هدایت تحصیلی، پلی برای خودشناسی و پیشگیری از آسیب‌های روانی-اجتماعی در نوجوانان است

هم‌زمان با هفته‌ی معرفی مشاغل، اعظم گل‌کار، کارشناس مشاوره اداره آموزش و پرورش، در گفت‌وگو با پانا نقش کلیدی هدایت تحصیلی در سلامت روانی و اجتماعی دانش‌آموزان را مورد بررسی قرار داد و تأکید کرد که این فرآیند می‌تواند تأثیر چشمگیری در کاهش آسیب‌های ناشی از انتخاب نادرست رشته تحصیلی و آینده‌ی شغلی داشته باشد.

گل‌کار هدایت تحصیلی را فراتر از صرفاً انتخاب یک رشته دانست و گفت: «این مرحله از زندگی دانش‌آموز، بستر خودشناسی، کشف علایق، ارزش‌ها و توانمندی‌های فردی است. مشاوران باید دانش‌آموز را به سمت تصمیم‌گیری مسئولانه سوق دهند، زیرا یک انتخاب ناآگاهانه می‌تواند تبعاتی بلندمدت برای فرد به همراه داشته باشد.»

وی همچنین با اشاره به تأثیر مستقیم انتخاب رشته بر سلامت روانی دانش‌آموزان اظهار داشت: «هنگامی که مسیر تحصیلی براساس علاقه و شناخت فردی انتخاب نمی‌شود و تحت تأثیر فشارهای بیرونی مانند خانواده یا تصورات اجتماعی نادرست است، احتمال بروز افت تحصیلی، بی‌انگیزگی، کناره‌گیری از تحصیل و حتی بروز مشکلات روانی مانند اضطراب و افسردگی افزایش می‌یابد.»

گل‌کار سه عامل مؤثر در کیفیت هدایت تحصیلی را مهارت مشاور در برقراری ارتباط مؤثر، تعامل آگاهانه با خانواده‌ها و استفاده از ابزارهای تخصصی مانند آزمون‌های روان‌سنجی عنوان کرد و گفت: «نوجوان باید در جلسات مشاوره احساس امنیت کند و بداند که قضاوت نمی‌شود. همچنین خانواده‌ها باید بپذیرند که مسیر تحصیلی فرزندشان، متعلق به اوست نه ادامه آرزوهای آن‌ها.»

این کارشناس مشاوره پیشنهاد داد تا فرایند هدایت تحصیلی از پایه‌های تحصیلی پایین‌تر آغاز شود و صرفاً محدود به سال نهم نباشد. به گفته وی، آموزش مستمر مشاوران، افزایش مشارکت خانواده‌ها در جلسات مشاوره و اجرای برنامه‌های آشنایی با مشاغل از جمله اقداماتی است که می‌تواند به اجرای موفق این طرح کمک کند.

گل‌کار در پایان خاطرنشان کرد که هدایت تحصیلی آگاهانه، صرفاً یک تصمیم درسی نیست، بلکه اقدامی برای تقویت عزت‌نفس، کاهش آسیب‌های اجتماعی و ساختن آینده‌ای روشن‌تر برای نوجوانان است.