نگاهی به دستاوردهای سفر فشرده رئیس جمهور به اجلاس بریکس

محسن حاجی میرزایی، رئیس دفتر رئیس جمهور در یادداشتی به تشریح ابعاد سفر مسعود پزشکیان، رئیس جمهور کشورمان به روسیه و شرکت در اجلاس بریکس و دیدار با مقامات کشورهای عضو بریکس پرداخت و نوشت: در آغاز مایلم از میهمان‌نوازی آقای پوتین ریاست جمهوری کشور روسیه تشکر کنم.

حضور رؤسای جمهور و مقامات بیش از ۴۰ کشور در کازان و برگزاری یک گردهمایی بزرگ و جهانی، امر بسیار مهم و قابل اعتنایی است که هیچ کشوری در غرب و شرق نمی‌تواند آن را نادیده بگیرد.

اگر بخواهیم گزارشی کوتاه از سفر فشرده دکتر پزشکیان ارائه کنیم، می‌توان گفت در روزهای سرد شهر کازان، دیدارهای بسیار گرمی بین رئیس جمهور محترم و سران دیگر کشورهایی که در اجلاس حضور داشتند، انجام شد که نتیجه و چشم‌انداز آن رونق بخشیدن به اقتصاد ایران و تلاش برای شکل‌دهی به سازوکارهای نوین برای تنظیم مبادلات کشورها، مستقل از سازوکارهای موجود و شکل‌دهی نظمی مبتنی بر چندجانبه گرایی است.

سه سخنرانی  رئیس جمهور کشورمان در اجلاس بسته و باز بریکس و بریکس پلاس، پردازش ایده‌ی همگرایی به جای واگرایی و ایجاد یک بلوک قدرتمند با اعضای بریکس برای رسیدن به یک همکاری اقتصادی با زیربناهای سیاسی، فرهنگی و اجتماعی نشان دهنده‌ی آن بود که افق دید ایران به بریکس، نگاهی گذرا و کوتاه مدت نیست.

واقعیت این است که ما در زمانه‌ی انتقال قدرت از غرب به شرق به سر می‌بریم. اقتصادهای نوظهوری مانند چین، روسیه و هند در کنار برزیل، آفریقای جنوبی و ترکیه نشان دهنده‌ی این چرخش جهانی است؛ پس همانطور که ریاست محترم جمهور ایران نیز گفتند در بریکس گام بلندی برداشته شده است.

حرکت به سمت یک سازوکار روشن برای ایجاد یک اتحادیه اقتصادی، ایده تأسیس یک بانک مؤثر برای اعضای بریکس و در کنار آن راه‌اندازی ارز مشترک و همچنین لغو روادید برای سهولت سفر شهروندان کشورهای عضو بریکس به کشورهای یکدیگر، همه بیانگر آن است که اتفاقی بزرگ در شرف وقوع است.

بریکس همچنین در حوزه هوش مصنوعی و کارآفرینی کارگروه و در حوزه بازرگانی یک شورای بازرگانی دارد که جمهوری اسلامی ایران در یکسال گذشته به شکل منظم در جلسات آن شرکت کرده است.

در این روزها که تمدن غرب و سازوکارهای آن برای همکاری‌های بین‌المللی، محافظت از صلح و دفاع از حقوق بشر در آزمونی بزرگ، ناموفق ظاهر شده و نتوانسته است در توقف جنایات و نسل‌کشی رژیم غاصب صهیونیستی عملکرد قابل قبولی ارائه کند و با تحمیل سازوکارهای مالی خود عرصه تبادلات جهانی را در خدمت منافع یکجانبه‌گرایی سازمان داده است، شکل‌گیری نظمی نوین در قالب بریکس و اقبال کشورها برای پیوستن به آن، امیدهای زیادی را ایجاد و تقویت کرده است.

در سفر سه روزه ریاست محترم جمهوری اسلامی ایران، ملاقات‌های متنوع، پرتعداد و گفتگوهای راهبردی با رؤسای جمهوری چین، روسیه، مصر، آفریقای جنوبی، ونزوئلا، بولیوی، بلاروس، رئیس امارات متحده‌ی عربی و نخست‌وزیران هند و ارمنستان انجام شد که هم کارساز بودند و هم مفید.

گفتگوهای دوجانبه در چند محور انجام شد که اشاراتی به آنها می‌شود.
در تمامی این گفتگوها، رؤسای جمهور به موضوع توسعه‌ی همکاری‌های اقتصادی، سیاسی و فرهنگی می‌پرداختند.
اولویت اول  رئیس جمهور کشورمان بهبود وضعیت اقتصادی کشور است، بنابراین از اولین مباحثی که ریاست محترم جمهور در گفتگوهای خارجی با همتایان خود بیان می‌کنند، توسعه‌ی روابط اقتصادی و تشویق آنها به سرمایه‌گذاری در ایران و استفاده از ظرفیت‌های دو طرف است.

