کاندیداهای انتخابات ریاست‌جمهوری در چهارمین مناظره چه گفتند؟
تهران (پانا) - مناظره چهارم نامزدهای انتخابات ریاست‌جمهوری با موضوع مسائل سیاسی و سیاست خارجی برگزار شد.
با توجه به مناظره پنجم که فردا ظهر برگزار می‌شود، مناظره امشب یک ساعت زودتر و ساعت ۲۳ به پایان رسید. مناظره امشب شامل دو بخش پرسش کارشناسان بود و هر نامزد به جای ۴ دقیقه، ۵ دقیقه فرصت پاسخگویی داشت.
در مناظره چهارم، صندلی نامزدها به شرح زیر بود:
شماره ۱ محمدباقر قالیباف/ شماره ۲ مسعود پزشکیان/ شماره ۳ امیرحسین قاضی‌زاده هاشمی/ شماره ۴ مصطفی پورمحمدی/ شماره ۵ سعید جلیلی/ شماره ۶ علیرضا زاکانی.
زمان اختصاصی هر نامزد در مجموع در چهارمین مناظره ۲۶ دقیقه بود.
موضوع مناظره چهارم «سیاسی» و در دو محور (محور اول: سیاست خارجی/ محور دوم: سیاست داخلی) برگزار شد. عنوان اصلی برنامه چهارم، «ایران در جهان امروز» بود.
سوالات کارشناسان در محور اول درباره بهره‌گیری از توافقات بین‌المللی از جمله توافق با چین و روسیه، توازن و تعادل در تعاملات خارجی، فرصت‌های منطقه‌ای، تثبیت و تقویت دستاوردهای منطقه‌ای بود که هر کدام از نامزدها به شرح زیر به مدت ۵ دقیقه به اظهارنظر پرداختند.
محمدباقر قالیباف:
شهیدسلمیان باور داشت که فرصت‌های ما در دل تهدیدات است. من از این منظر به موضوع می‌پردازم. اولویت من در سیاست خارجی سیاست‌های مصوب نظام است. ما تعداد قابل توجهی و ده‌ها پرونده باز و نیمه‌تمام دارم. اولویت اول ما این است که پرونده بازی نداشته باشیم. ما باید بتوانیم یک اجماع در سطح ملی ایجاد کنیم تا موفق شویم. این ضرروت کار است. سیاسی داخلی ما امتداد سیاست خارجی است و بالعکس. ما حتما مذاکره خواهیم کرد و حتما به توافق خواهیم رسید در چارچوب سیاست‌های خودمان. ما هر توافقی که در آن انتفاع اقتصادی داشته باشید به صورت اقدام در مقابل اقدام انجام می‌دهیم و دنبال می‌کنیم. در حوزه داخلی نیز به خنثی‌سازی تحریم می‌پردازیم. برای این کارها اجماع و وحدت میخواهیم. اعضای ستاد آقای پزشکیان این روزها موضوعاتی را مطرح می‌کنند که جای نگرانی است که نشان می‌دهد کمتر به اجماع ملی توجه می‌شود و این باعث تنش بین دستگاه‌ها و مردم می‌شود. این کارها باعث می‌شود صدای مردم شنیده نشود. مشاور آقای دکتر پزشکیان گفتند که این قانون اقدام راهبردی را مانع رفع تحریم می‌دانیم درحالی که رهبر انقلاب این قانون را تایید کردند. اگر از همین الان این بحث‌ها مطرح شود بهانه‌ای برای آینده خواهد شد که بگویند نگذاشتند و ... . این حرف‌ها مردم را خسته می‌شود. دهه ۹۰ دهه تلخی بود و اینها مردم را یاد آن زمان می‌اندازد. دغدغه ما رفع مشکلات مردم است.
مسعود پزشکیان:
حضرت علی می‌فرمایند باید عدلی فراگیر را مد نظر داشته باشید و چیزی که رضایت همه مردم را به دنبال دارد را دوست داشته باشید. ایشان می‌فرمایند عمود دین و عده و عده در مقابل دشمنان، همه مردم هستند نه خواص و نه عده‌ای خاص. اگر میخواهیم مشکلات اقتصادی و بین‌المللی و داخلی خود را حل کنیم باید عموم مردم را راضی نگه داریم. ما اینجا مشکل داریم. برجام متعلق به همان دولتی است که دوستان میگویند بد است و همین الان میگویند دنبال آن هستند که توافق کنند. دولت قبل خواست برجام را حل کند اما اختلافات ما مشکل ایجاد کرد. نفت و گاز و ژئوپلیتیکی و گردشگری ما مزیت‌های ماست. ما هم با خود دعوا داریم و هم با همسایگان. کاری که شهید رئیسی انجام دادند قابل قدردانی است چون تلاش کردند برجام حل شود و روابط مان با همسایگان را بهتر کنند. ما باید اف ای تی اف را یک روز نهایی کنیم. ما باید تحریم‌ها را رفع کنیم. ما کی توافق با چین را اجرایی کردیم تا آنها هم کاری کنند. با شعار دادن کاری انجام نمی‌شود. باید ضوابط بین‌المللی خود را حل و فصل کنیم تا بقیه هم به سمت ما بیایند. بریکس و شانگهای را نوشته‌ایم ولی اجرا نکرده‌ایم. من هیچوقت نخواستم وارد بحث‌هایی شوم که نقد می‌کنند که گروه شما و جریان شما.
امیرحسین قاضی‌زاده هاشمی:
این روزها وقتی خدمت مردم می‌رسیم از یک نظر مردم انتقاد می‌کنند که شما چرا واضح صحبت نمی‌کنید. سیاست ما در حوزه همسایگی مشخص است. دولت آقای روحانی وقتی تحویل دادند جایگاه ما در منطقه نامطلوب بود. با افغانستان تنش داشتیم. تهدیدات جدی از سمت این کشور وجود داشت. جریان رسانه‌ای همین آقایان با روی کار آمدن طالبان می‌خواستند جنگ راه بیاندازند. دلیل این اتفاقات این است که دوستان آقای پزشکیان تعادلی در روابط بین‌المللی نداشتند. هر وقت این افراد روی کار آمدند سایه جنگ روی کشور آمده است. دولت شهید رئیسی این را رفع کرد و سایه جنگ را از سر کشور برداشت. دیپلمات‌های ایران را آقای رئیسی آزاد کرد. بحرین، جیبوتی، ترکمنستان و ارمنستان و آذربایجان هم روابط‌شان را با ایران قطع کردند. اما شهید رئیسی تمام این تنش‌ها را پایان داد و با عربستان سعودی هم روابط خود را با ایران احیا کرد. به طوری که وقتی ایشان شهید شدند ۸ کشور جهان با ۲ میلیارد نفر عزای عمومی اعلام کردند.
مصطفی پورمحمدی:
این مناظره سیاسی است اما کجا بحث سیاسی شد. ما چرا نمی‌خواهیم روی موضوع سیاست داخلی صحبت کنیم. موضوع ما انتخابات و مشارکت است. انتخابات و مشارکت است که مشکلات را حل می‌کند اما متاسفانه ما این مشارکت را این روزها در نظرسنجی‌ها نمی‌بینیم. هیچ حس و حال جدیدی در جامعه نمی‌بینیم. این مساله امروز ایران است و باید به این موضوع برگردیم. انتخابات ناموس سیاسی کشور است. از روز اول امام بزرگوار ما بحث انتخابات را جدی مطرح کردند. من وقتی وزیر کشور شدم اوایل سال ۸۷ در نامه‌ای به رهبری مشکلات انتخابات را بیان کردم ایشان لطف کردند که به مجمع تشخیص ارجاع دادند. ۸ سال طول کشید تا سیاست‌های کلی انتخابات نوشته شود. من به آقای رفسنجانی اعتراض کردم که این مهم است نباید این قدر طول بکشد. سال ۹۵ تصویب و ابلاغ شد ولی هنوز قانون جامع انتخابات را براساس این سیاست‌ها ننوشتیم. بسیاری از مشکلات ما در سال ۸۸ به همین خاطر بود. افراد زیادی در این انتخابات مثل جهانگیری و لاریجانی تایید نشدند. آنها چه فرقی با ما دارند. من به شورای نگهبان حق می‌دهم اما باید قوانین انتخاباتی ما مشخص باشد. باید به این مسائل پرداخته شود آن اجماع و آن یخی که امروز می‌بنیم آب نمی‌شود و مسائل مال حل نخواهد شد.
سعید جلیلی:
یکی از بخش‌های مهم فرصت‌های ما در سیاست خارجی است. سوال مردم این است که این فرصت چگونه به ما می‌رسد؟ کشورها با هم اشتراکاتی دارند و با هم تعامل می‌کنند. ما باید بدانیم در روابط مان با کشورهای جهان چه اشتراکاتی داریم و چه فرصت‌هایی برای ما دارند. ما باید تمام دنیا را ببینیم نه چند کشور که گاهی نه تنها فرصت نیستند بلکه تهدید هم هستند. اشتغال و ارزآوری دو موضوع مهم ما است که باید خود را در سیاست خارجی نشان دهد. باید اقتصاد خود را جانمایی کنیم و اولویت‌ها را مشخص کنیم. باید ببینیم در کشورهای همسایه که بیشترین اشتراک را با ما دارند چگونه میتوانیم فرصت برای ما ایجاد می‌شود. گاهی اختلافات بین دو کشور هم می‌تواند برای ما فرصت باشد. هر سفارت ما باید سک سکوی صادراتی باشد و باید برای آنها ماموریت داشته باشند در زمینه اشتغال و ارزآوری. نباید فرصت‌های جهانی در هر کجایی که هست کنار بگذاریم. زمانیکه که من معاون اروپا بودم توانستیم توافقاتی خوبی با چند کشور آمریکای لاتین داشته باشیم. شهیدرئیسی صادرات و خدمات فنی ما را در سریلانکا به رخ کشید. امروز در حوزه‌های مختلف میتوانیم با دیپلماسی مرتبط با آنها کلی فرصت برای کشور ایجاد کنیم. در منطقه مقاومت که بیشترین همکاری را داشتیم باید روابط اقتصادی‌مان هم در صدر باشد. ما امروز در برخی از کشورها فرصت‌های بی‌نظیری داریم و باید حضور فعال داشته باشیم.
علیرضا زاکانی:
در یک کتاب به عنوان سیاست خارجیِ ایده‌محور مبتنی بر دیپلماسی منزلت‌طلبانه ایده‌هایم را ترسیم کردم و با چارچوب مشخصی که مبتنی بر قدرت داخلی، انسجام، بهره‌مندی از همه ظرفیت‌های ملی، جهانی و منطقه‌ای، ظهور و بروز قدرت ایران را در منطقه و جهان به ثبت برسانیم. مکتب امام (ره)، رهنمودهای رهبری و تکیه بر اراده مردم مبانی فکری سیاست خارجی بنده است. قدرت دچار دگرگونی و پراکندگی شده و با مدل‌های سوخته نمی‌شود جایابی قدرت را در منطقه و جهان ترسیم کرد. بازیابی پیام اساسی انقلاب اسلامی امروز با همه وجود شنیده می‌شود. وقتی صحبت از ظلم در قدس و فلسطین می‌شود این سخنان در آمریکا هم شنیده می‌شود. ارتقای تصویر منزلت ایران در جهان با شکستن حصارهای موجود اتفاق می‌افتد. سیاست همسایکی و ارتقا محور مقاومت رکن سوم سیاست خارجی دولت خدمت است. بعد از عملیات وعده صادق و طوفان الاقصی اتفاقاتی افتاد که معادلات منطقه‌ای تغییر کرد. دیپلماسی اقتصادی برای بازریابی اقتصاد ملی را با بهره بردن از ظرفیت‌های داخلی و بین‌المللی را رقم خواهد زد. وقتی ظرفیتی در داخل کشور خلق شود که ۳۶ کشور برای انتقال بار و مسافر به ایران محتاج می‌شوند، برای ایران قدرت ایجاد می‌کند. وقتی قدرت‌های نوظهور در بریکس و شانگهای به ثمر رسید، برای ایران فرصت‌های جدید خلق می‌شود. با ایده محور و منزلت‌جویی ایران باید بر قله‌های جهان نشانده شود. برای چی؟ برای اینکه ارتقاء کرامت انسانی و اجرای قدرت ایران در منطقه و جهان رقم بخورد.
