واگذاری سرخ‌آبی‌ها افسانه‌ای در فوتبال ایران

طی سال‌های گذشته مطرح شده بود، تا استقلال تهران به وزارت اقتصاد واگذار شود و پرسپولیس همچنان در مالکیت وزارت ورزش و جوانان باشد. وزارت اقتصاد مالکیت استقلال را نپذیرفت، تا همچنان مالکیت مشترک وزارت ورزش بر استقلال و پرسپولیس ادامه داشته باشد.

چندی پیش به صورت رسمی، از سوی مسئول کمیته صدور مجوز حرفه‌ای فدراسیون فوتبال ایران اعلام شد که اگر مشکل مالکیت مشترک سرخ‌آبی‌ها حل نشود، دو باشگاه از لیگ قهرمانان آسیا حذف خواهند شد. برای این موضوع مهلتی تعیین شده واز این رو تلاش‌هایی برای واگذاری پرسپولیس و استقلال صورت گرفته است. گزینه واگذاری استقلال، نیز شرکت صنایع پتروشیمی خلیج فارس بوده اما هنوز به مرحله نهایی نرسیده است.

کیومرث هاشمی وزیر ورززش و جوانان در گذشته در واکنش به بحث واگذاری باشگاه‌های استقلال و پرسپولیس، اظهار کرده بود: «مگر وزارت ورزش می‌تواند تیم‌داری کند؟، هیچ رسالتی در این باره نداریم. الآن قانونگذار،اجازه نمی‌دهد که یک ریال برای دو باشگاه پرسپولیس واستقلال هزینه کنیم.

وزیر ورزش و جوانان تأکید کرد: «ان‌شاءالله دنبال آن هستیم که این دو باشگاه را تا پایان سال به بخش خصوصی واگذار کنیم و این فقط محدود به شعار نباشد و عملی شود، تا ما در وزارت ورزش دنبال وظیفه خودمان یعنی عمومی کردن ورزش برویم.»

سید احسان خاندوزی سخنگوی اقتصادی دولت هم در جریان مراسم ملی واگذاری سهام استقلال و پرسپولیس، تأکید داشت:«بسیار خوش‌وقت هستم از اینکه در فاصله‌ای کوتاه از شروع بکار دولت سیزدهم، این اتفاق مبارک به همت و همکاری وزیر ورزش، سازمان خصوصی‌سازی، بورس و دیگر دستگاه ها رخ داده است.

خاندوزی استقلال و پرسپولیس را دو سرمایه ملی برشمرد و بر مردمی شدن؛ ساختار مدیریت این دو باشگاه به سمت شفاف‌تر، حرفه‌ای‌تر، پاسخ‌گوتر و بهره‌ور تر شدن برود، به عنوان مؤلفه‌های مهم در تحقق این موضوع تأکید کرده بود.

وزیر اقتصاد در ادامه هم گفته بود: اگر در جریان این واگذاری، صرفاً انتقال مالکیت صورت گیرد، گر چه ممکن است از منظر رفع محرومیت کنفدراسیون فوتبال آسیا و مردمی شدن دو باشگاه، اتفاق ارزشمندی رخ داده باشد، اما اگر از نظر خروجی و برون داد و اقتصاد ورزش و حرفه ای شدن و سودآوری، نتیجه لازم کسب نشود، باید عملکرد ها مورد بازنگری قرار گیرد.

سازمان خصوصی سازی هم در گذشته اعلام کرده بود: با هماهنگی وزارت ورزش و جوانان، جدیدترین اقدامات خود در خصوص واگذاری سهام این دو باشگاه و بر اساس مصوبه واگذاری، نسبت به عرضه ۵۱ درصد سهام از این دو شرکت اقدام کرده است. (منبع - سازمان خصوصی سازی)

سال ۱۴۰۰ فرآیند آماده سازی دو باشگاه برای بورسی شدن در یک ستاد مرکزی، با نمایندگانی از همه مجموعه‌های مرتبط به صورت شبانه روزی انجام شد که با مشارکت مردم در افزایش سرمایه و واگذاری حدود ۱۰ درصد سهام آنها، مسیر خصوصی سازی این دو شرکت آغاز و منابع آن در اختیار دو باشگاه قرار گرفت و کمیته‌ای با عنوان کمیته مصارف متشکل از رئیس کل سازمان خصوصی سازی، معاون وزیر ورزش و مدیرعامل هر باشگاه، تشکیل شد و چارچوب هزینه کرد این منابع را تعیین کرد.

