واکنش برخی نمایندگان به «ترور» با چاشنی «حمله به برجام، اتهام به روحانی»

صبح روز گذشته سخنگوی هیات رئیسه مجلس خبر داد که نشست "غیرعلنی" نمایندگان با حضور سیدمحمود علوی، وزیر اطلاعات برای بررسی ابعاد حادثه ترور شهید محسن فخری‌زاده دانشمند ممتاز هسته‌ای کشورمان در حال برگزاری است. محمدحسین فرهنگی اما دیری نپایید که به میان خبرنگاران بازگشت و گفته خود را به این صورت اصلاح کرد «قرار بود در جلسه غیرعلنی امروز وزیر اطلاعات حضور یابد اما با توجه به مذاکره‌ای که در آستانه این جلسه از سوی رئیس مجلس انجام شد، مقرر شد مجلس رأسا جلسه را اداره کند از این رو وزیر اطلاعات حضور نیافت». محمدباقر قالیباف هم به توضیح کوتاهی درباره این نشست اکتفا کرد و گفت «ان شاءالله مصوبات و توافقات جلسه غیرعلنی امروز در جلسات علنی این هفته به اطلاع مردم خواهد رسید». اما اتفاق بعد از نشست غیرعلنی، نشان داد برگزاری این جلسه غیرعلنی و ممانعت از حضور وزیر اطلاعات، تلاش رئیس مجلس برای ایجاد همصدایی میان نمایندگان در تصویب یک طرح بوده است.

نمایندگان بعد از جلسه غیرعلنی و با نیم ساعت تنفس، بر کرسی‌هایشان برگشتند و بلافاصله با بررسی "دو فوریت طرح اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها" با ۲۳۲ رأی موافق از مجموع ۲۴۶ نماینده حاضر موافقت کردند.

نماینده جنجالی پا پیش گذاشت

ابتدا نماینده قم و رئیس کمیسیون امنیت ملی مجلس، همان که اخیرا با توهین به رئیس‌جمهور مورد تذکر جدی مقام معظم رهبری هم قرار گرفته بود در جایگاه حاضر شد تا به عنوان درخواست کننده دو فوریت برای این طرح، توضیحات خود را به اطلاع نمایندگان برساند. مجتبی ذوالنوری گفت «برجام دو طرف دارد، یکی ۱+۵ و دیگری جمهوری اسلامی، ایران تمام تعهدات برجامی خود را از صفر تا ۱۰۰ انجام داده است و گزارش‌های متعدد و مکرر مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اعلام کرده است جمهوری اسلامی تمام تعهدات خود را اجرا کرده است، اما آمریکا به عنوان یکی از طرف‌های مقابل که اگرچه تحریم‌های بانکی را به صورت کاغذی لغو کرد، اما سایه سنگین تهدید و تحریم را به روی نظام بانک‌داری دنیا حفظ کرد و هیچ تحریمی در عمل برداشته نشد و سپس این کشور از برجام خارج شد. اتحادیه اروپا حاضر به پرداخت هزینه نشد و طبق عرف، شرع و قوانین، جمهوری اسلامی نیز باید از مسیر رفته بازگردد، لذا طرح تجدیدنظر در این مسیر تدوین شد و ۸ طرحی که دوستان در رابطه با خروج از NPT و اصلاحات برجام داشتند، تجمیع شد. همچنین جلسات متعدد کارشناسی با حضور آزاد نمایندگان و صاحب نظران برگزار شد. صاحب نظران مجلس، مرکز پژوهش‌ها، سازمان انرژی اتمی، وزارت امور خارجه، سپاه، ستاد کل نیروهای مسلح، وزارت اطلاعات و دستگاه‌های مختلف دعوت شدند و نتیجه جلسات متعدد طرح ۹ ماده‌ای "اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها" شد».

