تشریح تمهیدات سازمان پژوهش در خصوص ارائه محتوای کتاب‌های درسی در وضعیت قرمز کرونا
تهران (پانا) - معاون وزیر و رئیس سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی شرایط تدبیر تمهیدات پیرامون اقدامات و تغییرات در کتاب‌های درسی در شرایط کرونا، به نحوی که هم معلم بتواند بهتر و آسانتر به شیوه مجازی آموزش دهد، هم دانش‌آموزان بتواند آسانتر درک کنند و دریابند و هم والدین احساس کنند با مسئله حادی مواجه نیستند، را تشریح کرد.
به گزارش روابط عمومی سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی، سومین شورای مدیران با حضور حسن ملکی، مرتضایی، امانی، رون، علی محبی، عظیم محبی، دوراندیش، اسدی، باهو، نیک نژاد، امینی، امیری نیا، خادمیان، محمدی، جلالی، رضا علی، و روشندل در سالن جلسات سازمان پژوهش برگزار شد.
پس از تلاوت آیاتی از کلام الله مجید، ملکی در خصوص آیات تلاوت شده بیان کرد: «این آیات هشدار می‌دهد غرور و تکبری که برخی از انسان‌ها در زندگی گرفتار آن می‌شوند عامل بدبختی و بیچاره گی آنها است همان چیزی که شیطان را از نزدیکی و قرابت خداوند متعال به زیر کشید. تکبر و غرور باعث می‌شود انسان هم در دنیا و هم در آخرت سرنگون شود. یکی از چیزهایی که باعث غرور انسان می‌شود آن است که آغاز پیدایش خود را فراموش کند، انسان اگر چگونگی آفرینش خود را به خاطر آورد فرود خواهد آمد و دچار تکبر نخواهد شد. این آیات تذکری است برای همه ما که بدانیم اگرچه از نظر معنوی و اعتقادی به مصداق آیه " إِنَّا للّه وإِنّا إِلَیهِ رَاجِعُونَ" از سوی خدا هستیم اما از جهت مواد اولیه و علل معدّه پیدایش ما معلوم است که از کجا آمده‌ایم؟ و چگونه به وجود آمده‌ایم؟ بنابراین نباید غرور داشته باشیم و بالعکس باید همیشه مراقب حال خود باشیم.»
رئیس سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی پس از تشریح آیات تلاوت شده تصویب ساختار تشکیلاتی سازمان را به مدیران و همه اعضای سازمان مژده داد و گفت: خدا را به دلیل این عنایت و لطفش سپاسگزاریم. خوشحالم از اینکه واژه برنامه‌ریزی درسی با توجه به غربت آن در سال‌های اخیر در عنوان دفاتر تألیف آمد.
سپس نکاتی به عنوان پیش از دستور مانند اجرای مصوبه ستاد ملی کرونا در خصوص عدم پذیرایی در جلسات و مراقبت از این موضوع از سوی مرتضایی معاون توسعه منابع و پشتیبانی سازمان مطرح شد.
در ادامه ملکی به عنوان نکات پیش از دستور بیان کرد: «با توجه به حاد شدن ویروس کرونا و رسیدن به وضعیت هشدار، رعایت موارد بهداشتی و فاصله گذاری اجتماعی را مد نظر قرار دهیم. در این شرایط بحرانی و حساس وظیفه همه ما در سازمان این است که خودمان را برای مواجهه با شرایط قرمز و زرد آموزشی آماده کنیم تا در این اوضاع خاص که برای همه ما یک آزمون است ان شالله آبرومند بیرون بیاییم. در خصوص اوضاع قرمزی که دانش‌آموزان امکان حضور در مدرسه را ندارند و اینکه چه اقدامات و تغییراتی باید در کتاب‌های درسی اعمال کنیم تدبیر کنیم، در واقع هم معلم بتواند بهتر و آسانتر به شیوه مجازی آموزش دهد، هم دانش‌آموزان بتواند آسانتر درک کنند و دریابند و هم والدین احساس کنند با مسئله خاصی و حادی مواجه نیستند. کار اصلی دفاتر تألیف در وضعیت قرمز این است که برای تک تک دروس مشخص کنند چه بخشی از کتاب و دروس در آموزش مجازی نیاز به تدریس ندارد. لازم به ذکر است در این بخش نباید تصور کنیم که مبحثی حذف شود زیرا بحث حذف مطرح نیست. دومین اقدام در همین راستا این است که با توجه به اوضاع حاکم و آموزش مجازی آیا در کتاب درسی می‌توان سازمان مطالب را تغییر داد؟»
وی ادامه داد: «اقدام سوم این است که محتوای کتاب از جهت بُعد روشی تکالیف و فعالیت‌ها چه تغییراتی لازم دارند تا فضای مجازی متناسب‌تر شود. در فضای مجازی هدف‌های تربیتی با توجه به فلسفه تعلیم و تربیت ثابت هستند و قابل تغییر نیستند، ما در بخش محتوا می‌توانیم چرخش و مانور مفهومی داشته باشیم به نحوی که با آموزش فضای مجازی سازگارتر شود. با توجه به کاهش زمان آموزشی و محدودیت‌های این حوزه، باید درباره تک تک دروس تصمیم‌گیری شود. در نظر داشته باشیم شرایط به گونه‌ای است که اگر سازمان کارش را به درستی انجام ندهد دیگران کار سازمان را انجام خواهند داد زیرا دچار بحران هستیم و مکلفیم به وظایفمان به درستی عمل کنیم.»
