کریمی: برای تحول بزرگ در آموزش ابتدایی باید پیش‌دبستانی را اجباری کنیم

نشست خبری بزرگداشت هفته پژوهش امروز چهارشنبه ۱۹ آذرماه ۹۹ در پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش برگزار شد.

فرهاد کریمی، رئیس پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش و رئیس ستاد بزرگداشت هفته پژوهش با تاکید براینکه اجرایی شدن برنامه‌های زیرنظام پژوهش و ارزشیابی در پژوهشگاه پیگیری می‌شود گفت: بخش قابل توجهی از این زیرنظام اجرایی شده و زمینه‌های عملیاتی آن فراهم شده است. در همین چارچوب بخش‌هایی از برنامه‌های زیرنظام اصلاح و سرعت دهی به فرایندهای پژوهشی و غیره در برنامه‌های پژوهشگاه لحاظ شده است.

کریمی با بیان اینکه مطالعات رصدی تحولات، پژوهش‌های طولی، روند پژوهی‌ها و... نیز دنبال می‌شود اشاره کرد: این موضوع در قالب توسعه نوآوری‌های آموزشی پژوهش بنیان که از ظرفیت‌های مهم است در دستورکار است.

رئیس پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش ادامه داد: در حوزه انتشارات نیز کارهای اساسی در حال انجام است و حجم تولیدات پژوهشی افزایش قابل توجهی داشته است؛ در حوزه توسعه فرهنگ پژوهش نیز یکی از ظرفیت‌های عملیاتی مهم توسعه برنامه مدرسه پژوهش محور است. در هفته پژوهش امسال شاهد مجموعه ای از فعالیت‌های علمی و پژوهشی همکاران بودیم. شعار امسال با توجه به موکدات مهم سندتحول و زیر نظام پژوهش، مدرسه پژوهش محور، معلم پژوهنده و دانش آموز پرسشگر است.

کریمی با بیان اینکه پیشران اصلی سند تحول از نگاه ما مدارس هستند افزود: در حوزه پژوهش نیز مدرسه است که می‌تواند ظرفیت‌های عملیاتی جدی از بعد سخت افزاری و نرم افزاری را در اختیار آموزش و پرورش قرار دهد. چون در سند تحول فاصله گرفتن از روحیه حافظه محوری مورد توجه است، نگاه پرسشگرانه و پژوهش محور دانش‌آموزان در مدرسه بسیار مهم و پیش برنده است. این فرایند فرهنگی با استفاده از ابزار علم می‌تواند به فکر راه حل‌های مواجهه و حل مسائل پیرامونی باشد. در مدرسه ۳ ضلع و بازیگر اصلی معلم، مدیر و دانش‌آموز را داریم که این سه ضلع ظرفیت و رکن تعلیم و تربیت پیشرفته تلقی می‌شوند.

رئیس پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش با بیان اینکه چارچوب فعالیت‌های هفته پژوهش به علت شرایط خاص ناشی از کرونا به سمت فضای مجازی سوق پیدا کرده است عنوان کرد پژوهشگران برتر در حوزه‌های مختلف شناسایی و در هفته پژوهش معرفی می‌شوند. همچنین فراخوانی در راستای عملکرد مدارس پژوهش محور داشتیم که آثار خوبی رسیده و نتایج آن در هفته پژوهش اعلام می‌شود.

کریمی با اشاره به بیانیه گام دوم انقلاب که افق پژوهشی آینده را ترسیم می‌کند تاکید کرد برنامه‌هایی را با توجه به مفاد بیانیه تنظیم کرده ایم. زیرنظام پژوهش و اساسنامه پژوهشگاه مطالعات نیز اسناد مهم دیگر در حوزه کاری ما هستند که برنامه‌هایمان بر اساس آنها طراحی و اجرا می‌شود.

رئیس پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش درباره موضوع ادغام دو معاونت پژوهشی و برنامه‌ریزی و پشتیبانی اظهار کرد: یکی از ضرورت‌های عملیاتی پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش این است که عکس العمل مناسبی به اتفاقات پیرامون خود داشته باشد. معاونت پژوهشی و برنامه ریزی امروز درهم ادغام شده اند که البته ما همان زمان در موقع وزارت آقای بطحایی موضوع را مطرح کردیم و از عواقب حذف این معاونت گفتیم و پاسخ ما لزوم کوچک سازی ادارات در حد ۱۵ درصد بود.

وی افزود: ساختار معاونت پژوهشی در گذشته همواره شکست و گسستی با امور مالی داشت که باعث رنجش همکاران می‌شد اما امروز امکان استفاده از ظرفیت‌های مالی برای پژوهش ها بیش از پیش میسر شده است و امیدواریم که شاهد بهره گیری بیشتر از منابع مالی خصوصا در بخش یک درصد منابع باشیم. خود من موافق ادغام دو معاونت نبودم اما تصمیم‌گیری نهایی باید بر اساس ظرفیت‌های نهایی صورت بگیرد. ما حداکثر تلاش خود را بکار می‌بندیم تا از ظرفیت‌های این بخش به نحو مناسب استفاده کنیم.

