نابخردان درصدد آنند که هنر را به ابتذال بکشند

نمایش «صداهایی ورای تاریکی»، یکی از مهم‌ترین متون «آریل دوورفمن»، نویسندۀ آرژانتینی است که با نگاهی خاص و منحصر به فرد، به رنج و موضوعات پیرامونی آن در زندگی بشر پرداخته است. خرده‌روایات جاری در این اثر، به واسطۀ جذابیت‌های تلخی که می‌تواند برای مخاطب داشته باشد، آن را به یک اثر به‌روز مبدل ساخته است که پیش از هر اقدامی روی ذهن مخاطب، دیوار چهام نمایش را شکسته و به صورت مستقیم و رو در رو با مخاطب خویش به گفتگو می‌پردازد.

اجرای نمایش «صداهایی ورای تاریکی» به کارگردانی «امیرحسین حریری کاشانی»، در سالن اصلی «تالار مولوی» در تهران، ما را بر آن داشت تا با یکی از بازیگران این اثر به گفت‌وگو بنشینیم. آن چه پیشکش حضور می‌شود، گفت‌وگو با «جلال شهسواری»، یکی از بازیگران جوان این اثر نمایشی با خبرگزاری پانا است.

لطفاً خودتان را معرفی کنید و بفرمایید از چه زمانی فعالیت تئاتری دارید؟

«جلال شهسواری» هستم متولد فروردین ۱۳۷۷در کردستان. از سال ۹۸ در تهران فعالیت کاری خودم را در تئاتر شروع کردم و تا قبل از آن، تئاتر و پیرامون آن بیشتر برایم جنبه تئوری داشت و شاید دلیل آن هم، نبود فضای حرفه‌ای و راضی کننده تئاتر در شهرستان ها باشد که همواره دوستانی که مثل بنده از دیگر شهرها به تهران آمده‌اند، بیشتر به این مسئله واقف‌اند. به هر حال در این مدت چندین اجرای تئاتر داشته‌ام، اما مسئله این است که نباید به این قضیه بسنده کرد و باید بسیار خستگی‌ناپذیر در این مسیر پیش رفت و تلاش کنیم تا از همه جوانب، چه تئوری چه عملی، حرفه‌ای‌تر در این مسیر گام بگذاریم.

درباره حضورتان در نمایش «صداهایی ورای تاریکی» و نقشی که آن را بازی می‌کنید و چالش های پیش آمده در طول تمرین و اجرا برایمان بگویید؟

همان طور که مستحضر هستید حضور من و تک تک دوستانم در این اثر نمایشی، پس از طی پروسه های مختلف بوده، به این صورت که بایستی هر جلسه در تمارین فشرده حاضر می‌شدیم و با اِتود زدن‌های پی در پی و البته راهنمایی اساتید، تمام توان خویش را برای نزدیک شدن به فضای کار و آن چه آقای حریری در جایگاه کارگردان مد نظر داشتند، به کار می‌گرفتیم.

به شخصه از این که چنین فضای آزمون و خطایی فراهم شد تا بازیگران اثر بتوانند برای شناختن شخصیتی که قرار است نقش آن را ایفا کند، خودش را محک بزند خوشحالم. من در این کار دو مونولوگ (تک‌گویی) را، از دو شخصیت متفاوت بر روی صحنه بازی می‌کنم. «بابی مولر» آمریکایی و «بوریس هریس» گواتمالایی که تنها وجه اشتراکشان، دغدغه مندی آنها برای نسل بشر است و همین موضوع، امر مهمی برای شناخت آنها برای من بوده است. 

به هر حال من با مطالعه، تحلیل و تخیل دقیق در مورد این شخصیت‌ها، دقت و توجه خود را برای تمایزهای بین این دو کاراکتر به کار گرفتم تا به بهترین شکل به روی صحنه جان بگیرند. من معتقدم که کار بازیگر سراسر چالش است و هنگامی که حس کنی چالشی پیش رویت نداری، آنجاست که باید به خودت شک کنی و یک بار دیگر از اول کارت را بازنگری کنی. من همواره از چالش های گوناگون در راستای بازیگری استقبال می کنم و هر بار تلاشم بر این است که عمیقاً غرق آن نقش بشوم و این را بر خود واجب می‌دانم.

درباره آشنایتان با آقای امیر حسین حریری بگویید؟

شناختم از «امیرحسین حریری» تا قبل از همکاری با ایشان، به فضای دانشگاهی و مدیریت تالار مولوی باز می‌گردد، و البته اغلب دوستانم که دانشجوی ایشان بودند و هستند، همین امر، باعث شده بود که کم و بیش با روند کاری و خط فکری‌شان آشنایی داشته باشم. من، به عنوان یک بازیگر، شخصاً موقعی که می‌خواهم با کارگردانی کار کنم، این مسائل را به دقت مورد بررسی قرار می‌دهم. کوشش های هموارۀ جناب حریری برای بقای «تالار مولوی» و حفظ آن بر کسی پوشیده نیست و سعی ایشان، برای پیشرفت و گسترش تئاتر در ابعاد گسترده و همچنین فراهم کردن فضا و موقعیت برای برگزاری جشنواره‌های نمایشی، در این روزگار و شرایط که در آن زیست می‌کنیم، امری بسیار ستودنی است؛ و جا دارد تشکر ویژه داشته باشم از جناب «دیاکو خاکی» دوست و استاد عزیزم بابت فراهم کردن این همکاری و تلاش های دلسوزانه‌ برای هر چه بهتر پیش رفتن کار.