ذوالنوری گام‌های کاهش تعهدات برجامی از سوی دولت را بی‌خاصیت عنوان کرد و گفت «گام‌های ۵ گانه کاهش تحریمات برجامی را دولت تصویب و ابلاغ کرد، اما اولاً برخی از گام‌ها بی‌خاصیت است و دوماً برخی دیگر از گام‌ها اصلاً اجرایی نشدند و مجلس نمی‌تواند ورود و مطالبه‌گری کند، اما اگر خود مجلس برای دولت تکلیف تعیین کند، هر نماینده‌ای به مثابه جزء از کل یا نمایندگان و کلیت مجلس می‌تواند اجرای تکالیف را از دولت مطالبه کند». به گفته این نماینده مجلس به همین خاطر در این طرح جرم‌انگاری شده و درجات مجازات از یک تا ۸ که در قانون مجازات اسلامی آمده، کف آن درجه ۴ تا درجه ۷ که ۲۰ سال زندان و سایر مجازات‌ها را دارد، به عنوان ضمانت این طرح پیش‌بینی شده است».

موافقان/ نبویان روحانی و ظریف را متهم کرد و خواستار توقف اجرای پروتکل الحاقی شد

بعد از درخواست رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس، سیدمحمود نبویان، نماینده تهران پشت تریبون آمد و در موافقت با این طرح گفت «نظارت آژانس انرژی اتمی نسبت به فعالیت کشورهای هسته‌ای به چند نوع تقسیم می‌شود که پادمان اولین مرحله آن است. در واقع نوع نظارت پادمان نسبت به مواد و فعالیت‌های اعلام شده است. کشورهای هسته‌ای فعالیت‌هایی انجام می‌دهند که اعلام نمی‌کنند، از این رو آژانس انرژی اتمی اقدام به در نظر گرفتن پروتکل الحاقی برای مواد و فعالیت‌های اعلام نشده کرده است. بر این اساس هر جایی که به آژانس اعلام شود در آن فعالیت هسته‌ای انجام می شود، باید در دسترس بازرسان قرار بگیرد؛ آقایان روحانی و ظریف دو بار مسئول پرونده هسته‌ای کشورمان شدند، از این رو در مرداد سال ۸۲ به دستور افراد یاد شده و با امضای رئیس سازمان انرژی هسته‌ای وقت این دسترسی‌ها به آژانس داده شد. در آن زمان ۱۰۳۰ صفحه گزارش به بازرسان داده شد و دسترسی به اماکن نظامی نیز صورت گرفت. در واقع براساس پروتکل الحاقی نظارت‌ها هر موقع و هر کجا انجام می‌شود».

این نماینده در ادامه اظهارات خود عنوان کرد که «دسترسی‌هایی به مراکزی مانند پارچین، سایت شهید کلاهدوز، لویزان و شیان، شهید کاظمی، مرکز نوین، مرکز صنایع دفاع از جمله مرکز تولید موتور و... داده شده است. همچنین دسترسی به متخصصان نیز صورت گرفت. تا قبل از سال ۸۲ هیچ فردی موضوعات یاد شده را نپذیرفت و در سال ۹۲ مجددا این دسترسی‌ها پذیرفته شد که خطر جدی در ابعاد نظامی و هسته‌ای است، لذا اجرای پروتکل الحاقی باید متوقف شود».

