شناسایی چالشهای موجود در سیستم آموزشی در پی بروز بیماری کرونا

تعطیلی حوزه آموزش یکی از مهمترین تحولات در مراکز آموزشی کشور به شمار می آید. تعطیلات اجباری مدارس سراسر کشور در پی شیوع بیماری کرونا ادامه آموزش‌ها را با اختلال مواجه کرد و روش های آموزشی جایگزین از جمله آموزش به کمک رایانه، مدرسه تلویزیون، آموزش مکاتبه ای، آموزش مجازی بود، اما به‌علت نوپا بودن آموزش مجازی در روزهای آغازین شیوع کرونا در آموزشی و پرورشی کشور انتخاب شده است؛ راهکارهایی که گرچه برای مقابله با عدم توقف آموزش و جلوگیری از عقب افتادگی دانش آموزان در کشور اتخاذ شده بود، اما به‌علت نوپا بودن آموزش مجازی در روزهای آغازین شیوع کرونا در کنار عدم برخورداری کافی برخی از مدارس دور دست از تجهیزات و نرم افزارهای مجازی، دانش آموزان و مدارس را با چالش جدید و پیچیدگی‌های خاصی روبرو کرد. در واقع حضور فناوری های اطلاعات و ارتباطات (ICT) و آموزش های برخط در اوایل رویارویی با تعطیلی مدارس بخاطر جلوگیری از شیوع بیماری کرونا، بدون بسترسازی مناسب برای دانش آموزان و حتی معلمان مورد استفاده قرار گرفت که این عدم تجانس فرهنگی مشکلات و موانعی در بهره گیری صحیح و مناسب کاربران ایجاد می کرد که توجه و شناسایی آنها در جهت رفع مشکل با هدف بهره گیری دانش آموزان از روش های نوین یادگیری با استفاده از امکانات فناورانه و الکترونیکی برخط همزمان و غیرهمزمان اهمیت و ضرورت تحقیق را به همه دوستداران حوزه تعلیم و تربیت در سراسر دنیا نمایان ساخت.
اگر چه تغییرات ناشی از کرونا در مسایل آموزشی بسیار گسترده بود، اما تجربه آموزشی حاصل از آن باعث شد در کوتاهترین زمان حتی قبل از زمانی که ویروس کرونا کنترل شود، آموزش در کلیه مقاطع تحصیلی، دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزشی بطور عام در سراسر کشور و در آموزش و پرورش بطور خاص به صورت ترکیبی از یادگیری مبتنی بر آموزش مجازی و تلویزیون، توزیع درس نامه، آموزش بوسیله یاریگران آموزش(معلمان فن یار جهادگر) با ابتکار آموزش و پرورش استان در دور افتاده ترین مناطق، یادگیری برخط پلتفرم شاد با شعار «مدرسه تعطیل می شود اما آموزش تعطیل پذیر نیست» ادامه یافت.
اگرچه در آموزش و پرورش در طول این چند ماه کارهای بسیار بزرگی در بستر زیرساختی و نرم افزاری توسط دولت محترم و در حوزه یاددهی و یادگیری و جلوگیری از عقب افتادگی درسی دانش آموزان توسط مجاهدان آموزشی و عوامل اجرایی مدارس اقدامات بسیار ارزشمندی انجام پذیرفته است و رضایتمندی اکثریت اولیا از عملکرد آموزش و پرورش را نیز به‌دنبال داشته، به‌طوریکه در روزهای اخیر هم قدردانی و قدرشناسی نمایندگان محترم مجلس یازدهم از عملکرد آموزش و پرورش به ویژه زحمات معلمان و عوامل اجرایی مدارس را شاهد بودیم، اما آگاهی از بهبود دسترسی همگانی به آموزش شرایط کرونایی، توانمندسازی آموزش معلمان، دستیابی به رشد پایدار آموزشی، غلبه بر نابرابری آموزشی، مستلزم سیستم آموزشی مناسب برای آموزش دیجیتال و آموزش از راه دور است و برای اطمینان از تحقق این امر، استانداردسازی آموزشی، نظارت و کنترل میدانی از میزان دسترسی همگانی به امکانات فناورانه است. در این بین، توجه به برخی چالشهای موجود از جمله؛ ۱-توجه به بسترهای لازم شامل نرم افزار یا اپلیکیشن مناسب جهت آموزش همزمان و غیر همزمان ۲-تسریع در نصب دکل های بی سیم وب همراه اول و استقرار مودم ایرانسل در مناطق صعب العبور و کوهستانی ۳- برطرف کردن مشکلات ناشی از برگزاری کلاسهای عملی و آزمایشگاهی در سر راه دانش آموزان متوسطه ۴- تقویت و افزایش سرعت اینترنت شبکه آموزش دانش آموزی(شاد) ۵- فعال سازی آیکون های جانبی در شاد و کاهش هزینه بهای مصرف اینترنت دانش آموزی ۶- رفع مشکلات موجود در تدریس همزمان و ناهمزمان آنلاین از جمله رفع قطعی نابه هنگام ارتباط بین معلم و دانش آموز در جریان یاددهی و یادگیری ۷- اطمینان بخشی به دانش آموزان مبنی بر عدم استرس ناشی از قطع اینترنت در جلسه آنلاین امتحانات ۸- شناسایی مشکلات جسمی، روحی و روانی ناشی از بیماری کرونا در روند آموزش دانش آموزان ۹- فعال نگهداشتن صدای مشاور در سامانه شاد و دسترسی راحت تر به مشاوران برنامه ریزی تحصیلی، بیش از پیش مورد انتظار است.
در پایان، ضمن تبریک هفته پژوهش به همه پژوهشگران عرصه تعلیم و تربیت، با توجه به مسائل و مشکلات احتمالی که بر سر راه یاددهی و یادگیری معلمان و دانش آموزان مدارس سراسر کشور به روش آنلاین در پی بیماری کرونا حاصل شده است؛ پیشنهاد می‌شود همایش برخط در سطح وزارت خانه یا استان ها مبنی بر بررسی و شناسایی چالش های آموزش مجازی برای دانش آموزان در شرایط کرونایی برگزار شود تا مدیران و مسئولین ضمن آگاهی کامل از چالش ها با هماهنگی و تعامل با ادارات ذی‌نفع به حل مسایل و مشکلات احتمالی اقدام کنند.

ساجدی فر :معاون طرح و برنامه مدیریت منابع انسانی و امور اداری آذربایجان شرقی