نقش‌هایتان را چگونه پذیرفتید؟

اصولاً هر پذیرشی در راستای نقش، باید با شناختی قبلی شکل بگیرد. شخصاً قبل از پذیرش خودم را موظف می‌دانم که به مطالعه و تحقیق در مورد نقش ها بپردازم و این مسئله همیشه به شدت مورد توجهم بوده و برای من مهم است که بدانم شخصیتی که قرار است آن را ایفا کنم چگونه زیستی داشته و حتی در برخی از موارد، به جزئی ترین رفتار های آن می‌پردازم؛ همچون سلایق، علایق و ... زیرا این مسائل به خلق کاراکتر کمک ویژه‌ای می‌کنند.

مسئله مهم دیگر شناختن نویسنده و آثار اوست اما در نهایت، این کارگردان است که بایستی خروجی کار را تأیید کند. پس تلاشم بر این بود تا خودم را در اختیار کار قرار بدهم و از بداهه‌پردازی و اَکت‌هایی خارج از فضای خواسته شده اجتناب کنم، و مسلماً چنین فضای مستند تئاتری، بایستی بدین شیوه پیش برود تا خروجی قابل قبولی داشته باشد.

نظرتان درباره بازی در کاری که گروه دانشجویی در آن حضور دارند، چیست؟

دانشجویان این عرصه در اغلب برهه‌های زمانی توانسته‌اند آثاری نو و اغلب، آوانگارد تولید کنند و امیدوارانه به کارشان بپردازند، من نیز خودم را جدا از دانشجویان نمی‌بینم و کما اینکه حتی خودم را هنرجو می‌دانم و خواهم دانست و کماکان، آغوشم برای یادگیری باز است؛ حالا چه از دانشجو باشد چه استاد. فقط باید واقع گرا بود و نباید اجازه داد دچار نوعی توهم بشویم که باعث شود خودمان را دانای کل بدانیم؛ چون ثابت شده که این دسته از افراد طرد یا در نهایت سرخورده می‌شوند.

در نهایت امیدوارم فضا برای همه دوستانی که با عشق و پشتکار وارد این عرصه می‌شوند، مهیا شود تا بتوانند شاهد پیشرفت های خود باشند.

نظرتان درباره بازی دیگر بازیگران این اثر چیست؟

بازیگرانی تازه نفس و خستگی ناپذیر که به جرأت می‌توانم بگویم آیند‌ ای روشن در انتظارشان است. خداقوت می‌گویم به همگی چون شاهد تلاش و زحمت کشیدن تک تک آنها بوده‌ام آرزوی موفقیت دارم و امیدوارم همگی شاهد ثمرۀ تلاش‌هایمان باشیم.

در پایان صحبتی اگر هست، بفرمایید؟

صحبت که بسیار است اما سخن کوتاه می‌کنم و می‌خواهم بگویم که نابخردان به هر طریقی درصدد آنند که هنر و به خصوص تئاتر را به ابتذال بکشند و در نهایت مرگ آن را رقم بزنند؛ اما من بر این باورم که این اتفاق نخواهد افتاد؛ اگر اهالی هنر به کار کردن ادامه دهند و دست از بایکوت کردن و شانه خالی کردن ها بردارند. به امید روزی که این نسل جدید که خودم را عضوی کوچک از آن می‌دانم، بتوانند مزد تلاششان را بگیرند چون الحق که تازه نفسان بسیار با استعدادی در بینشان هست که عاشقانه در تلاش هستند.

امیدوارم نسل پیشین و بزرگان در این عرصه پشتیبانی خود را دریغ نکنند که ما همه با هم معنا پیدا می‌کنیم. در پایان از آقایان یاسر خاسب، حبیب دانش، سیدجواد حسینی، رضا صمدپور، علی مهرانی، سینا ییلاق‌بیگی و خانم سحر نادعلی و همچنین، همۀ دوستانی که برای هر چه بهتر شدن کار تلاش کردند، تشکر می‌کنم و به به یقین، باید گفت که همۀ این عزیزان، با تمام توان تیم تولید این اثر نمایشی را به سمت جلو هدایت کردند و اگر تلاش آن ها نمیبود قطعا یک جای کار می‌لنگید. امیدوارم همچنان این اساتید و اساتید دیگر در این عرصه حضور فعال داشته باشند و مارا در این مسیر همراهی کنند.