موافقان/ حمله تند و تهدید به زندان و اتهام خضریان به حسن روحانی

علی خضریان، دیگر نماینده تهرانو سخنگوی کمیسیون اصل ۹۰ نیز در موافقت با بررسی دو فوریت این طرح ابتدا با تحریک نمایندگان برای تصویب این طرح خطاب به آنها گفت «همکاران عزیز مردم انتظار یک اقدام عملی از سوی مجلس انقلابی را دارند که با شعار و نطق محقق نمی‌شود بلکه با ابزار قانونگذاری و نظارتی که در اختیار مجلس است، باید صورت بگیرد. ما در شرایطی قرار داریم که براساس آمار، بازرسی‌هایی که آژانس در سال ۲۰۱۸ در داخل ایران انجام داده در زمانی که آمریکای متخاصم هنوز در برجام حضور داشته و ۴۵۰ مورد بود اما در سال ۲۰۱۹، در زمانی که آمریکایی‌ها از برجام خارج شدند، دولت جمهوری اسلامی ایران امتیازات بیشتری به غربی‌ها داده و تعداد بازرسی‌های آژانس به ۵۲۰ مورد افزایش پیدا کرده. به عبارتی در قبال کم‌کاری غربی‌ها، خروج آمریکا از برجام و عدم رفع تحریم‌ها از سوی اروپا، ما شاهد ارائه خدمات بیشتر توسط آقایان غربگرا در داخل هستیم؛ شهید محسن فخری‌زاده شهید روز چهارشنبه است نه شهید روز جمعه، زمانی که رهبر معظم انقلاب روز سه‌شنبه بیان کردند که مسیر حل تحریم‌ها به عنوان یک واقعیت تلخ، نه از مسیر مذاکره که یکبار امتحان شده بلکه از مسیر غلبه بر تحریم‌ها عبور می‌کند، رئیس‌جمهور در روز چهارشنبه بیان می‌کند که آمریکا به بد و خوب تقسیم می‌شود و ژانویه ۲۰۱۷ را مبدأ آمریکای بد و خوب قرار می‌دهد لذا مشخص است که وقتی رئیس‌جمهور در روز چهارشنبه پیام ضعف مخابره می‌کند و روز پنجشنبه معاون وزیر خارجه ما یک جاسوس را با لبخند بدرقه بکند، دشمن هم در روز جمعه در عملش تردید نمی‌کند».

این نماینده مردم در مجلس یازدهم در ادامه صحبت‌های خود از تفاهم نمایندگان در نشست غیرعلنی هم پرده برداشت و گفت «معتقدیم مجلس باید به صراحت در محتوای این طرح، خروج از پروتکل الحاقی را در دستور قرار دهد و همانطور که در جلسه غیرعلنی تفاهم شد و نمایندگان تأکید کردند، ما خروج از پروتکل الحاقی را در این دو فوریت در کمیسیون قرار خواهیم داد و در صحن به تصویب خواهیم رساند».

علی خضریان که شب گذشته نیز تلفظ اشتباه دو واژه انگلیسی توسط وی به سوژه کاربران فضای مجازی تبدیل شده بود (کلمه اِنی ور (Anywhere) را آنی ور و اِنی تایم (Anytime) را آنی تایم تلفظ کرده بودند)، در ادامه بار دیگر رئیس‌جمهوری را متهم کرد و گفت «ما در جمهوری اسلامی ایران به جای ارسال پالس ضعف و قرار گرفتن در تله بزرگ صبر استراتژیک که جناب رئیس‌جمهور عملا به دشمن پیغام می‌دهد که در دوران باقیمانده ترامپ، تو می‌توانی هر کاری در این کشور بکنی و می‌توانی ترورهای دیگری انجام دهی، این پیام ضعف از سوی مجلس اصلاح خواهد شد و خروج از پروتکل الحاقی ان شاالله این پیام را به غربی‌ها خواهد داد که نه تنها دوران بزن در رو تمام شده بلکه دوران پادوهای شما در این کشور هم به انتها رسیده است. پادوهای شما ان شاءالله همانطور که شما مبدأ را ژانویه ۲۰۱۷ قرار می‌دهید، در خردادماه ۱۴۰۰ آنها را از این کشور به سلول‌های زندان برای بازجویی درباره این جاسوسی‌ها و خون شهدایمان انداخته‌ایم».

