گلایه‌های ناشران خصوصی از دولت در یک برنامه تلویزیونی

برنامه تلویزیونی «بی چارچوب» شب گذشته شنبه ۲۲ شهریورماه، در گزارشی با سه فعال حوزه نشر گفتگو کرد و به مهمترین چالش‌های این روزهای کتاب و نشر پرداخت.

نادر قدیانی مدیر انتشارات قدیانی درباره گرانی کاغذ در شرایط فعلی گفت: روز به روز کاغذ نایاب تر و گران تر شده است و این باعث شده کتاب هایی که تیراژ آن ها حداقل ۷۰۰ تا بود به ۲۰۰ جلد برسد.

وی بیان کرد: این قیمت های بالا و‌ تورم ها نشان می دهد که اگر دلار ۲۵ هزارتومنی هم ثبات داشته باشد، می تواند قیمت های دیگر هم ثبات داشته باشد.

قدیانی با اشاره به اینکه در گذشته مطالعه کتاب های عمومی رو به پیشرفت بود، ادامه داد: این روند رو به رشد بسیار مثبت و امیدوار کننده بود. در حال حاضر خیلی از ناشران از طریق سایت و تلفن سفارشات را دریافت می‌کنند و با پیک برای مردم کتاب ها را ارسال می‌کنیم.

وی ادامه داد: ناشران، بخش خصوصی هستند و از آن ها برای تامین مخارجشان هیچ حمایتی نشد. امیدوارم بتوانیم از کودکی، فرزندانمان را با کتاب آشنا کنیم تا سرانه مطالعه از طریق کودکان بالا رود.

در ادامه، بهرنگ کیائیان مدیر پخش انتشارات چشمه با بیان اینکه گرانی کاغد باعث حذف کتاب از سبد خرید خانواده ها شده، گفت: با وضعیت فعلی، ممکن است این اتفاق بیشتر و بیشتر هم بشود. در سال ۹۹ و اوایل ۱۴۰۰ قرار شد با تخصیص ارز دولتی بتوانیم قیمت کاغد را متعادل نگه داریم که متاسفانه این اتفاق نیفتاد.

وی ادامه داد: در حال حاضر عملا کاغذ آزاد شده و ناشر مجبور است با این اختلاف نقدینگی مواجه شود. در نهایت، این اختلاف نقدینگی در بقیه عوامل تولید، مانند چاپ و صحافی و سایر بخش ها تاثیر داشته و ما شاهد جهش های قیمتی هستیم.

این ناشر کتاب، در پاسخ به این پرسش که وضعیت کتاب و کتاب خوانی در کشور در کجا قرار دارد؟ بیان کرد: در حال حاضر به دلیل وجود کرونا و وضعیت معیشتی مردم شرایط عادی نیست. در آمارهای منتشر شده کتاب های صوتی و الکترونیکی که سهم زیاد از سرانه مطالعه را دربر می گیرند در نظر گرفته نمی شود.

او ادامه داد: در حال حاضر مردم به کتاب های صوتی روی آورده اند و با کاهش کتاب های چاپی روبرو بوده ایم و نمی توان مانند سابق به راحتی کتاب ها را چاپ کرد.

کیائیان در پاسخ به این سوال که به عنوان ناشر چه مطالبه ای از مسئولان دارد، بیان کرد: ما احتیاج داریم که به کپی رایت بپیوندیم. اوضاع بازار ترجمه ما خیلی بهم ریخته است؛ خواسته من این است که به ناشران اجازه دهند که برای کارشان دست بازی داشته باشند و بتواند قیمت شناوری برای آثارش بگذارد.

آموزگار: ممیزی ها باعث رجوع مردم به کتاب های خارجی/ سرانه کتابخوانی روستاها بسیار بالاست

محمود آموزگار مدیر انتشارات نشر کتاب «آمه» در گفتگوی تلویزیونی برنامه «بی چارچوب» شنبه ۲۲ شهریورماه، درباره گران شدن کتاب بیان کرد: در اینکه قیمت کتاب برای افراد بالا رفته تردیدی نیست. من فکر می‌کنم قیمت کتاب در همه دنیا بالاست، با این تفاوت که در آن جا تعداد کتابخانه ها نیز به همان میزان بالاست.