دی سال گذشته درهیأت واگذاری بررسی شرکت‌های «فرهنگی ورزشی استقلال» و «فرهنگی ورزشی پرسپولیس»، از طریق بازار سرمایه مطرح و موضوع که ۵۱ درصد از سهام استقلال و ۵۱ درصد از سهام پرسپولیس به تشخیص سازمان خصوصی سازی (اینکه به صورت سه ۱۷ درصد همزمان عرضه شود، یا یک ۵۱ درصد به صورت یکجا عرضه شود)، مصوب شد و این اختیار به سازمان خصوصی‌سازی، داده شد که در ۱۰ روز بعد از آن مصوبه به این جمع‌بندی برسند که کدام یک از این دو حالت را استفاده کنیم.

به طور معمول در واگذاری حصه نقدی۳۰ درصد است، اما استثنائاً برای دو باشگاه استقلال و پرسپولیس، برای اینکه رقابت جذابیت داشته باشد، حصه نقدی ۲۰ درصد در نظر گرفته شده است.

یکی از مهم‌ترین مشکلات این دو باشگاه که سبب شد، مجوز حرفه‌ای این دو باشگاه صادر نشود و پرسپولیس و استقلال، از لیگ قهرمانان آسیا در سال ۲۰۲۲ حذف شوند، مالکیت مشترک این دو باشگاه و البته دولتی بودن آنها است. (منبع - وزارت امور اقتصادی)

براساس قوانین، هیچ شخص حقیقی و حقوقی نمی‌تواند در یک تورنمنت، مالکیت دو باشگاه را در اختیار داشته باشد، تا شائبه هرگونه تبانی از بین برود. بر این اساس، قرار بود مزایده بلوک‌های ۵۱ درصدی سهام دو باشگاه پرسپولیس و استقلال به ترتیب در روزهای ۷ و ۱۰ اسفند، امسال انجام شود.

شرایط واگذاری ۵۱ درصدی سهام دو باشگاه اینگونه به تصویب رسیده بود که قیمت ۵۱ درصد، از سهام استقلال ۲ هزار و ۸۳۶ میلیارد تومان و قیمت ۵۱ درصد از سهام پرسپولیس ۲ هزار و ۷۳۶ میلیارد تومان بود، طبق تصمیم قبلی، خریدار باید ۲۰ درصد قیمت را حدود ۲۰ روز کاری، بعد از تاریخ معامله به شرکت سپرده‌گذاری مرکزی پرداخت می‌کرد.

مدت اقساط شش سال و فاصله اقساط نیز شش ماهه در نظر گرفته شده بود. بار دیگر هیأت عالی واگذاری مقرر کرد مزایده دوم بلوک ۵۱ درصدی باشگاه‌های استقلال و پرسپولیس، با شرایط آسان‌تر از مزایده اول انجام شود.(منبع - وزارت امور اقتصادی)

سازمان خصوصی سازی در نظر دارد به استناد اجرای سیاست‌های کلی اصل ۴۴ قانون اساسی، مصوبه هیأت واگذاری و سایر قوانین و مقررات مربوطه، سهام قابل واگذاری در دو مؤسسه فرهنگی ورزشی استقلال و پرسپولیس را با رعایت دستورالعمل اجرایی روش انتخاب مشتریان راهبردی و احراز و پایش اهلیت مدیریتی در واگذاری‌ها و از طریق فرابورس عرضه و واگذار کند.

بر اساس تعداد ۵ میلیارد و ۵۰۳ میلیون و ۴۸۶ هزار و ۵۰۰ سهم معادل ۵۱ درصد از کل سهام مؤسسه فرهنگی ورزشی استقلال ایران به قیمت تابلو فرابورس در روز عرضه (معادل قیمت پایانی روز قبل از عرضه) به اضافه ۱۱۰ درصد به شرط آنکه از مبلغ ۳.۳۶۲ ریال کمتر نباشد به ارزش کل ۱۸ هزار و ۵۰۲ میلیارد و ۷۲۱ میلیون و ۶۱۳ هزار ریال مطابق اطلاعیه عرضه فرابورس روانه میز فروش این بازار می‌شود.

همچنین تعداد ۵ میلیارد و ۳۶۲ میلیون و ۶۵۷ هزار و ۶۵۰ سهم معادل ۵۱ درصد از کل سهام مؤسسه فرهنگی ورزشی پرسپولیس به قیمت تابلو فرابورس در روز عرضه معادل قیمت پایانی روز قبل از عرضه به اضافه ۱۱۰ درصد به شرط آنکه، از مبلغ ۳.۹۴۶ ریال کمتر نباشد به ارزش کل ۲۱ هزار و ۱۶۱ میلیارد و ۴۷ میلیون و ۸۶ هزار و ۹۰۰ ریال مطابق اطلاعیه عرضه فرابورس روانه میز فروش این بازار می‌شود.

