ایجاد فضای راهبردی عاطفی و محبت‌آمیز برای فرزندان دردوران قرنطینه خانگی

با توجه به تعطیلی واحدهای آموزشی به علت شیوع بیماری کرونا، در رابطه با چگونگی روند تحصیل فرزندان به جهت دور بودن از مدارس و و فضاهای رسمی آموزشی، روش آموزش و یادگیری از طریق فضای مجازی و آموزش آنلاین و ماندن در خانه به تجربه‌ای جدید مبدل شده است.

در این میان نقش والدین و فرزندان بسیار مهم است. والدین می­‌توانند از تنش و اضطراب مضاعف با روش‌های متعدد جلوگیری کرده و این در حالی است که در بعضی اوقات والدین و فرزندان، هر کدام حق را به خود می­‌دهند.

از سوی دیگر فرزندان هم دچار نوعی انزوای اجتماعی شده‌ و درک کاملی از شرایط فعلی ندارند و از ابتدایی‌ترین سرگرمی­‌ها مثل رفتن به پارک، بازی و رفت و آمد با دوستان و همسالان و ...محروم هستند و از اینکه همه اوقات را در خانه و زیر نگاه والدین هستند، احساس ناراحتی می‌کنند و همچنین با والدینی مواجه هستیم که نگران وضعیت سلامتی فرزندان خود هستند، که کلاس‌­های آنلاین را به صورت جدی در خانه نمی‌­گذرانند، ساعات زیادی را در رایانه و شبکه­‌های مجازی سپری می­‌کنند و ساعات خواب آنها و زمان هدررفت آنها نیز افزایش یافته است.

در جهت تبیین هرچه بهتر موضوعات مذکور، داوود مرآتی مدرس بازنشسته دانشگاه و کارشناس آموزش خانواده آموزش و پرورش شهرستان اسلامشهر در گفت و گو با پانا و در رابطه با نقش والدین در کمک به ایجاد فضای ایده‌آل جهت تحصیل فرزندان خود در دوران کرونایی، اظهار کرد: انسان‌ها در شرایط بحرانی نقش‌های متفاوتی ازجمله قربانی‌بودن، آزارگری و مسئولیت‌پذیری را به نمایش گذاشته و به ایفای نقش می‌پردازند و در جهت اجرای این نقش‌ها باید گفت زمانی که ما از پذیرش مسئولیت عمل، فکر و اقدام خود سر باز می‌زنیم، در نقش قربانی ظاهر شویم واکنش‌های متفاوتی را در این نقش و در پیرامون خود داریم، مثلا واکنش‌های والدین به انتقاد از شرایط موجود و بحرانی بودن آن منتهی می‌شود و فضای روانی و آرامش منزل را ازبین می‌برد.

او در ادامه افزود: والدین در بعضی موارد در نقش آزارگری، خود را قربانی می‌بینند و به دفاع از خود به رفتار پرخاشگری و خشن روی می‌آورند و در نتیجه به این نکته مهم می‌رسیم که آن راهزن که دار و ندار ما را به تاراج می‌برد اندیشه منفی است و به قول گلاسر از علمای روانشناسی، ما به عنوان والدین باید مسئولیت‌پذیر باشیم و ارضای نیازهای شخصی را با توجه به هزینه دیگران پاسخ ندهیم و این واقعیت را بپذیریم که با رفتار منطقی، اتخاذ تصمیمات عالی و مدیریت شرایط، مسئولیت تصمیمات خود را پذیرفته و به فرزندان خود نیز انتقال دهیم.

مرآتی تصریح کرد: والدین در رابطه با ایجاد شرایط تحصیلی خوب در خانه همچنین می‌توانند از سه راهبرد عقلانی، رفتاری و عاطفی استفاده کنند، به این صورت که در راهبرد عقلانی انسان عاقل اطلاعات لازم را با آگاهی جمع‌آوری کرده و با تصمیم عاقلانه و کسب تجربه و بهره‌گیری از مشاوره به تربیت دیگران می‌پردازد.

او گفت: در راهبرد رفتاری که با عمل از انسان سر‌ می‌زند، می‌توان فضای آرامش رفتار صحیح در خانواده را با پرخاشگری و داد و بیداد برهم زد که اوضاع سخت خواهد شد. گاهی اوقات هم تسلیم خواسته‌های غیر منطقی فرزندان خود می‌شویم و کوتاه می‌آییم و در مرحله دیگر خانواده هم با رفتار منفعلانه نسبت به شرایط بی‌تفاوت می شود و منتظر تغییر شرایط محیط می‌ماند و در مجموع به کارگیری این سه روش موفقیتی در بر ندارد و در این میان با ایجاد فضای راهبرد عاطفی، مهرورزی و محبت آمیز در زمانی که درگیر کرونا هستیم، واقع‌بینانه‌ترین روش است.

این مدرس آموزش خانواده بیان کرد: گاهی اوقات آرامش ما در فکر نکردن به چیزهایی است که ارزش تفکر ندارند و این هنر است که در رفتار با فرزندان خود کاهش توقعات و انتظارات موثر مبتنی بر توانمندی آنان را داشته باشیم و با همفکری و همدلی آنها را در این شرایط سخت ماندن و تحصیل در خانه یاری و فضای آرامی ایجاد کنیم و در این راستا تمرین آرامش را اول باید خود والدین داشته باشند و سپس به فرزندان انتقال دهند، زیرا فرزندان ما از تفاوت تجربی و ارزشی نسبت به طبیعت برخوردارند و از آموخته‌های دانشی و تجربه، مانند ما برخوردار نیستند و قدرت استفاده از سلاح تربیت در والدین بیشتر است و همیشه سعی کنیم ذهن خود و فرزندانمان را درگیر مسائل منفی نکنیم.

این مدرس بازنشسته دانشگاه خاطرنشان کرد: انسان‌ها نیاز پاسخگویی به ارضای خواسته‌های خود از جمله، عشق، قدرت، آزادی، تفریح و سزگرمی دارند و انسان موجودی مدنی است و پاسخ بعضی از نیازها لازمه‌اش ارتباط با دیگران است که در این دوران کرونا که ما و فرزندان خود محصور در محیط خانه و قرنطینه هستیم بسیار سخت است، بر فرض مثال اگر گرسنه شویم به سر یخچال می رویم و با خوردن نان و پنیر خود را سیر می‌کنیم، ولی در زمینه ارتباط با دیگران نمی‌توانیم به تنهایی عمل کنیم و نیاز به صحبت و دیدار با دیگران داریم و گوش دادن به موسیقی و کارهای انفرادی هم تا جایی ما را راضی خواهد کرد و در مجموع ما موجودی اجتماعی هستیم.

مرآتی اظهارکرد: والدین در این دوران کرونایی می‌توانند از روش‌هایی مانند، بازی‌های فکری، رایانه‌ای، بومی،سنتی، مشارکت در طراحی فغالیت علمی، اجرای برنامه‌های مشترک از جمله، قصه، سرودن شعر، و...با توجه به اقتضای سن فرزندان، به احساس تنهایی فرزندان خود پاسخ داده و در این‌جا مرز بین خانواده سالم و خلاق از دیگر خانواده‌ها مشخص خواهد شد و والدین با کمی مطالعه و خلاقیت می‌توانند در تربیت و آموزش صحیح فرزندان خود کوشا بوده و یاس و ناامیدی را در آنان از بین ببرند.

خبرنگار: ساسان حق شناس