آیا پمپئو وزیر خارجه خواهد ماند؟

پمپئو که به "بله قربان گو" ترین وزیر خارجه آمریکا شهرت پیدا کرده است، از نظر بسیاری از ناظران در آمریکا کارنامه ای پر از ناکامی در وزارت خارجه بر جای گذاشته و جز دامن زدن به اختلاف و سردی روابط واشنگتن و متحدان اروپایی و آسیایی آن، دستاورد راهبردی قابل توجهی بر جای نگذاشته است.

از این رو گفته می شود که اگر ترامپ به دوره دوم ریاست جمهوری برسد، احتمال بسیار زیاد پمپئو را از وزارت خارجه بیرون خواهد کرد.

به گفته ناظران، اگر ترامپ به طور جدی به دنبال توافق با ایران است، باید مجاری دیپلماتیک آن را هموار کرده و پیرامون خود را از چهره‌های جنگ‌طلب و قلدرمآب پاکسازی کند.

در این خصوص، "گری سیک"، عضو سابق شورای امنیت ملی آمریکا با انتقاد از عملکرد دستگاه به اصطلاح دیپلماسی ترامپ درباره ایران و سیاست فشار حداکثری آن به ایرنا گفت: "این سیاست‌ها البته زندگی را برای مردم ایران سخت کرده است و خیلی از متحدان نزدیک آمریکا را رنجانده است. اما خروجی آن برای وادار کردن ایران به یک توافق تازه، صفر بوده است."

سیگ افزود: "بنابراین ترامپ ممکن است به ارزیابی و تجدید نظر در این سیاست دست بزند. این احتمال هست که وی به چهار سال گذشته نگریسته و در صدد بازنگری و تغییر در سیاست خود برآید. این سیاست‌ها راه به جایی نبرده است و این امکان وجود دارد که وی به فکر تغییر بیفتد".

"جان لیمبرت" مسول سابق پرونده ایران در وزارت خارجه آمریکا نیز بر همین باور است و می گوید که دلیل استعفای "برایان هوک" مسئول پرونده ایران از وزارت خارجه آمریکا چشم‌انداز منفی و بن‌بست سیاست‌های دولت ترامپ علیه ایران است.

لیمبرت به ایرنا گفت: "من نه هوک و نه رئیسش (مایک پمپئو وزیر خارجه) را دیپلمات نمی‌دانم. من نزدیک ۴۰ سال دیپلمات بودم و می‌فهمم چه کسی دیپلمات هست یا نیست".

به گفته آنچه در محافل سیاسی و رسانه‌ها منتشر می‌شود، بزرگترین دلیل دوام آوردن پمپئو در وزارتخارجه آمریکا این است که وی در واقع وزیر خارجه ترامپ بوده و دربست خود و وزارتخانه تحت نظرش را وقف تحقق برنامه‌های انتخاباتی ترامپ کرده است.

آخرین نمونه این تلاش‌های وی نیز نمایش گردآوردن سران رژیم بحرین و امارات با "بنیامین نتانیاهو" نخست وزیر رژیم اشغالگر در واشنگتن بود تا آخرین حلقه نمایش تبلیغاتی سیاست خارجی ترامپ را برای انتخابات ۲۰۲۰ روی پرده ببرند، هرچند در این باره هم نام جرد کوشنر داماد و مشاور ترامپ بیش از پمپئو برجسته می‌شود.

"لری ویلکرسون" رئیس دفتر وزیر خارجه اسبق آمریکا درباره پمپئو به ایرنا گفت: مایک پمپئو راه خام کردن ترامپ را یاد گرفته و با همین بله قربان گویی است که توانسته در وزارت خارجه بماند.

این مقام سابق وزارتخارجه آمریکا افزود اگر پمپئو این روش را بلد نبود، احتمالا به سرنوشت "جان بولتون" دچار می شد که ترامپ او را به شکل تحقیرآمیزی از سمت مشاور امنیت ملی کاخ سفید برکنار کرد.

با این حال برخی منابع شناخته شده دیپلماتیک آمریکایی در نیویورک می‌گویند که تاریخ مصرف پمپئو تمام شده و اگر ترامپ در کاخ سفید ماندگار شود، به احتمال زیاد او را برکنار خواهد کرد.

به باور آنها رفتن پمپئو می‌تواند تا حدی مسیر دیپلماسی آمریکا را در دور دوم احتمالی ترامپ هموار کند، به ویژه به این دلیل که روسای جمهوری در آمریکا معمولا در دور دوم از فشار لابی‌ها و جریان‌های جنگ‌طلب آزادترند و نگرانی برای انتخاب دوباره را ندارند. شاید از این منظر، تکرار توافق سریع با ایران از زبان رئیس جمهوری آمریکا قابل توجه باشد.

هرچند همانگونه که جان لیمبرت دیپلمات پیشین آمریکایی گفت "کار میان ایران و آمریکا پیچیده خواهد بود. حتی با اینکه اوباما خیلی مصمم به ایجاد رابطه با ایران و حل مسائل بود، پنج سال زمان برد که کاری را پیش ببرد".

علاوه بر آن، جمهوری اسلامی ایران هم هرگز به آمریکای بعد از خروج برجام اعتماد نخواهد کرد و پاسخگو کردن واشنگتن برای خسارات مالی و جانی وارد شده به مردم ایران از ناحیه تروریسم اقتصادی و دیگر اقدامات تروریستی کاخ سفید، مطالبه جدی آن خواهد بود.