یک متخصص تغذیه در گفتوگو با پانا تشریح کرد؛
تاثیرات مخرب صبحانه‌نخوردن در یادگیری و رشد دانشآموزان؛ والدین باید کدام بسته‌های غذایی را تهیه کنند؟
در بسته‌های غذایی به هیچ عنوان از آبمیوه‌های صنعتی استفاده نشود/ ضرورت مصرف بیشتر فرآورده‌های شیری منهای خامه و کره در دختران
تهران (پانا) - یک متخصص تغذیه ضمن تشریح برنامه غذایی مناسب دانشآموزان در دوران تحصیل، از صبحانه به عنوان وعده غذایی مهم یاد کرد و گفت بچه‌هایی که وعده صبحانه را میل نمی‌کنند، سطح یادگیری آنها به مراتب پایین‌تر است.
آراسب دباغ‌مقدم در گفتوگو با پانا، به فاکتور‌های مهم در بحث تغذیه اشاره کرد و گفت: «در تغذیه دانشآموزان فاکتورهایی اعم از جنسیت، سن، نوع مدارس (شبانه‌روزی، روزانه) و مقطع تحصیلی آنها می‌بایست لحاظ شود.»
وی با بیان اینکه از لحاظ جنسیت دختران به دلیل ساختار بدنی‌شان در سنین بلوغ دچار فقر آهن می‌شوند و کم‌خونی و فقر آهن در بانوان بیشتر از آقایان قابل رویت است، افزود: «بنابراین در برنامه غذایی دختران چه در سنین بلوغ چه در سنین بالاتر و بعد از آن که نوجوانی است، باید مواد غذایی اعم از گروه گوشت، فرآورده‌های گوشتی، ویتامین‌هایی مانند B۱۲ و اسیدفولیک که به خونسازی کمک می‌کنند را بیشتر در برنامه غذایی خود قرار دهند.»
دختران نسبت به پسران بیشتر در معرض پوکی استخوان هستند
دباغ‌مقدم با بیان اینکه مسئله پوکی استخوان در دختران بیشتر از پسران قابل رویت است اظهار کرد: «موضوع دیگری که در دختران قابل رویت است و باید در بحث تغذیه‌ای آنها نیز در نظر گرفته شود، تفاوت ساختار بدنی و اسخوان‌بندی دختران نسبت به پسران است بطوری که دختران در همان بدو تولد استخوان‌بندی کوچک‌تر و سبک‌تر و ضعیف‌تری نسبت به پسران تازه متولد شده دارند و در طول زمان دختران به دلیل ساختار بدنی‌شان بیشتر در معرض پوکی استخوان هستند و لذا برای کسانی که به پوکی استخوان دچار هستند مصرف شیر و فرآورده‌های شیری، ماست، بستنی‌هایی که پایه شیری دارند توصیه می‌شود.»
ضرورت مصرف بیشتر فرآورده‌های شیری منهای خامه و کره در دختران
وی ادامه داد: «نکته این است که خامه و کره با اینکه به لحاظ صنعت جزو فرآورده‌های شیری هستند اما به لحاظ تغذیه‌ای آنها را جزو فرآورده‌های شیری قرار نمی‌دهیم چون میزان چربی آنها بسیار زیاد است بنابراین به جز کره، خامه و سرشیر، بقیه فرآورده‌های شیری که بهترین منابع کلسیم و فسفر هستند باید در دختران نسبت به پسران بیشتر استفاده شود.»
جهش رشدی معمولا در مقطع متوسطه، در سنین ۱۴ تا ۱۶ سالگی رخ می‌دهد
این مختصص تغذیه، به اهمیت فاکتور سن در تغذیه اشاره کرد و گفت: «مورد دیگری که در تغذیه دانشآموزان باید درنظر گرفته شود سن آن‌هاست و نظام فعلی آموزش‌وپرورش بطوری است که مقاطع تحصیلی به دو مقطع شش ساله (ابتدایی و متوسطه) تقسیم شده است و بچه‌ها در دوران ابتدایی در سن رشد خود قرار دارند، بنابراین از لحاظ سن باید به تغذیه دانشآموزان و مواد غذایی مصرفی آنها توجه لازم را داشت و مواد غذایی را در برنامه غذایی خود قرار دهند که از پروتئین کافی، زینک و روی که در رشد بچه‌ها تاثیر مثبتی دارد استفاده کنند اما بخاطر داشته باشیم که جهش رشدی معمولا در مقطع متوسطه حدودا در سنین ۱۴ تا ۱۶ سالگی رخ می‌دهد.»
وی ادامه داد: «در جهش رشدی، بچه‌ها رشد قدی دارند و به اصطلاح قد‌بلند می‌شوند و در این مرحله باید هم به لحاظ کمیت غذا هم به لحاظ کیفیت غذا دقت کافی را در تغذیه بچه‌ها داشته باشیم، بطوری که مواد غذایی مصرفی پروتئین، کربوهیدرات در حد معقول (کربوهیدرات پیچیده و چربی‌های مفید) در عین حال مواد معدنی و ویتامین‌ها را شامل شود تا بچه‌ها رشد مناسبی را داشته باشند و به حداکثر جهش رشدی که ژنتیک آنها تعیین کرده است دسترسی پیدا کنند. در غیر این صورت اگر مواد مناسب در اختیار بدن بچه‌ها قرار ندهیم حتی اگر ژن رشد خوبی هم داشته باشند به حداکثر رشد نخواهد رسید.»
