پانا از تلاش آموزشوپرورش برای فرهنگسازی گردشگری در میان دانش‌آموزان و خانواده‌ها گزارش می‌دهد؛
فرصت‌های تربیتی در گردشگری دانشآموزی
تهران (پانا) - گردشگری دانشآموزی اصطلاحی است که در سال گذشته و با توجه به تاکید ویژه مقامات وزارت آموزشوپرورش بر ضرورت برگزاری اردوها و سفرهای تربیتی وارد ادبیات نظام تعلیم و تربیت کشور شد و در این مدت تعداد قابل توجهی از دانش‌آموزان ایران اسلامی از فرصتِ حضور در اردوهای تربیتی و پرورشی بهره‌مند شدند.
گردشگری کودک و نوجوان در بسیاری از کشورهای جهان، بخش مهمی از صنعت بزرگ گردشگری است چراکه بخش قابل توجهی از افراد هر جامعه را دانش‌آموزان یا به عبارتی کودکان و نوجوانان تشکیل می‌دهند.
در جامعه ایران اما با توجه به محوریت خانه و خانواده، توجه به گردشگری دانشآموزی دارای تاثیرات عمیق‌تر و وسیع‌تری است؛ چون فرهنگسازی برای سفر و گردشگری برای این قشر از جامعه، به صورت زنجیروار موجب استقبال پدران و مادران و همه اعضای خانواده می‌شود.
بنا به اعلام مدیران و دست‌اندرکاران، حوزه گردشگری کشور نیازمند توجه بسیار است و ظرفیت‌های فعال‌نشده متعددی برای رونق اقتصادی ایران از طریق گردشگری وجود دارد که یکی از آنها فرهنگسازی برای ایجاد انگیزه و ترغیب دانش‌آموزان به سفر و گردشگری است.
جامعه‌شناسان معتقدند با توجه به اینکه مهمترین مرحله شکل‌گیری و رشد هویت فردی و اجتماعی اشخاص در دوران دانشآموزی اتفاق می‌افتد، توجه به گردشگری کودک و نوجوان با محوریت خانواده‌ها می‌تواند تا حد بسیاری بر شخصیت کودکان و در کل، بر رشد جامعه تاثیر بگذارد.
از سوی دیگر، مقامات و مدیران نظام تعلیم و تربیت اعتقاد دارند که سفر و گردشگری برای دانش‌آموزان دارای ابعاد تربیتی و پرورشی است؛ در یکسال اخیر وزیر آموزشوپرورش و معاون پرورشی و فرهنگی این وزارتخانه بارها و بارها بر ضرورت طراحی و اجرای اردوهای تربیتی برای دانش‌آموزان تاکید داشته‌اند و البته در همین مدت، تعداد قابل توجهی از اردوهای تربیتی در مدارس سراسر کشور برگزار شده است.
به عبارتی می‌توان گفت سفر و گردشگری از بسیاری جهات همانند یک مدرسه برای کودکان است؛ کسب تجربیات جدید و مدیریت شرایط دشوار، پذیرش و یادگیری، آشنایی با فرهنگ‌ها و آداب و رسوم ملی و تمرین استقلال از جمله مزایای سفرهای تربیتی برای دانش‌آموزان است. اما شاید مهمترین نکته در زمینه گردشگری دانشآموزی، تقویت هویت ملی، حفظ و تقویت اتحاد ملی و افتخار به هویت بومی و ملی است.
برگزاری سالانه ۹۰ میلیون نفر-ساعت گردشگری برای دانش‌آموزان
بهمن ماه سال گذشته بود که وزیر آموزشوپرورش اعلام کرد: دولت طبق سند انتظار، آموزش و پرورش را مکلف کرده است تا ۹۰ میلیون نفر ساعت در سال برای دانش‌آموزان گردشکری اجرا شود؛ ۴ روز گردشگری روزانه و دو روز گردشگری با بیتوته که این ظرفیت در هیچ جایی وجود ندارد.
یوسف نوری که در حاشیه بازدید از شانزدهمین نمایشگاه بین‌المللی گردشگری و سی‌وششمین نمایشگاه صنایع دستی تهران سخن می‌گفت، با بیان اینکه فرهنگ گردشگری باید در دوره کودکی پایه‌ریزی شود، گفت: این موضوع در برنامه درسی دانش‌آموزان در رساله دکتری بررسی شده است و به این نتیجه رسیدیم که اگر می‌خواهیم فرهنگ گردشگری را نهادینه کنیم از دوره کودکی باید شروع کنیم.
وی ادامه داد: آموزشوپرورش نیز از ظرفیت‌های گردشگری برای تربیت دانش‌آموزان استفاده خواهد کرد... در کتاب‌های درسی موضوعات گردشگری زیاد است اما باید در میدان عمل بیاید و دولت هم روی این موضوع سرمایه‌گذاری زیادی کرده است و در سند انتظار دولت در سال، ۹۰ میلیون نفر ساعت ما را مکلف کردند تا برای دانش‌آموزان گردشکری اجرا کنیم. ۴ روز گردشگری روزانه و دو روز گردشگری با بیتوته (شب‌ماندن، اسکان و اقامت در مقصد سفر) که این ظرفیت در هیچ جایی وجود ندارد.
البته وزیر آموزش و پرورش تاکید دارد که دانش‌آموزان را نباید به عنوان ابزار درآمد دید و باید برای آنها کار کرد و برنامه‌های جذاب برای‌شان طراحی کرد. ارتقای سواد گردشگری کودکان یکی از تکالیفی است که بر عهده وزارتخانه‌های آموزشوپرورش و میراث فرهنگی است.