فرصت ۵ دقیقه‌ای دوم؛ اظهارنظر نامزدهای درباره برنامه‌های یکدیگر
محمدباقر قالیباف:
متوجه نشدم پیشنهاد آقای پزشکیان و ستاد ایشان برای مذاکره و رفع تحریم چیست، با توجه به اینکه قانون اقدام راهبردی را مانع رفع تحریم دانسته و رسما گفته اند سیاست های کلان را قبول ندارند، این موضوع باید روشن شود. ماده ۶ قانون اقدام راهبردی، فرصت اقدام متقابل و «قدم به قدم» را می‌دهد. به عنوان نمونه پروتکل الحاقی را که با قانون راهبردی متوقف شده، می‌توان مجددا در مقابل آزادسازی نفت برقرار کرد؛ این به معنای انجام یک اقدام از طرف مقابل و یک اقدام از طرف ما است. نمونه دیگر غنی سازی ۶۰ درصد با مجوز قانون راهبردی است، اگر طرف مقابل بنادر و بیمه را آزاد کرده و به بانک مرکزی اجازه انجام کارش را بدهند، ما حتما برمی‌گردیم یعنی این کار باید پا یا پای انجام شود. وقتی با کسانی روبرو هستیم که صادقانه رفتار نمی‌کنند، باید این کار را حساب شده انجام دهیم. این موضوع را به صورت جدی در حوزه رفع تحریم دنبال می کنیم. فرصت های بزرگی در حوزه خنثی سازی تحریم داریم. عضویت در اوراسیا و شانگهای و بریکس از جمله این فرصت ها است؛ اکنون در قراردادها با کشورهای نوظهور ۲۴ میلیارد دلار پرونده باز و متوقف داریم که همه مخالف آمریکا هستند و با ما هم می توانند کار کنند، اینها نشان می دهد در داخل انسجام و وحدت رویه نداریم و اختلاف بین دستگاه ها در داخل و حتی اختلاف میان دستگاهی وجود دارد. ایران را در حوزه ترانزیت هوایی دور می‌زنند و همه از اطراف ایران عبور می کنند و ما از یک درآمد بزرگ محروم هستیم؛ این مشکل در کمتر از یک سال قابل حل است.
ما بزرگترین موقعیت درآمد اقتصادی هوایی را داریم؛ از جمله پیشنهادات ما این است که پایتخت دوم اقتصادی ایران را در جنوب کشور می گذاریم. حدود ۲۵ درصد راه آهن های احداثی منفعت اقتصادی ندارد و حتی به اندازه هزینه خودشان درآمد ندارند؛ ما برای این موضوع هم طرح و برنامه داریم. حرف از سرمایه گذاری ۸۰ و ۱۰۰ میلیون دلار در چابهار زده می شود در شرایطی که ۲۴ میلیارد دلار سرمایه گذاری در چهابهار می توان بدون مشکل FATF و تحریم هسته ای امریکا داشت. اینجاست که مدیریت قوی و تصمیم درست مهم است؛ در برنامه هفتم و ادامه آن این کار عظیم را انجام می‌دهیم.
مسعود پزشکیان:
من یک اصولگرا هستم اما به شدت معتقدم که برای آنکه به اصول برسیم، باید اصلاحات کنیم و کاملاً به اصلاحات معتقدم. اصولی که من بر آن معتقدم حق و عدالت است اما آن چیزی که در جامعه می‌بینیم، این است که حق مردم و عدالت در تقسیم منابع و کانون‌هایی که باید همه مشارکت کنند، دیده نشده است در نتیجه برای آنکه این اتفاق بیفتد و همه مشارکت کنند باید کشور را از اینکه یک جریان دسته و گروه اداره کند، خارج شویم؛ غیرممکن است که مملکت توسط یک جناح، دسته و گروه بتواند اداره شود، افزود: تا زمانی که مشکلات داخلی خود را حل نکنیم همه حرف‌هایی که می‌زنیم قابل اجرا نیست. چه کسی از سفارت انگلستان بالا رفت و آنجا را بست؟ آیا اصلاح طلبان این کار را کردند؟ چه کسی سفارت عربستان سعودی را آتش زد و بعد در آنجا نماز خواند و در روزنامه‌های خود گفتند که ما دستاورد بزرگی داریم و بعد باعث شد که همه سفارتخانه‌ها جمع کنند و بروند یا اینکه رابطه خود را به شدت با ایران کاهش دهند؟ چه کسی این کار را کرد معلوم است؟ الان از همان افرادی که از سفارتخانه‌ها بالا رفتند در پست‌های دولتی حضور دارند؛ چرا جلوی اینها رو نگرفتم؟ ما در حال دعوا با یکدیگر هستیم و بهتر است که با هم صادق باشیم و صادقانه رفتار کنیم؛ ما نمی‌خواهیم بگوییم که این گروه بهتر است بلکه میخواهیم بگوییم که این ما هستیم که کار را انجام دادیم.
من از روز نخست که ثبت‌نام کردم گفتم آنچه را پیگیری خواهم کرد که سیاست‌های کلی مقام معظم رهبری است؛ آیا الان می‌توانم بگویم که قبول ندارم؟ اگر فردی حرفی زده به دیدگاه من باز نمی‌گردد؛ من نجات کشور را در سیاست‌های کلی که برای نظام است و حرکت به سمت تحقق اهداف آن می‌بینم. مگر نمی‌گفتند که پول گوشت و مرغ به برجام ربط ندارد و دلار اینگونه نمی‌شود پس چگونه شد که قیمت گوشت و مرغ افزایش یافت؟ اینها که به برجام ربطی نداشت پس چرا این اتفاقات افتاد؟ در تئوری صحبت کردن از اقدامات بسیار راحت است؛ گفته میشد که اگر برجام و FATF نباشد ما مشکلات داخلی را برطرف می‌کنیم، خب چرا این مشکلات برطرف نشد؟ واقعیت این است که باید بپذیریم در ابتدا در داخل اختلافات را حل کنیم و این اختلافات را نیز نه پشت تریبون بلکه در جایی بنشینیم و آنها را برطرف کنیم. امکان ندارد بدون برجام و FATF، ارتباطات خود را حتی با کشورهای همسایه برطرف کنیم؛ شهید رئیسی نیز خودش به دنبال حل مشکل برجام بود؛ حال ما بخواهیم این موضوع را بچرخانیم و بگوییم ما انجام دادیم و شماها انجام ندادید فایده‌ای ندارد. باید دست به دست هم بدهیم و مشکل‌مان را با دنیا و اختلافات داخلیمان را برطرف کنیم و اگر نه با طعنه زدن کاری پیش نمی‌رود. با تمام وجود معتقدم اگر سیاست‌های کلی ابلاغی رهبری را اجرا می‌کردیم و به کارشناسان خود احترام می‌گذاشتیم و برای آنها پرونده درست نمی‌کنیم و آنها را بی‌خود حذف نمی‌کردیم، وضعیت اینگونه نبود؛ مردم ایران، شایستگان و نخبگان قادرند که مشکلات مملکت را حل کنند و ما را به جایی برسانند که در سیاست‌های خارجی دیده شده است؛ مشکل ما دعواهایی است که در آن مکرراً همدیگر را محکوم می‌کنیم.
امیرحسین قاضی‌زاده هاشمی:
آقای پزشکیان مطالب درستی میگویند اما در مقام بیان ایشان و اطرافیانشان بهتر است به صحبت ها توجه کنند. برخی از حرف‌ها در کمپین ایشان اصول نظام را زیر سوال برده است. با همسایه هایمان دوستیم و تا امنیت و اقتصاد آنان درست نشود برای ما نیز درست نمی‌شود. متاسفانم که حس خودتحقیری داریم. نباید آدرس غلط دهیم. در مناظره اقتصادی برخی از دوستان به دور از انصاف حسرت جاده های ترکیه را به رخ کشیدند. آقای پزشکیان یک روزی وقتی رئیس جمهور ایران به ترکیه می رفت مردم خیابان ها را می بستند و خواستار عملی کردن شعار ما میتوانیم ایران، در کشورشان بودند. متاسفانه وقتی دولت یازدهم و دوازدهم روی کار آمد عقب افتادیم و جهش های بخش های مختلف متوقف شد. در حال حاضر نیز عده ای که تازه فرصت حرف زدن پیدا کردند از عملکرد شهید رئیسی طلبکار شدند. به دنبال احیای قدرت ایران در دوران شهید رئیسی بودیم. ایران الهام بخش کشورهای جهان است. وقتی روسای جمهور دولت نهم، دهم و سیزدهم به کشورها می‌رفتند استقبال تاریخی از آنان می شد. نباید تن به خود تحقیری بدهیم. تا قبل از دهه نود قهر مردم با صندوق‌های رای را نداشتیم. دوستان آقای پزشکیان با انواع ترفندها می‌خواهند مردم را بترسانند که اگر پای صندوق نیایند چه می‌شود. مردم به دلیل وجود دوگانگی‌ها با صندوق رای قهر کردند. وزیر سابق مسکن که در ستاد آقای پزشکیان است، مسکن نساخت و به این موضوع افتخار کرد. وقتی اینان سرکار باشند مردم ناراحت می‌شوند. در اتفاق بنزین سال ۹۸ نحوه تعامل دولتمردان با مردم خوب نبود. یا قضیه بستن اینترنت جهانی توسط کسی بود که الان قائم مقام ستاد آقای پزشکیان است.
مصطفی پورمحمدی:
نظام ما با مردم به اینجا رسیده است اما متاسفانه عده‌ای هنوز نقش مردم را باور ندارند. تلاش آنچنانی هم برای خوش‌بین شدن مردم و حضور آنان انجام نمی‌دهند و تفسیرهای مختلفی هم دارند. یکی از ساختارهای روشن برای جلب مشارکت مردم و سازماندهی و پاسخگویی و شناسنامه‌دار کردن فعالیت‌های سیاسی که جلوی فعالیت‌های هرج و مرج طلبانه، نامشخص، پنهان و مافیایی در عرصه سیاسی گرفته شود، تحزب است. وقتی دوستانی حاضر در همین جلسه تحزب و فعالیت سازمان‌یافته سیاسی را قبول ندارند، ما میتوانیم امیدی به داشتن یک سازمان سیاسی مشخص داشته باشیم؟ من ناچارم این موضوع را مطرح کنم که همین برادر عزیزمان آقای جلیلی وقتی من وزیر کشور بودم و دیدم باید به جریانات سیاسی و به‌ویژه تشکل‌های مردمی و سازمان‌های مردم‌نهاد، ساماندهی کنیم. آقای جلیلی معاون من را خواست و به او گفت این چه کاری است که دارید انجام می‌دهید؟ می‌خواهید انقلاب رنگی و مخملی با سازمان‌های مردم‌نهاد و NGOها راه بیفتد؟ معاون من وقتی این سخنان آقای جلیلی را برایم بازگو کرد که به او گفتم آقا این حرف‌ها را قبول نکن. قدرت ایران در تاریخ به طبقه متوسط مربوط است. ما در تاریخ چندان تسلیم دیکتاتورها نشدیم. در ایران خیلی هیچوقت آن فضای دیکتاتوری شدید حاکم نشده، چون طبقه متوسط ایران قدرتمند بوده است.