معاون وزیر بیان کرد: «کار دیگری که باید به موازات وظایف سازمانی انجام شود این است که با توجه به تولید محتوای الکترونیکی در بیرون از سازمان فراخوانی داده شود تا تولیدات خارج از سازمان از طریق فراخوان به دبیرخانه تولید محتوای الکترونیکی که باید در دفتر انتشارات و رسانه‌های آموزشی مستقر شود ارسال گردد. تولیدات ارسال شده از نظر آموزشی، فرهنگی، ارزشی، فکری و تربیتی مورد ارزیابی قرار گیرد و آنهایی که مناسب تشخیص داده شد در شبکه ملی رشد بارگذاری شود. باتوجه به آماده نبودن بستر شبکه رشد مقرر شد از طریق تفاهم نامه یا توافق نامه‌ای با سرورها و امکانات خارج از سازمان بستری فراهم شود تا معلمان دانش‌آموزان و والدین از این محتوا بهره‌مند شوند.»
پس از طرح نکات مقدماتی و پیش از دستور از سوی اعضای جلسه، در همورد موضوع جلسه اصلی با عنوان نحوه تهیه طرح تفصیلی ساختار تشکیلاتی سازمان مورد بحث و گفت‌وگو قرار گرفت.
در ابتدا ملکی ساختار مصوب سازمان را تشریح کرد و افزود: «در ساختار مصوب سازمان چهار دفتر جدید اضافه شده است. اولین دفتر با عنوان دفتر توانمندسازی و آموزش مدرسان عالی است که وظیفه‌اش آموزش معلمان در حوزه تغییرات برنامه‌های درسی و برنامه‌های نوپدید درسی در راستای وظایف و اختیارات قانونی می‌باشد. دفتر دوم دفتر مطالعات راهبردی و آینده پژوهی است وظیفه این دفتر مطالعاتی است که بتوانیم آینده را تا حدودی مدیریت و کنترل کنیم. سومین دفتر اضافه شده دفتر سیاستگذاری فناوری اطلاعات و ارتباطات است دفتر چهارم دفتر نظارت و ارزشیابی از برنامه‌های درسی است. با توجه به اینکه بخش عمده وظایف سازمان ارزشیابی و نظارت است ولی تاکنون تشکیلاتی برای آن وجود نداشت به همین دلیل این دفتر به مجموعه سازمان اضافه شد.»
وی ادامه داد: «معاونت توسعه منابع و پشتیبانی سازمان کما فی‌السابق به فعالیتش ادامه خواهد داد. معاونت برنامه‌ریزی درسی و تولید بسته‌های تربیت و یادگیری شامل سه دفتر خواهد بود زیر مجموعه این معاونت؛ دفتر برنامه‌ریزی درسی و تولید بسته‌های تربیت و یادگیری آموزش عمومی و متوسطه نظری، دفتر برنامه‌ریزی درسی و تولید بسته‌های تربیت یادگیری دوره فنی و حرفه‌ای و مهارتی و دفتر نشریات و رسانه‌های آموزشی می‌باشد. آنچه گفته شد ساختار کلی سازمان بود که مصوب شد ولی برای این ساختار کلی باید طرح تفصیلی تهیه شود تا به سازمان امور استخدامی ارسال شود.»
