ظریف: در برجام بازی مجموع صفر را به سود برای همه تبدیل کردیم

به گزارش جماران؛ سومین جلسه از لایو اینستاگرامی وزیر امور خارجه کشورمان در دانشکده مطالعات جهان دانشگاه تهران با موضوع "جهان در حال گذار" برگزار شد. محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه کشورمان در این لایو اینستاگرامی که در صفحه iranian_studies_ut پخش شد، در خصوص "انتقال قدرت و شرکای جدید در دوره گذار" به سخنرانی پرداخت.

ظریف در این گفت و گو با اشاره به دوران انعقاد برجام گفت: ما در آن زمان داشتیم به بازی مجموع منفی می‌رسیدیم. ما در آن بازه کوتاه تاریخی به جای اینکه دو هدف متفاوت را ادامه دهیم، یک هدف واحد را انتخاب کردیم. ما نه سانتریفیوژهایمان را از کار انداختیم و نه به دیگر کشورها گفتیم که این مسئله ارتباطی به شما ندارد. ما به توافق رسیدیم که سانتریفیوژیمان با نظارت‌های لازم، صلح‌آمیز فعالیت کند.

وزیر امور خارجه کشورمان ادامه داد: اینگونه بود که توانستیم یک بازی مجموع منفی را به چیزی تبدیل کنیم که برای همگان سود داشته باشد. آمریکا در آن زمان مدعی بود که توانایی‌های هسته‌ای ما را گرفته است درحالی که ما از اول نیز خواهان استفاده صلح‌آمیز بودیم.

وی افزود: تحول انگاره نه تنها لازم بلکه اجتناب‌ناپذیر است‌. شرایط جدیدی در حال پدیدار شدن است و آن گوناگونی منابع و مراکز قدرت است. ما بازیگران قدرتمند جدید داریم. ما منابع قدرت مختلفی داریم. بارزترین آن‌ها قدرت نظامی است اما قدرت نظامی دیگر تنها عامل تعیین‌کننده قدرت یک کشور محسوب نمی‌شود. تانک‌ها و ناوهای جنگی دیگر نمایانگر قدرت یک کشور نیستند.

ظریف ادامه داد: برخی می‌خواهند با امنیتی کردن مسائل، قدرت نظامی را قدرت حاکم کنند. آمریکا از زمان پایان جنگ سرد تلاش کرده تا با امنیتی کردن مسائل از برتری نظامی خود بهره ببرد. قدرت نظامی مهم است اما دیگر قدرت تک قطبی نیست.

وزیر خارجه کشورمان در ادامه سخنانش گفت: اقتصاد نیز یک عامل تعیین‌کننده قدرت کشور است. اقتصاد بسیار مهم است اما آن هم همانند قدرت نظامی تنها عامل تعیین‌کننده نیست. فناوری نیز از اهمیت بالایی برخوردار است. امروزه آمریکا دیگر منبع تمام فناوری‌ها محسوب نمی‌شود. در گذشته آمریکا منبع فناوری بود و دیگر کشورها تنها از ایالات متحده کپی‌ می‌کردند. امروز تغییری اساسی شکل گرفته است‌. دیگر کشورهای علی الخصوص چین در زمینه ۵G، IoT و هوش مصنوعی دیگر تنها از آمریکا کپی نمی‌کنند بلکه خود مخصوص تولید این فناوری‌ها هستند.

ظریف ادامه داد: منبع دیگری از قدرت که دیگران آن را فراموش می‌کنند، مشروعیت است. مشروعیت یعنی مقبولیت یک کشور در جهان و میان مردم خود. این منبع مهمی از قدرت در جهانی است که اطلاعات در آن جهانی شده‌اند. الهام‌بخش بودن خود یک قدرت است. اگر کشوری الهام‌بخش دیگری باشد قدرت‌ مهمی را بدست می‌آورد.

این مقام ارشد دستگاه دیپلماسی کشورمان تصریح کرد: دیپلماسی خود یک قدرت است. این مسئله جدیدی نیست. دیپلماسی در طول تاریخ نیز به کشورها قدرت بخشیده است. ما از آن زمانی عبور کرده‌ایم که تنها چند بازیگر حکومت می‌کردند. حتی همان بازیگرها نیز برای به دست آوردن مشروعیت به دیگران نیازمند بودند چراکه یکجانبه‌گرایی باعث مشروعیت نمی‌شود. آمریکا حتی زمانی که می‌خواهد اقدام یکجانبه‌ای انجام دهد، سعی می‌کند نشان دهد که اقدامش چندجانبه است.

وی تصریح کرد: در جنگ علیه کویت آمریکا یک ائتلاف جهانی ایجاد کرد. آمریکا در جنگ ۲۰۰۳ ائتلاف ایجاد کرد. در این ائتلاف هیچکس کمک نظامی به ایالات متحده نکرد. حتی نیروی برخی کشورها بودند که به حفاظت آمریکا نیاز داشتند پس از جنبه نظامی آمریکا چیزی به دست نمی‌آورد و حتی توان نظامی‌اش را صرف حفاظت از دیگر نیروها میکرد. آن‌ها این کار را کردند چراکه نمی‌تواند مشروعیت را یکجانبه به دست بیاورند.

وزیر خارجه کشورمان ادامه داد: حتی امروز نیز ایالات متحده برای پیشبرد قطعنامه‌اش در شورای امنیت، دیگران را وادار به حمایت از آن می‌کند. آن‌ها حتی از طرف شورای همکاری خلیج فارس بیانیه‌ای منتشر کردند که اعضای شورا از آن خبر نداشتند. این اهمیت مشروعیت از طریق ائتلاف را می‌رساند. به همین خاطر امروزه دیپلماسی در جهان عامل مهمی در قدرت محسوب می‌شود.