حال و روز هنر تراش شیشه در گفت‌وگو با پانا؛
ابراهیم نباتی: هنر کریستال ایرانی را به نام کشور چک می‌فروشند تا مصرف‌کننده اعتماد کند
ارشاد و میراث درمورد بیمه هنرمندان پیشکسوت توافق کنند/ سالها از چین کالایی وارد کردیم که هنرمند جوان ایرانی در آن حرف برای گفتن داشت
تهران (پانا) - ابراهیم نباتی که از پیشکسوتان هنر شیشه و کریستال است و سالها تلاش کرده تا این هنر به رشته تحصیلی در آموزش و پرورش تبدیل شود اما از بی‌توجهی مسئولین و مردم به هنر دست جوان‌های این رشته گلایه و عنوان می‌کند که چطور مصرف کننده هنردست ایرانی را به کشورهای خارجی می‌فروشند.
بیش از 60سال سابقه فعالیت در حوزه شیشه و کریستال را دارد و از پیشکسوتان خوشنام این رشته هنری به شمار می‌رود. متولد تبریز است و مدرک لیسانس تاریخ را از دانشگاه شهید بهشتی گرفته و از سال 67 فعالیت در این رشته هنری را آغاز کرده است. در بسیاری از نمایشگاه‌های داخلی و خارجی شرکت کرده و دارای نشان درجه یک هنری از وزارت ارشاد و دارای پروانه تولیدی از سازمان میراث فرهنگی و گردشگری و صنایع دستی و پروانه آموزشگاهی صنایع دستی از سازمان فنی و حرفه‌ای کشور در زمینه شیشه‌گری و تراش کریستال دارد.
از خدمات ابراهیم نباتی، به هنر و صنعت شیشه و کریستال، تدوین استانداردهای شیشه و کریستال و آب طلاکاری و نقاشی برای سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای و وزارت ارشاد است. همچنین تألیف کتاب هنر تراش شیشه و کریستال، تأسیس نخستین آموزشگاه تراش شیشه و کریستال در ایران، تعریف این رشته در شاخه کار و دانش وزارت آموزش و پرورش و تدریس در دانشگاه علمی کاربردی از جمله فعالیت‌ها و سوابق ابراهیم نباتی است.
کسی نمی‌داند هنر شیشه چه قدمت و تاریخی در ایران دارد
نباتی در گفت‌وگو با پانا از قدمت هنر شیشه‌گری در ایران سخن گفت و افزود: «هنر شیشه‌گری به 3 هزار سال قبل از میلاد برمی‌گردد و ابتدا در ایران بوده و بعد از ایران به مصر و اسکندریه و سوریه فعلی رفته است. در صد سال اخیر این هنر کم کم شروع به رواج پیدا کرد البته هنوز از قومی که این هنر را داشته باشد نداریم و این ناشی از عدم آگاهی دولت مردان و حتی مصرف‌کنندگان ماست که این هنر را بخوبی شناسایی نکرده است.»
نباتی با ابراز تاسف از اینکه کمتر به قدمت این هنر در ایران پرداخته شده، عنوان کرد: «اهدافی که برای هنرستان‌ها در نظر گرفته شده این است که این هنر و صنعت را یاد بگیرند و زود وارد بازار کار شوند و امرار معاش کنند و به همین دلیل آنگونه که باید و شاید درباره پیشینه این هنر در ایران آگاهی داده نشده است.»
سالها از چین کالایی وارد کردیم که هنرمند جوان ایرانی در آن حرف برای گفتن داشت
ابراهیم نباتی درباره نحوه ورود خود به این هنر و صنعت گفت: «کوچک بودم و در حدود 10 یا 11 سال داشتم که از تهران به شاه عبدالعظیم می‌رفتیم و در مسیر هنرمندانی بودند که هنر شیشه‌گری داشتند. من محو تماشای آنها می‌شدم. از 12 سالگی وارد این رشته شدم. آن زمان استاد و شاگردی بود و از اساتیدم این هنر را یاد گرفتم. روانشاد جرگربیان به من محبت داشتند و کار را یاد گرفتم.»
وی از شرایط نابسامان کاری این رشته گلایه کرد و گفت: «کسانیکه اکنون در زمینه صنعت شیشه فعال هستند وارد رشته‌های دیگری می‌شوند، البته این هنر صنعت رشته‌های گوناگونی دارد اما کمتر به جنبه هنری این رشته که اتفاقا در دنیا خواهان زیادی دارد پرداخته شده است. باید در ایران سرمایه گذاری شود و کارخانه‌ها تاسیس شوند و کارگرها روی آن کار کنند نه اینکه بروند از چین و جاهای دیگر جنس تهیه کنند درحالیکه جوان ما بیکار می‌شود. حمایت دولت و تاجران و مصرف کنندگان باعث می‌شود جوان ما بیکار نشود.»