مخالفانی که بیشتر را طلب می‌کردند/ تکرار ادعاهای گذشته کریمی قدوسی و درخواست خروج از NPT

جواد کریمی قدوسی، در ادامه جلسه علنی مجلس، ظاهرا به عنوان مخالف در جایگاه قرار گرفت. او که اخیر در توئیتی بعد از ترور شهید فخری‌زاده، ادعا کرده بود «جناب روحانی در زمان ریاست شما بر قوه مجریه و با اصرار دشمن و تاکید شخص جنابعالی دانشمند هسته‌ای کشورمان دکتر محسن فخری‌زاده با یوکیا آمانو مدیرکل سابق آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ملاقت داده شد، قطعا روزی باید در محکمه عدالت پاسخگو باشید که این چنین راحت سرمایه‌های کشور را در دسترس جاسوسان و قاتلان موساد قرار دادید» و ادعای وی نیز از سوی سازمان انرژی اتمی تکذیب شد و حتی علیرضا معزی، معاون ارتباطات دفتر ریاست‌جمهوری در پاسخ به وی نوشته بود «دروغ بستن بی‌پروا و بازیچه‌کردن بی‌شرمانه‌ خون شهیدی که فراتر از نام‌ها و رنگ‌ها، سرمایه‌ی یک ملت بود، ترور «انسجام ملی» است. اینچنین فروغلتیدن در تله‌ قاتلان، حتی اگر خیانتی آگاهانه هم نباشد نیازمند پیگیری دقیق‌تر انگیزه‌هاست. اصرار چندساله بر دروغگویی، اصلا عادی نیست»؛ در مخالفت با این طرح گفت «عنوان طرح اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها است اما متاسفانه در آن محتوایی برای لغو تحریم‌ها دیده نشده در واقع عنوانی با پوسته خالی است. در این طرح موضوع جدیدی مطرح نشده و اگر می‌خواهیم به این طرح محتوا بدهیم باید عبارت خروج از NPT در صورتی که اروپایی‌ها لغو تحریم‌ها را در دستور کار قرار ندهند را در آن پیش‌بینی کنیم و باید به اروپایی‌ها ظرف ۶ ماه زمان بدهیم که تحریم‌ها را لغو کنند در غیر این صورت ایران از NPT خارج می‌شود و پروتکل الحاقی یکی از تعهدات برجام بوده که باقیمانده است».

این نماینده مشهد در ادامه با تکرار ادعاهای خود، گفت «زمانی که آمانو به ایران آمد خواستار بازدید از پارچین و مصاحبه با یکی از دانشمندان هسته‌ای شد و این دو خواسته انجام شد و پس از بازگشتش آژانس پرونده PMD را بست و برجام امضا شد که این موارد زمینه نفوذ و دادن اطلاعات به دشمن را فراهم کرد. ضربه از ناحیه نفوذ است و از این جهت مخالف هستیم وگرنه ما دائم به لغو پروتکل اصرار داریم ولی این اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها با محتوای فعلی مشکلی را حل نمی‌کند».

گفتنی است جواد کریمی قدوسی پیش از این هم در جریان برجام و تصویب آن در سال ۹۲ در مجلس نهم طرح دو فوریتی را تدوین کرد که به امضای ۱۱۰ نماینده مجلس هم رسید. در آن طرح دو فوریتی کریمی قدوسی دو بار کلمه NPT را که مهترین مبحث حقوق بین‌الملل در بحث انرژی اتمی است را MPT نوشته بود. او حتی در یک جلسه علنی مجلس هم در یکی از تذکرات خود این کلمه را اشتباه بیان کرد که موجب به وجود آمدن حواشی بسیاری شد. وی همچنین ۴ شهریور امسال در توئیتی باز هم به اشتباه نوشت «آقای روحانی ۱۲۰۰ دسترسی به بازرسان آژانس با هدف جاسوسی آنها از سایت‌ها و اشخاص نتیجه‌اش شد ترور دانشمندان در گذشته و خرابکاری نطنز و صدور قطعنامه در چندی قبل؛ این است برجام و بستن پرونده PND پس کی باید عبریت بگیرید؟!». لازم به ذکر است مخاطبان صفحه کریمی قدوسی به این توئیت واکنش نشان دادند و نوشتند «من به عنوان یک شهروند مشهدی از تمام ملت ایران و آحاد بشریت عذرخواهی می‌کنم» و «pnd تست تشخیص قبل از تولد نوزاده».

