حال سینمای کودک خوب نیست

محمدرضا دلیر؛ منتقد و پژوهشگر سینما در گفت‌و‌گو با پانا درباره جشنواره فیلم کودک و نوجوان گفت: «جشنواره فیلم کودک و نوجوان، رویداد سینمایی است که از سال ۱۳۶۱ تاکنون طی ۳۵ دوره برگزار شده است. برگزاری این محفل فرهنگی ویژه کودکان و نوجوانان با فراز و نشیب‌های بسیاری همراه بوده و ۲۱ دوره آن در شهر اصفهان،۶ دوره در تهران،۵  دوره در شهر همدان و یک دوره در شهر کرمان برگزار شده است.»

وی افزود: «دوره‌های ۳۳ و ۳۴ این جشنواره نیز به دلیل شرایط متاثر از پاندومی کرونا در کشور بطور همزمان در تهران و اصفهان و درقالب مجازی برگزار شد و فقط فیلم‌های بلند سینمایی در یک سالن در تهران و اصفهان با رعایت پروتکل‌های بهداشتی به نمایش درآمدند همچنین این جشنواره‌های بین المللی در طول ۳۵ دوره برگزاری،۱۹  دوره درمهرماه ،۶ دوره در بهمن ماه،۳ دوره در آبان ماه،۳ دوره در شهریور ماه ،۲ دوره در مردادماه برگزار شده است.»

دلیر اضافه کرد: «جشنواره فیلم کودک و نوجوانان از اولین تا پنجمین دوره برگزاری زیر چتر جشنواره فجر بود اگرچه از دوره سوم به این سو هویت مستقل خود را به مرور شکل بخشید با این حال ششمین جشنواره کودک و نوجوان هویتی مستقل یافت و به دبیری علیرضا شجاع نوری از تاریخ سیزدهم تا بیستم آبان‌ماه ۱۳۶۹ در شهر اصفهان برگزار شد.»

این منتقد سینما در ادامه گفت: «در تمام سال‌های برگزاری ۳۵ دوره جشنواره ،اعتبار این رویداد مهم رابطه ای دوسویه به میزان رونق سینمای کودک در کشور داشته است. هر چقدر موضوع تربیت و آموزش کودکان و نوجوانان برای مدیران و فیلم سازان کشور مهم بوده است، جشنواره و سینمای کودک پرقدرت و صاحب نفوذ در سالن‌های سینما داشتیم و بالعکس هر زمانی که سینمای کودک ضعیف شده، نشان‌دهنده نگاه‌های حداقلی به دنیای کودکان بوده‌ایم. در نگاهی کلی می‌توان این جشنواره را همچون نبضی برای سلامت فرایندهای تولید محتوای ویژه کودکان و نوجوانان در کشور داشت.»

وی افزود: «فیلم‌های سینمای کودک و نوجوان همواره موضوع قابل بحثی در سینمای ایران بوده و هست، با وجود استقبال و علاقه ای که مخاطبان به این دسته از فیلم‌ها نشان می دهند کمتر دیده‌ایم که فیلمسازی علاقه داشته باشد در این ژانر دست به تولید بزند، آن دسته از فیلمسازانی که می‌خواهند در این زمینه فعالیت کنند مورد هجمه قرار می‌گیرند!»

این پژوهشگر سینما ادامه داد: «از منظر بین المللی و سیاسی، حکومتی که رشد و تعالی در جامعه خویش را در نظام اولویت‌هایش قرار می‌دهد ناگزیر است توجه ویژه‌ای به مساله تربیت نسل داشته باشد و برای آن برنامه‌ریزی کند. امروزه بخش مهمی از دنیای کودکان توسط انیمشین‌ها فیلم و سریال‌های مختلف احاطه شده است. محدودیت‌های تماشا هم نسبت به قبل خیلی کمتر شده است، کودکی که تا چند سال پیش برای تماشای انیمیشن باید منتظر می‌شد تا در ساعت خاصی انیمیشن مورد علاقه‌اش را صرفا از قاب تلویزیون تماشا کند حالا بدون هیچ محدودیت زمانی، مکانی در یک قاب چند سانتی متری مثل گوشی همراه می‌تواند وارد دنیای سینما شده و به تماشای دوست داشتنی‌هایش بنشیند.در سال‌های اولیه بعد از انقلاب اسلامی سینمای کودک و نوجوان بواسطه جنبه‌های تربیتی و تاثیر گذاریاش بر تربیت نسل‌های بعدی انقلاب مورد توجه قرار گرفت البته سینما به شکل کلی در سال‌های اول بعد از انقلاب یعنی اواخر دهه پنجاه دوران افول را می‌گذراند اما با از سرگیری ساخت و ساز سینمایی، فیلم‌هایی هم به شکل جسته و گریخته برای کودکان و نوجوانان ساخته می‌شدند که عموما سرمایه گذار و تهیه کننده اصلی آین فیلم‌ها کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان بود.»

محمدرضا دلیر در پایان گفت: «در نهایت باید گفت سینمای کودک همیشه مهم بوده است و در دنیا هم برای آن برنامه ریزی زیادی دارند، سینمای کودک نیازی مبرم برای هر جامعه‌ای هست و نباید خیلی ساده از کنار آن عبور کرد. آثار تولیدی در سینمای کودک و نوجوان محدود است اما همین آثار محدود فقط در جشنواره‌ها اکران می شود و کمتر در اکران عمومی به نمایش گذاشته می‌شوند باید عنوان کرد که حال سینمای کودک خوب نیست و نیازمند تزریق خون تازه است.»