نوری ادامه داد: بنا شده بر اساس موضوعاتی که عملیاتی باشد با وزارت میراث فرهنگی همکاری هایی داشته باشیم. گردشگری زیارت اعتقادی و اخلاقی است، گردشگری هنری هنر و زیباشناختی است، گردشگری تجاری اقتصادی است و اتفاقی که می‌افتد این است که دانش‌آموزان ما به جای تربیت تک‌ساحتی و حفظیات، همه ساحتی باشند.
گردشگری رویداد‌محور
مطالعات و تجربیات نشان داده است که رویدادمحوری در هر زمینه‌ای می‌تواند تاثیرات مثبت و عمیقی داشته باشد. در زمینه گردشگری دانش‌آموزان نیز رویدادمحوری و به عبارتی انتخاب یک سوژه و اتفاق مشخص به عنوان محور اردوها و سفرهای تربیتی، دارای تاثیرات تربیتی و پرورشی خواهد بود.
بر همین اساس، سازمان دانشآموزی به عنوان بازوی نظام تعلیم و تربیت در برنامه‌های پرورشی، تربیتی و فرهنگی به گونه‌ای برنامه‌ریزی کرده است که رویدادهای دینی، علمی، اجتماعی و فرهنگی متعددی را به عنوان محور برنامه‌های اردویی و گردشگری برای دانش‌آموزان تعریف کند.
طی ماه‌های گذشته اردوها و سفرهای تربیتی یک روزه و چند روزه با محوریت موضوعات اعتقادی، مذهبی، علمی، فرهنگی و اجتماعی توسط سازمان دانشآموزی کشور برای دانش‌آموزان سراسر ایران برگزار شده است و با توجه به نگاه تسهیل‌گرانه، حمایتی و تخصصی که از سوی معاونت پرورشی و فرهنگی وزارت آموزشوپرورش وجود داشته و دارد، شاهد اتفاقات خوب و مثبتی در این عرصه هستیم.
راه‌اندازی هنرستان گردشگری در کشور
از جمله مهمترین برنامه‌ریزی‌ها در زمینه تقویت گردشگری کودک و نوجوان در کشور را می‌توان خبر راه‌اندازی نخستین هنرستان گردشگری کشور دانست.
نیمه مهر سال 1401 بود که فرماندار نور مازنداران با تاکید بر ضرورت آشنایی دانش‌آموزان با تمامی پتانسیل و نیز جنبه‌های صنعت گردشگری در دوران تحصیلی، گفت: مهمترین هدف از راه‌اندازی هنرستان گردشگری، آموزش اصول صنعت گردشگری و نیز فعالیت‌های صورت‌گرفته یا در دست اقدام فعالان این صنف است به طوری که مفاهیم کامل در این صنعت به همراه آشنایی با تجارت متخصصان و فعالان صنعت توریسم اعم از داخلی و خارجی برای متقاضیان آموزش داده خواهد شد تا علاقه‌مندان بتوانند برای ادامه تحصیل این رشته در دانشگاه با تمامی ظرفیت‌ها و پتانسیل صنعت گردشگری کشورمان به خوبی آشنا شوند.
احمد توکلی که در نشست بین‌المللی فرصت‌های سرمایه‌گذاری گردشگری استان مازندران سخن می‌گفت اظهار کرد: طبق تفاهمنامه منعقد شده با دانشگاه آزاد اسلامی، به‌زودی نخستین هنرستان گردشگری در کشور در شهرستان نور آغاز به فعالیت خواهد کرد.
وی با تاکید بر ضرورت آشنایی دانش‌آموزان با تمامی پتانسیل و نیز جنبه‌های صنعت گردشگری در دوران تحصیلی، گفت: مهمترین هدف از راه‌اندازی این هنرستان، آموزش اصول صنعت گردشگری و نیز فعالیت‌های صورت گرفته یا در دست اقدام فعالان این صنف است به طوری که مفاهیم کامل در این صنعت به همراه آشنایی با تجارت متخصصان و فعالان صنعت توریسم اعم از داخلی و خارجی برای متقاضیان آموزش داده خواهد شد تا علاقمندان بتوانند برای ادامه تحصیل این رشته در دانشگاه با تمامی ظرفیت‌ها و پتانسیل صنعت گردشگری کشورمان به خوبی آشنا شوند.
احیای گردشگری کشور با دانش‌آموزان
نکته مهم دیگر این است که توجه به گردشگری کودک و نوجوان می‌تواند روزنه امیدی برای نجات گردشگری و درآمدزایی و کسب منافع اقتصادی برای کشور باشد. مطابق آمار اعلام شده، جمعیت کودکان زیر ۱۲ سال در ایران در سال گذشته (۱۴۰۱)، ۱۸ میلیون نفر و معادل ۲۱ درصد از جمعیت کل کشور اعلام شده است. البته آمار دقیقی از تعداد افراد زیر ۱۸ سال در کشور موجود نیست. با اینحال کودکان و نوجوانان و به عبارتی دانش‌آموزان بخش قابل توجهی از بازار گردشگران بالقوه را به‌صورت مستقل و به‌عنوان جزئی از خانواده تشکیل می‌دهند و مطالعات نشان می‌دهد که کودکان تاثیرات قابل‌توجه مستقیم و غیرمستقیم بر تصمیم‌گیری‌های والدین در خصوص سفر و تعطیلات دارند. به همین دلیل، تمرکز بازاریابان سفر بر کودکان و گردشگری کودکان و نوجوانان به‌طور بالقوه می‌تواند گردشگری خانوادگی را نیز در یک مقصد افزایش دهد.
ارسال دیدگاه