شرایط تسویه ثمن معامله برای هر دو شرکت به صورت پرداخت ۱۰ درصد حصه نقدی در مهلت ۲۰ روز کاری و اقساط شش ساله به فاصله شش ماه با نرخ سود فروش اقساطی ۲۳ درصدی است. در بخشی از شرایط معامله آمده است؛ خریدار موظف است در برنامه تقدیمی خود برای اداره و توسعه بنگاه، این محورها را هدف گذاری کند: پیش بینی منابع درآمدی جدید و پایدار و افزایش درآمد، از محل منابع فعلی، مدیریت هزینه و راهبرد جذب بازیکنان و کادر فنی، کاهش بدهی‌های معوق، خروج از زیان انباشته و سودآوری پایدار شرکت، برنامه تقویت و توسعه تیم‌های پایه و کسب درآمد از این محل به هدف گذاری جایگاه و رتبه تیم در بین باشگاه‌های ایران و آسیا.

حسین قربانزاده رئیس سازمان خصوصی سازی، نیز درباره واگذاری شرکت‌ها به بخش خصوصی، اظهار داشته بود: امسال شرکت‌های بسیاری در برنامه واگذاری داریم. شرکت‌هایی همچون، آلومینیوم جاجرم که عرضه اولیه خواهد شد. شرکت طلای زرشوران و احیا استیل بافت که این دو شرکت هم در آینده نزدیک در مسیر واگذاری قرار خواهند گرفت.

رئیس سازمان خصوصی سازی در پاسخ به اینکه در سال گذشته چه شرکت‌هایی به بخش خصوصی واگذار شد، گفته بود: در سال گذشته حدود ۱۵ شرکت همچون هلدینگ خلیج فارس، بخشی از سهام دولت در شرکت پالایشگاه نفت امام خمینی، شرکت آلومینیوم جنوب و هلدینگ خلیج فارس به بخش خصوصی واگذار شد.

وی نصریح کرده بود: امسال ۵۱ درصد سهام کنترلی باشگاه‌های استقلال و پرسپولیس واگذار می‌شود.

سید حمید سجادی وزیر سابق وزارت ورزش و جوانان در زمانی که بر کرسی ریاست این وزارتخانه تکیه زده بود، اظهار داشت: باشگاه‌های سرخابی‌ها همواره با حواشی و مسائل پیرامونی روبه‌رو بودند، اما با توجه به اینکه رئیس دولت سیزدهم نسبت به سرنوشت تیم‌های مطرح استقلال و پرسپولیس و حضور آنها در سطح آسیا حساس بودند، با حمایت همه‌جانبه فرآیند واگذاری سرخ‌آبی‌ها را انجام دادند.

جمشید مهرابی مدیرکل نظارت بر امور شرکت‌های سازمان تامین اجتماعی نیز در این رابطه اخیراً اظهار نظر کرده و گفته است: ما مالک ۵۶ درصد باشگاه ذوب‌آهن هستیم و اگر پرسپولیس به تأمین‌اجتماعی منتقل شود، دوباره مشکل مالکیت مشترک پیش می‌آید و تأکید شده است.

وی افزود: سازمان تامین اجتماعی، متعلق به ۴۷ میلیون بیمه شده است و باید مبالغ در جا‌های سودده سرمایه گذاری شود. باشگاه‌داری در ایران سودده نیست و سازمان تمایل دارد جایی سرمایه‌گذاری کند که سوددهی بالایی داشته باشد. هم به عنوان تامین اجتماعی و هم به عنوان فردی که عاشق پرسپولیس است، می‌گویم این نوع واگذاری از چاله به چاه افتادن است.

هنوز قطار استقلال و پرسپولیس، بعد از سال‌ها گذر از گردنه‌های مشکلات و موانع در ایستگاه خصوصی شدن متوقف نشده است. آینده‌ای مبهم پیش‌روی سرخ‌آبی‌های پایتخت در مسیر واگذاری وجود دارد و از مدت‌ها قبل هم کنفدراسیون فوتبال آسیا،  زنگ خطر را برای استقلال و پرسپولیس به منظور حذف از لیگ قهرمانان آسیا به صدا در آورده است.

 کیومرث هاشمی، درباره مشکل استقلال و پرسپولیس برای دریافت مجوز حرفه‌ای و حضور در لیگ قهرمانان آسیا، اظهار کرده بود:« بخشی از آن که به وزارت ورزش و جوانان مربوط می‌شود بحث مالکیت دو باشگاه است و اعتقاد دارم که وظیفه وزارت ورزش باشگاه‌داری و تیمداری نیست. ما خودمان را جدا می‌کنیم، زیرا عملاً هم نمی‌توانیم کمکی به این دو باشگاه کنیم. زمانی که می‌گویی، باشگاه برای ماست و باید کمک مالی کنیم، تا باشگاه‌ها در تأمین حداقل‌های خود مشکل نداشته باشند، اما نمی‌توانیم هیچ کمکی کنیم. این دو باشگاه مردمی هستند و ۴۰ میلیون هوادار و علاقمند دارند و نمی‌توان نظرات آن‌ها را نادیده گرفت. قبل از موعد مقرر  (۱۱ فروردین ۱۴۰۳) برای صدور مجوز حرفه‌ای، مشکل مالکیتی دو باشگاه حل خواهد شد. دغه‌هایی داریم و نشست‌هایی را برگزار کرده‌ایم. هر دو تیم ورزشگاه آزادی را معرفی کرده‌اند و اگر نیاز به حمایت و کمک باشد، کمک خواهیم کرد.»

