مونتور تکنسین نیست و به فیلم روح می‌بخشد

دومین نشست از سلسله نشست‌های تخصصی «۴۱_ ۲۰» این رویداد در روز سوم با موضوع “بازنگری روایت در مرحله تدوین” به دبیری احمد الستی و با حضور حمید نجفی‌راد، تدوینگر و مدرس یکشنبه ۲۹ مهر، ساعت ۱۳:۳۰ در سالن ۱۲ پردیس سینمایی ملت برگزار شد.

در ابتدا، احمد الستی با بیان اینکه فرصت خوبی است که با نجفی‌راد درباره تدوین به عنوان یک مسئله خاص و ظریف در سینما صحبت می‌کند، گفت: با توجه به شناختی که از کارهای آقای نجفی داریم می‌شود فهمید ایشان چقدر اهل ذوق و سلیقه است.

او به موضوع این نشست یعنی “بازنگری روایت در مرحله تدوین” پرداخت و گفت: قرار است درباره تدوین صحبت کنیم و عنوان بازنگری روایت برای این جلسه یک عنوان خیلی جسورانه است چون همیشه یک انتظار غلط از تدوین داشتیم که گفته می‌شد تدوین‌گر یک اپراتور است و عنوان این جلسه نشان می‌دهد آن نگاه مربوط به الگوی سینمای آمریکا بود که مصداق آن را درباره جان‌فورد خیلی شنیده‌ایم.

این مدرس سینما درباره اینکه “بازنگری روایت در مرحله تدوین” چه انتظاری در ما به‌وجود می‌آورد، گفت: به نظر می‌رسد ما امروز تدوین‌گر را اینجا به‌عنوان یک نقش خلاق و هنرمندی می‌بینیم که حق دخالت در روایت دارد.

سپس، نجفی‌راد در پاسخ به اینکه چه چیزی ضرورت انتخاب این عنوان را برای جلسه داشته است، گفت: عبارتِ، “بازنگری روایت در مرحله تدوین” عبارت جذابی است. تدوین یک جهان خاص است و من آرام آرام وارد ماجرای مونتاژ شدم و همیشه این سوال را داشتم که نسبت من با مونتاژ چیست.

این مدرس سینما گفت: شخصا برای مونتاژ، کارگردانی و بازیگری را کنار گذاشتم و همه تلاشم در این سال‌ها این بود که کشف و شهود من در مونتاژ به کجا می‌رسد. اینجا من برای موفقیت، موسیقی، صدا، کارگردانی و بازیگری را لازمه کار می‌دانستم.

او به تشریح نگاه خود در مونتاژ پرداخت و خاطرنشان کرد: خیلی اوقات به ما مونتورها اجازه دخل و تصرف در پیش‌تولید داده نمی‌شد و کارمان از زمانی بود که راش‌ها به دست‌مان می‌رسید. من همیشه عادت دارم راش‌ها را ببینم و اصولا مطالعه راش انجام می‌دهم.

نجفی‌راد وظیفه تدوینگر را بازتولید فیلمنامه به لحاظ حسی دانست و تاکید کرد: ابزار ما در تدوین کات است که چیز عجیبی نیست. اگر زمان(تایم) یک پلان از یک به سه ثانیه جابه‌جا شود، دنیای حسی پلان تفاوت می‌کند و این وظیفه یک تدوینگر است که ایجاد حس کند.

این مدرس سینما با تاکید براینکه اگر در یک پلان روح وجود ندارد، به دلیل تدوین است، گفت: تعلیق دقیقا در مونتاژ رقم می‌خورد چراکه در فیلم‌نامه توصیف حسی وجود ندارد و کارگردان تکه تکه به لحاظ حسی کارهایی انجام می‌دهد و مونتور با بازنگری فیلمنامه، به آن روح می‌بخشد.

او عنوان کرد: من نسبت به اینکه مونتور خالق نیست، تعصب دارم. مونتور تکنسین نیست بلکه کسی است که با یک جهان خاص روبرو است. شناخت جهان مونتاژ یک اتفاق مهم و پیچیده است که اگر کسی قصد کارگردانی و فیلمسازی دارد، باید او را بشناسید. با جریان دیجیتالی شدن دست تدوینگر باز شده و خلاقیت بیشتری شکل گرفته است.

نجفی‌راد با بیان اینکه اضافه شدن مونتور‌ها جدیدا از فیلمنامه به پروژه‌ها شروع می‌شود، گفت: معتقدم فیلم از ارتباط حسی تیم تولید شروع می‌شود به همین دلیل درهم‌آمیختگی فیلم با ارتباط مونتور و معاشرت عوامل انجام می‌شود و اینجا نقش مونتور مانند نخ تسبیح است که حس فیلم را در اختیار دارد. مونتور پرستار فیلم است و از فیلم مراقبت و نوازش می‌کند تا در نهایت فیلم به کارگردان تحویل داده شود.

چهل و یکمین جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه تهران تا ۲آبان ۱۴۰۳ در پردیس سینمایی ملت در حال برگزاری است.