به عنوان مثال در گفتگو با آقای شیء رئیس جمهور چین، ایران آمادگی خود را برای هر چه زودتر اجرایی شدن قرارداد منعقد شده میان دو کشور اعلام کرد و آقای شیء نیز ضمن تأیید این موضوع، علاقه‌مندی خود را برای افزایش تبادلات اقتصادی و فرهنگی بین دو کشور و فعال شدن مسیر اعطای تسهیلات سه به یک در ازای منابع ایران در چین، ابراز کردند.

در دیدار با رئیس جمهور روسیه موضوع قرارداد راهبردی، کریدور شمال-جنوب، همکاری‌های ریلی، انتقال گاز و… مطرح و سازوکارهایی برای پیگیری مستمر توافقات تعیین شد.

در دیدار با نخست وزیر هند بر توسعه همکاری‌ها به ویژه در توسعه بندر چابهار تاکید شد و در دیدار با رئیس جمهور آفریقای جنوبی مراتب قدرشناسی ایران از طرح شکایت این کشور در دیوان بین‌المللی دادگستری درباره جنایات رژیم غاصب اعلام شد و توسعه همکاری‌های اقتصادی مورد تاکید قرار گرفت.

دیدار با رئیس جمهور مصر، بعد از چهار دهه قطع روابط سیاسی، به تبادل مواضع و دیدگاه‌ها اختصاص یافت. شنیدن مستقیم مواضع جمهوری اسلامی برای رئیس جمهور محترم مصر به گونه‌ای بود که با تصویری که غربی‌ها و رسانه‌ها از ایران ساخته‌اند، کاملاً متفاوت بود. تعامل مستقیم و بی‌واسطه کشورهای اسلامی می‌تواند به درک دقیق‌تر آن‌ها از یکدیگر کمک کند. سیطره رسانه‌ای غرب، روایت‌هایی را ترویج می‌کند که متضمن جهان تک‌قطبی و استمرار آن است. در این روایت‌ها است که کشتار بیش از ۵۰ هزار نفر مردم غیر نظامی و ویرانی کامل شهرها توجیه می‌شود.

مسأله دیگر تبیین مواضع صلح‌طلبانه‌ی ایران بود.

رئیس جمهور ایران در سه سخنرانی خود در بریکس چندین بار به صراحت اعلام کردند ما جنگ طلب نبوده، نیستیم و نخواهیم بود. سخن و خواسته‌ی قلبی ما برقراری صلح جهانی است. آرزوی ما جهانی بدون جنگ است. ما جنگ را به نفع هیچ کشوری نمی‌دانیم، اما اگر رژیم غاصب اسرائیل اقدامی انجام دهد، قطعاً بدون پاسخ نمی‌ماند.

ما خواستار دنیایی هستیم که در آن کودکان و زنان و مردان در صلحی پایدار به سر ببرند و روزهای خود را بدون سیاهی جنگ آغاز و به پایان برسانند. ما خواهان آن هستیم که همه‌ی مردمان، خاصه کودکان از غرب عالم تا شرق دور در آرامش باشند، نه آنکه کودکان پی‌پناه غزه زیر بمب‌های چند هزار تنی باشند و هیچ سازوکاری قادر به مهار و توقف این حجم از جنایت نباشد.

این تبعیض و بی‌عدالتی مغایر با همه آموزه‌های دینی پیامبران الهی است.

ریاست محترم جمهور در گفتگوهای خود دفاع از مردم مظلوم غزه و لبنان را وظیفه خود دانستند و جنایات رژیم غاصب اسرائیل را محکوم کرده و از کشورها و دولت‌های دیگر نیز خواستند که این آتش‌افروزی رژیم صهیونیستی را مهار، متوقف و خاموش کنند. ایشان اعلام کرد که ما از افزایش تنش در منطقه استقبال نمی‌کنیم و از آغاز دوره ریاست جمهوری بر وفاق داخلی و همکاری‌های بین‌المللی تاکید کردیم، اما در همان روز نخست، این رژیم غاصب بود که با ترور شهید هنیه در تهران در مسیر گسترش تنش و درگیری‌ها عمل کرد.

ریاست جمهوری محترم ایران همچنین در اجلاس بریکس تاکید کرد باید به سوی دنیای بهتری حرکت کنیم که در آن خبری از تحریم، جنگ، تجاوز، کشورگشایی و نسل‌کشی نباشد. در چنین جهانی، برابری به جای تبعیض، شفافیت به جای فریب و گفتگو به جای جنگ حکم‌فرما خواهد بود. باشد که چنین شود.