مخالفان/ صباغیان: دوفوریت منفعلانه است چرا سه فوریت ارائه نمی‌دهیم

همچنین محمدرضا صباغیان بافقی در ادامه نشست روز گذشته مجلس شورای اسلامی، در مخالفت با دو فوریت این طرح، گفت «آمریکا و کشورهای غربی نشان دادند پایبند به هیچ نوع تعهدی نیستند چرا هر روز باید انتظار بکشیم که تحریم‌ها افزایش یابد، شهادت سردار حاج قاسم سلیمانی و فخری‌زاده حکایت از همین موضوع دارد چرا ما طرح سه فوریتی ارائه نمی‌دهیم و منفعلانه عمل می‌کنیم. اظهار عجز پیش دشمن خطاست و اگر دشمن بفهمد که در دفاع از خودمان شک داریم جسورتر می‌شود، اگر قرار باشد طرحی تصویب و عملی نشود و پس از چندین روز یادمان برود چه فایده‌ای دارد مگر در برجام ذکر نشده بود که اگر طرف خارجی به تعهدات خود عمل نکند ما او را وادار به اجرای تعهدات می‌کنیم. تقاضا داریم تمام مسئولان نظام و مجلس برای این قضیه تصمیم جدی بگیرند زیرا دشمن خواب‌های آشفته‌ای برای ما دیده و باید مشکلات را از درون حل کرد و به نظارت داخلی توجه کنیم تا دشمن بداند ایران یکصدا و همگام در مقابل فشارش ایستاده است. اختیاری که به آژانس اتمی داده‌ایم و تمامی مراکز ما را نظارت می‌کند درست نیست زیرا سرسپرده است؛ باید همه ابعاد دیده شده و تصمیم سنجیده بگیریم».

بعد از این صحبت‌ها بررسی دو فوریت طرح اقدام راهبردی برای رفع تحریم‌ها به رای گذشته و تصویب شد. نمایندگان نیز پس از دوفوریتی شدن طرح، فریاد «الله اکبر»، «مرگ بر آمریکا» و «مرگ بر اسرائیل» سر دادند.

ادعای رئیس مجلس درباره این طرح: موجب تقویت صنعت هسته‌ای و رفع تحریم‌ها می‌شود

رئیس مجلس نیز با اشاره به موافقت نمایندگان با بررسی دوفوریت طرح اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها گفت «ان شالله این طرح در نشست آتی مجلس مورد بررسی قرار خواهد گرفت تا در حقیقت هم کشور در بُعد امکانات صنعت هسته‌ای تقویت شده و هم جلوی یاوه‌گویی‌ها و اقدامات تروریستی دشمنان گرفته شود.» محمدباقر قالیباف بعد از اتمام جلسه روز گذشته مجلس نیز در توئیتی نوشت «به برکت خون شهید فخری‌زاده قفل‌هایی که به صنعت هسته‌ای زده شده بود باز خواهد شد و زمینه‌ی عبور از تحریم‌ها فراهم می‌شود».

توقف اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی ظرف ۲ ماه در صورت عدم اجرای تعهدات برجامی

بعد از جلسه علنی مجلس، جلسه کمیسیون امنیت ملی با حضور رئیس مجلس برای بررسی این طرح از ساعت ۱۴ تا ۱۹ برگزار و مواد طرح از سوی نمایندگان تصویب شد. سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس در جمع خبرنگاران درباره این طرح گفت «در صورت عدم عمل طرف‌های اروپایی به تعهدهای برجامی، این کمیسیون مصوب کرد که جمهوری اسلامی ظرف ۲ ماه از اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی متوقف شود».

