در گفت‌وگوی پانا با فعالان بخش تولید محصولات کشاورزی مطرح شد:
سبد مصرف میوه، سبزی و صیفی‌جات خانوارهای ایرانی کوچکـ‌‌تر شده است
عرضه به موقع میوه به بازار می‌تواند در تعیین قیمت تاثیرگذار باشد/خانواده‌ها برای کنترل هزینه‌های زندگی از میوه کمتری استفاده می‌کنند
تهران (پانا) - میوه و سبزی سهم مهمی در سبد خانوار دارد و هرگونه نوسان قیمت محصولات کشاورزی می‌تواند بر هزینه نهایی سبد خانوار بیفزاید، فعالان بخش تولید محصولات کشاورزی معتقدند که با توجه به گرانی میوه خانواده‌های ایرانی سبد خانوار خود را کوچک کرده‌اند.
محصولات کشاورزی از جمله میوه، سبزی و صیفی از جمله تولیداتی هستند که با نوسان قیمتی، افت یا افزایش زیادی مواجه هستند و حجم تولید و تقاضای بازار تعیین‌کننده قیمت در بازار است. در فصلی سیب‌زمینی،گوجه یا پیاز گران می‌شود و در فصل دیگر کاهش می‌یابد و این کاهش تا آنجا ادامه پیدا می‌کند که کشاورز انگیزه‌ای برای برداشت محصولش از مزرعه ندارد. بخشی از معضلات بازار میوه هم به گران‌فروشی مربوط است و دست‌اندرکاران این بخش معتقدند باید در کشور ساختار هوشمند نظارتی وجود داشته باشد و نظارت‌های مقطعی و موردی نمی‌تواند مشکل را حل کند. در مورد اتحادیه و تعزیرات نیز نیروی انسانی موجود نمی‌تواند جوابگوی نظارت بر روی این حجم از محصولات با این همه تنوع باشد.
گزارش‌های غیررسمی حاکی از کاهش مصرف میوه، سبزی و صیفی در کشور است به این دلیل که قیمت برخی از میوهها با درآمد برخی از خانوارها از جمله خانوارهای کارگری مطابقت ندارد و طبیعی است که این بخش از خانوارها سهم میوه را در سبد خانوار خود کاهش داده‌اند یا حذف کرده‌اند. آنگونه که فعالان این بخش معتقد هستند برخی میوه را دانه‌ای و به تعداد افراد می‌خرند.
عنایت‌الله بیابانی، رئیس اتحادیه باغداران در گفت‌وگو با پانا در پاسخ به این سوال که سرانه مصرف میوه در کشور چقدر است، گفت:«سرانه مصرف میوه خیلی پایین است و آنهم به علت افزایش قیمت میوه، سبزی و صیفی است.»
وی افزود:«متاسفانه نظارت در این امر خیلی کم است. میوه از زمانی که از باغدار تحویل گرفته می‌شود تا به دست دلال برسد چند برابر افزایش پیدا می‌کند. قدرت خرید مصرف‌کننده کاهش یافته و برخی از مصرف کنندگان به تعداد و دانه‌ای از میوهها خریداری می‌کند.»
رئیس اتحادیه باغداران در پاسخ به این سوال که مهمترین عامل تعیین قیمت میوه در بازار چیست، گفت:«عوامل تعیین‌کننده بر قیمت میوه به دو عامل بستگی دارد عامل اول عرضه به موقع میوه است. پیک عرضه میوه باید به گونه‌ای باشد که قابل مصرف عموم باشد و عامل بعدی هزینه‌های تمام‌شده تولید میوه است که در نهایت در قیمت تمام‌شده موثر است.»
هدف شهرداری‌ها از تاسیس میادین میوه و تره‌بار دستیابی مردم کم درآمد به میوه‌های ارزان‌قیمت است
وی افزود:«هدف شهرداری‌ها از تاسیس میادین میوه و تره‌بار این است که مردم کم‌درآمد دستیابی به میوه‌های ارزان‌قیمت داشته باشند ولی متاسفانه هزینه‌های سرباری برای غرفه‌داران در میادین مانند ورودی وانت و یا جعبه‌هایی که باید برگردانند و برنمی‌گردانند و هزینه‌های دستمزد کارگرهایی که در آنجا به صورت انحصاری کار می‌کنند تا حدی است که روی قیمت میوه تاثیرگذار است.»
بیابانی ادامه داد:«با توجه به اینکه قیمت میوه گران است ولی مردم به آن نیاز دارند و مجبورند این هزینه را متقبل بشوند.»