علما، دانشمندان، فرهنگیان، هنرمندان، اصناف و بازاریان و پیشه‌وران و پیله‌وران قدرتمندترین طبقه متوسط را شکل داده‌اند و به همین دلیل دیکتاتوری در کشور ما ضعیف بوده است. امروز هیئات مذهبی و تشکل‌های خیریه که بسیار گسترده و مفید است و نیز سازمان‌های مردم‌نهاد، قوت نظام ماست و مدنیت نظام ما را تأمین می‌کند، حالا ما میخواهیم آن را سازماندهی کنیم و کسی هم هست که مردم را به آن معنا قبول ندارد، در حالی که مردم باید حضور داشته باشند، حرف بزنند و نقش‌آفرین باشند و بتوانند با سازماندهی و تشکل در نظام سیاسی مشارکت بکنند. توافقات منطقه‌ای که در دولت شهید رئیسی خوب جلو رفت، فعال‌شدن بازارهای مشترک، انعقاد قراردادهای تجاری و اقتصادی و صادرات خدمات مهندسی و گردشگری و مهمتر از همه اجرای پروژه‌های مشترک را باید در نظر داشته باشیم. کرسنت سال ۸۱ و در قراردادی که در دولت وقت بسته شد، تصویب شد. بنا شده تا از یک حوزه میدان مشترک گازی بین ما و امارات برداشت مشترک شود. قرار شد ما سهم خود را استخراج کنیم و حدود ۳۰ سال به اماراتی‌ها بفروشیم. قرارداد انجام شد اما اختلافاتی در قیمت و برخی حواشی پیش آمد که موضوع طول کشید. بعد که بحث اختلاف قیمت مطرح شد، دیوان محاسبات هم وارد شد تا نسبت به این ماجرا تصمیم‌گیری کند. من هم هیچ نقشی نداشتم و آن زمان در سال ۸۱ در دفتر رهبری بودم. در سال ۸۷ هم به سازمان بازرسی رفته‌ام. پس اینکه از من سوال می‌شود به من هیچ ارتباطی ندارد. من صرفاً اطلاعاتم را در این زمینه به مردم اعلام می‌کنم. قرار بود در این پروژه هم گاز میدان مشترک را بفروشیم و پول دریافت کنیم و ضمناً امنیت منطقه‌ای را با مشارکت دو کشور تضمین کنیم و سهم خودمان را هم از میدان مشترک گازی برداریم. چرا جلوی آن را تا امروز که ۲۲ سال می‌گذرد گرفته‌ایم؟ چند سال اول مذاکره بود و الان ۱۵ تا ۱۶ سال است که گذشته است. یا آقای زنگنه مجرم است که آقای جلیلی و دوستان او را متهم می‌کنند یا دوستانی که جلوی اجرای قرارداد را گرفتند. من امروز به ملت ایران اعلام می‌کنم این قرارداد میلیاردها دلار منافع ملت را از دست ما گرفت و میلیاردها دلار خسارت بر ما وارد کرد. ۱۸ میلیارد دلار تقاضای خسارت شده است و چند میلیارد دلار در دادگاه پذیرفته شده است.
سه سال است که آقای زنگنه تقاضای مناظره با آقای جلیلی دارد چرا جواب نمی‌دهد؟ یا حق با زنگنه است یا ایشان خائن به ملت است و باید پاسخ دهد. از صداوسیما می‌خواهم جلسه بگذارد و مشکل را حل کند. تکلیف مردم باید روشن شود. این است که سیاست داخلی به سیاست خارجی دیکته می‌کند و منافع ما را در گروکشی‌ها و خط‌کشی‌ها به خطر می‌اندازد باید حل شود. امثال این موضوع زیاد داریم حل کنیم تا استخوان لای زخم نماند.
سعید جلیلی:
رئیس‌جمهور باید موضوعات کشور را خوب بداند و به آنها اشراف داشته باشد و با جمله‌ای که در راهرو می شنود، تصمیم نگیرد که چند موردش را آقای پورمحمدی هم اشاره کرد. در سیاست و حکمرانی یک تصمیم غلط موجب می‌شود میلیون‌ها نفر متضرر شوند. وفاق در سیاست خارجی وقتی ایجاد می‌شود که مسائل ملی را درست تشخیص بدهید. شما موضوعات را اشتباه مطرح می کنید و نمی دانید موضوعات چیست. آقای پورمحمدی شما جمله‌ای راجع به FATF گفتید که نمی‌دانم خوابنما شده‌اید یا چیز دیگر. اصلا موضوع FATF آن نبود که شما مطرح کردید و سه سال بعد پیش آمد. شما می خواهید رئیس جمهور شوید ولی اصلا موضوع را نمی دانید. FATF می گوید ۴۱ بند را با شما امضا کرده است، همان آقای طیب نیا. شما ۳۲ بند آن را اجرا می‌کنید ولی می‌بینید کار شما پیش نمی‌رود و سخنگوی دولت وقت می گوید تحریم و FATF مانع خرید واکسن است. میلیون‌ها نفر از این ضرر می کنند. مگر FATF حل شد؟ پس چرا واکسن را توانستیم بخریم؟ وقتی تشخیص غلط می دهید، تجویز غلط هم می دهید. دوستمان می‌فرماید در قضیه برجام با توافق حل می کنیم و هم چرخ اقتصاد می چرخد و هم چرخ سانتریفیوژ ولی چه کار کردند؟ توافق کردند و آژانس ۱۵ بار گفت توافق را اجرا کردند. بیشتر هم اجرا کردند که مدیون نباشد ولی طرف کلا خارج شد و بعد شما کشور را متهم می کنید. تمام بندهای FATF را که آقای طیب‌نیا امضا کرد اجرا می کنید و به جای اینکه طلبکار باشید، کشور را متهم می کنید. در قضیه کرسنت فساد رخ داده و به ثمن‌بخس قرارداد بسته اند و باید برخورد شود و فرد باید متهم باشد ولی دادگاه می گوید پس رئیس‌جمور شما فردی که متهم است را چرا به عنوان وزیر نفت استخدام کرد؟ این رفتار را باید جواب بدهید. آقای پورمحمدی در مورد سمن‌ها هم خوابنما شده اید. بگویید چند تا از سمن‌هایی که می گفتید می خواهم به انها کمک کنم، ریشه در فرهنگ ملی ما داشت؟ بسیاری از نهادهای مردم‌نهاد داریم. بودجه‌های فراوان به سمن‌هایی دادید که فقط در ظاهر سمن بودند مثل شرکت‌های قراردادی که ثبت کرده‌اند و فقط امتیاز گرفته اند. این اسمش کار ملی و اجتماعی می‌شود؟ وقتی مساله را نمی‌دانید، تجویز هم نمی توانید بکنید.
علیرضا زاکانی:
خیلی از مواردی که مطرح می‌شود از بی‌برنامگی است چون برنامه ندارند از ما خجالت‌زده می‌شوند بعدا گلایه نکنید. آقای روحانی گفت پاسپورت ما معتبر می‌شود اما به نماینده ایران در سازمان ملل ویزا ندادند و بنزین به هواپیمای وزیر امور خارجه ایران داده نشد. مشکل گدایی کردن از غرب است تا حق‌مان را بدهند. از غرب نمی‌شود التماس و گدایی کرد. تا جریان تحریف در کشور شکست نخورد جریان تحریم هم درست نمی‌شود. نامه ظریف به رییسی درباره واکسن کرونا خوب نبود، مردم می‌فهمند. کارنامه بنده در کمیسیون برجام روشن است. پزشکیان برجام را نخوانده، اظهار نظر می‌کند. گزارش برجام را بند به بند در مجلس خواندم. این گزارش حکایت از خسارت‌های فراوانی دارد. رهبر مذاکره را می‌خواستند اما در دیدار با دانشجویان گفتند خطوط قرمز رعایت نشد. گزارش‌های ۳، ۶ و ۹ ماهه ظریف به مجلس را بخوانید. در سال ۱۳۹۵ همه آنها حکایت از «نشد» داشت. چرا یادمان می‌رود این گزارش‌ها ثبت تاریخ شد. یک عده نمی‌خواستند مردم متوجه شوند. وندی شرمن بعدا خندید. رییس‌جمهور و وزیر خارجه این کشور پشت تریبون غیرواقع گفتند. در تحریم به چین رفتم و ۱۳ میلیارد یورو تفاهم‌نامه نوشتم و دو میلیارد دلار قرارداد نوشتم، این قرارداد را نمی‌توانید کتمان کنید. کرسنت محلی است که در حوزه بنده است و حرف زیاد برایش دارم. در کرسنت خیانت بزرگی صورت گرفته است. کرسنت دست پخت خاتمی است کسی که پزشکیان به آن افتخار می‌کند. زنگنه و روحانی نیز در آن دخیل بودند.
مرحله دوم
فرصت ۵ دقیقه‌ای اول:
محمدباقر قالیباف:
با پیشنهاد آقای پزشکیان موافقم که پشت تریبون ها حرف نزده و جای دیگر صحبت کنیم؛ اگر اینجا مطرح کردم به این دلیل بود که چند روز گذشته این موضوعات بین مردم مطرح شده و نتیجه ای جز ناامیدی نداشته و اینکه مردم می گویند هنوز به قدرت نرسیدند دعوا می کنند و ما سر سفره هایشان مشکلات و سختی ها داریم. شهید سلیمانی الگویی برای همه ماست. در ۲۰ سالی که ایشان در مسئولیت نیروی قدس بودند، با ایشان از نزدیک همکاری داشتم و موضوعات را دنبال می کردم. ویژگی شهید سلیمانی این بود که به دنبال دو قطبی کاذب نمی رفت و بحث میدان و دیپلماسی نداشت؛ حاج قاسم وسط میدان با فردی که مبارزه می کرد و می جنگید، همزمان حرف هم می زد پس «دیپلماسی و میدان» یک ابزار است. وقتی می گویم مذاکره روش مبارزه و یا مبارزه روش مذاکره است، منظورم روش حاج قاسم است که الگوی انقلاب و نظام جمهوری اسلامی است و قدرت منطقه ای ما برخواسته از آن است. شهید سلیمانی قدرت حل مساله داشت. شهید سلیمانی مساله را از حالتی به حالت دیگر تبدیل نمی کرد و موضوع را استحاله نکرده و قدرت داشت و حل می کرد؛ انگار یادمان رفته که برای خدمت به مردم آمدیم تا عزت را به کشور برگردانیم.
قدرت شهید سلیمانی ایجاد وحدت و اجماع بود. بارها در جلساتی با ایشان در خارج از کشور بودم که فقط به اجماع سازی و هم نظر کردن افراد و گروه های مختلف بود و حتی در شبانه روز ۳ ساعت هم استراحت نداشت؛ یادداشت هایش به اندازه ای بود که انگار یک نفر به اندازه یک سال خاطره نوشته است. اما آیا ما واقعا این گونه رفتار کرده و پیش می‌بریم؟ وقتی حرف از قدرت می‌زنیم یعنی یک جا می گویند روی موشک «الموت اسرائیل» ننویس چون مشکل ایجاد می کند و در جای دیگر وعده صادق است که فرصت‌های اقتصادی به وجود می‌آورد. حرکت منطقی در جنوب شرق آسیا دو بال اقتصادی و امنیتی دارد. امروز با همکاری همسایگان و کشورهای اسلامی جلوی دخالت امریکا را گرفته و هژمونی اش را بهم زدیم، باید از این فرصت اقتصادی استفاده کنیم. باید برای خنثی‌سازی تحریم به دنبال رشد اقتصادی رفت و آن را برای مردم تضمین کنیم. همچنین مردم ارز و طلا در اختیار دارند که اگر بفهمند ما دلسوز آنها هستیم، سرمایه‌گذاری می‌کنند.
