پشت‌پرده خروج ۴هزار سرباز آمریکا از افغانستان

«محمدرضا فرقانی» سفیر پیشین ایران در ترکمنستان در تشریح دلایل و پیامدهای خروج چهار هزار نظامی آمریکا از افغانستان در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا اظهار کرد: اخیراً اخباری در مورد خروج چهار هزار و ۱۰۰ نظامی آمریکا از افغانستان منتشر شده که اگر این اتفاق رخ دهد، مجموع نیروهای ایالات متحده در افغانستان به چهار هزار و ۵۰۰ نفر می‌رسد. این میزان برای اولین بار از سال ۲۰۰۱ که آمریکایی‌ها وارد افغانستان شدند به پائین‌ترین حد خود می‌رسد و به همین دلیل می‌توان آن را از دو منظر مورد تحلیل قرار داد. نخست‌ آنکه ترامپ در مبارزات انتخاباتی‌اش از سال ۲۰۱۶ تاکنون که در آستانه انتخابات ۲۰۲۰ قرار دارد وعده خروج نیروهای آمریکا از افغانستان را داده است. او به دنبال آن است که طولانی‌ترین جنگ آمریکا را پایان بدهد که فارغ از مسائل تبلیغاتی و انتخاباتی، بحث هزینه‌های اقتصادی این پروژه است که سر به فلک کشیده است و حالا به دنبال پایان این موضوع است.

وی ادامه داد: مساله دوم که به عنوان ستون فقرات خروج نیروهای آمریکا از افغانستان به حساب می‌آید، قرار داد صلحی است که آمریکایی‌ها توسط زلمی خلیلزاد در اسفندماه سال گذشته در دوحه به امضاء رساندند. در آن قرارداد آمریکایی‌ها موظف شدند تا خروج نیروهای خود را پس از ۱۴ ماه، تکمیل کنند؛ به گونه‌ای که پس از امضای این قرارداد نیروهای آمریکا که حدود ۱۴ هزار نفر بودند، به هشت هزار و ۶۰۰ نفر کاهش پیدا کرد و حالا هم قرار است با خروج چهار هزار و ۱۰۰ نفر دیگر، این میزان را به چهار هزار و ۵۰۰ نفر تقلیل دهند. این روند می‌تواند گویای این باشد که آمریکایی‌ها در چند ماه آینده تعداد بیشتری از نیروهای خود را از افغاسنتان خارج خواهند کرد که تمام این مراحل در متن توافق با طالبان ذکر شده است اما بدون تردید نه تنها مخاطراتی را برای دولت افغانستان به همراه خواهد داشت، بلکه می‌تواند تهدیداتی را برای نیروهای ناتو به همراه داشته باشد.

این تحلیلگر مسائل سیاسی با اشاره به پیامدهای خروج نیروهای آمریکایی از افغانستان، گفت: باید متوجه باشیم که علاوه بر نیروهای آمریکا، سربازان کشورهای عضو پیمان ناتو هم از سال ۲۰۰۱ تاکنون در افغانستان حضور دارند و این کشورها هم هزینه‌هایی را در این مدت پرداخت کرده‌اند. درست است که ناتو طی سال‌های اخیر در افغانستان در عملیات‌ها حضور نداشته است و به اندازه نیروهای آمریکایی‌ در میادین درگیری حاضر نبوده و عمدتاً اداره مناطق آزاد شده را به عهده داشتند، اما به هر ترتیب با خروج نیروهای آمریکا از افغانستان امنیت جانی آنها و موقعیتشان به خطر می‌افتد. شکی وجود ندارد که نیروهای ناتو با خروج آمریکایی‌ها وارد فاز انفعالی می‌شوند که برای آنها تبعات زیادی دارد اما مساله اینجاست که ترامپ به هیچ وجه به این مساله توجه نمی‌کند و عملاً این موضوع برای او مهم نیست.

فرقانی افزود: تاریخ نشان داده که جنگ در افغانستان برای بیگانگان و کسانی که از هزاران کیلومتر دورتر به این کشور می‌آیند، پیروزی به همراه ندارد و به همین دلیل می‌گویم که اگر آمریکایی‌ها از افغانستان به صورت کامل خارج شوند بدون تردید ناتو با مشکلاتی روبه‌رو خواهد شد که در نهایت به یک منازعه جدی با کاخ‌سفید تبدیل می‌شود. به این دلیل است که دبیر کل ناتو نسبت به این موضوع واکنش نشان داده است و از سوی دیگر وزیر دفاع آمریکا هم در حال رایزنی با شرکای خود در ناتو و سایر سازمان‌ها و نهادهای بین‌المللی است. نکته دیگر این است که در توافق آمریکا با طالبان بحث کاهش خشونت علیه نیروهای دولتی این کشور ذکر نشده است و طالبان علناً زیر بار نرفته است. همین موضوع به خوبی به ما پاسخ این سوال را می‌دهد که چرا همچنان نیروهای طالبان علیه نیروهای اردوی ملی و پلیس افغانستان دست به عملیات‌های گوناگون می‌زنند.

وی در پایان خاطرنشان کرد: کاهش خشونت فقط در قبال نظامیان آمریکا بوده است و به همین دلیل است که می‌گوییم وضعیت افغانستان بعد از توافق با طالبان نه تنها بهبود پیدا نکرده است بلکه بدتر شده است. توافق دوحه در بخش‌های زیادی با مشکل و گسست روبه‌رو است و به همین دلیل معتقدم که با خروج نیروهای آمریکا وضعیت بحرانی‌تر می‌شود. این در حالیست که کابل و واشنگتن بر سر همین موضوع (عدم اجرای خشونت علیه نیروهای دولتی) با یکدیگر اختلاف داشته و دارند؛ چراکه دولت افغانستان به دنبال آن بود که به حمله علیه نیروهایش پایان دهد اما اینگونه نشد و همچنان حملات ادامه دارد. در این میان برخی از منابع اعلام کرده‌اند که سرویس اطلاعاتی روسیه به دنبال آن است تا بتواند با معین کردن جایزه نقدی، طالبان را به حذف فیزیکی نیروهای آمریکایی‌ ترغیب کند که به نظر این خبر درست نیست، اما اگر واقعاً این موضوع صحت داشته باشد اوضاع در افغانستان بیش از گذشته ملتهب خواهد شد و تحولات در این کشور به سمت و سوی خطرناک هدایت خواهد شد.