وی در پاسخ به این سوال که راهکار تعدیل قیمت میوه در بازار چیست، گفت:«اتحادیه‌ها و تعاونی‌ها باید به صورت مستقیم ورود پیدا کنند و سیاست نظارتی در کار آنها باید دخیل باشد تا مصرف‌کننده بتواند از محصولات استفاده کند.»
هزینه‌های جانبی عرضه میوه در غرفه‌ها عامل اصلی گرانی میوه است
بیابانی در پاسخ به این سوال که تاثیر بازارهای سازماندهی‌شده را بر روی نرخ میوه چطور ارزیابی می‌کنید، گفت:«طبق ارزیابی‌های صورت گرفته از سوی میادین مختلف بابت تحویل غرفه‌ای که به غرفه‌دار می‌دهند ورودی‌های گزافی دریافت می‌کنند و او ناچار است هزینه‌هایی که بابت تحویل محصول به مصرف‌کننده می‌پردازد را به قیمت میوه اضافه کند و در نتیجه مصرف‌کننده میوهها را گران می‌خرد.»
وی افزود:«قیمت میوه در میادین میوه و تره‌بار با مراکز عرضه میوه در اطراف شهر خیلی متفاوت است و این در حالی است که این قیمت‌ها شامل هزینه‌های جانبی هم شده است.»
رئیس اتحادیه باغداران گفت:« افرادی که درآمد مناسبی دارند با توجه به افزایش قیمت میوه برای کنترل هزینه‌های زندگی خود از میوه کمتری استفاده می‌کنند چون با توجه به درآمدشان نمی‌توانند مانند قبل میوه بخرند.»
وی افزود:«باید کاری کرد که وقتی میوه به قیمت ارزان از باغدار تحویل گرفته می‌شود با قیمت مناسب در اختیار مصرف‌کننده قرار گیرد.»
قیمت برخی میوهها در میادین میوه و تره بار شهرداری
کاهش مصرف میوه به صورت محسوس را تایید نمی‌کنم
پرویز اوسطی، عضو کمیسیون کشاورزی مجلس نیز در گفت‌وگو با پانا درباره کاهش مصرف میوه گفت:« تولید محصولات کشاورزی در سال جاری مناسب بوده است و قیمت میوه هم نسبت به سایر کالاها مناسب است.کاهش مصرف میوه به صورت معنی‌دار و محسوس را تایید نمی‌کنم.»
وی افزود:«ممکن است میوه‌ای به صورت مقطعی گران بوده باشد اما با مصرف میوه‌های دیگر جایگزین شده است.»
عضو کمیسیون کشاورزی مجلس در پاسخ به این سوال که افزایش قیمت میوه را تا چه حد در کاهش مصرف دخیل می‌دانید، گفت:«به هرجهت هر کالایی که افزایش قیمت داشته باشد در سبد خانوار برای دهکی که درآمد پایینی دارند کاهش می‌یابد یا حذف می‌شود اما در مورد محصولی مانند هندوانه که روی دست کشاورز مانده و با قیمت پایین عرضه می‌شود طبیعتا با این کاهش قیمت مصرف داخلی بالا می‌رود.»
اوسطی با تاکید بر اینکه توجه به مصرف‌کننده نمی‌تواند بدون توجه به مشکلات تولیدکنندگان باشد، گفت:« امسال قیمت سیب‌زمینی افت کرده و تولیدکنندگان از این کاهش قیمت ناراضی هستند چون هزینه‌ای که بابت تولید این محصول می‌پردازند، زیاد است و برای کشاورزان این محصول صرفه اقتصادی ندارد و در این شرایط باید صادرات سیب‌زمینی در دستور کار قرار گیرد.»
خانواده‌ها در زمان گرانی میوه سبد میوه خود را مدیریت‌شده انتخاب می‌کنند
وی افزود:«در محصولات کشاورزی به صورت متناوب قیمت‌ها در حال تغییر است اما در مقاطع زمانی مختلف به تناسب محصولی که در بازار است و قیمت‌هایی که وجود دارد افراد و خانوار سبد میوه خود را انتخاب می‌کنند.»
عضو کمیسیون کشاورزی مجلس ادامه داد:«میوه در کشور به وفور موجود است قاعدتا قیمت بعضی از محصولات بالا می‌رود و مردم هم جایگزین می‌کنند.»
دولت و مجلس در تلاش هستند تا یک نظام توزیع هوشمند راه‌اندازی کنند
وی در پاسخ به این سوال که آیا دلالی می‌تواند ریشه اصلی افزایش قیمت‌ها باشد، گفت:«دلالی، واسطه‌گری و سوداگری در همه بخش‌ها می‌تواند باعث افزایش قیمت شود. دولت و مجلس به صورت جدی در تلاش است که یک نظام توزیع هوشمند در همه بخش‌ها وجود داشته باشد و دست واسطه‌گرها و دلال‌ها را در کشور کوتاه کند.»