معاون وزیر افزود: «بنابراین باید از نظر متدولوژی روشی برای انجام این کار اتخاذ کنیم. باید کارگروه‌هایی تشکیل شوند تا از طریق مباحثه و گفت‌وگو‌هایی که انجام می‌شود از نظر کمی و کیفی اقدامات ویژه صورت گیرد. یازده حوزه تربیت و یادگیری باید وارد دفاتر برنامه‌ریزی و تولید بسته‌های تربیت یادگیری شود. برخی حوزه‌ها مانند علوم انسانی و مطالعات اجتماعی سفره وسیعی دارند و برخی دیگر مانند ریاضیات و آداب و مهارت‌های زندگی چندان وسعت ندارد برای این موارد هم باید تدابیری اندیشیده شود تا در داخل هر حوزه ساختار درونی آن ساماندهی شود.»
ملکی بیان کرد: «مهندسی ساختار درونی هر حوزه نیاز به بحث و گفت‌وگو دارد طبیعی است آنچه که در این خصوص به ما جهت خواهد داد برنامه درسی ملی، مبانی سند تحول، یافته‌ها و تحولات علمی نوین و ماهیت هر حوزه می‌باشد که باید ساختار و یکپارچگی درون حوزه را مشخص کند، معین کند ارتباط هر حوزه با حوزه‌های دیگر چگونه باشد. از ۱۱ حوزه مشخصاً یک حوزه به نام کار و فناوری به دفتر فنی و حرفه‌ای ارتباط خواهد داشت در خصوص کار دانش هم باید گفت کار دانش قبلی هیچ فرقی با فنی و حرفه‌ای ندارد در حالی که از ابتدای امر دارای دو ماهیت جدا بودند ولی به دلیل عدم حمایت از کار دانش این شاخه از حیز انتفاع افتاده است.»
وی افزود: «برای برنامه‌ریزی درسی در این حوزه باید چگونه عمل کنیم؟ با توجه به پایبندی به قانون حوزه فنی و حرفه‌ای و کار دانش باید بازسازی شود آنچه که تصویب شد ظرف است، برای مطلوبیت مظروف باید عالمانه عمل کنیم، برای ساماندهی تک‌تک دفاتر باید طرح تفصیلیای تدوین شود که هم شایسته سازمان و هم در مراجع قانونی قابل دفاع باشد. مسئول پیگیری تهیه طرح تفصیلی بر عهده آقای مرتضایی خواهد بود ولی از نظر فکری و نظردهی همه ما مسئول هستیم.»
پس از بیان نظرات اعضای جلسه در خصوص تهیه طرح تفصیلی سازمان، ملکی نکات زیر را در جمع‌بندی مباحث مطرح شده بیان کرد: «ساختار با عقلانیت و استحکام به پیش رود زیرا تا ۵ سال قابل اصلاح و بازبینی نیست، به مرزبندی شرح وظایف توجه شود ارتباط وظایف آری اختلاط وظایف خیر، امکان ارتباط و تلفیق فعالیت‌ها در ساختار وظایف لحاظ شود طبق الهامی که از برنامه درسی ملی گرفته می‌شود باید ساختار طوری تنظیم شود تلفیق مد نظر قرار گیرد، نسبت حوزه‌های یازده گانه با دو دفتر بدون تعصب مشخص و معین شود، دفاتر به نکات حاشیه‌ای ولی مهم مانند چند تألیفی، برون‌سپاری، بومی‌سازی و امثالهم در ساختار تفصیلی توجه جدی داشته باشند. ساختار باید طوری باشد که چند تألیفی و برون سپاری را امکان‌پذیر کند.»
ملکی افزود: «جایگاه پژوهش در طرح تفصیلی ساختار دفاتر به طور شفاف مشخص باشد. در جای جای طرح تفصیلی باید پژوهش دیده شود در واقع گروه پژوهش و برنامه‌ریزی و تولید بسته‌های تربیت و یادگیری عنوان دفاتر باشد می‌خواهیم واژه پژوهش و برنامه‌ریزی درسی احیا شود پژوهش یعنی تفکر قبل از عمل.»
ارسال دیدگاه