غافلگیری مخاطب از دلایل موفقیت فیلم کوتاه در دهه هفتاد بود

به گزارش روابط عمومی بنیاد فرهنگی روایت فتح، پانزدهمین نشست تخصصی فیلم کوتاه با عنوان «یکشنبه‌های کوتاه» با اکران و نقد فیلم «شبی سیصد» به همت انجمن سینمای انقلاب و دفاع مقدس بنیاد فرهنگی روایت فتح روز یکشنبه ۲۶ تیرماه با حضور رامتین شهبازی منتقد سینما، محسن نجفی مهری کارگردان اثر و محسن شیرازی کارشناس و مجری برنامه در مجتمع فرهنگی و هنری اسوه برگزار شد.

در این نشست رامتین شهبازی ضمن تقدیر و تشکر از استقبال حاضرین در سالن گفت: این تعداد مخاطب برای دیدن فیلم کوتاه بسیار عالی است. «شبی سیصد» فیلم سرپا و دوست‌داشتنی است و آن‌هم به این دلیل که یک اصل در ساخت فیلم کوتاه که پیش‌تر در دهه ٧٠ توسط شهرام مکری شناخته شد وجود دارد و آن‌هم موضوع و عنصر توئیست است. عنصر توئیست بدان معناست که یک تغییر ناگهانی در فیلم کوتاه رخ می‌دهد و مخاطب را غافلگیر می‌کند. یکی از دلایل موفقیت فیلم کوتاه در دهه ٧٠ وجود همین توئیست ها در فیلم‌ها بود که البته تجربه و هنرمندی کارگردان در این زمینه خیلی مؤثر است. در سینمای موسوم به سینمای هنری خیلی به دنبال غافلگیری نیستیم اما در سینمایی که ادعای داستان پردازی را دارد و ارتباط مخاطب برایش مهم است از این موارد زیاد دیده می‌شود.

این منتقد سینما و استاد دانشگاه در ادامه بابیان اینکه یکی از دلایل جذابیت فیلم وجود همین توئیست هاست بیان کرد: این جنس از توئیست ها در این فیلم کاشته می‌شود و ما از ابتدای متوجه این قضیه می‌شویم که کودک تمایلی به اجاره دادن خانه خود ندارد و دلیل این عدم تمایل را در انتهای فیلم در یک غافلگیری می‌بینیم. مشکل فیلم البته در بخش فیلم‌نامه است. ما دو نوع عبارت در ادبیات داریم که در فیلم‌ها دیده می‌شود یکی اتمام مُمِل به معنای تکرار موضوع و بحث است و زیاد در خصوص آن دیالوگ گفته می‌شود؛ و مورد دوم ایجاز مُخِل که به معنای ارائه کم و ناچیز اطلاعات به مخاطب به هدف تشنه شدنش برای فیلم و وقتی این اتفاق بیش‌ازاندازه می‌افتد ارتباط مخاطب با فیلم به‌طور کامل قطع می‌شود. اما در کل فیلم بسیار کاملی است ولی پایان آن مشکل دارد و من متأسفانه متوجه پایانش نمی‌شوم که چه اتفاقی می‌افتد.

در ادامه نشست محسن نجفی مهری کارگردان فیلم «شبی سیصد» در خصوص پایان‌بندی فیلم و نقد رامتین شهبازی اظهار داشت: پایان فیلم این موضوع را نشان می‌دهد که آن پسربچه با خواهرش تصمیم داشتند تا برای تولد مادرشان او را غافلگیر کنند. کاراکتر اصلی فیلم بسیار کم دیالوگ است و سعی شده تا پیام خودش را با حرکات به مخاطب نشان دهد.

در ادامه محسن شیرازی کارشناس و منتقد سینما نیز ضمن تقدیر از فیلم کوتاه شبی سیصد با اشاره به برخی از نقاط ضعف فیلم گفت: ما آن‌قدر فیلم رادیویی و پُر دیالوگ دیده‌ایم که ازاین‌گونه فیلم‌های کم دیالوگ استقبال می‌کنیم. در بحث لوکیشن احساس من این است که دست کارگردان بسته بوده و اگر این‌گونه نبود اثر بهتری را می‌دیدیم. یکی دیگر از ضعف‌های فیلم میزانسِن آن بود که مخاطب به فهم درستی از فضایی که نشان داده می‌شود دست پیدا نمی‌کند.

مشاور انجمن سینمای انقلاب و دفاع مقدس همچنین با اشاره نکات قابل‌توجه فیلم نیز عنوان کرد: نکته اول اینکه فیلم‌ساز خیلی هوشمندانه تقابل بین دو نگاه حاکم‌ بر جامعه را نشان می‌دهد که آن‌هم تفاوت بین قشر بی‌دغدغه و قشر طبقه پایین است. این قشر بی‌دغدغه کاملاً بی‌تفاوت‌اند و هر حرفی را قبول می‌کنند حتی اگر آن حرف خلاف اخلاق و رفتار باشد و این تأثیری است که بر روی قشر پایین جامعه می‌گذارند. یکی از نکاتی که فیلم به ما گوشزد می‌کند این است که به زن نگاه ابزاری می‌شود. چون مادر در هویت ملی و دینی ما به‌صورت ابزار دیده نمی‌شود به همین دلیل خیلی به آن اهمیت نمی‌دهیم و سطحی از آن گذر می‌کنیم درحالی‌که این‌یک مقوله کاملاً پیچیده است. به‌طور مثال یک بازیگر زن اسرائیلی می‌پذیرد که جلوی دوربین برای بهتر دیده شدن خود را به‌صورت ابزاری زیبا نشان می‌دهد اما در محیط خانه و خانواده کاملاً برعکس است که همین مورد پیچیدگی این قضیه را نشان می‌دهد.

این منتقد سینما با گلایه از عدم پرداخت به مقوله پدر در سینمای ایران اظهار کرد: گله‌ی که من از سینمای ایران دارم این است که در حق پدر اجحاف می‌شود. در تمام سینمای ایران تصویر زیبایی از پدر به نمایش درنمی‌آید و این استمرار باعث می‌شود که آینده جوانان جامعه را تحت تأثیر قرار دهد و امنیت را نیز خدشه‌دار می‌کند. خواهش می‌کنم اگر فیلم‌سازان ایرانی پدر در خانواده ‌دارند کمی بافکر جلو بروند و آن‌قدر سطحی برخورد نکنند. تقریباً تمام پدرهای نمایش داده‌شده در فیلم‌ها تصویر زیبایی ندارند درحالی‌که پدران اطراف ما خیلی زحمتکش و دوست‌داشتنی هستند.

نشست‌های تخصصی فیلم کوتاه با عنوان «یکشنبه‌های کوتاه» هر هفته روزهای یکشنبه به همت انجمن سینمای انقلاب و دفاع مقدس بنیاد فرهنگی روایت فتح در مجتمع فرهنگی و هنری اسوه برگزار و برای عموم آزاد است.