پیچ و خم های آموزش مجازی از نگاه مدارس

اتفاقات آن طور که باب فرهنگیان، دانش آموزان و والدین آنها بود پیش نرفت و برخلاف خواست همه شروع سال تحصیلی جدید با سال‌های گذشته بسیار متفاوت بود؛ ولی با وجود همه کشمکش‌ها و تازگی هایی که داشت، امسال در تاریخ پانزده شهریور ماه یعنی پانزده روز زودتر از سال های گذشته مدارس شروع به کار کردند تا خود را برای یکم مهرماه و بازگشایی و شروع رسمی مدارس آماده کنند.

مدرسه فرهنگ فاطمیه یکی از مدارس منطقه ۱۱ تهران، مانند سایر مدارس، در هفته اول بازگشایی، کلاس های حضوری خود را با رعایت کامل پروتکل های بهداشتی آغاز کرد.
«فاطمه بابا مرادی» مدیر دبیرستان فرهنگ فاطمیه بر طبق بخشنامه ای از طرف آموزش و پرورش، مدت زمان کلاس ها را کوتاه کرد و به این ترتیب مدرسه در کنار آموزش‌های مجازی دو روز در هفته میزبان هر یک از پایه ها بود، ولی از هفته دوم به دلیل نگرانی دانش آموزان و والدین آنها از ابتلا به ویروس کرونا، آموزش کاملا به صورت مجازی درآمد. البته این نوع تدریس و تعلیم هم برای معلمان و هم برای دانش آموزان با چالش‌های جدی روبه رو شد.
«صفیه باقری»، دبیر منطق مدرسه فرهنگ در گفت و گو با پانا می‌گوید: در این نوع آموزش نقاط قوتی وجود دارد که عبارتند از: صرفه جویی در وقت و حذف رفت و آمد از خانه به مدرسه و بالعکس هم برای دبیران و هم دانش آموزان؛ داشتن احساس راحتی در محیط خانه و خانواده؛ دسترسی به امکانات تغذیه و بهداشتی در سطح بالاتر در مقایسه با زمان حضور در مدرسه؛ صرفه جویی مالی در هزینه سرویس مدرسه و یا سایر وسایل نقلیه و خرید خوراکی های احتمالی در طی زمان مدرسه؛ استفاده بهینه از تمام لحظات کلاس با به کارگیری روش های ابداعی برای بهینه کردن آموزش مجازی؛ استفاده از فناوری و تکنولوژی جدید برای تدریس در فضای مجازی.

وی می افزاید: البته در کنار نقاط قوت، نقاط ضعفی هم وجود دارد که عبارتند از: تفاوت سطح کیفیت آموزش و یادگیری در مقایسه با کلاس حضوری؛ تاخیر ورود و عدم تداوم حضور بعضی از دانش آموزان در طی آموزش، در کلاس مجازی؛ خروج اختیاری بعضی از دانش آموزان از کلاس مجازی؛ صحبت کردن بدون اجازه دانش آموزان با معلم کلاس یا با سایر دانش آموزان در قالب پیامک؛ عدم وجود روش قابل اطمینان جهت پرسش شفاهی و کتبی؛ عدم تسلط دانش آموزان در امتحانات؛ جدی نگرفتن کلاس مجازی توسط دانش آموزان در مقایسه با کلاس حضوری؛ معتبر ندانستن آموزش مجازی توسط اولیاء دانش آموزان؛ قابل تشخیص نبودن دانش آموزان قوی و ضعیف از یکدیگر برای معلم در فضای مجازی؛ عدم ارتباط دیداری بین معلم و دانش آموز و تاثیر سوء آن بر روی یادگیری دانش آموزان و...

او تاکید می‌کند: در آخر پیشنهاد می کنم که باز هم روی سیستم شاد کار شود تا بتوان ارتباط صوتی و تصویری خوبی با دانش آموزان در هنگام تدریس برقرار کرد، زیرا یکی از بزرگترین امکانات شاد، اینترنت رایگان آن است.

«کوثر محمد تقی نژاد»، دانش آموز پایه دهم مدرسه محمود زاده می گوید: آموزش مجازی از نظر من معایب و مزایایی دارد. معایب آن شامل: تنبل شدن دانش آموزان، استرس داشتن ناشی از یاد نگرفتن صحیح دروس و...است. همچنین مزایای آن شامل: امکان استفاده دوباره از مطالب تدریس شده در هر زمان و مکان، امکان اشتراک گذاری مطالب و... . در آخر پیشنهادی که من در این زمینه دارم این است که مدارس در طول هفته کلاس های رفع اشکال با تعداد محدودی از دانش آموزان که به صورت گروه بندی شده هستند، قرار بدهد تا دانش آموزان بتوانند مشکلات خود را به طور حضوری برطرف کنند.

