همه‌چیز درباره سی و هشتمین جشنواره فیلم فجر
تهران (پانا) - مهم‌ترین رویداد سینمایی کشور با ارائه تازه‌ترین آثار عرصه فیلمسازی در بخش‌های سینمایی، مستند، انیمیشن و فیلم کوتاه در آستانه سالگرد انقلاب اسلامی در سراسر کشور آغاز به کار کرد. چندهفته مانده به آغاز این جشنواره برخی حوادث این رویداد فرهنگی را حاشیه‌دار کرد.
سی و هشتمین جشنواره بین‌المللی فیلم فجر امروز ۱۲ بهمن ۱۳۹۸ به دبیری ابراهیم داروغه‌زاده در تهران آغاز شد. پردیس سینمایی ملت همچون سال گذشته به عنوان کاخ جشنواره یا سینمای رسانه میزبان خبرنگاران، منتقدان، عکاسان سینمایی، عوامل تولید فیلم‌ها و هنرمندان عرصه‌های گوناگون هنری خواهد بود.
جشنواره فجر ۳۸ شامل بخش های مسابقه سینمای ایران یا سودای سیمرغ (فیلم های سینمایی داستانی/ پویانمایی فیلم‌های بلند داستانی که دارای پروانه ساخت یا نمایش از سازمان سینمایی باشند و تا قبل از بهمن ۱۳۹۸ اکران عمومی نشده و در هیچیک از رویدادها و جشنواره‌های سینمایی داخلی و خارجی به نمایش در نیامده باشند)، نگاه نو (فیلم اول کارگردان: داستانی/ پویانمایی فیلمساز یا کارگردان اول، به هنرمندی اطلاق می‌شود که برای ساخت یا نمایش فیلم سینمایی خود برای نخستین بار، مجوزهای لازم و قانونی را از سازمان سینمایی کسب کرده باشد و پیش از این اثری از وی به عنوان فیلم سینمایی اکران یا در رویدادهای داخلی یا خارجی معرفی نشده باشد)، مستند بلند، کوتاه داستانی (با زمان نمایش حداقل ۳ و حداکثر ۱۵ دقیقه)، مسابقه تبلیغات سینمای ایران و مسابقه تجلی اراده ملی است.
آثار شرکت‌کننده
جشنواره در ۲۹ مهر ۱۳۹۸ با انتشار فراخوان کار خود را آغاز کرد و ثبت نام از آثار متقاضی حضور در جشنواره از ۱ تا ۳۰ آبان ۱۳۹۸ انجام شد. در این مدت ۱۱۵ فیلم سینمایی به همراه ۳۶ فیلم مستند فرم ثبت نام جشنواره را تکمیل کرده‌اند که از این تعداد ۳۷ فیلم سینمایی متعلق به فیلمسازان اول است.
داوران
نرگس آبیار، تورج اصلانی، عباس بلوندی، رضا پورحسین، فریدون جیرانی، سعید راد، محمدمهدی عسگرپور، طهماسب صلح‌جو و مازیار میری به عنوان اعضای هیئت داوران بخش سودای سیمرغ و همچنین مهدی جعفری، روح‌الله حجازی، مصطفی رزاق‌کریمی، فرشته طائرپور و هادی مقدم‌دوست به عنوان اعضای هیئت داوران بخش‌های مستند، فیلم کوتاه و نگاه نو انتخاب شده‌اند.
فیلم‌های کوتاه
از میان فیلم‌های کوتاهی که در بخش بهترین فیلم جشنواره فیلم کوتاه تهران و جشن مستقل فیلم‌های کوتاه خانه سینما نامزد بوده و به نمایش درنیامده‌اند و همچین در دوره‌های قبل متقاضی نبودند، ۱۰ فیلم دارای شرایط حضور در بخش فیلم کوتاه این دوره بودند که از سوی انجمن سینمای جوانان و انجمن فیلم کوتاه ایران به جشنواره معرفی شدند.
