مریم کاظمی:«تئاتر آنلاین»، بچه متولد شده این روزهای ماست؛ چرا رهایش کنیم؟

مریم کاظمی کارگردان تئاتر در گفت‌وگو با پانا درباره تعطیلی تئاتر «کلوچه دارچینی» گفت: «بهمن و اسفند سال گذشته ما با اجرای نمایش «کلوچه دارچینی» در سالن سینما تئاتر کانون پرورش فکری روی صحنه بودیم و عملا از دوم اسفند کارمان به دلیل شیوع کرونا متوقف شد، همچنین طبق قراردادی که با کانون داریم قراربود نمایش «ماه پیشونی» از چهاردهم فروردین در همان سالن اجرا شود که تمرینات آن نمایش هم فعلا متوقف شده است.»
این کارگردان با اشاره به فعالیت‌هایش در ایام قرنطینه عنوان کرد: «زمان همه در این ایام به ندانم کاری می‌گذرد زیرا باور نمی‌کنیم چه پیش آمده و به چه اندازه ادامه خواهد داشت. اگر همه چیز با روال عادی پیش می‌رفت می‌بایست از اول تیرماه ده نمایش ویژه آکادمیک را با هنرجویان تا اوایل شهریورماه و شروع ماه محرم به ترتیب اجرا می‌کردیم که نتوانستیم حتی کلاس‌های خودمان را برگزار کنیم و متعاقب آن تمرینات، موسیقی و آماده‌سازی نمایش‌ها هم متوقف شد.»
وی ادامه داد: «اینکه فکر می‌کردیم نمی‌توانیم کارهایمان را انجام دهیم شکل بیرونی و ظاهری این جریانات بود اما در این مدت به دنبال یافتن راهی برای جایگزین کردن فعالیت‌های حضوریمان بوده‌ام و برای جمع‌بندی نمایش‌های هنرجویانم دست به تلاش‌های جدیدی زده‌ام.»
خلاقیت و هنر همواره اصیل و ناب هستند
کاظمی در بخش دیگری از صحبت‌هایش با اشاره به اوضاع تئاتر در ایران گفت: «به نظرم تئاتر همیشه اوضاع خوبی دارد زیرا هنر تئاتر وابسته به شرایط نیست، آنچه به شرایط نسبت می‌دهیم در واقع به خودمان برمی‌گردد. خلاقیت و هنر همواره اصیل و ناب هستند بلکه این خود ما هستیم که حالمان خوب نیست ما هستیم که اندیشیدنمان را به حوادث حواله داده‌ایم، حوادث آبشخور تئاتر هستند.»
شرایط اجتماعی خوراک واقعی تئاتر است
وی افزود: «این شرایط اجتماعی است که خوراک واقعی تئاتر است پس اگر شرایط بر وفق مراد نیست فقط شکل ارائه تئاترها به مخاطب عوض می‌شود گاهی هم اصلا نمی‌توانیم اجرایی داشته باشیم. گاهی نمایش‌ها سانسور و تعطیل می‌شوند، گاهی بعضی نمایش ها مجوز اجرا دریافت نمی‌کنند اینها شرایطی است که تابع سیستم همه گیر جامعه است و خودش می‌تواند به موضوع تبدیل شود نه مایه یأس فلسفی.»
گوش شنوا نیست؟ نباشد! دوباره می‌گوییم
این کارگردان خاطر نشان کرد: «کارورز تئاتر وارد این رشته می‌شود تا این علت‌ها را بیابد و بازگو کند. گوش شنوا نیست، نباشد! دوباره می‌گوییم، دوباره تلاش می‌کنیم. کار ما همین یافتن راه حل هاست، نقبی باریک در دریاست. اپیدمی کرونا هم یک شرایط ویژه است، اول باید الویت‌هایمان را در شرایط جدید تعیین کنیم و سپس کم کم روی سکو برویم، نه برای کسب مدال بلکه برای دیدن دورترها و گسترده کردن افق دید و نقطه نظرهایمان.»
بعضی‌ها با اصرار می‌خواهند آب گل‌آلود بماند
کاظمی همچنین درباره اوضاع تئاتر پس از کرونا گفت: «ارزیابی شرایط پس از کرونا به لحاظ فیزیکی ضروری است، چگونه دورهم جمع شویم و نظراتمان را عملی و عرضه کنیم. این چگونه‌ها صرفا وسیله‌اند زیرا موضوع اصلی تفکر، حساسیت و ضرورت است. اگر این عناصر نباشند به بقیه هم نیازی نیست زیرا این عناصر تابع هیج شرط بیرونی نیستند و تنها تابع ضرورت و زیبایی‌شناسی خود هنر هستند. هنر واقعی راه خود را پیدا می‌کند و من نگرانش نیستم، هرچند می‌دانم کسانی همواره و با اصرار می‌خواهند آب گل‌آلود بماند و طبیعتا اگر آب را زلال بخواهید به تضاد منافع می‌رسید.»
این کارگردان نظرش را درباره پخش تئاتر به صورت آنلاین توضیح داد: «اصلا تعریف‌ها برایم اهمیتی ندارند، جملاتی نظیر «تله تئاتر هیچوقت تئاتر نمی‌شود» یا «هیچ چیز تئاتر زنده نمی‌شود» همه یک سری تعاریف کتابی هستند که تصادفا درست هم هست اما انحصاری و تنها نظر موجود و درست نیست. نظرات دیگر و روش‌ها و نگرش‌های متفاوت دیگری نیز وجود دارد.»
تئاتر آنلاین بچه متولد شده این روزهای ماست، چرا رهایش کنیم؟
وی ادامه داد: «تله‌ویزیون، اینترنت و یا امکان پخش آنلاین همه به ما امکاناتی می‌دهند که می‌توانیم مخاطبان نمایش‌ها را گسترش دهیم. شرایطی که اکنون می‌پنداریم به دلیل شیوع کرونا به ما تحمیل شده است درواقع سال‌ها توسط بسیاری از هنرمندان در استفاده از امکانات مجازی تجربه شده است. کمی سخت است ولی باید بتوانیم خودمان را وفق دهیم. تئاتر آنلاین بچه متولد شده این روزهای ماست، چرا آن را رها کنیم تا به حال خود بزرگ شود. من اورا به خانه می‌آورم و با معیارها و ارزش‌های مورد قبول خودم او را بار می‌آورم و در کنارش خودم هم می‌آموزم که شرایط همواره یکسان نیست پس نباید به آن دل ببندیم به طوری که تغییرات را دشمن خود به حساب آوریم. اگر شرایط ایجاب کند من با اجرای آنلاین یا پخش آنلاین تئاتر موافقم.»