مسعود پزشکیان:
آنچه که از ابتدا گفتم این است که باید کار را با کارشناسان انجام داد و تا برای حل مشکلات موجود با این نگاه رفتار نکنیم، مشکلات تحریم و دیگر مشکلات را نیز به سادگی نمی‌توانیم برطرف کنیم. مشکل این است که اینها نیز سوادش را نداشتند اما می‌گفتند که ما کارشناس هستیم اما من می‌گفتم که من کارشناس نیستم؛ من از ایشان سوال کردم که روش ارزیابی شما چیست و چگونه می‌خواهید تحقیق کنید که همین برادر پاسخ داد که روش یعنی چی؟ بالاخره الان از نظر علمی برای بررسی هر موضوعی روش وجود دارد؛ اگر اینها آن راه را رفتند اگر ۱۰۰ نفر دیگر نیز این مسیر را طی کند به همان نتایج دست خواهد یافت. برادر عزیزمان آقای جلیلی در جلسه حضور داشت و در حال بحث بود؛ من گفتم که اگر ما برجام را نپذیریم، آلترناتیو و اقدام بعدی ما برای حل مسئله چیست؟ گفتند که نقشه نداریم؛ الان به خاطر همین روندی که در آن گیر کرده‌ایم هزاران میلیارد تومان و دلار ضرر می‌کنیم. من می‌فهمم که نمی‌فهمم اما مشکل این است که عده‌ای خیال می‌کنند که عقل کل هستند و همه چیز را می‌فهمند؛ من در دوران تحصیل فرد بی‌سوادی نبودم چراکه همه مراتب را با رتبه‌های خوبی طی کردم و در امتحان برد رتبه دوم کشور شدم و اینگونه نیست که من بی‌سواد هستم بلکه چون می‌فهمم، می‌گویم که کارشناس باید نگاه کند.
مشکلات سیاسی و امنیتی را کارشناسان باید برطرف کنم؛ اینها کجا دوره دیده‌اند و چند تا مشکل را حل کرده‌اند که حالا می‌خواهند برای مملکت نسخه بنویسند و میگویند که ما برای مملکت نسخه داریم. اگر میگویند که برجام بد است، اعلام کنند که دیگر برجام را ادامه نمی‌دهند چون بد است و سپس بگویند که چه راهی را خواهند رفت. همچنین اگر برجام بد است ترامپ میگفت که آن را آتش می‌زند و اسرائیل و نتانیاهو می‌گفتند که بدترین کاری است که انجام شده است، همچنین کشورهایی که با ما مسئله و دشمنی داشتند تلاش کردند که برجام را پاره کنند و در مجلس برادران برجام را آتش می‌زدند؛ چه فرقی میان اینها و آنها وجود دارد؟ هر دو میگویند که برجام را باید آتش بزنیم. الان نیز بگویند که ما برجام را نمی‌پذیریم و بررسی کرده‌ایم و معتقدیم که برجام بد است؛ بگویند که برجام را قبول نداریم و سپس به مردم بگویند که می‌خواهند چه کاری کنند. در ضمن بگویند که چه کسی از دیوار سفارتخانه‌ها بالا رفته است که این معضل را در نگاه جهانی برای ما ایجاد کرد و الان نیز وضعیت ترانزیت ما نسبت به کشورهای اروپایی و جاهای دیگر در چه وضعیتی است؟ ما باید بپذیریم که کارشناسان باید تصمیم بگیرند؛ باید اجماع کارشناسی شکل بگیرد نه اینکه به عده‌ای از آدم‌هایی که کارشناس رشته نیستند و اصلاً سواد آن را ندارند، توهم دانایی دست بدهد. من استاد تمام دانشگاه هستم و به پیر و پیغمبر قسم می‌خورم که می‌فهمم درباره چیزهایی که نمی‌دانم نباید حرف بزنم، اما اینها میگویند که ما بلد هستیم و این هم راهش است؛ خوب شما بلد هستید، چه کسی این بلا را سر مملکت آورده است؟ همین تصمیماتی که از طریق غیر کارشناسی آمده و اتفاق افتاده است.
مقام معظم رهبری [برجام] را به مجلس داده بودند تا [نمایندگان] نظر بدهند، ما نیز نظرمان را گفتیم؛ ایشان هر تصمیمی که بگیرند ما اطاعت می‌کنیم. وقتی ایشان میگویند نظر بده، من نظر خودم را صادقانه می‌گویم نه آنچه که در ذهنم تصور کنم نظر رهبری این نیست و آن است؛ ایشان از من نظر خواستند و من نظر دادم؛ الان نیز نظر من این است که ما باید برجام را حل و پیگیری می‌کردیم؛ برجام مزایایی داشت و معایبی نیز دارد و کسی نگفته که حتماً مزایا است اما اینگونه که آن را به هم بزنیم و آتش بزنیم و این کار را با سفارتخانه‌ها انجام دهیم و در اینجا بگوییم که ما میخواهیم با دنیا آن را درست کنیم، واقعیت چیزی می‌شود که الان رخ داده است. اگر این مسئله را حل نکنیم اینکه درباره مسائل دیگر صحبت کنیم، فقط حرف است.
امیرحسین قاضی‌زاده هاشمی:
آقای پزشکیان درگیری ما با آمریکایی‌ها بر سر تصرف سفارتخانه آنان شکل گرفت. آقای پزشکیان بگویند چه کسانی لانه را تصرف کردند؟ و در کدام دولت سفارت عربستان و انگلستان مورد تعرض قرار گرفت و چرا دولت وقت نتوانست آن را مدیریت کند؟ آیا رئیس جمهور که رئیس شورای امنیت ملی نیز هست نتوانست جلوی آن را بگیرد؟ نباید این موضوع را به بچه حزب اللهی ها نسبت دهیم. قوه قضاییه همان موقع با برخی از این افراد برخورد کرد. ظاهراً آقای پزشکیان ستادهای خود را کاملا دست کابینه آقای روحانی قرار داده است. آقای پزشکیان مشاور سیاسی شما که وزیر خارجه آقای روحانی بود، در یکی از برنامه های تلویزیونی حرف های عجیبی زد. ایشان دلیل فروش نفت در دولت آقای رئیسی را در تحلیلی اشتباه شل کردن پیچ تحریم توسط بایدن بیان کرد و در ادامه گفت اگر ترامپ بیایید هم می توانید آنقدر نفت بفروشید؟ آقای روحانی مگر هشت ماه تلاش نکرد پیچ تحریم ها شل شود؟ شهید رئیسی عرضه وادار کردن آمریکا به شل کردن پیچ تحریم‌ها را داشت و آقایان خود نیز به این موضوع آگاه هستند. آقای روحانی با تمسخر به منتقدین خود در سیاست خارجی به آنان میگفت شما زبان دنیا را بلد نیستید. اتفاقا شما زبان ملت خود را بلد نیستید. آقای روحانی و پزشکیان فهمیدید زبان دنیا را چه کسی بلد است و می‌تواند نظر خود را به آمریکایی‌ها تحمیل کند؟ و زبان مردم خود را نیز به خوبی بلد است.
آقای پزشکیان چه کسی ملت ایران را از تحریم های دموکرات های آمریکا ترساند تا این گونه رای آنان را جلب کند. بعد هشت سال نه تنها تحریمی حل نشد بلکه ارزش پولی ما هزار بار کمتر شد. همین افراد امروز نیز ملت ایران را از جمهوری خواهان آمریکا می‌ترسانند. این ما هستیم که می توانیم با همان ترامپی که مردم را می‌ترسانید، مذاکره کنیم و خواست خود را به او تحمیل کنیم. سه هزار مدیر در دولت آقای روحانی حقوق حرام گرفتند و کاسب تحریم شدند. به اعتراف آمریکایی ها در دولت شهید رئیسی ۸۰ میلیون نفت فروخته شد و توانستیم جان ایرانیان را با واردات واکسن کرونا در عرض دو و سه ماه نجات دهیم.
مصطفی پورمحمدی:
بحث تحزب جدی است. ساماندهی سازمان‌های مردم‌نهاد هم موضوع جدی است. دوستان الان بفرمایند این موضوع را قبول دارند یا ندارند. این بحث روشن است، نه اینکه پیچش دهیم و آدرس این طرف و آن طرف بدهیم. اگر دو حزب یا NGO مشکل دارد دستگاه امنیتی جلوی آن را می‌گیرد اما نمی‌توانید کلیت آن را با قضاوت‌های آنچنانی نسبت به همه، بگویید می‌خواهد انقلاب مخملی شود. آقای جلیلی اینکه می‌فرمایید نمی‌دانید پس تشخیص هم نمی‌توانید بدهید، من هیچوقت ادعای خیلی دانستن ندارم. طبیعی است، هیچکس همه‌چیز را نمی‌داند اما شما که حتماً همه‌چیز می‌دانید و سال‌های سال دولت سایه تشکیل می‌دهید و حاضر نیستید با دولت‌ها هم همکاری کنید، بفرمایید درخصوص این مسائلی که نسبت به کرسنت مطرح است چرا حاضر نیستید با متهم اصلی مباحثه کنید؟ دادگاه الان به پرونده رسیدگی می‌کند که مدتی هم متوقف شده که تقاضا دارم پرونده به جایی برسد. شما مانع انجام قرارداد کرسنت شدید و گفتید در آن فساد وجود دارد. من هم در سازمان بازرسی کل کشور هرچه اطلاعات آمد و پرونده‌هایش هم موجود است، برای هیچکس پرونده‌ای را نبستم و کنار نگذاشتم. علت درگیری‌هایم با خیلی از افراد مشهور که نمی‌خواهم اسم ببرم و خودشان و خانواده‌شان جایگاه والایی داشتند، پرونده را به دستگاه قضایی گزارش کردم و موجب محکومیت هم شد. اما شما چرا حاضر نیستید بعد از ۱۷ تا ۱۸ سال که از این موضوع گذشته و اموال این ملت به تاراج رفته و جریمه ۱۸ میلیارد دلاری علیه این ملت دارد پرونده‌سازی می‌شود با متهم بحث کنید؟ بروید و در دادگاه مشکل را حل کنید. مگر نمی‌گویید طرف مقابل شما جنایتکار است، پس مشکل را حل کنید.
آقای جلیلی شما می‌گویید خوابنما شده‌ام اما برخی که هنوز از خواب بیدار نشدند یا دیر از خواب بیدار شدند و خیلی چیزها را دیر فهمیدند یا نفهمیدند. شما در نامه‌تان در بند چهارم نوشتید که به کنواسیون پالرمو (جرایم سازمان‌یافته) ملحق شویم؛ اینکه که قابل کتمان نیست. وقتی از کرسنت حرف می‌زنید و می‌گویید ما خیلی کار داریم، بدانید که اینجا جای بزن‌درو و بگو درو نیست. این مسائل جای بحث دارد. شما که علامه دهر هستید بگویید یکجا عمل کردید که ببینیم عملتان چیست؟ در کتابهای درسی و دانشگاه و پژوهشگاه که حرف زیاد است اما در رشته خودتان هم در کارهای خودتان موفق نبودید. بگویید که دو مذاکره قوی و موفق ارائه کرده‌اید؟ با شعار که مشکلات حل نمی‌شود.