وی افزود: در کشورهای دیگر مردم اوقات قراغت خود را در کتابفروشی ها سپری می کنند و هیچ وقت گرانی کتاب برای آن ها معضلی غیرقابل حل نیست. در ایران دسترسی برای توده مردم به کتاب، یکی از وظایف بخش فرهنگی حاکمیت هاست.

آموزگار در پاسخ به این سوال که آیا مخاطبان آثار ترجمه شده را بیشتر از آثار ایرانی دوست دارند؟ بیان کرد: این موضوع درست است؛ ولی ممیزی نکته ای است که به نظرم در این امر تاثیرگذار است. در بسیاری از موارد در قصه ای که در خارج از کشور روایت می شود، مواردی مباح است که اگر در داخل کشور روایت شود، ممنوع است!

این ناشر کتاب پیرامون توقیف کتاب «صد زخم کاری» که به تازگی سریال آن نیز ساخته شده است و سخت گیری های وزارت ارشاد برای توقیف این دسته از کتاب ها بیان کرد: در وزارت ارشاد سه اتاق معاونت فرهنگی، مطبوعاتی و سینمایی وجود دارد که ممکن است نزدیک به هم باشند، ولی سه سیاست متفاوت ممیزی را تعقیب می کنند! شاید تاکنون کسی هم به این تفاوت در ممیزی ها اعتراضی نکرده باشد.

وی افزود: به طور مثال در حوزه سیاستگذاری سینما، آثار خارجی را نمایش نمی دهند. در مطبوعات ما ممیزی قبل از انتشار نداریم و هرکس آزاد است که هر مطلبی را منتشر کند و اگر اعتراضی بود پس از انتشار می تواند مطرح کند و به آن رسیدگی شود. اما در حوزه کتاب که معاونت دیگری دارد، ممیزی قبل از انتشار داریم که این موضوع بسیار جالب و عجیب است که هرکدام از معاونت ها سیاستگذاری های مخصوص به خودشان را دارند.

آموزگار درباره آمار کتاب خوانی در ایران بیان کرد: از نمونه بخش هایی که تاکنون در دوره ۸ ساله وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مغعول مانده، حوزه کتاب خوانی روستاهاست. ما آماری از میزان کتاب خوانی افراد روستاها نداریم و میزان مطالعه سرانه روستاها می‌تواند بسیار به آمار کلی ما کمک کند.

وی ادامه داد: به طور مثال در روستاهای مختلف فعالیت های کتابخوانی وجود دارد و حتی در بعضی از این روستاها، تعداد زیادی باشگاه کتاب خوانی وجود دارد که از کودکان تا بزرگسالان در آن فعالیت داشته و مطالعه می‌کنند. تاکنون چهل هزار روستای دوست دار کتاب ثبت شده که کتابخانه دارند و در فضای مجازی نیز برای احداث کتابخانه هایشان درخواست کمک می‌کنند و مردم نیازهای آن ها را تامین می‌کنند.

این مدیر مسئول با اشاره به پایتخت های کتابخوانی توضیح داد: در حال حاضر هفتمین پایتخت کتاب در حال شکل گیری است و قبل از آن ششمین پایتخت در شهر شیراز احداث شده بود که من از مخالفان حضور آن در شهر شیراز بودم؛ چون شیراز شهر برخورداری است و این پایتخت ها باید در شهرهای کم برخوردار تاسیس شود تا مردم را برای همدلی و گسترش کتاب خوانی کنار هم جمع کند تا آن شهر در این زمینه به موفقیت برسد.

او اضافه کرد: در دوره گذشته یارانه ای که توسط وزارت ارشاد در نمایشگاه های کتاب توزیع شد، بسیار کمک خوبی کرد و بخشی از آن ها تحت عنوان طرح های فصلی به کتابفروشی ها هم هدایت شد و در نهایت آن ها توانستند به حرفه خود در شرایط فعلی ادامه دهند.