اسامی ۱۰ فیلم راه یافته به بخش فیلم کوتاه سی و هشتمین جشنواره فیلم فجر به این شرح است:
۱- اشغال، کارگردان: علی عزیزی، تهیه‌کننده: علی عزیزی
۲- امتحان، کارگردان: سونیا حداد، تهیه‌کننده: پوریا حیدری اوره
۳- برف‌های سپید سرگردان، کارگردان: محمدرضا وطن‌دوست، تهیه‌کننده: محمدرضا وطن‌دوست
۴- پاندای قرمز، کارگردان: علی پاک‌نیا، تهیه‌کننده: مهبد عبقری
۵- دابُر، کارگردان: سعید نجاتی، تهیه‌کننده: سعید نجاتی، مهدیه غلامحسینی
۶- دم اژدها، کارگردان: سعید کشاورز، تهیه‌کننده: مهدی صفی‌یاری
۷- سور بز، کارگردان: سعید زمانیان، تهیه‌کننده: حسن محمدی، غلامرضا احمدی
۸- عزیز، کارگردان: سیدمهدی موسوی برزکی، تهیه‌کننده: سیدمهدی موسوی برزکی
۹- کوچه، کارگردان: محمدرضا مصباح، تهیه‌کننده: امیرحسین مهر
۱۰- مادر برفی، کارگردان: مرجان خسروی، تهیه‌کننده: سیدشهاب‌الدین طباطبایی
فیلم‌های مستند
هیات انتخاب بخش مستند متشکل از «بابک بهداد»، «رامین حیدری‌فاروقی» و «مرتضی شعبانی» پس از بازبینی فیلم‌های مستند بلند متقاضی حضور در بخش مستند، ۱۰ فیلم زیر را به ترتیب حروف الفبا برای حضور در جشنواره فیلم فجر برگزیدند:
۱- بانو- کارگردان: محمد حبیبی منصور- تهیه‌کننده: محمد حبیبی منصور
۲- پروژه ازدواج- کارگردان: حسام اسلامی، عطیه عطارزاده- تهیه‌کننده: مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی
۳- جایی برای فرشته‌ها نیست- کارگردان: سام کلانتری- تهیه‌کننده: محمد شکیبانیا
۴- خسوف- محسن استادعلی- تهیه‌کننده: محسن استادعلی، مسعود زارعیان
۵- خط باریک قرمز- کارگردان: فرزاد خوشدست- تهیه‌کننده: نگار اسکندرفر
۶- زمستان است- کارگردان: مهرداد زاهدیان- تهیه‌کننده: پیروز حناچی
۷- زندگی میان پرچم‌های جنگی- کارگردان: محسن اسلام‌زاده- تهیه‌کننده: محسن اسلام‌زاده
۸- عالیجناب- کارگردان: سجاد ایمانی- تهیه‌کننده: رضا دانش‌پژوه، سجاد ایمانی
۹- کامی- کارگردان: میترا ابراهیمی- تهیه‌کننده: پیمان قاسم‌خانی
۱۰- مهدی عراقی را بکش- کارگردان: عبدالرضا نعمت‌اللهی- تهیه‌کننده: عبدالرضا نعمت‌اللهی
نگاه نو (فیلم‌های اول)
هیأت انتخاب بخش فیلم‌های سینمایی سی و هشتمین جشنواره فیلم فجر متشکل از: محمد احسانی، محمود اربابی، همایون اسعدیان، یلدا جبلی، رضا درستکار، سید محمود رضوی و حسین کرمی، اسامی فیلم‌های بخش نگاه نو (ویژه فیلم اول کارگردانان) به شرح زیر اعلام شد:
۱-آن شب (کارگردان: کورش آهاری، تهیه‌کننده: محمد درمنش)
۲- بی‌صدا حلزون (کارگردان: بهرنگ دزفولی‌زاده، تهیه‌کننده: مرتضی شایسته)
۳- پدران (کارگردان: سالم صلواتی، تهیه‌کننده: شهرام مسلخی)
۴- پوست (کارگردان: بهمن ارک و بهرام ارک، تهیه‌کننده: محمدرضا مصباح)
۵- دشمنان (کارگردان: علی درخشنده، تهیه‌کننده: مجید برزگر)
۶- روز صفر (کارگردان: سعید ملکان، تهیه‌کننده: سعید ملکان)
۷- ریست (کارگردان: محمدرضا لطفی، تهیه‌کننده: سیدامیر سیدزاده)
۸- شنای پروانه (کارگردان: محمد کارت، تهیه‌کننده: رسول صدرعاملی)
۹- کشتارگاه (کارگردان: عباس امینی، تهیه‌کننده: جواد نوروزبیگی)
۱۰-لباس شخصی (امیرعباس ربیعی، تهیه‌کننده: حبیب والی‌نژاد)
سودای سیمرغ