سعید جلیلی:
در جلسه پریشب آقای پورمحمدی گفتند شما برنامه‌های خیلی خوب دارید و به من بدهید و اگر رئیس‌جمهور شدم آنها را اجرا می کنم. شما اگر برنامه ندارید، ما حاضر بودیم این برنامه‌ها را بدهیم. پورمحمدی پاسخ داد که من اا سال زنبیل نگذاشته بودم برای این کار. شما باید بگذارید و احساس وظیفه کنید و بی‌گدار و بدون تحزب نیایید. اگر می خواهید کشور را اداره کنید، باید به مسائل کشور اشراف داشته باشید. این افتخار نیست که من برنامه ندارم و کاری نکرده‌ام، چون برنامه نداریم، یک چیزی از این ور و یک چیزی از ان ور بردارید. در دو سه سال اخیر در هر دانشگاه گفتم هر دانشگاه باید یک دولت در سایه باشد و این همان تشکل مردمی این است نه اینکه بگویید دولت سایه چیست. ما می گوییم باید به دولت‌ها کمک کنید. ما امروز بزرگترین فرصت‌ها را در سیاست خارجی داریم که عده‌ای در هشت سال به بهانه های مختلف این فرصت‌ها را از دست دادند. در برجام چه شد؟ دلار ۳ هزار تومانی شد ۳۰ هزار تومان. تعداد تحریم‌ها از ۸۰۰ تا به ۱۵۰۰ رسید. آیا مشکل مردم حل شد؟ الان باید جواب دهند. از یک طرف صحبت از وفاق می کنند و از یک طرف هیچ کسی را قبول ندارند. شش جلسه درباره برجام صحبت کردیم. کدام یک غلط از آب درآمد؟ تحریم‌ها برداشته شد یا نه؟ نظر کارشناسی این است. گفتم در زمانی برجام را اجرا می کنید و امتیاز می دهید که اوباما گفت هیچ ابزاری نداشتیم و تمام ابزارهای فشار اقتصادی ما داشت به بن بست می رسید ولی این توافق حاصل شد. آیا اینها را ندیدید؟ با این موضوعات هشت سال کشور را معطل کردید و فرصت اشتغال و ارزاوری را از بین بردید. بعد الان از فساد بین دفاع می کنید؟ جای متهم در دادگاه است نه اینکه در تلویزیون مناظره کند. اول باید در دادگاه جواب بدهد. نمی‌شود متهم اول به تلویزیون بیاید البته این متهم به من هم نگفته که مناظره کند.
نمی‌دانم از کجا این الهامات به شما می شود؟ مبارزه با فساد یک بحث جدی است که اگر رئیس جمهور شوم آن را دنبال می‌کنم. مگر می شود ده‌ها میلیارد دلار سرمایه کشور را به یغما بدهند و نسبت به آن بی‌تفاوت باشیم؟ خود آقای روحانی اولین نامه را در دولت خاتمی نوشت و گفت مشکل دارد و بعد شما می‌گویید هیچی و چرا فلان شد. شما در قوه قضاییه و سازمان بازرسی بودید و شما باید جواب دهید که چرا این فساد را پیگیری نکردید. من با فساد مبارزه خواهم کرد و می دانم امثال شما صدایش در می آید. سیاست خارجی باید سرمایه‌های ملت را ارتقا دهد نه بر باد بدهد. در برجام طرف کلا خارج شد و بعد می گویند طرف مقابل خارج شد. کسانی که می گفتند باید چرخ کارخانه بچرخد، افتخارشان این شد که کاپ اخلاق بگیرد و گفتند بعد ما امنیت را بدست آوردیم ولی دیدند امنیت بدست نیامد و با همین رفتارها، آمدند سلیمانی ما را شهید کردند. این رئیس‌جمهوری می‌شود که باید از حقوق ملت و منافع کشور دفاع کند. باید بداند در قرارداد چه پیش می آید نه اینکه بگوید قرارداد را منظم در کشو گذاشتم. نتیجه چه شد؟ چرا پیگیری نکردید؟ شما باید جواب بدهید. شما رییس سازمان بازرسی بودید و این موضوع مهم در زمان شما انجام شده و شما باید پیگیری می کردید.
علیرضا زاکانی:
به پزشکیان عرض می‌کنم، کارنامه‌ای دارم که امروز صد در صد درست از آب درآمده است و بنده تاملی داشتم که دو طرف ماجرا را به کمیسیون برجام دعوت کردم و حرف دو طرف را خوب شنیدم یعنی هم حرف آقای ظریف و هم حرف جلیلی را شندیم. آقایان عراقچی، صالحی و شمخانی آمدند و حرف همه را شنیدم. آقای پزشکیان هم در جلسه بود. بنده حقوقدانان دانشگاه‌ها را به کمیسیون دعوت کردیم و آنان به عنوان موافق و مخالف صحبت کردند. نتیجه این گزارش صد در صد درست از آب درآمد. نمی‌دانم این گزارش از نظر ایشان غیرکارشناسی است و آن چیزی که بدون پشتوانه به عنوان پیام صادر شد، کارشناسی است؟ بنده هیچ وقت به عمرم درباره آتش زدن برجام صحبت نکردم و نمی‌دانم ایشان درباره چه کسی صحبت می‌کند. درباره بالا رفتن از سفارت گفتند، بنده نه به عمرم کسی را تایید کردم و نه تکذیب کردم. این سخنان حرف‌های ایشان است. مردم عزیز با احساس و پشتوانه نظری تهی دنبال جمع کردن رای هستند. این کار، کار درستی نیست. سری قبل، این که گفتم نمی‌گذارم، آقای پزشکیان با رفاقتم می‌گویم، ما رفیقیم، با منطق و استدلال خودم و با آگاهی که می‌دهم، این گزارش‌های آقای ظریف به مجلس است. نمی‌خواهد جای دوری برویم گزارش برجام، گزارش کارشناسان است و صد در صد درست از آب درآمد و اگر دوستان میگویند نخوانده‌اند باید در درگاه الهی، پاسخگو باشند.
آقای پورمحمدی بنده یکی از بزرگترین حزب‌های کشور را راه انداختم با ۲۷۰ شعبه ثبت شده در کشور. بنده بزرگترین تشکل دانشجویی کشور را سال‌ها اداره کردم. به همین دلیل کار با تشکل و سازماندهی را به خوبی بلدم و شاید یکی از مسوولانی هستم که صاحب حرف در این حوزه هستم. نمی‌شود از مختصاتی دفاع کرد که در دهه ۱۳۷۰ عزیزی گفت معتقدیم مردم هدایت شده پای صندوق‌ها حضور یابند تا چیزی که ما میخواهیم، در بیاید و حضرت آقا مخالف این است. ایشان میگویند همه بیایند، هر کس از صندوق درآمد بنده با او کار می‌کنم. گفتم، از آن عزیز اسم آوردم، از من شکایت کرد، رفتم دادگاه و مشخص شد آن حرف را زده بود. نمی‌شود سر مردم را کلاه گذاشت. مردم متوجه می‌شوند. ناظر به حوزه سیاست خارجی آنچه که شما صحبت می‌کنید، بنده در ۳۳ ماه مدیریت شهری عمل کردم. هم در بروکسل و هم در چین موفقیت‌های جهانی به دست آوردم و کارنامه بنده در این حوزه کاملا مشخص است. جناب پورمحمدی درباره کرسنت صحبت کردند بنده تعجب کردم که چرا ایشان اینگونه صحبت کردند. در دوره آقای خاتمی که آقای پزشکیان هم وزیر بود، بزرگترین خیانت نفتی به کشور شد. توتال، استات اویل و کرسنت. گزارشی آمد کردیم تحت عنوان «زالو» که دوستان گفتم بارگزاری کنند تا معلوم شود چه کسی سیاه‌رو شود.
بنده آنجا مکرر گفتم که چه کسانی خیانت کردند و بعد هم در مقابل خودِ آقای روحانی این بیان را داشتم. آقای وزیر نفت پیشنهادی هم نشسته بود و تاکید کردم اگر این گونه بگوییم، شکست خواهیم خورد و دیدیم که همینطور هم شد. آقای روحانی گفتند من دو ماه نمی‌توانم تحمل کنم و زنگنه گفت دو هفته‌ای حلش می‌کنم. ۵۳ میلیارد دلار عدم النفع،۲.۵ میلیارد دلار خسارت اول و ۱۸ میلیارد دلار طلب دوم، توبوتاژ هم با ترکیه ضرر کردیم. تعجب می‌کنم شما اصلا چطور رویتان می‌شود که در این خصوص صحبت می‌کنید. هر کس، آقای زنگنه، آقای روحانی علاقه داشتند، مناظره کنیم حتی اگر آقای خاتمی هم علاقمند بودند، همین فردا بنشینیم و مناظره کنیم تا بگویم که چه جنایتی در این کشور اتفاق افتاد. بنده سر این قضیه بارها دادگاه رفتم و با افتخار از حق ملت دفاع کردم. ملت نمی‌گذارم حق شما را عده‌ای را به یغما ببرند.
فرصت ۵ دقیقه‌ای دوم:
محمدباقر قالیباف:
بعد از دهه ۹۰، امروز مردم در حداقل های زندگی دچار اشکال هستند؛ همیشه دغدغه مردم داشتم تا کاری برای آنها انجام دهم، چون باید ماحصل کار منتهی به خدمت مردم شود. حتما باید رشد اقتصادی را از طریق رفع تحریم دنبال کنیم، افزود: مردم در شرایطی هستند که نجابت به خرج داده و تحمل و تاب آن ها به سر آمده است؛ لذا باید مشکلات آن ها در زمان کوتاه حل شود، لذا اولین کار ایجاد سپر حمایتی برای مردم است که در این راستا فاصله حقوق ثابت با تورم جبران می‌شود چون در غیر این صورت سفره ها کوچک تر خواهد شد. امروز ۱۷.۵ درصد سرمایه ها اتلاف می شود؛ لذا می توان بدون ایجاد مشکلات جدید و دامن زدن به تورم، آن را مهار و کنترل کرد. سرانه درمان بین ۸ تا ۹ میلیون تومان است که می‌توان با مدیریت وضعیت درمان را ارتقا داد.
خیلی از مردم قسط وام شان سر رسیده و خانه به ان ها تحویل داده نشده و درگیر مشکلات وام هستند؛ برنامه ام این است که به هر فرد بدون خانه، در محیطی با کاربری مسکونی ۲۰۰ متر زمین داده شده تا آن را بسازند؛ این کار براساس تجربه ام در شهرداری تهران، در تمام روستاها و بیش از ۸۰ درصد شهرها شدنی است. جوانان در حوزه خودرو مشکل دارند؛ صنعت خودرو رانت می گیرد و نتواسته ما را خودروساز کند؛ لذا باید واردات خودرو سنگین و سبک و شخصی صورت گیرد؛ امروز سهم قابل توجهی از خودروها اسقاطی است که با توجه به مصوبه مجلس می توان به سمت واردات خودرو رفت.
مسعود پزشکیان:
اگر برجام را نپذیریم و نخواهیم آن را حل کنیم و اگر FATF را نیز حل نکنیم، باید انسجام داخلی را در میان خود ایجاد کنیم و با مردم که سرمایه ما هستند آشتی کنیم. الان فارغ از اینکه بگوییم تقصیر با کیست مردم با ما مشکل دارند و این نگاه است که باعث این اتفاقات شده هست. یک نفر از اتاق بازرگانان سوال کند و ببیند که آیا این افراد برجام و FATF را بد می‌دانند یا خوب می‌دانند حال اینکه عده‌ای به اسم کارشناسان نشستند و آنها را توجیه کرده‌اند بحث جدایی است اما با اعضای اتاق بازرگانی صحبت کنند و ببینند که چه بلایی بر سر تولید کنندگان و سرمایه‌گذاران ما آمده است؛ اعضای اتاق بازرگانی در جلسه با من می‌گفتند که ما نمی‌توانیم با این روند ادامه دهیم حال اینها میگویند که ما ادامه می‌دهیم. همین الان ما که در دنیا در زمینه گاز و نفت جمعاً اول هستیم در زمستان گاز نداریم به مردم بدهیم و تابستان نیز برق آنها را قطع می‌کنیم. بگویند که ما چقدر در حال ضرر کردن در میادین مشترک هستیم؟ قطر، عمان، امارات و کویت در میادین مشترک سهم خود را می‌برند اما ما اصلاً عین خیالمان نیست و از این سمت می‌گوییم که فلان شرکت‌ها می‌خواستند با ما فلان کار را بکنند.