بچه‌ها اگر تحرک نداشته باشند ماهیچه خوبی تشکیل نمی‌شود، استخوان‌هایشان ضعیف می‌شود و هماهنگی عصب و عضله‌های‌شان نیز کاهش پیدا می‌کند
دباغ‌مقدم، با بیان اینکه افزایش وزن یکی از نشانه‌های به بلوغ رسیدن است، اذعان کرد: «مهم‌ترین نکته‌ای که بدن انسان متوجه می‌شود که یک بچه باید به بلوغ برسد وزن آن است. در نتیجه خانواده‌ها باید به‌خصوص در شرایط امروزی که بسیاری از تفریحات بچه‌ها به فضای مجازی خلاصه شده است و مانند قدیم فعالیت بدنی و تحرک ندارند، باید دقت لازم را داشته باشند تا تغذیه آنها منجر به چاقی نشود و تا حد امکان آنها را به سمت ورزش و فعالیت‌هایی که نیازمند تحرک است، ترغیب کنند. چون اگر تحرک نداشته باشند ماهیچه خوبی تشکیل نمی‌شود، استخوان‌هایشان ضعیف می‌شود و هماهنگی عصب و عضله نیز کاهش پیدا می‌کند، در نهایت بدن خوش ترکیب و خوبی هم نخواهند داشت و از طرفی اگر بچه‌ها خیلی زود به بلوغ برسند در این وضعیت رشد قدی مناسبی هم نخواهد داشت.»
آراسب دباغ‌مقدم به اهمیت وعده صبحانه و عواقب صرف نظر کردن از آن اشاره کرد و گفت: «صبحانه بسیار مهم است؛ از زمانی که دانشآموزان بخواب می‌روند تا حدودا ساعت شش صبح که بیدار می‌شوند معده آنها برای مدت طولانی خالی مانده و قند خون آنها افت کرده است و ذخایر کربوهیدراتی، قندی و گلیکوژن نیز به حداقل رسیده است؛ میدانیم مغز تنها قند مصرف می‌کند به بیان دیگر تنها ماده مصرفی آن گلوکز است و هیچ ماده دیگری را برای کسب انرژی استفاده نمی‌کند، بنابراین بچه‌هایی که وعده صبحانه را میل نمی‌کنند یا صرفا کیک و کلوچه‌ای را جایگزین صبحانه می‌کنند سطح یادگیری پایینی دارند، چراکه قند آنچنانی به مغزشان نرسیده است و در یادگیری دروس مختلف اعم از ریاضی، علوم و دروسی که به فکر و اندیشه نیازمند هستند سطح یادگیری آنها به مراتب پایین خواهد آمد، بچه‌هایی هم که خوراکی‌ها را جایگزین وعده صبحانه می‌کنند باعث می‌شوند قند خون به یک مرتبه افزایش پیدا کند و درنتیجه انسولین نیز در بدن به حداکثر مقدار خود می‌رسد و این باعث می‌شود در ساعات ابتدایی کلاس ناخوش باشند یا حالت غش به بچه دست دهد، چون خوراکی که جایگزین وعده صبحانه شده صرفا قندهای ساده را داشته است. بطورکلی پروتئین، چربی مناسب مثل کره بادام زمینی، نان مناسب مثل نان‌های سبوس‌دار را نداشته است؛ به همین سبب قند خون بالا رفته و به سرعت هم پایین آمده است؛ به بیان دیگر دانش‌آموزانی که از خوردن وعده صبحانه صرف نظر یا خوراکی‌های دیگر را جایگزین می‌کنند در معرض چنین اتفاقاتی هستند.»
افرادی که از خوردن صبحانه صرف نظر می‌کنند، به مراتب سطح یادگیری پایین‌تری دارند
وی خطاب به والدین، درخصوص تهیه بسته‌های تغذیه برای فرزندان خود بیان کرد: «اولین نکته‌ای که والدین می‌بایست در تهیه بسته‌های غذایی فرزندانشان به آن توجه کنند بحث ایجاد تنوع در مواد غذایی آن‌هاست، چراکه اگر مواد غذایی آنها تکراری باشد و تنوع نداشته باشد، بچه‌ها پس از مدت کوتاهی از بسته‌های غذایی که والدین تهیه می‌کنند دل‌زده می‌شوند، بنابراین اول باید برای فرزندان لیست غذایی باتوجه به مذاق آنها تهیه کرد و تا جای ممکن ذائقه بچه‌ها را در آن درنظر گرفت و با فاکتور از موادی که برای بدن آنها مضر است مابقی را در لیست غذایشان قرار دهند.»
دباغ‌مقدم ادامه داد: «در ابتدا باید گروه‌های غذایی را بشناسیم، گروه‌های غذایی اصلی شامل گروه نان و غلات، میوه، سبزی‌ها، گروه گوشت و فرآورده‌های گوشتی، شیر و لبنیات می‌شود، بسته‌های غذایی که می‌توان تهیه کرد نان و پنیر، نان و کره و عسل، نان و پنیر و گردو یا تخم مرغ آب پز باشد. بطور کلی تنوع دهند تا فرزندان دل‌زده نشوند.»
در بسته‌های غذایی به هیچ عنوان از آبمیوه‌های صنعتی استفاده نشود چراکه عمده این آبمیوه‌ها متشکل از آب قند هستند و خاصیتی به لحاظ تغذیه‌ای برای بچه‌ها ندارند
در پایان دباغ‌مقدم خطاب به دانشآموزان اذعان کرد: «دانشآموزان در زمان مدرسه به هنگام خوردن غذا بهداشت فردی خود را رعایت کنند و در شستن دست‌های خود هم قبل از میل کردن، هم بعد از میل کردن غذا بشویند و به عنوان توصیه مجدد از خانواده‌ها درخواست می‌کنم تا فرزندان را به ورزش کردن و داشتن فعالیت‌های بدنی ترغیب کنند چون متاسفانه حدود ۷۰ درصد نسل امروزی به اضافه وزن و چاقی دچار هستند.»
ارسال دیدگاه