زهرا مددی*
پرافتخارترین فیلم سال چگونه به اسکار رسید
هفت دقیقه تشویق و دریافت دو جایزه بهترین فیلم و بازیگر در بخش رقابتی افق‌های جشنواره ونیز، فیلم «جنگ جهانی سوم» را به یکی از کنجکاو‌برانگیزترین آثار امسال سینمای ایران تبدیل کرده است. فیلمی که در اولین نمایش‌های خود توجه جشنواره‌ها، منتقدان، تهیه‌کنندگان و پخش‌کننده‌ها را به خود جلب کرد و حالا از سوی بنیاد سینمایی فارابی به‌عنوان نماینده سینمای ایران در اسکار معرفی شده است.
انتخاب این فیلم برمبنای اصول و شایستگی‌های سینمایی شانس خوبی برای موفقیت آخرین فیلم هومن سیدی به همراه خواهد داشت. در اولین قدم و در جشنواره ونیز منتقدان جهانی با عبارت‌هایی نظیر: دوست‌داشتنی، باورپذیر، هوشمندانه و تعابیری نظیر این‌ها با این فیلم برخورد کرده‌اند. دریافت نقدهای مثبت از طرف منتقدان و رسانه‌ها علاوه بر آنکه بخت فیلم را برای موفقیت در جشن اسکار بالا می‌برد، نشان از تعمیم پذیری سوژه این فیلم برای مخاطبان مختلف دارد. موفقیتی که یادآور می‌شود فیلم در انتخاب موضوع و پرداخت داستانی و حسی خود موفق عمل کرده است.
با انتخاب فیلم «جنگ جهانی سوم» برای اسکار علاوه بر این که سینمای ایران از این بستر و مجرای جهانی برای ارایه دستاوردهای خود استفاده می‌کند می‌تواند صدای کارگردان‌های جوان سینمای ایران را به گوش اهالی سینما در سراسر دنیا برساند. در این میان، انتخاب هومن سیدی و تجربه‌گرایی‌اش در سینمای ایران دریچه‌ای تازه برای نشان دادن دغدغه‌های فیلمسازان جوان و توانایی سینماگران دغدغه‌مند برای جستجوی افق‌های تازه است.
اگرچه سینمای مورد علاقه هومن سیدی رگه‌هایی پررنگ دغدغه‌های اجتماعی و واقع‌گرایی را در خود دارد اما او دل‌مشغول جهان ذهنی و چالش‌های درونی کاراکترهای خود است. سینمای هومن سیدی در عین‌حال که درام‌های اجتماعی را در خود پرورش می‌دهد به وجوه روانشناختی کاراکترهایش توجه خاص دارد و سویه‌های ذهنی و درونی آن‌ها را برجسته می‌کند. ضمن این که دغدغه‌های امروزی در کارهایش هویداست و این سویه‌های کنونی و امروزی در فرم و ریتم سریع کارهای او قابل مشاهده است.
علاوه بر هومن سیدی، بازی محسن تنابنده در «جنگ جهانی سوم» و شباهت گریم‌اش به هیتلر می‌تواند موضوعات روزمره یک کارگر ایرانی را با چهره‌ها و حوادث تلخ اما آشنای جنگ جهانی دوم پیوند بزند. تنابنده ضمن آنکه بازیگری توانا در خلق کاراکترهای چند لایه و چند ساحتی است با فیلم «قهرمان» اصغر فرهادی به چهره‌ای نام‌آشنا برای مخاطبان خارجی تبدیل شده است.
در جشنواره ونیز با انتخاب بهترین بازیگر و کارگردان در بخش افق‌ها اتفاق خوبی برای «جنگ جهانی سوم» رقم خورد، با این مختصات همچنان بخت موفقیت در این دو بخش برای فیلم اخیر هومن سیدی وجود دارد.
فیلم «جنگ جهانی سوم» در جشنواره ونیز و در کسب دو جایزه مهم و همزمان خود، دستاورد تازه‌ای را برای سینمای ایران رقم زد. اگرچه فیلم‌هایی چون «برادران لیلا»، «نگهبان شب»، «تفریق»، «زالاو» «موقعیت مهدی»، «شب داخلی دیوار» و «بی‌رویا» موفقیت‌های داخلی و جهانی خوبی داشته‌اند، اما فیلم هومن سیدی تا اینجا پرافتخارترین و شایسته‌ترین فیلم ایرانی برای معرفی به اسکار محسوب می‌شود. انتخابی که نشان از حساسیت بالا و دغدغه‌های سینمایی هیات انتخاب فیلم برای معرفی به اسکار دارد.
با این انتخاب باید زمینه اکران عمومی فیلم «جنگ جهانی سوم» در چهار ماه آینده فراهم شود تا فیلم به دلیل اکران نشدن با سد آیین‌نامه‌ای اسکار مواجه نشود. بعلاوه، اکران عمومی می‌تواند زمینه بحث و اظهار نظر درباره فیلم را بالا ببرد و بخت موفقیت فیلم را در اسکار بالا ببرد.
معمولا فیلم‌هایی که از سوی مخاطبان مختلف جدی گرفته شده‌اند مورد پسند داوران اسکار نیز قرار گرفته‌اند. توجه به فیلم‌های کنجکاوی‌برانگیز و پرسروصدا یکی از عوامل موفقیت آثار سینمایی در جشن اسکار است. با این حساب، حضور آخرین ساخته هومن سیدی در جشنواره ونیز نه تنها پرهیاهو بوده بلکه با واکنش‌های خوبی مواجه شده است. به همین دلیل انتخاب این فیلم نماینده شایسته‌ای برای سال سینمای ایران به حساب می‌آید که می‌تواند سینمای ایران را به خوبی در دل یک رویداد مهم جهانی نمایندگی کند.
*منتقد و کارشناس سینما
ارسال دیدگاه