اوسطی افزود: «اگر این اتفاق بیفتد خیلی از مشکلات در حوزه اقتصادی کشور حل خواهد شد.»
نظارت‌های مقطعی و موردی کارگشا نیست
عضو کمیسیون کشاورزی مجلس در پاسخ به این سوال که نقش اتحادیه و تعزیرات را بر قیمت محصولات تا حد موثر می‌دانید، گفت:« باید در کشور ساختار هوشمند نظارتی وجود داشته باشد، نظارت‌های مقطعی و موردی نمی‌تواند مشکل را حل کند. در مورد اتحادیه و تعزیرات نیز نیروی انسانی موجود نمی‌تواند جوابگوی نظارت بر روی این حجم از محصولات با این همه تنوع باشد.»
وی افزود:«حقیقتا ساختار نظارتی چه به لحاظ نیروی انسانی و چه به لحاظ امکاناتی که مورد نیاز است توان عملیاتی لازم برای کنترل کامل بر بازار را ندارند. قطعا اگر نیروی انسانی موجود فعال‌تر باشند و به صورت میدانی حضور داشته باشند، تاثیرگذار خواهند بود.»
قانون تعزیرات در کشور حالت بازدارنده ندارد
اوسطی افزود:«قانون تعزیرات در کشور حالت بازدارنده ندارد و باید بازنگری و اصلاح شود تا بتواند بازدارنده باشد.»
وی در پاسخ به این سوال که مهمترین عامل تعیین قیمت میوه در بازار را چه می‌دانید، گفت:«مهمترین عامل عرضه و تقاضا است اگر عرضه بیشتر باشد قیمت پایین می‌آید و اگر عرضه کم باشد و تقاضا زیاد، قیمت‌ها افزایش پیدا می‌کند.»
عضو کمیسیون کشاورزی مجلس در پاسخ به این سوال که راهکار اصلی تعدیل قیمت در بازار چیست، گفت:«باید آسیب‌شناسی از وضعیت تولید محصولاتی که در بازار است داشته باشیم. آمار تولید داخلی و سرانه مصرف را به صورت دقیق رصد کنیم و اگر جایی کمبودی وجود دارد، برنامه‌ریزی کنیم تا جبران شود.»
در بحث تولید مشکل خاصی نداریم
وی افزود:« در بحث تولید مشکل خاصی نداریم. از طریق برنامه‌ریزی در کشت، در تولید، در جابه‌جایی محصول بین مناطق مختلف از طریق اتحادیه و شبکه‌های کشوری مانند شبکه تعاون و روستایی کشور که وجود دارد می‌توان قیمت محصولات را در بازار کنترل کرد. راهکاری مناسب که مستلزم یک پایش و آسیب‌شناسی دقیق و مدیریت موضوع است.»
تحویل غرفه‌ها به صورت مستقیم، دلالی و سوداگری را حذف می‌کند
اوسطی در پاسخ به این سوال که تاثیر بازارهای سازماندهی شده در بازار میوه بر روی نرخ نهایی میوه را چطور ارزیابی می‌کنید، گفت:«اگر غرفه‌ها مخصوصا در شهرهای بزرگ بدون واسطه یعنی به شکل مستقیم در اختیار تولیدکننده قرار داده شود قطعا بخش دلالی و سوداگری و واسطه‌ای که وجود دارد، حذف خواهد شد و محصولات با قیمت حداقلی در اختیار مصرف‌کننده قرار می‌گیرد ضمن اینکه تولیدکننده هم قیمت واقعی خود را دریافت می‌کند و در این بین نقش سوداگری حذف می‌شود.»
عدم وجود شبکه گسترده در بحث واگذاری غرفه محصولات کشاورزی
وی افزود:«در بحث واگذاری غرف عرضه محصولات کشاورزی اکنون در کل کشور با وجود تلاش‌هایی که ذر گذشته صورت گرفته، شبکه گسترده و موفق را نداریم که همه تشکل‌ها و تولیدکنندگان به نمایندگی از صنف تولیدکننده بتوانند در بازارهای کشور حضورفعال داشته باشند.»
اوسطی گفت:« باید یک برنامه جامع وجود داشته باشد و پوشش فراگیری را در سطح کل کشور ایجاد کنیم که مستقیما تولیدات در این غرف عرضه شود و مصرف کننده هم از محصولات با قیمت مناسب‌تری استفاده کند.»
ارسال دیدگاه