خداحافظی «صداهایی ورای تاریکی» از تالار مولوی

نمایش «صداهایی ورای تاریکی» که با کارگردانی امیرحسین حریری، از ۱۸خرداد در سالن اصلی تئاتر مولوی روی صحنه رفته بود، پس از ۲۹اجرا به پایان رسید.

نمایش «صداهایی ورای تاریکی»، نوشته ولادیمیر آریل دورفمان با ترجمه‌ و دراماتورژی علی مهرانی و کارگردانی امیرحسین حریری‌کاشانی که با مشارکت اساتید هنرهای‌نمایشی و دانشجویان، طراحی و روی صحنه رفته بود و همچنین در طول مدت اجرا مورد استقبال بسیار خوب هنرمندان و مخاطبان واقع شده بود، پس از  ۲۹اجرای موفق به کار خود در سالن اصلی مرکز تئاتر مولوی به پایان داد. تهیه‌کنندگی این اثر که با نگاهی خاص به مقوله حقوق‌ بشر در کشورهای مختلف دنیا می پرداخت را دیاکو خاکی بر عهده داشت.

از هنرمندانی که در طول اجرا به تماشای این نمایش نشستند می‌توان به؛ دکتر فرهاد ناظرزاده‌کرمانی، ایرج راد، حسین محجوب، دکتر تاجبخش فناییان، احمد مهرانفر، دکتر محمدباقر قهرمانی، دکتر فاطمه راکعی، دکتر مسعود دلخواه، مونا فرجاد، محمدعلی دیباج، حسین کیانی، جمشید حقیقت‌شناس، دکتر حمیدرضا افشار، دکتر حمیدرضا شعیری، وحید نفر، دکتر فرشاد فرشته‌حکمت، مهناز پسیخانی، دکتر شیوا مسعودی، حمیدرضا ناصرنصیر، کورش سلیمانی، دکتر پوپک عظیم پور، آرش فلاحت پیشه، معصومه رحمانی، امیرسلطان احمدی، احسان فلاحت‌پیشه، الیکا عبدالرزاقی، پریسا مقتدی، رضا قاضیانی، مرتضی میرمنتظمی، خیام وقار کاشانی، سعید بهنام، رضا مهدیزاده، شهرام زرگر، دکتر ماندانا تیشه‌یار، حامد خاکی، دکتر محمدرسول صادقی، دکتر علیرضا صادقی، محمودرضا رحیمی، حمیدرضا نعیمی، دکتر بهروز بختیاری، شعله قهرمانی، مصطفی مرادیان، دکتر محمدجواد جامه‌بزرگی، محسن اردشیر، دکتر مریم دادخواه، دکتر بهزاد آقاجمالی، دکتر عرفان ناظر، دکتر خوشنویس، پریناز لطف‌اللهی، دکتر پژمان دادخواه، الهه موچانی، سحر ناسوتی، سمیرامیس بابایی، محمدرضا رحمانی، شب‌بو خضری، رضا آشفته، محسن خیمه‌دوز اشاره کرد.

خلاصه این تئاتر مستند دانشگاهی، بیان ناگفته های حقوق بشر و مسائل انسانی در دنیای معاصر و کشورهای مختلف بوده که بر اساس مصاحبه ها و اسناد صوتی به رشته تحریر درآمده است. 

از بازیگران(به ترتیب ورود به صحنه) این نمایش ۶۵دقیقه‌ای، می‌توان به؛ رضا صمد پور، مهدی اسکندری، بیتا جمالی، مژگان رادفر، سیدجواد حسینی(خیام)، سارا فتحی، صدف اسدالهی، حسین فیروزی، سارا ذوقی، ملیکا زارع، طناز فضائلی، سمانه صادقی، مبینا کاظمی، بهروز پرنیان، یزدان افشانی، جلال شهسواری، هانیه زمردی، شیما بختیاری و اردوان ابراهیمی اشاره کرد.

عوامل اجرایی این اثر: (مدیر تولید: سحر نادعلی)، (طراح صحنه: سینا ییلاق بیگی)، (طراح پوستر و بروشور: حامد خاکی)، (طراح ویدئو مپینگ: محسن خیر آبادی)، (طراح صدا و آهنگساز: گروه تم تریو- عباس سرافراز و سروش نعمت اللهی)، (طراح لباس: فاطمه مهدیان، نگار ایدی)، (حرکت نگاری: یاسر خاسب)، (طراح و ساخت تیزر: بهزاد نیک‌ورز)، (طراح نور: نازنین یار ویسی)، (دستیار نور: سحر بیگلو)، (دستیار تولید: جلال شهسواری)، (مشاور کارگردان: حبیب دانش)، (دستیار کارگردان: اشکان حیدری)، (منشی صحنه: فاطمه مهدیان)، (مدیر صحنه: نگار ایدی)، (تیم پژوهش: اشکان حیدری، ریحانه خاقانی، شقایق صفوی، نگین دانش، الناز حیدری)، (عکاس: سحر نادعلی)، (مدیر گروه روابط عمومی و رسانه: امیر پارسائیان‌مهر)،(تبلیغات مجازی: پارسا اسماعیلی) هستند.