های اجتماعی برای حفظ و ارتقای کارآمدی و اثربخشی مطلوب عملکرد سازمانی سرمایه‌های اصلی وزارت آموزش و پرورش از جمله مربیان امور تربیتی، لازم و حیاتی به نظر رسیده است که برنامه درسی (به ویژه اهداف، روش و سرفصل‌های محتوای آموزشی) رشته تحصیلی که برای تربیت مربیان امور تربیتی در دانشگاه فرهنگیان در نظر گرفته شده است، مورد بازنگری و بازنویسی قرار گیرد.

وی با بیان اینکه امروزه در نظر گرفتن حقایق موجود همچون تغییرات سبک زندگی و تحولات گسترده فرهنگی، لزوم شناسایی و اتخاذ شیوه‌های تربیتی نوین، کارا و اثر بخش را مطرح می‌کند افزود: «متناسب با شرح وظایف شغلی و رسالت و مأموریت سازمانی تعریف شده برای ۲ پست سازمانی مجزای از هم «مربی امور تربیتی» و « مشاور»، محتوای درسی خاصی نیز متناظر با اهداف آموزشی و پرورشی متفاوت برنامه‌های درسی هر یک از این ۲ رشته، در نظر گرفته شده است.»

مزایای تفکیک ۲ رشته راهنمایی و مشاوره

شکوهی در پاسخ به این سوال که تفکیک ۲ رشته راهنمایی و مشاوره از یکدیگر و تدوین برنامه درسی ویژه برای رشته امور تربیتی، چه مشکلاتی را مرتفع خواهد کرد؟ بیان کرد: «انجام این کار (در نظر گرفتن و اعمال ۲ برنامه درسی و ۲ رشته مجزا برای ۲ پست سازمانی با شرح وظایف شغلی متفاوت) می‌تواند از به وجود آمدن سردر گمی و ایجاد انتظارات دردسرآفرین برای دانشگاه فرهنگیان، فارغ التحصیلان و مدیران وزارت متبوع در مواجهه با درخواست اشتغال فارغ التحصیلان در یکی از این ۲ پست‌های سازمانی (مشاور) که اتفاقاً بر خلاف نیاز سازمانی مرکز برنامه ریزی منابع انسانی وزارت متبوع نیز است، به طور زیر بنایی پیشگیری کند.»

مدیرکل مشاوره، امور تربیتی و مراقبت در برابر آسیب‌های اجتماعی ادامه داد: «اصلاح برنامه درسی دوره کارآموزی مربیان امور تربیتی در دانشگاه فرهنگیان، با هدف کمک به ارتقای کیفیت عملکرد مربیان امور تربیتی و معاونان پرورشی مدارس، می‌تواند بخش قابل توجهی از مسائل و مشکلات موجود را مرتفع کند و بهره وری سازمانی وزارت متبوع در حوزه پرورشی و تربیتی، آن هم در مدتی طولانی را ارتقا بخشد.»

بررسی در دستور کار قرار گرفتن تصویب برنامه درسی

وی در پاسخ به این سوال که برای تصویب نهایی و اجرای برنامه درسی چه اقداماتی باید انجام گیرد؟ عنوان کرد: «برنامه درسی طراحی شده در کارگروه تخصصی تدوین برنامه درسی، در شورای برنامه ریزی درسی دانشگاه فرهنگیان مورد تأیید قرار گرفته است. هماهنگی‌های لازم در خصوص در دستور کار قرار گرفتن تصویب برنامه درسی این رشته در جلسه آتی گروه هماهنگی برنامه ریزی تربیت معلم که قرار است طی چند روز آینده برگزار شود، صورت گرفته است که البته انشالله پس از تصویب برنامه درسی در این کارگروه، لازم است که در مرحله آخر، تأییدیه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری نیز در این خصوص اخذ شود.»

شکوهی همچنین در پاسخ به این سوال که برنامه درسی رشته جدید، در کوتاه مدت و بلند مدت، چه فرصت‌هایی را برای بهبود وضعیت موجود فراهم خواهد کرد؟ گفت: «در سال تحصیلی جاری که از بهمن ماه آغاز خواهد شد، ۳۱۷۲ نفر دانشجو در رشته مربی امور تربیتی در دانشگاه فرهنگیان دوره تحصیلی خود را آغاز خواهند کرد که اگر چنانچه برنامه درسی تدوین شده اخیر برای این رشته به تصویب کارگروه هماهنگی برنامه ریزی تربیت معلم و وزارت علوم، تحقیقات و فناوری برسد، این امکان فراهم خواهد شد که دانشجویان جدید بتوانند با سیاست‌ها و اهداف آموزشی و پرورشی رشته جدید (کارشناسی پیوسته برنامه ریزی امور تربیتی) تربیت شوند. این مهم، نوید بخش نقش آفرینی تعداد قابل توجهی از مربیان امور تربیتی کارآمد و توانمند خواهد بود که می‌توانند به عنوان نقطه قوتی در حوزه سازماندهی و توانمندسازی سرمایه‌های انسانی معاونت پرورشی و فرهنگی وزارت آموزش و پرورش به شمار آیند.»

مدیرکل مشاوره، امور تربیتی و مراقبت در برابر آسیب‌های اجتماعی در پایان تاکید کرد انشالله این برنامه درسی در حوزه تربیت مربی امور تربیتی دانشگاه فرهنگیان مبنای عمل قرار خواهد گرفت که این مهم، بهره وری سازمانی وزارت متبوع در حوزه پرورشی و تربیتی را در دراز مدت و در طی ده‌ها سال خدمتِ فارغ التحصیلان این رشته، ارتقا خواهد بخشید.