کار به جایی رسید که فقط در یک زمینه صادرات داشته باشیم
این استاد هنر شیشه و کریستال با اشاره به جای خالی حمایت دولتی از این هنر و صنعت تصریح کرد: «اگر حمایت دولتی باشد و نگذارد از کشور دیگر جنس وارد شود، این هنر را در صنعت ایران جا می‌اندازیم و اتفاق خوبی می‌افتد. در سال 83 ما این رشته هنری را برای آموزش و پرورش تعریف کردیم و این هنر از همان زمان آموزش داده می‌شود. حتی در شهرستان‌ها هم آموزش داده می‌شد و علی رغم اینکه کار کارشناسی شده‌ای بود اما متاسفانه بازهم این رشته به فراموشی سپرده شد.»
وی افزود: «اگر از کشورهای دیگر این کالا وارد نمی‌شد تا هنرمندان بتوانند خودشان این هنر را رشد دهند، الان حال و روز بهتری داشتیم.»
نباتی عنوان کرد: «اکنون تنها صادراتی که در زمینه شیشه داریم، کوزه قلیون است که به ترکیه و عراق صادر می‌شود. معمولا تراش شیشه ارزش افزوده کار را افزایش می‌دهد. اگر یک کار ساده را در نظر بگیریم با قیمت چند هزار تومان با تراش شیشه به بالای 200 هزار تومان می‌رسد و این یعنی هنر به صنعت، ارزش افزوده اضافه می‌کند. درنهایت می‌تواند به کشورهای دیگر هم صادر شود.»
مردم کریستال‌های قلابی چک که اتفاقا هنر دست جوان ایرانی است، را بیشتر می‌خرند
ابراهیم نباتی از توجه ویژه مردم به کریستال‌های چک که قلابی است و ساخت ایران است سخن گفت و اظهار کرد: «اکنون زیاد راجع به کریستال چک صحبت می‌شود و هنر کریستال چک در همه دنیا در حال فعالیت است. در انگلیس و کشورهای اروپایی همین هنرمندان چکسلواکی فعالیت می‌کنند و به نام کشور چک، کریستال تولید و صنایع دستی چک را به همه دنیا معرفی می‌کنند. در کشورهای اروپایی عموما کارهای پرسی انجام می‌دهند و این می‌شود که از هنرمندانی که کار دست خوبی دارند، استفاده می‌کنند. در کشور ایران هم هنرمندان بسیار خوش دستی داریم که کار خوب ارایه می‌دهند و در ایران فعالیت می‌کنند اما متاسفانه کارشان را به اسم جنس چک یا آلمان می‌فروشند. اگر به شوش رفته باشید آرم کریستال چک را زیاد می‌بینید در حالیکه کار همین ایران است و کیفیت بالایی هم دارد.»
ارشاد و میراث در مورد بیمه هنرمندان پیشکسوت توافق کنند
نباتی با اشاره به حمایت خوب خانه هنرمندان پیشکسوت گفت: «متاسفانه میراث فرهنگی وارد نمی‌شود و هنرمندان این رشته مشکل بیمه هنرمندان را دارند که هنوز هنوز برطرف نشده است. دولت به سازمان‌های بیمه اجتماعی بدهی دارد و همین مشکلات پیش می‌آید. من کارمند وزرات بهداشت بودم و از این جهت بیمه هستم اما جوانان هنرمندی که قرار است به این رشته‌ها بیاند باید عاقبتی داشته باشند. حداقل بیمه خدمات درمانی داشته باشند و بتوانند از این موضوع استفاده‌ای داشته باشند. متاسفانه بیمه هنرمندان پیشکسوت هنرهای تجسمی بین دو ارگان میراث و ارشاد پاس داده می‌شود.»
فروشنده ایرانی با خارجی فروشی هنر شیشه ایران را از اعتبار می‌اندازد
نباتی درباره دلایل گرایش جوانان هنرمند رشته شیشه‌گری به فعالیت‌های بازاری و غیر هنری گفت: «سازمان فنی و حرفه‌ای و آموزش و پرورش و میراث فرهنگی وارد این مسئله نشده‌اند که برنامه مدون و مشخصی جهت ارتقای این رشته هنری داشته باشند اما گلایه بیشتر من از مصرف کنندگان است. واقعیت این است که اولین حامی ما مصرف کنندگان ما هستند. برخی از فروشنده‌ها جنس ایرانی را به عنوان جنس خارجی می‌فروشند و همه اینها باعث می‌شود هنر شیشه از اعتبار بیافتد.»
وی افزود: «کارهای غیرهنری سود و درآمد بیشتری دارد و در نتیجه هنرمندان این رشته اگر بمانند به سمت فعالیت‌های غیر هنری شیشه می‌روند. ای کاش به بازار کار هنری صنعت شیشه اهمیت و توجه بیشتری داده می‌شد تا جوانان ما به فعالیت‌های غیرهنری این رشته تن نمی‌دادند. اگر چنین بود قطعا در دنیا حرف بیشتری برای گفتن داشتیم.»
ارسال دیدگاه