واگذاری استقلال به بخش خصوصی اتفاق نخواهد افتاد

بهتاش فریبا پیشکسوت باشگاه استقلال در گفت‌وگو با پانا، در واکنش به واگذاری باشگاه استقلال، اظهار کرد: «واگذاری استقلال و پرسپولیس، سالهاست از سوی متولیان ورزش کشور در دهه‌های گذشته و سال‌های اخیر مطرح شده است و هر کدام از عزیزانی که سکان هدایت مدیریت ورزش کشور را در دست می‌گیرند، بر روند خصوصی سازی این دو باشگاه پر طرفدار فوتبال ایران تأکید و برنامه دارند، ولی در عمل شاهد اتفاقی نیستیم.»

پیشکسوت باشگاه استقلال افزود: «برخی از واگذاری‌ها به طور مثال به بورس و برخی سازمان‌ها مطرح می‌شود، که نتایج پایانی آن، نشان می‌دهد که عقبه‌ای به لحاظ اعمال برنامه درست و کارشناسی وجود نداشته است.»

فریبا بیان کرد: «الآن هم که کنفدراسیون فوتبال آسیا، زنگ خطر را برای این دو باشگاه در بحث حرفه‌ای شدن و واگذاری به منظور حضور در فصل جدید لیگ قهرمانان آسیا به صدا درآورده است.»

پیشکسوت باشگاه استقلال تأکید کرد: «واگذاری استقلال به بخش خصوصی اتفاق نخواهد افتاد، از طرفی هم شاید یک سری افراد در این راستا پیش قدم شدند، ولی شرایط برای آنها جور نمی‌شود. واگذاری این دو باشگاه کار سختی است، ولی در نهایت باید یکی از این دو تیم از زیر چتر مدیریت و مالکیت وزارت ورزش و جوانان خارج شود.»

فریبا با اشاره به اینکه این اتفاق در نهایت باید در بدنه فوتبال ایران، بعد از دهه‌ها بیفتد، اظهار داشت: «تا استقلال و پرسپولیس در فصل آینده لیگ قهرمانان آسیا حضور داشته باشند.»

واگذاری پرسپولیس به تأمین اجتماعی اشتباه بزرگی است

ناصر ابراهیمی پیشکسوت باشگاه پرسپولیس نیز در گفت‌وگو با پانا در خصوص بحث واگذاری باشگاه پرسپولیس به سازمان تأمین اجتماعی، اظهار کرد: «واگذاری پرسپولیس به تأمین اجتماعی اشتباه بزرگی است.»

اصول واگذاری باشگاه‌های استقلال و پرسپولیس اصولی و حرفه‌ای نیست

پیشکسوت باشگاه پرسپولیس افزود: «اصول واگذاری باشگاه‌های استقلال و پرسپولیس اصولی و حرفه‌ای نیست، خیلی از مؤلفه‌های لازم را در زیر ساخت این اقدام نداریم.»

 ابراهیمی تأکید کرد: «باید در بحث الگوبرداری در جریان خصوصی سازی استقلال و پرسپولیس، از باشگاه‌های نه بزرگ دنیا، بلکه همسایگان ما مثل ترکیه و حتی روسیه الگوبرداری کنیم.»

رگ حیات استقلال و پرسپولیس، نباید به اعتبارات دولتی متصل باشد

پیشکسوت باشگاه پرسپولیس بیان کرد: « رگ حیات استقلال و پرسپولیس، نباید به اعتبارات دولتی متصل باشد، باید یک پشتوانه بزرگ برای حمایت از سرخ‌آبی‌های پایتخت انتخاب کنیم.»

ابراهیمی با اشاره به اینکه کنفدراسیون فوتبال آسیا، محکم برای مجوز حرفه‌ای استقلال و پرسپولیس ایستاده است، گفت: «در غیر این صورت این دو تیم با مشکلات جدی مواجه خواهد شد.»

پیشکسوت باشگاه پرسپولیس اظهار داشت: «مسئولان باید به سرعت یک اقدام منطقی و درست دربحث واگذاری پرسپولیس و استقلال انجام دهند.»