پس از پایان جلسه جمع بندی نهایی هیات انتخاب که شامل محمد احسانی، محمود اربابی، همایون اسعدیان، یلدا جبلی، رضا درستکار، سید محمود رضوی و حسین کرمی است، اسامی فیلم‌های بخش سودای سیمرغ جشنواره فجر ۳۸ به شرح زیر معرفی شد:
۱- آبادان یازده ۶۰، کارگردان: مهرداد خوشبخت، تهیه‌کننده: حسن کلامی
۲- آتابای، کارگردان: نیکی کریمی، تهیه‌کننده:نیکی کریمی
۳- آن شب، کارگردان: کوروش آهاری، تهیه‌کننده: محمد درمنش
۴- ابر بارانش گرفته، کارگردان: مجید برزگر، تهیه‌کننده: مجید برزگر
۵- پوست، کارگردان: بهمن ارک، بهرام ارک، تهیه‌کننده: محمدرضا مصباح
۶- تومان، کارگردان: مرتضی فرشباف، تهیه‌کننده: سعید سعدی
۷- خروج، کارگردان: ابراهیم حاتمی‌کیا، تهیه‌کننده: حبیب‌اله والی‌نژاد
۸- خوب، بد، جلف ۲: ارتش سری، کارگردان: پیمان قاسم‌خانی، تهیه‌کننده: محسن چگینی
۹- خورشید، کارگردان: مجید مجیدی، تهیه‌کننده: امیر بنان، مجید مجیدی
۱۰- خون شد، کارگردان: مسعود کیمیایی، تهیه‌کننده: جواد نوروزبیگی
۱۱- درخت گردو، کارگردان: محمدحسین مهدویان، تهیه‌کننده: سیدمصطفی احمدی
۱۲- دوزیست، کارگردان: برزو نیک‌نژاد، تهیه‌کننده: سعید خانی
۱۳- روز بلوا، کارگردان: بهروز شعیبی، تهیه‌کننده: محمدرضا تخت‌کشیان
۱۴- روز صفر، کارگردان: سعید ملکان، تهیه‌کننده: سعید ملکان
۱۵- سه کام حبس، کارگردان: سامان سالور، تهیه‌کننده: ساسان سالور
۱۶- سینما شهر قصه، کارگردان: کیوان علی‌محمدی، علی‌اکبر حیدری، تهیه‌کننده: کیوان علی‌محمدی
۱۷- شنای پروانه، کارگردان: محمد کارت، تهیه‌کننده: رسول صدرعاملی
۱۸- عامه پسند، کارگردان:سهیل بیرقی، تهیه‌کننده: سهیل بیرقی
۱۹- قصیده گاو سفید، کارگردان: بهتاش صناعی‌ها، تهیه‌کننده: سیدغلامرضا موسوی
۲۰- مردن در آب مطهر، کارگردان: نوید محمودی، تهیه‌کننده: جمشید محمودی
۲۱- مغز استخوان، کارگردان: حمیدرضا قربانی، تهیه‌کننده: حسین پورمحمدی
۲۲- من می‌ترسم، کارگردان: بهنام بهزادی، تهیه‌کننده: بهنام بهزادی
در این بخش هیات انتخاب پنج فیلم را هم به عنوان فیلم‌های رزرو انتخاب و اعلام کرده است.
فیلم‌های رزرو به ترتیب اولویت:
۱- پسرکشی (محمدهادی کریمی)
۲-زنبور کارگر (افشین صادقی)
۳-بی صدا حلزون (بهرنگ دزفولی زاده)
۴-عروسی مردم (مجید توکلی)
۵-عنکبوت (ابراهیم ایرج زاد)
حواشی جشنواره فجر ۳۸
بسیاری از هنرمندان عرصه‌های مختلف هنری ایران در اعتراض به سرنگون کردن پرواز شماره ۷۵۲ هواپیمایی بین‌المللی اوکراین اعلام کردند در جشنواره فیلم فجر شرکت نکرده و این رویداد هنری را تحریم خواهند کرد. موج تحریم بخش‌های مختلف جشنواره فیلم فجر با پیام ویدئویی مسعود کیمیایی، کارگردان آغاز شد او که با فیلم خون شد در بخش سودای سیمرغ این دوره از جشنواره حضور دارد در پیام ویدیویی خود اعلام کرد: «من هیچ وقت اهل جشنواره نبودم و سمت و سویم همیشه مردم هستند و نگاه می‌کنم می‌بینیم که مردم روزگار سختی را می‌گذرانند و روزی نیست که خبرهای بد نشنویم. دلم نمی‌خواهد فیلمم در جشنواره فجر نشان داده بشود»جواد نوروزبیگی تهیه‌کنندهٔ فیلم کیمیایی در پاسخ گفت که خون شد در جشنواره حضور خواهد داشت اما در بخش کارگردانی داوری نخواهد شد. هایده صفی‌یاری از داوران جشنواره خواسته که آثار او را داوری نکنند.
