نیاز سینمای دفاع مقدس؛ الگو، اسطوره و قهرمان

به‌گزارش ایران، صحبت‌های او را در ادامه می‌خوانید.

اهمیت دوران دفاع مقدس در سینمای ایران چیست؟ چرا باید همچنان در این باره فیلم ساخت؟
دوران دفاع مقدس یکی از مقاطع بسیار ویژه بعد از انقلاب و حتی تاریخ چند صد ساله ایران است چرا که این دوران تنها زمانی‌ است که نیروهای ایرانی با مقاومت جانانه‌شان مقابل دشمن، اقتدار و عزت جمهوری اسلامی را حفظ کردند و باعث شدند که حتی یک وجب از خاک ایران به دشمن نرسد. پس از آن و با گذشت سال‌ها، کشور ایران با استعانت از دستاوردهای دوران دفاع مقدس به باعزت‌ترین و قدرتمند‌ترین کشور منطقه تبدیل شده است. کسانی در دوران دفاع مقدس حضور داشتند که نمونه‌شان شاید در دوران معاصر خیلی کمتر باشد؛ جوانانی که جان‌شان را برای ایران ایثار کردند. قطعاً باید در همه امور فرهنگی، اجتماعی و رسانه‌ای به این دوران توجه شود.

به اعتقاد شما دلیل کاهش کمی و کیفی آثار سینمای دفاع مقدس چیست؟
حمایت لازم از این آثار چه در زمان تولید و چه در زمان اکران نمی‌شود. بخشی از حمایت مربوط به دستگاه‌های حمایتی، سینماها و... در زمان اکران است و بخشی دیگر به استقبال مردم از فیلم‌های دفاع مقدسی بستگی دارد.

چطور می‌توان فیلم‌های سینمای دفاع مقدس را برای نسل جوان جذاب کرد؟
یکی از راه‌هایی که همیشه می‌توانست‌ جواب بدهد و ما در دو دهه اخیر از آن فاصله گرفته‌ایم، نگاه قهرمانانه و اسطوره‌ای به شخصیت‌های دفاع مقدس است. به نظر من نسل جوان به الگو، اسطوره و قهرمان نیاز دارد که بخشی از آنها را می‌توان در سینما یافت. این رویکرد موجب بالا رفتن عزت و اقتدار ملی می‌شود و نسل جوان را به خودباوری می‌رساند. نسل جوانی که امیدش را از دست داده و شادابی و بالندگی کمتری دارد. آثار سینمای دفاع مقدس با توجه به قهرمانان واقعی خود می‌تواند الگوهای مناسبی برای نسل جوان باشد، به آنها روحیه دهد و در پیشبرد اهداف‌ کمک کند.

بر این اساس تأکید شما بر ساخت فیلم‌هایی براساس واقعیت است؟
بله. خیلی از بازماندگان دفاع مقدس، چه به‌عنوان همرزمان شهدا، چه کسانی که در میدان جنگ حضور داشته‌اند، چه مسئولانی که جنگ را درک کرده‌اند یا هنرمندانی که خودشان در جنگ حضور داشته‌اند، سن‌شان بالا رفته و ضرورت دارد به تجربه این افراد بیشتر توجه کنیم تا به نوعی واقعی بودن آثاری را که ساخته می‌شود، تضمین کنیم. قطعاً نسل بعدی بر اساس شنیده‌ها یا تخیل در این باره فیلم خواهند ساخت که ممکن است فیلم‌های جنگی خوبی باشند اما احتمالاً منطبق با مفاهیم دفاع مقدس نخواهد بود چرا که سازندگانش آن دوران را درک نکرده‌اند. یکی از گونه‌های جذاب و تأثیرگذار بویژه برای نسل جوان، فیلم‌های قهرمان‌محور است؛ خصوصاً قهرمان‌های واقعی که قابل دسترس هستند. اگر اینگونه فیلم‌ها برای نسل جوان ساخته شود به زمان دفاع مقدس رجوع می‌کنند و می‌توانند آنها را در زندگی خصوصی، اقتصادی و اجتماعی الگو قرار دهند.

بجز ساخت فیلم‌ها براساس واقعیت یا نگاه قهرمان‌محور به فیلم‌های دفاع مقدسی، چه جنبه‌ای از جنگ را می‌توان برای نسل امروز بازگو کرد؟
خیلی وقت‌ها شعار می‌دهیم که بچه‌های انقلاب یا دوران دفاع مقدس بر اساس ویژگی‌هایی مثل ساده‌زیستی یا اهل ریا و قدرت‌طلبی نبودن، تربیت شدند به همین دلیل به آنها عنایت خاصی داریم. این ویژگی‌ها متأسفانه در حال‌حاضر به فراموشی سپرده شده و بعضی از فرزندان آن دوران درگیر زد و بندهای سیاسی شده‌اند که باعث می‌شود دیگر افراد جامعه به‌نوعی از آنها ناراحت باشند، اگر این ویژگی‌های زمانه را به تصویر بکشیم، تماشاچی می‌داند که آن نسل با این ویژگی‌ها توانست بر دشمن غلبه کند و اگر کسی با این شعار که من در دوران دفاع مقدس بوده‌ام به‌دنبال فرصت‌طلبی در جامعه است توسط مردم تفکیک می‌شود.

نظرتان راجع به ساخت فیلم‌های دفاع مقدس با زبان طنز چیست؟
اگر سینمای کمدی بخوبی ساخته شود، صرفاً لودگی نباشد و در لایه‌های مختلف مفاهیم ارزشی را به نمایش بگذارد، می‌تواند هم پر مخاطب باشد و هم تأثیرگذاری بالایی داشته باشد.

سینمای دفاع مقدس توانسته حق مطلب این ژانر را ادا کند؟
قطعاً هم به‌لحاظ کمی و هم به‌لحاظ کیفی نتوانستیم حق مطلب را ادا کنیم. باید آثار زیادی درباره کسانی که در آن زمان به دل جنگ زده‌اند، ساخته تا دین ما به آنها ادا شود.

به اعتقاد شما لازمه ماندگاری این ژانر چیست؟
مهم‌ترین ویژگی فرزندان دفاع مقدس، منش، رفتار و اعمال آن‌هاست که قابل ستایش است و می‌تواند الگوی همه نسل‌ها باشد. اگر بتوانیم این اخلاقیات را با نگاهی امروزی که مورد پسند مخاطبان باشد، بیان کنیم سینمای دفاع مقدس به زمان خاصی محدود نخواهد شد.