ما در حال از دست دادن سرمایه، منابع نفتی و گازی و بازارهای خود هستیم. بگویند که اگر برجام را نپذیرفتند چگونه می‌خواهند وفاق داخلی را درست کنند؟ چراکه ما الان در داخل دعوا داریم و با افرادی نیز دعوا داریم که مقام معظم رهبری درباره آنها می‌گفتند که صادق‌ترین، شجاع‌ترین و سالم‌ترین آدم‌ها هستند اما اینها میگویند که آنها خائن هستند؛ این افراد در حال رد کردن چیزی هستند که ترامپ و اسرائیل نیز همان را می‌گفتند؛ آنها نیز می‌گفتند ما هر کاری باید انجام دهیم تا نگذاریم برجام به نتیجه برسد و اینها نیز میگویند که ما نگذاشتیم برجام به نتیجه برسد؛ فرق اینها با آنها چیست؟ هر دو می‌خواستند برجام به نتیجه نرسد؛ حال اشکال ندارد، نشود، بگویند که برنامه بعدی برای حل مشکلات مردم ما چیست؟ اختلافات داخلی را که داریم و در حال دعوا با یکدیگر نیز هستیم با سرمایه‌گذاران نیز مشکل داریم. صدا و سیما یا خودشان بروند مصاحبه کنند و ببینند که آیا این تئوری که فرصت زیاد است را تولید کنندگان و سرمایه‌گذاران نیز قبول دارند؟ فرصت زیاد را این افراد باید خلق کنند اما امروز سرمایه‌گذاران در حال خارج کردن سرمایه از مملکت هستند و زمانی که پای صحبت‌های آنها می‌نشینیم، ناراحت هستند چراکه گران می‌خرند و ارزان می‌فروشند و بعضی وقت‌ها نیز پول‌شان گم می‌شود. حال اینها میگویند که ما میخواهیم مدینه فاضله درست کنیم؛ مدینه فاضله را در تئوری می‌توان درست کرد و در عمل این است که زندگی مردم در حال نابودی است و پول کرایه خونه ندارند.
گام اول حل مشکلات این است که وحدت و انسجام داخلی را درست کنیم و دست از متهم کردن و خائن جلوه دادن یکدیگر برداریم. قدرت دفاعی ما باعث افتخار ماست و قدرت بازدارندگی کشور و کاری که سپاه و ارتش کردند باعث افتخار جامعه است و یکی از دلایلی که دشمنان نمی‌توانند علیه ما طمع کند به خاطر قدرت بازدارندگی موشک و پهپاد ماست ما بخش دوم را داریم و باید بخش اول را هم داشته باشیم و تمایل و گرایش ما باید با مردم باشد؛ باید از مردم بپرسیم که چرا ما را قبول ندارند و نخبگان در حال خارج شدن از کشور هستند؟ به خاطر رفتار حاکمانه ما و امر و نهی‌هایی که داریم و به خاطر این است که تصور می‌کنیم عقل کل هستیم و در همه چیز نقشه داریم و دیگران حالی‌شان نیست و نمی‌فهمند، پس ما باید برای آنها نقشه بنویسیم.
امیرحسین قاضی‌زاده هاشمی:
مشکل ما این است که آقای پزشکیان به جای پاسخ به سوال ها، سوالات جدید طرح می‌کند. آنقدر مرد هستیم که از دولت کوتاه مدت خود دفاع کنیم. اینها هم مرد باشند و از دولتمردان دولت خود دفاع کنند. اینکه گذشته را فراموش کنیم و آینده را ترسیم کنیم اشتباه است. چه کسی مردم را از حوزه عمل خارج کرد؟ سیاست دولت گرایی مطلق در کدام دولت اتفاق افتاد؟ چه کسی بخش خصوصی را نابود کرد؟ تاریخ اداره کشور وجود دارد. به گونه ای صحبت نکنیم که گویا امروز وارد عرصه عمل شدیم و وعده های خوب به مردم بدهیم. مردمی سازی که در دولت شهید رئیسی اتفاق افتاد قابل مقایسه با دولت های قبل خود نیست.
بعضی از کسانی که خودشان دوز اول واکسن فایزر را زده بودند، در مصاحبه ای گفتند اجازه نمی‌دهیم مردم موش آزمایشگاهی واکسن های دیگر شوند و اجازه واردات واکسن را ندادند. سخنگوی دولت وقت اف ای تی اف را متهم کرد و در آخر واردات واکسن را به نام خود کردند. خب دو هفته زودتر واکسن را وارد می‌کردید که این شبهه بوجود نیاید و دولت شهید رئیسی این افتخار را به نام خود ثبت نکند. اگر شهید رئیسی از برجام خارج میشد، آقای پزشکیان شما ایشان را متهم نمی کردید که در کنار ترامپ و نتانیاهو هستی؟ چون آنان خارج شدند و تو نیز خارج شدی؟. دولت وقت ایران تعهدات شورای امنیت را قبول کردند و ماشین دویست میلیونی را دو میلیون به ما فروختند. به لحاظ بین المللی دست ایران را در برجام بستند و الان میگویند چرا از آن خارج نشدید. مجبور بودیم تا این موضوع را جلو ببریم وگرنه این ماجرا خیانت محض بود. قدرت و سرمایه ملی ایران و جوانان را ارزان فروشی کردیم و اسم آن را هنر دیپلماسی گذاشتیم. دیپلماسی خندیدن و امتیاز دادن نیست. استواری هوشمند و امتیاز گرفتن است یعنی همان کاری که شهید امیرعبدالهیان انجام داد. کسی که به خاطر اینکه بتوانیم با دو ملت منطقه ارتباط برقرار کنیم، بنابرسفارش برخی افراد عذر او از وزارت خارجه خواسته شد و در دولت بعد با عزت با کشورهای خاورمیانه ارتباط برقرار کرد. دیپلماسی ایشان خلق قدرت بود و هم با شرق بود و هم با غرب. ایشان از نقد دوطرف نیز نترسید. افزایش فروش نفت ایران در این دولت به علت مصمم بودن رئیسی بود.
مصطفی پورمحمدی:
الحمدالله دوستانی که خیلی جایگاه مناسب، اطلاعات کامل و دانش لازم برای احراز مقام ریاست جمهوری دارند باید قدری تحمل هم داشته باشند و زود عصبانی نشوند. اتهام بی‌خود هم نزنند. این روزها هم می‌گذرد. این نوع صحبت‌ها خیلی روشن است. خیلی عجیب است؛ یک قراردادی در سال ۸۱ بسته شده و کسانی آمدند و مسئول شدند و بعد ما که ۶ سال بعد به سازمان بازرسی رفته‌ایم، دو گزارش برای ما آمده که آن را هم دیوان محاسبات کارهایش را کرده بود و ما فقط آن گزارش را منظم کردیم و فرستادیم که اسناد آن هم موجود است و می‌توان از سازمان بازرسی پرسید. آقایانی که دو بار وقتی آقای احمدی‌نژاد خواست مشکل حل شود تا هم پرونده فساد تعقیب شود، به دادگاه رود و هم فاسدان محکوم شوند و هم قرارداد با حل مشکل قیمت اجرا شود و این خسارت عظیم در ۱۸ سال گذشته به کشور وارد نشود. چرا جلوی آن را گرفتید؟ باید جواب دهید. با شعار و دادزدن و اتهام‌زنی و عصبانیت مشکل حل نمی‌شود.
خیلی خوب شد که آقای زاکانی اعلام آمادگی کردند که بحث کنند. تشکر می‌کنم. ما که طرف بحث نیستیم. کسی به اسم آقای زنگنه متهم است که به او اتهام خیانت می‌زنید. او هم می‌گوید شما مانع اجرای قرارداد شدید و ده‌ها میلیارد دلار به کشور خسارت وارد کردید. دادگاه هم دارد رسیدگی می‌کند و ما هم از دادگاه میخواهیم زودتر رسیدگی کند اما اینکه ملت بدانند در این ۱۷ تا ۱۸ سال چه خسارتی به آنان وارد شده و جزئیات آن را بفهمند، بد است؟ چرا فرار می‌کنید؟ بیایید و حرف بزنید. نه اینکه بگویید آن آقا برود و در دادگاه محاکمه شود چون من نمی‌توانم با او بنشینم. آقا! طرف مقابل می‌گوید بنشینیم و ببینیم پرونده چیست؟ این حق ملت است. چرا از مسائل جدی فرار می‌کنیم و آنها را دور می‌زنیم؟ اینکه می‌گویید فساد بود، بگویید چقدر فساد بود؟ صد بار بزنیم و اعدام کنیم اما یک قرارداد که روی دست ملت است که نباید زمین‌گیر شود. چرا قرارداد را زمین‌گیر کردید؟ به من درباره دفاع از برجام می‌گویید؟ من که همان موقع نسبت به برجام حرف داشتم. این بحث دیگری است. قطعنامه‌هایی که در سازمان ملل تصویب شده ملت ما را بیچاره کرده است. شما که مسئول بودید چرا جلوی صدور قطعنامه‌ها را نتوانستید بگیرد؟ گذاشتید ملت ایران را بیچاره کنند حالا می‌گویید چرا می‌روید مذاکره می‌کنید؟
سعید جلیلی:
دوستانی که صحبت از تحزب می کنند، کار عمیق تحزبی را زنبیل گذاشتن می گویند. از قطعنامه‌ها صحبت می‌کنند ولی سه قطعنامه اول در دوره مسئولیت آقای لاریجانی تصویب شد که آقای پورمحمدی عضو کمیته هسته ای بود که اصلا یادش نیست. میگویند با مردم صحبت کنید که من ده‌ها جلسه در دانشگاه‌ها حضور یافته و صحبت کرده‌ام. ما یک گذشته داریم و یک آینده. اینها دارند گذشته‌ای تعریف می کنند که غلط است و هیچ نتیجه نداشت و دلار را از سه هزار تومان سی هزار تومان و تحریم‌ها را دو برابر کرد. می گویند همین روش باید ادامه یابد. می گویند اگر برجام بد بود چرا ترامپ خارج شد؟ خارج شد چون می گفت شما همه تعهدات خود را اجرا کردید ولی من خارج می شوم و دولت وقت میگفت اگر خارج هم بشود، ما هستیم و ترامپ گفت خارج می شوم. مثل اینکه جنسی را فروخته اید و می‌گویید اگر پول هم ندهید من قرارداد را قبول دارم. می‌گویید چرا ادامه می‌دهید؟ چون طلب ملت است و باید طرف مقابل، سهم و حق ملت را بدهد.