کریمی خاطرنشان کرد: شورای سیاستگذاری و هماهنگی تحقیق و توسعه آموزش و پرورش امروز بسیار مورد توجه قرار دارد و دبیری شورا برعهده پژوهشگاه است که یکی از ظرفیت‌های اصلی پژوهش در وزارتخانه خواهد بود.

رئیس پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش درباره نقش پژوهشگاه در لایحه رتبه بندی گفت: ما طی سه نشست به موضوع لایحه رتبه بندی ورود و دیدگاه‌های خود را مطرح کردیم که مورد توجه قرار گرفته است. از جمله نکات مطرح شده توجه به ظرفیت‌های پژوهشی معلمان بوده است. آخرین نگارش لایحه رتبه بندی در دست بررسی است تا آخرین تغییرات هم روی آن اعلام شود.

وی درباره آموزش‌های غیرحضوری نیز اظهار کرد: اکنون مدارس با وضعیت قابل قبول آموزش حضوری فاصله دارند. بر اساس نیازهایی که در سیستم وجود دارد باید تصمیم گیری صورت گیرد که به نظر می‌رسد تصمیم بر ادامه آموزش‌ها به صورت مجازی معقول و منطقی به نظر می‌رسد تا زمانی که مخاطرات آموزش حضوری از حیث سلامت دانش‌آموزان کاهش یابد. در ۹ ماه اخیر مجموعه پژوهش‌های انجام شده در قالب یک مجموعه جمع آوری شده است. علاوه بر سه پژوهش جامع انجام شده، درباره دیدگاه‌های والدین در زمینه آموزش‌های مجازی و مدرسه تلویزیونی تحقیقی نیز در حال انجام است.

کریمی درباره پژوهش‌های مرتبط با دوره کرونا در ماه‌های اخیر گفت: پژوهش‌هایی درباره شبکه شاد و مشکلات معلمان و دانش‌آموزان انجام شد. تیرماه گدشته این پژوهش انجام و نقاط قوت و ضعف آن بررسی شد. درباره مدرسه تلویزیونی هم پژوهشی انجام که در نهایت مطرح شد که ظرفیت‌های استفاده مطلوب از شاد و مدرسه تلویزیونی باید فراهم شود. مستندسازی تجارب معلمان و مدیران در دوره کرونا مورد توجه قرار گرفت. همچنین درباره ارزشیابی‌ها تحقیقاتی انجام شد که بر اساس این تحقیقات ما باید به ارزشیابی حضوری توجه بیشتری داشته باشیم.

وی با بیان اینکه ۲۲ تا ۲۷ آذر ماه به عنوان هفته پژوهش نامگذاری شده است گفت: در روز نخست با حضور دو وزیر شاهد تقدیر از دانش‌آموزان پژوهشگر خواهیم بود. در روز سوم که روز ملی پژوهش است نیز مراسم ملی تقدیر از پژوهشگران اجرا و برگزیدگان ۱۰ بخش معرفی خواهند شد.

رئیس پژوهشگاه با اشاره به اینکه از بین ۳۴۰۰ دانش‌آموز پژوهشگر در دوره ابتدایی و یک میلیون و ۷۰۰ هزار دانش‌آموز پژوهشگر در دوره متوسطه داریم که آثاری ارسال کرده اند و ۳۱ دانش‌آموز پژوهنده تقدیر می‌شود اظهار کرد: ۳ دانش‌آموز هنرستانی هستند که آثارشان در جشنواره معرفی خواهد شد. آثار دانش‌آموزان پژوهشگر برتر منتشر خواهد شد. همچنین امسال آثار معلمان پژوهنده به دست ما رسیده و آثار برگزیده معرفی می‌شوند، شبکه معلمان پژوهنده را نیز تشکیل داده ایم.

وی درباره بودجه پژوهش در سال ۱۴۰۰ اظهار کرد: با همت وزیر شاهد رشد ۴۰ درصدی در بودجه بودیم که همین کافی نیست. اگر بتوانیم از ظرفیت یک درصد منابع استفاده کنیم قطعا شاهد پیشرفت‌های بزرگی در بخش پژوهش خواهیم بود.

کریمی نتایج آزمون‌های بین المللی تیمز و پرلز را شاخص مهمی در آموزش ابتدایی عنوان کرد و گفت: اگر بخواهیم شاهد تحولات بزرگ در تیمز و پرلز و آموزش ابتدایی باشیم باید پیش‌دبستانی را اجباری کنیم. دولت باید بتواند زمینه آموزش رایگان را برای همه افراد حتی به مدت دوسال فراهم کند. کشورهایی که بالاترین امتیاز را در آزمون‌های تیمز و پرلز دارند همگی پیش‌دبستانی اجباری را در نظام آموزشی خود اجرا کردند.

وی درباره پژوهش های مرتبط با کتب درسی گفت: ما طی سه سال اخیر ۷۰ پژوهش در حوزه کتاب‌های درسی انحام دادیم و نتیجه را در اختیار همکاران مان در سازمان پژوهش قرار دادیم. همچنین نشست‌هایی برای کاربست پژوهش‌ها برگزار کردیم. ظرفیت‌های عملیاتی خوبی فراهم است تا بتوانیم از نتیجه این پژوهش‌ها در کتاب‌های درسی استفاده کنیم.