فرامرز معتمددزفولی*
کرونا باعث افزایش آسیب خودکشی خواهد شد؟
روز بیستم شهریور امسال برابر با دهم سپتامبر، روز جهانی پیشگیری از خودکشی است. این روز به پیشنهاد سازمان جهانی بهداشت برای یادآوری این آسیب اجتماعی فراگیر و جهانی که سالانه نزدیک به هشتصد هزار نفر را به کام مرگ می کشاند، نزدیک آنچه همین امروزه پاندمی کرونا موجب مرگ این تعداد از جان انسان ها در جهان شده است. زخمی عمیق و تلخ که بر جان آدمیان چه از پای افتادگان آن و چه بر جای ماندگانش می افتد و آسیب زننده و ویران کننده زندگی اجتماعی است.
این آسیب اجتماعی فراگیراست و جهانی. رنگ و نژاد و مذهب و زن و مرد و کودک و پیر، روستایی و شهری نمی شناسد. همه جا امکان شیوع دارد. برای همین سازمان جهانی بهداشت از کشورهای عضو مصرانه می خواهد:" به گونه ای ثابت و پایدار،برنامه ها و راهبردهای ثابت شده پیشگیری" را در برنامه ملی خود بگنجانند. به سخن مدیر کل سازمان جهانی بهداشت:"هر مرگ ناشی از خودکشی مصیبتی برای خانواده،دوستان و همکاران است اما با این وجود، خودکشی ها قابل پیشگیری هستند."
امسال متاسفانه همراه این آسیب اجتماعی، ما تجربه جدید پاندمی کرونا و شیوع جهانی آن را داریم. پیشروان و بزرگان جامعه شناسی همچون امیل دورکیم پیشتر رشد سریع آمارهای خودکشی را در مواقعی چون ضربات اساسی که جامعه در دوران های جنگ و یا رونق شدید و یا رکودهای سنگین اقتصادی در حال گذران است می دانند و می بینند. بی تردید شیوع اپیدمی کرونا در جامعه زمینه ساز چنین رشدی در خودکشی و آسیب اجتماعی آن خواهد بود. یعنی اعلام زنگ خطری برای تمام دست اندرکاران و مدیرانی که در این زمینه فعالند و در تلاش برای پایین آوردن و کمتر کردن آمارهای خودکشی کشوری و استانی هستند. بخصوص اکنون در خوزستان به واسطه پاره ای از مناطق محروم و کم برخوردار آن که نسبت به میانگین های کشوری بالاست و آمادگی و شکنندگی بیشتری را برای حضور و رشد این آسیب اجتماعی دارد. شوربختانه تلاقی عجیبی میان روش های پیشگیرانه و پروتکل های درمانی کرونا ،(فاصله فیزیکی ،قرنطینه ،ایزوله شدن و کاهش ارتباطات ضروری) و نیز عناصر پیشگیرانه خودکشی که بر همبستگی اجتماعی مناسب و ارتباط های نزدیک انسانی تکیه دارد شکل گرفته است. همان عناصری که ممد و بسترساز کاهش همبستگی اجتماعی جامعه و تنهایی و افسردگی و لاجرم رشد آمارهای خودکشی هستند.
بنابراین این شرایط پیچیده و دشوار، وظیفه مسؤلان و مدیران شهری و فعالان اجتماعی را برای پیشگیری و کنترل و همچنین درمان این آسیب اجتماعی دو چندان می کند. چنانکه برای شهروندان و خانواده ها ،آگاهی و آمادگی بیشتری از مواجهه با آن را می خواهد و می طلبد. آسیبی اجتماعی که به گونه ای موریانه وار و آهسته و خاموش در زیر "پوست شهر" در حرکت است و بصورت ناگهانی و پرصدا فاجعه و بحران می آفریند.
* جامعه شناس
ارسال دیدگاه