از اتاق بازرگانی بپرسید؛ زمانی که طرف از برجام خارج نشده بود، کل صادرات ما به اتحادیه اروپا نصف افغانستان بود. چرا نتیجه نگرفت و همه چیز بهم خورد؟ همین‌ها دارند می ترسانند. چون بلد نیستند و صحنه را نمی شناسند. در زمانی که برجام امضا شد، رشد اقتصادی ما صفر و منفی و متوسط آن هفت دهم درصد شد. ما از یک جهان فرصت و رشد می گوییم. ولی آنها از هشت ماه جلوتر می ترسانند که اگر طرف بیاید چه می شود. اگر موفقیتی بدست می اوریم، می گویند این موفقیت ما نبود، او نمی خواست. این رویکرد برای ما موفقیت نخواهد آورد و برای جوان ما شغل درست نمی‌کند. در عرصه سیاست خارجی فرصت‌های فراوان وجود دارد؛ در سریلانکا نیم میلیارد دلار صادرات خدمات فنی بستیم. ما با ده‌ها کشور می توانیم این کار را انجام دهیم. هر سفارت باید سکوی صادرات کشور باشد. بازار منطقه در پتروشیمی ۱۳۵ میلیارد دلار است که سهم ما چیست؟ چرا اینکار را نتوانستید انجام دهید؟ چرا؟ چون بلد نیستند. در سه سال گذشته کار بزرگی انجام شد و دروازه‌های کشور باز شد. می گفتند تحریم‌ها همان روز اول لغو می‌شود خب چه شد؟ لغو شد؟ ما از امنیت کشور دفاع می کنیم. وقتی مسئول شدم شرق و غرب کشور را آمریکا اشغال کرده بود و همین‌ها از ترس می‌گفتند باید برویم فلان امتیاز را بدهیم. وقتی مسئولیت را تحویل دادم، امریکا با خفت از دو کشور مواجه شده بود. در ده‌ها نامه به ما التماس می کرد که ما دچار مشکل شده ایم. وقتی در سوریه گروه‌های متحجر به سمت ملت ما داشتند می‌آمدند، چه کسی تصمیم دقیق گرفت و چه کسانی دچار خطای راهبردی شدند؟ ما هیچ وقت اکتفا به گفت و گو نکردیم و دنبال خنثی سازی تحریم‌ها بودیم. ما کمیته مقابله با تحریم ایجاد کردیم؛ البته باید دشمن را با ابزار اقتصادی از تحریم پشیمان کنیم و برای آن برنامه عملیاتی داریم.
علیرضا زاکانی:
هیچ راهی نداریم جز اینکه مردم را شریک ثروت کشور کنیم. باید امانتدار مردم باشیم و در سیاست بین مردم دیوار نکشیم. اقوام، مذاهب و ادیان را در مقابل هم قرار ندهیم. این گل و بوستان در ایران را بپذیریم. همه ایرانیان با هر شرایط و سلیقه‌ای عزیز هستند. نمی‌دانم دوستان از چه منظری صحبت می‌کنند، نگاه ما همین است که گفتم. ما نمی‌خواهیم دیوار بکشیم اما دوستان می‌خواهند دیوار بکشند. ملت ما از عدالت خوشش می‌آید، ملت از فسادستیزی خوشش می‌آید، ملت ما از رفع تبعیض خوششان می‌آید به جز عده‌ای زالو صفت که طی دو دهه گذشته که با بزرگان آنان مبارزه کردم. در این مدت توجه شدم عده‌ای نخواهند سر سفره مردم چیزی بیاید و مردم صاحب امکان و اتقضایی شوند.
باید با ملت شریک شویم و آنان را سر سفره اقتصاد کشور بیاوریم. چه در مسکن اعم از استیجاری و مالکیتی تجربه خوبی دارم. در یک روز ساخت ۳۰۰۰ مسکن را شروع کردیم. حرف هم نزدیم بلکه عمل کردم. در یارانه طلا نیز مردم را در ثروت موجود کشور شریک می‌کنیم. اینها حق‌شان است و کسی به آنها چیز اضافه‌ای نمی‌دهد. در حوزه معیشت و سلامت و بقیه حوزه‌ها مردم نباید دغدغه داشته باشند. نباید حرف‌های تفرقه‌افکن بزنیم و بین مردم دیوارکشی کنیم. هم باید قدرت اقتصادی مردم را قوی کرد و هم به انسجام و وحدت توجه کرد. زیرساخت‌های کشور باید به گونه‌ای فراهم شود که بیش از این مایه افتخار شود. همه زیرساخت‌های آن در کشور وجود دارد. حوزه‌های ریلی، دریایی، خشکی، صحرا، معدن، نفت و گاز ظرفیت‌های کشور است. حرف‌هایی که دوستان می‌زنند به انسجام ملت آسیب می‌زند. کسی جلوی برجام را نگرفته است. ما اتفاقا دنبال برجام هستیم. ما سهم خودمان را انجام داده‌ایم آنان نیز باید سهم‌شان را اجرا کنند، اما نمی‌دهند. آنان خیانت کردند و برجام را آتش زدند. علتش هم این بود که گفتند کسانی که با ما مذاکره کردند، دقت نکردند و این کاملا معلوم و مشخص است.
معتقدم شفافیت به مردم کمک می‌کند. مردم را باید به درون مسوولان برد تا شناخت بیشتری از آنان پیدا کنند. مردم، ویترینی می‌بینند. مردم عزیز پشت این صحنه، صحنه‌ای است. یک عده‌ای را اداره می‌کنند. چه کسانی؟ کسانی که سال‌های سال به کشور آسیب زدند. مردم چه کسانی هستند؟ مردم ما همان کسانی هستند که پای تشییع پیکر حاج قاسم و شهید رییسی آمدند. همه آمدند. چرا مردم را دسته‌بندی و ناامید می‌کنید. ما ظرفیت داریم. ظرفیت داخلی، منطقه‌ای و جهانی داریم. دنیا در حال تغییر است شما به گذشته برگشته‌اید؟ عرصه جهانی و پیمان‌های منطقه‌ای اهمیت پیدا کرده است. پیوستن به بیریکس و شانگهای که دولت قبل آرزویش را می‌کرد، دولت شهید رییسی آنها را انجام داد. الان وقت چیدن این میوه‌های اساسی است. نباید با حرف خودمان را سرگرم کنیم.
جمع‌بندی
محمدباقر قالیباف:
برای همه ما مشخص شد ستاد آقای پزشکیان همان ستاد آقای روحانی است؛ این یعنی به یک دهه قبل، رشد زیر یک درصد، نقدینگی ۲۶ برابر، تنش های بین قوا، اختلافات بین مردم، تنش هایی با رهبری و برخی موضوعات برگردیم که نتیجه آن شکاف بین مردم و دولت و اخلال در حکمرانی کشور است اما آیا واقعا سزوار حرکت در این مسیر هستیم؟ حداقل نمونه ای که در دو سه روز اخیر دیدیم، گواهی بر این موضوع است که گذشته تلخ آن را در کشور تجربه کردیم؛ مطمئنم مردم عزیزمان اینگونه تصمیم می‌گیرند که رو به جلو رفته و رویای ایران بزرگ را ساخته و همان طور که همه حسرت حوزه دفاعی ما را می خورند، در حوزه اقتصادی نیز اینگونه باشیم؛ لذا اگر مسیری جز این برویم بدان معناست که دغدغه مردم را نداشتیم.
نمی‌توان مسیری را طی کرد که کشور دچار تنش و مشکلات شود، امروز باید همه کنار هم بوده و دست به دست هم دهیم. با تلاش و کار و تکیه به مردم و کارآفرینان جامعه و جوانان خلاق و پای کار مشکلات را حل می‌کنیم، همانطور که این روند را در دوران ۱۲ ساله شهرداری تهران طی کردم؛ آن زمان مردم را به گروه چپ و راست تقسیم نکرده و نگفتیم این افراد شیعه یا سنی و یا متعلق به کدام قوم هستند بلکه هر کسی که قوی و امین بود، بر اساس شایسته گزینی و احترام به نخبگان پیش بردیم. ما در شهرداری بهانه نیاوردیم که پول نداند و نداریم چون مدیر قوی به معنای داشتن قدرت اجماع و کسی که پیش شرط نداشته و درخواست اختیار نکرده و نگوید به من پول دهید؛ این روزها دیدید که گفتند نگذاشتند کار کنیم.
اگر به حول و قوه الهی مردم من را انتخاب کردند، بدون هیچ بهانه‌ای آرزوهای کشور را در رشد اقتصادی برآورده و مشکلات جاری را رفع می‌کنم، همچنین آینده فعلی را مناسب کرده و پریشانی را از مردم دور می کنم و افقی روشن و رویا برای آینده با رشد اقتصادی خواهم داشت، آن هم به گونه ای که به گذشته افتخار کرده و راه شهدا و امام شهدا را رفته و کار را برای رفع دغدغه مردم و براساس سیاست های کلان مقام معظم رهبری پیش ببرم.
مسعود پزشکیان:
الان فرصت جواب دادن من نیست چرا که ۴ نفر در مقابل من قرار دارند و فرصت ۵ دقیقه در برابر ۲۰ دقیقه مقداری جای بحث دارم و من امیدوارم که این برادران تا پایان حضور داشته باشند که اشکالی نداشته باشد. مبنای سیاست خارجی من همان سه اصل عزت، حکمت و مصلحت است اما درک من از اصول این سه گانه با سایر نامزدها متفاوت است. من حکمت و مصلحت را وسیله‌ای برای رسیدن به عزت می‌دانم و عزت را نیز در بهبود زندگی مردم جست‌وجو می‌کنم؛ در یک کلام من سیاست خارجی را هم ارتقای جایگاه و امنیت و اقتدار ایران در جهان و هم تامین رفاه و آسایش برای تک تک ایرانیان و وسیله‌ای برای ایجاد فرصت در داخل کشور، متوقف کردن موج مهاجرت و ایجاد شوق ماندن و ساختن در دل جوانان کشورمان می‌دانم.
من می‌خواهم پدران و مادران ایرانی هر نوروز در کنار فرزندان و نوه‌های‌شان به دور سفره هفت سین بنشینند و خاطرات شیرین بسازند نه اینکه از پشت پنجره سرد تبلت‌ها و موبایل‌هایشان دستی از آن سوی آب‌ها تکان دهند و سپس در سکوت و تنهایی و دلتنگی باقی عمرشان را سپری کنند. یکی از اهداف سیاست خارجی دولت من فرو نشاندن موج مهاجرت و فراهم کردن زمینه بازگشت ایرانیان خارج از کشور به وطن خواهد بود و من سیاست خارجی را برای ایجاد ثبات و آرامش روانی تک تک مردم ایران می‌خواهم و تلاش خواهم کرد که ایرانیان به دور از اضطراب و عدم اطمینان از فردای‌شان بتوانند برای فردای زندگی خود برنامه‌ریزی کنند. من سیاست خارجی ابزاری برای بلند آوازه کردن نام ایران و پاسداری از منزلت ایرانی در جهان می‌دانم. تمدن کهن و قدیمی ایران حرف برای گفتن زیاد دارد و ما از دل تاریخ و آیین و فرهنگ‌مان تجربه‌ها و حکمت‌های بی‌شماری برای کمک به دردهای انسان داریم؛ من سیاست خارجی را ابزاری برای شناساندن فرهنگ غنی ایرانی ارزش‌های بشردوستانه ایرانی و اسلامی و جلوگیری از ایران هراسی و اسلام هراسی می‌دانم و می‌خواهم «ایرانی بودن» چه برای ایرانیان داخل و چه برای ایرانیان خارج از کشور یک امتیاز باشد. من سیاست خارجی را مهمترین وسیله برای بهبود روابط با کشورها، عادی‌سازی روابط اقتصادی و تجاری با جهان از طریق رفع تحریم‌ها و احیای صنعت پرسود گردشگری و بهبود فضای سرمایه‌گذاری و کسب و کار می‌دانم. دستگاه سیاست خارجی دولت من برای ارتقای سطح فناوری افزایش تبادلات علمی با جهان و بهره‌برداری از آخرین دستاوردهای بشر، تمام ظرفیت‌های خود را فعال خواهد کرد.