اما چندی بعد پس از اکران خصوصی فیلم خون شد جواد نوروز بیگی بار دیگر از مسعود کیمیایی خواست حداقل در اکران رسانه ای حضور داشته باشد و پس از آن گمانه زنی های بسیاری بر حضور مسعود کیمیایی در جشنواره وجود دارد.
بابک حمیدیان با اعتراض به آنچه «آرای کلیشه‌ای، نگاه گزینشی، مخرب و تکراری در هیئت انتخاب جشنواره فجر» خوانده و برای همدردی با خانواده‌های عزادار در جشنواره حضور نخواهد یافت. حسین پورمحمدی که تهیه‌کنندهٔ فیلم مغز استخوان با بازی حمیدیان در این دوره از جشنواره است در واکنش به انصراف حمیدیان اعلام کرد که قسط آخر دستمزد او را به سیل‌زدگان سیستان و بلوچستان اهدا خواهد کرد.
پیمان معادی و سازندگان کامی (میترا ابراهیمی و پیمان قاسم‌خانی) که در بخش مستند جشنواره حضور دارند نیز انصراف داده‌اند.
همچنین پگاه آهنگرانی، سارا بهرامی، ترانه علیدوستی و آناهیتا همتی که در این دوره از جشنواره فیلمی ندارد به جمع تحریم‌کنندگان پیوسته‌اند.
در همین حال بسیاری دیگری از هنرمندان خواستار حضور دیگر هنرمندان در جشنواره شدند که می توان به چهره هایی چون شهاب حسینی، نوید محمدزاده و حامد بهداد اشاره کرد.
در همین حال نصرالله پژمان‌فر، سخنگوی کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی، گفته‌است که با ارائهٔ طرحی در مجلس، هنرمندانی که انصراف داده‌اند را برای همیشه از کار هنری در ایران ممنوع‌الکار می‌کند که بعدها حرفش را تصحیح کرد.
که مخالف انصراف از جشنواره است اقدام هنرمندان برای انصراف را موجب «افتراق جامعه به خودی و ناخودی» می‌داند که ممکن است باعث ایجاد شکاف عمیق بین هنرمندان و مخاطبان شود. از نظر او واکنش تعدادی از هنرمندان به دلیل «انگیزه‌های شخصی» بوده‌است. حسینی به هنرمندان توصیه کرده که «پشت احساسات پاک مردم» پنهان نشوند.
منتقدان سینمایی و رسانه‌ها
گروهی از نویسندگان و منتقدان سینمایی ایران با امضای بیانیه‌ای با اشاره به «تعهد و مسئولیت فردی و جمعی» و «احترام به هموطنان از دست رفته» جشنواره را تحریم کرده‌اند. سعید عقیقی، جهانبخش نورایی، همایون امامی، عباس بهارلو، امیر پوریا، محمد گذرآبادی، شاهپور شهبازی و جابر قاسمعلی و لی‌لی فرهادپور از امضاکنندگان این بیانیه هستند.
مجید اسلامی، منتقد سینمایی، در یادداشتی جشنوارهٔ فیلم فجر را نه یک جشنوارهٔ حکومتی که یک جشنوارهٔ ملی دانسته و مخالفت خود را با تحریم این جشنواره اعلام کرده‌است. اسلامی جشنوارهٔ فجر را «بزرگ‌ترین رویداد فرهنگی سال» در چهل سال اخیر عنوان کرده که امکان دیده شدن به فیلمسازان رادیکال داده‌است. او همچنین حضور در جشنواره را برای اکران عمومی فیلم‌ها مهم ارزیابی کرده‌است.
عباس یاری، دبیر تحریریهٔ ماهنامهٔ فیلم، معتقد است برپایی جشنواره توسط نهادهای خصوصی امکان‌پذیر نیست و جشنوارهٔ فجر نقش مهمی در سینمای پس از انقلاب ایران داشته‌است.
ارسال دیدگاه