مدیران هنگام تدریس مجازی حضور داشته باشند و بر نحوه تدریس نظارت کنند

«فاطمه مقدس»، دانش آموز پایه دهم مدرسه محمد باقر صدر می گوید: یکی از نکات مثبت این نوع درس خواندن این است که ما در هر زمان و مکانی می توانیم با معلم ها ارتباط برقرار کنیم و سوالات خودمان را از آنها بپرسیم؛ در عین حال در مواقعی، بعضی از سوالات ما توسط برخی از معلمان پاسخ داده نمی شود. در مواردی دیگر، بعضی از دبیران تلاش کمی برای تولید فیلم های آموزشی با محتوا، دارند و ما در بعضی مواقع واقعا آن یادگیری لازم را به دست نمی آوریم. در کنار هر نقطه قوتی هم که وجود داشته باشد، مصرف زیاد اینترنت و حجم بالا یکی دیگر از معضلات این نوع آموزش و یادگیری است که خرج زیادی برای والدین در کنار سایر مخارج زندگی در این شرایط اقتصادی، به وجود آورده است. من پیشنهاداتی که می توانم بگویم این است که معلم ها قبل از اینکه بخواهند فیلم آموزشی از سایت یا کانالی برای ما بفرستند، ابتدا خودشان آن فیلم را با دقت ببینند و اگر از کیفیت آموزشی پایینی برخوردار بود آن را برای ما نفرستند. همچنین در طول زمان کلاس درس غیرحضوری، مدیر یا معاون در گروه درسی حضور داشته باشند و بر مواردی از قبیل حضور دانش آموزان، نحوه تدریس استاندارد معلم و... نظارت داشته باشند.

نبود حضور فیزیکی در میان دانش‌آموزان باعث پایین‌آمدن کیفیت تدریس شده است

«زهرا سنگیان»، دبیر دینی مدرسه فرهنگ می گوید: در این موقعیت که این بلا گریبان گیر جهان شده است، در کنار دیگر مشکلات فراوانی که به وجود آمده، در زمینه تدرس هم مشکلاتی به میان آمده است. یکی از اشکالاتی که تدریس در فضای مجازی دارد این است که بر خلاف کلاس های حضوری، وقت و زمان کلاس های غیر حضوری و مجازی، کوتاه و محدود است و از آنجا که در بعضی از جلسات و کلاس ها، بحث ها و گفت و گوهای درسی و آموزشی ایجاد می شود، از وقت کلاس و تدریس به طور چشم گیری کاسته می شود. در حالتی دیگر با اینکه دبیران تمام تلاش خود را در تدریس غیرحضوری برای یادگیری هرچه بهتر دانش آموزان به کار می برند و از محتوای درسی چیزی کم نمی گذارند، ولی باز هم نبود حضور فیزیکی در میان دانش آموزان شرایط را سخت کرده و باعث پایین آمدن ظرفیت و کیفیت تدریس شده است. یکی دیگر از مشکلاتی که فضای مجازی ایجاد کرده است، نبود واقعیت و صداقت در بعضی از نمرات دانش آموزان است؛ چرا که بعضی از دانش آموزان پرسش ها را از روی کتاب جواب می دهند و نمره ای که کسب می کنند واقعی نیست. همچنین از دیگر مشکلاتی که می توان بر شمرد، استفاده طولانی مدت از وسایل الکترونیکی است که باعث ضربه و آسیب های جسمی و روحی بر روی دبیران و به خصوص دانش آموزان، می شود.
او در ادامه عنوان می‌کند: با اینکه آموزش به این طریق در کنار نقاط قوت، نقاط ضعفی هم دارد، ولی ما برای شکست این ویروس منحوس باید با این مشکلات مبارزه کنیم.
وی در انتها ابراز امیدواری می‌کند و می‌گوید: انشاالله دوباره کلاس های حضوری برقرار شود و حال و هوای همیشگی درس و مدرسه به زندگی بازگردد.

*مهدیه زمان پور، خبرنگار دانش آموز منطقه ۱۱