من سیاست خارجی را برای ایجاد یک منطقه قوی و تحکیم برادری با کشورهای همسایه می‌خواهم و می‌خواهم کشورهای همسایه ثروت و منابع خود را به جای مهار یکدیگر، صرف آبادانی و توسعه غرب آسیا برای نسل‌های آینده خود کنند؛ من به کشورهای همسایه به چشم فرصت نگاه خواهم کرد. سیاست خارجی دولت من در مورد مردم مظلوم منطقه بر اساس ارزش‌های برخاسته از فرهنگ ایرانی و آموزه‌های امیر مومنان(ع) خواهد بود؛ مذهبی که به ما می‌آموزد که انسان‌ها یا با تو در دین برادرند و یا در خلقت و آفرینش با تو برابر. با اشغالگری سرزمین دیگران هرگز کنار نمی‌آیم و نسل کشی و نژادپرستی را بر نمی‌تابم، عنوان کرد: من مصمم هستم با یک سیاست خارجی تعامل‌گرا و عزتمند هزینه مردم را کاهش دهم؛ من اجازه نمی‌دهم با شعارهای دهن پر کن، جیب مردم خالی شود.
قلب من با قلب ایرانیان می‌تپد، من هزاران قلب را جراحی کردم. امروز قلب ایران، مادر همه ما ایرانیان آزرده و مجروح است و من پزشک قلب هستم؛ آرامش‌بخش قلب آزرده شما خواهم شد؛ ای مردم دوست داشتنی، من تانک نیستم، من نقطه زن نیستم، من غلط انداز و لاف زن نیستم، من خاک پای شما عزیزان مسعود پزشکیان هستم.
امیرحسین قاضی‌زاده هاشمی:
سیاست خارجی جای خیال پردازی، شاعر مسلکی و توهم زدگی نیست. سیاست خارجی عرصه عمل است نه شعار. سیاست خارجی عرصه راهبردهای بین المللی یک ملت هفت هزار ساله با توجه به محدودیت ها و واقعیت هاست. تحریم با تمام زحمات آن یک واقعیت است و بی تاثیر نیست؛ البته آخر دنیا هم نیست. باید تلاش کرد آثار تحریم را به قدری از بین ببریم که طمع تحریم از سوی دشمن بخشکد. مردم ایران همینجا به شما قول می دهم کسانی که می‌خواهند بار دیگر با وعده رفع تحریم ها رای جمع کنند، نتوانند تحریم را لغو کنند. تحریم بخشی از راهبر امنیتی ایالات متحده است و با تعطیلی کل برنامه هسته ای ایران نیز حل نشد. وعده زیبا دادن کار راحتی است اما تجربه هشت ساله صحنه گردانان آقای پزشکیان نشان می‌دهد بر طرف کردن آن اثبات پذیر نیست.
مردم شریف ایران تحریم های آمریکا روی فروش نفت و منابع ارزی متمرکز شده بود. شهیدان سرافرار ما یعنی آیت الله رئیسی و شهید امیرعبداللهیان بدون کاسبی تحریم و شعارهای دروغین در طول سه سال فروش روزانه نفت را به دومیلیون در روز افرایش داد. مردم ایران اگر کشور پشتوانه ارزشی نداشت چه طور در خیابان های این کشور خودروهای لوکس یا تاکسی های برقی می بینید؟ دولت سوم آقای روحانی مجدد می خواهد روند رشد کشور را متوقف کند؟ رییسی عزیز ما زبان دنیا را دقیقا می‌شناخت. اگر می‌خواهید پیچ تحریم ها شل بماند، این کشور محتاج راه زیرکانه و مقتدرانه و واقع بینانه شخصی مانند شهید رئیسی است.
خطر آمریکا چه با بایدن و چه با ترامپ هرچند یکم خطر غیرقابل کتمان است اما یک دهم خطر کسانی که راه درآمد نفتی را درون کشور بستند نبوده است. برای توافق باید رقیب خود را عقب برانی و بتوانی از او امیتاز بیشتری بگیری، اما بعضی از دوستان ما معتاد توافق هستند. باید به جای اختلاف با کشورهای همسو توافق کنیم. با دیپلماسی انرژی میتوانیم بازارهای منطقه را فتح کنیم.
مصطفی پورمحمدی:
هدف اصلی سیاست خارجی دولت قرار توسعه اقتصاد ملی است و دستاورد نهایی ما خلق ثروت برای مردم است. اولویت ما رفع تحریم‌ها در خارج و خنثی‌سازی آن در داخل به صورت همزمان است نه انتخاب میان یکی از این دو. خط قرمز ما منافع و مصالح ملی است. روش ما اقتضایی است. رویکرد ما ایجاد فرصت‌های جدید و شکار فرصت‌های پیش‌آمده است. بیش از ۱۵ سال است که با دلایل و بهانه‌های مختلف در تله تحریم گرفتار شدیم. برجام و تلاش‌های مشابه، راه‌حل‌های جادویی نیستند بلکه تلاش‌هایی ملی برای رهایی از دام تحریم‌ها بودند. ادامه این تلاش‌ها برای رفع موانع توسعه ایران لازم ولی قطعاً ناکافی است.
برخی از کسانی که امروز چشم در چشم از شما رأی می‌خواهند خواسته یا ناخواسته با توهم یا جهل مرکب، جاده صاف کن دشمن برای گرفتار شدن بیشتر شما در این دام بوده‌اند. برخی از این آقایان تحریم، رنج و عذاب ملت ایران را فرصت و نعمت می‌دانستند و می‌دانند. اکنون زمان آن است که با انتخابی درست و غیرهیجانی راه را بر فرصت‌سوزان و نوکیسگان ببندیم. پل بسازیم برای عبور از کینه‌ها، سد بسازیم در برابر سیل مهاجرت، بایستیم مقابل طرد نخبگان، هنرمندان شایسته و استادان و کارشناسان باتجربه. پایان دهیم به بازی موش و گربه فیلتر و فیلترشکن‌ها، لرزه بیندازیم بر اندام انحصارطلبان و بنیاد آن و امید دهیم به مردم، بخش خصوصی، کارآفرینان و سرمایه‌گذاران و مدیران سکوهای اینترنتی.
من با شما قرار می‌گذارم تا ایران از بند تحریم‌ها رها شود و در اقتصاد منطقه و جهان نقش‌آفرین شود. ایران از شر باندبازی‌های سیاسی نجات یابد و نظام حزبی واقعی را تجربه کند. به شما حق می‌دهم که به شما وعده بهشت روی زمین می‌دهند اما از تأمین یک زندگی معمولی برای شما عاجز هستند. گفتند پول نفت را سر سفره‌هایتان می‌آورند اما حداقل‌ها نیز از سفره‌های بسیاری فاصله گرفته است. گفتند از آرامش و نشاط و شادی ولی زندگی را از یاس و اضطراب و دلهره پر کردند. گفتند از کرامت انسان ولی شکستند حرمت دختران و جوانان.
سعید جلیلی:
مباحث این جلسه نشان داد که می توانیم در چهار سال آینده از فرصت‌ها استفاده حداکثری کنیم یا دچار مباحث غلط شویم که که هیچ فایده ای برای ملت ندارد و همه را ۴ سال سرگرم کنیم. ما از حقوق هسته‌ای کشور دفاع کردیم . ما می گوییم با سازوکارهای جدی می توان تحریم‌ها را رفع کرد و تحریم کننده را پشمان کرد. باید با سیاست خارجی اشتغال درست کرد. با برنامه‌های مشخص میتوانیم از گردشگری و ترانزیت برای درآمد کشور استفاده کنیم. کشور ما موقعیت بسیار خوبی دارد و می تواند در برخی کالاها هاب منطقه بشود. ظرفیت‌های کارخانه‌های آرد کشور با یک سوم کار می کند. می توان گندم را به داخل کشور آورد و آن را به آرد تبدیل کرد و آرد را صادر کنید. می توان از هند گندم بیاورید و آرد را به عراق صادر کنید. ۱۱ میلیارد دلار برای بازار صیفی‌جات وجود دارد که رقیب کنار رفته است. کشاورزان چقدر می‌توانند از این فرصت استفاده کنند. می توانیم در زمینه سلامت ظرفیت‌های بزرگ ایجاد کنیم.
برخی نگران مهاجرت دانمشندان هستند. مهاجرت این دانشمندان به خاطر این است که برای آنها نتوانستید بازار درست کنید. ما امروز به مدد دانشمندان و استفاده از فناوری‌های مهم مثل کوانتوم، هوش مصنوعی و بحث های دیجیتال میتوانیم هم بازار دنیا را بگیریم و هم قدرت کشور را ارتقا دهیم. رئیس جمهور باید بتواند اجماع ایجاد کند. در سال‌هایی که دبیر شورای عالی امنیت ملی بودم شاید بیشترین اختلاف بین قوای سه گانه وجود داشت اما بیشترین پناه هم به این دبیرخانه آمد و می توانست اجماع و همدلی ایجاد کند.
علیرضا زاکانی:
زاکانی در بخش جمع‌بندی مناظره تلویزیونی امشب با نشان دادن یک کلید گفت مردم این کلید یادتان هست؟ سال ۱۳۹۲ گفتند قرار است قفل از زندگی‌تان باز کنند اما هیچ قفلی را باز نکردند حتی قفل‌های متعدد دیگری هم زدند و کلیدساز دیگری هم نیامد. تحریم برداشته نشد، پاسپورت عزیز نشد، سال آخر دولت روحانی آمد اما نه هسته‌ای درست و نه نان مردم. اکنون همان‌ها آمده‌اند با ویترین جدید تا دولت سوم آقای روحانی را تشکیل دهند، مراقب باشید. مردم عزیز اگر صدایم را بلند می‌کنم از درد است. وقتی می‌بینم به سادگی حق مردم را می‌خورند و یک آب رویش، داد که هیچ، فریاد می‌زنم. میگویند جلوی مردم ادعا و اختلاف نکنید، مردم این حرف یعنی خطاهای ما را به مردم نگویید. در واقع میگویند صدایش را در نیاورید. حتما به مردم می‌گویم.
عزیز و همکارم در تلویزیون دعوت به وحدت می‌کند ولی مشاورانش در ستادش اختلاف افکنی می‌کنند و میکروفن پرت می‌کنند. بعد اینجا عزیزم نهج‌البلاغه می‌خواند. امیرالمومنین خطاب به یکی از یارانش نوشت: «تو هرگز نمی‌توانی مدیریت کنی و پل افرادی می‌شوی که بر مردم ستم می‌کنند.» حضرت علی (ع) به ابوموسی اشعری گفت: «اگر می‌خواهی مذاکره کنی، مذاکره کن اما به عقل و تجربه تکیه کن.» کسی که به این دو تکیه نمی‌کند، شقی است. ببینید چگونه مذاکره کردید. مردم، اجازه دیوارکشی ندهید. اجازه ندهید بین شما دیوار بکشند. شما چه در داخل کشور و چه در خارج از کشور، ایرانی هستید. همه شما خواهان عدالت و طرفدار مبارزه با فساد و رفع تبعیض هستید. اجازه ندهید به دروغ دور شما دیوار بکشند.
اقوام عزیز ایرانی در کار هم هویت زیبایی به عنوان تمدن ایرانی را خلق کرده‌اند. این خیانت و طراحی فریبنده را برای جلب رای انجام داده‌اند. تنها اتحاد، همبستگی و وحدت است که موجب پیشرفت می‌شود. مردم ناامید نشوید آمده‌ام مشکلات کشور را با تکیه بر شما و توکل بر خدا حل کنم. نمونه‌های کارنامه‌ام را بیان کردم. جمعه ۱۸ تیر (۸ تیر) همه پای صندوق بیایید حتی اگر به بنده رای ندهید یا به مخالف من رای می‌دهید. چون هر رای شما رای به خط امام (ره)، اصل انقلاب و شهدای پرواز اردیبهشت است.
ارسال دیدگاه