آنطور که این کمیسیون تصویب کرده طبق ماده یک طرح، سالانه ۱۲۰ کیلوگرم اورانیوم با غنای ۲۰ درصد در کشور تولید و ذخیره خواهد شد. طبق ماده دو سازمان انرژی اتمی مکلف می‌شود ماهانه ۵۰۰ کیلوگرم اورانیوم غنی شده با سطح پایین تولید و نگهداری کند. طبق ماده ۳ سازمان انرژی اتمی جمهوری اسلامی مکلف به بهره‌گیری از ماشین‌های نسل جدید سانترفیوژهای IR۲M و IR۶ است. طبق ماده ۴ سازمان مکلف به بهره‌برداری از کارخانه تولید اورانیوم فلزی در اصفهان شده است. طبق ماده ۵ نیز سازمان انرژی اتمی مکلف است همزمان با عملیات بهینه سازی راکتور آب سنگین اراک، یک راکتور آب سنگین ۴۰ مگاواتی دیگر با هدف تولید رادیو ایزوتوپ‌های بیمارستانی، طراحی کند و زمان راه‌اندازی این راکتور را نیز به مجلس اعلام کند. براساس ماده ۶ دولت جمهوری اسلامی ایران موظف است در صورت عدم عمل به تعهدای کشورهای ۴ به علاوه یک در قبال ایران و عادی نشدن روابط بانکی و عدم رفع موانع صادرات و فروش نفت ایران، ۲ ماه پس از تصویب این قانون، اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی متوقف شود. ماده ۷ نیز اعلام می‌کند چنانچه اعضای ۴ به علاوه یک به اجرای تعهدهای خود برای رفع تحریم‌ها اقدام کنند، دولت گزارش این اقدامات را به مجلس ارائه داده و مجلس واکنش احتمالی خود را به موضوع براساس بند یک ماده ۴۵ قانون آیین‌نامه داخلی مجلس بررسی می‌کند. ماده ۸ و ۹ این قانون هم به ترتیب درباره الزام اجرای این قانون و حمایت از آن و تأمین اعتبارات لازم است.

سیدناصر موسوی لارگانی، عضو هیأت رئیسه مجلس شورای اسلامی در توئیتی در اهمیت تصویب این طرح نوشت «‏⁧‫نتانیاهو‬⁩ بخاطر بسپار، ندانی کی و از کجا ضربه خواهی خورد! تصویب دو فوریت طرح اقدام راهبردی برای ⁧‫لغو تحریم‌ها‬⁩ گام اول ⁧‫مجلس‬⁩ برای مقابله با اقدامات تروریستی و جاسوسی دشمنان است، اما آخرین هم نیست. انتقام عملیاتی‬⁩ بیشتر ادبتان خواهد کرد تا ⁧‫ترور بزدلانه‬⁩ و خرابکاری را متوقف کنید.»

در حالی که قرار بود هفته جاری به خاطر شرایط کرونا، مجلس فقط در روزهای یکشنبه و چهارشنبه جلسه علنی داشته باشد اما ظاهرا برای بررسی سریع‌تر این طرح، اعلام کرده که روز سه‌شنبه فردا ۱۱ آذر نشست علنی خواهد داشت؛ باید منتظر ماند و دید مجلس یکدست اصولگرایان این طرح تصویب خواهد کرد یا خیر؟ آیا به اهداف خود که از اظهارات نمایندگان مشخص است و آن نابودی برجام با تکرار اتهامات از قبل تکذیب شده به رئیس‌جمهوری اسلامی ایران و دستگاه دیپلماسی کشور خواهد شد؟ یا اینکه نمایندگان به دور از هیجان مقابل جریانی تندرو در صحن سبز پارلمان خواهند ایستاد؟