بحران اوکراین و ظهور معادلات جدید قدرت در جهان

‌وزیر اقتصاد آلمان در این کشور وضعیت «زنگ خطر» اعلام کرده و گفته «امیدوارم نیازی به جیره‌بندی گاز نباشد البته نمی‌توانم آن را به عنوان یک احتمال رد کنم.»

رابرت هابک افزوده است؛ روسیه در واکنش به تحریم‌های اتحادیه اروپا از گاز به عنوان سلاح استفاده می‌کند.

او با این عقیده که «ما نباید خودمان را گول بزنیم. کاهش عرضه گاز یک حمله اقتصادی به ما توسط ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه است»، خواهان کاهش مصرف گاز توسط آلمانی‌ها نیز شد.

بلژیک نیز در پی کاهش واردات گاز نسبت به روبرو شدن کشورهای عضو اتحادیه اروپا با بحران زمستانی هشدار داد.

در همین حال «جروم پاول» رئیس بانک مرکزی آمریکا نیز با حضور در کمیته خدمات مالی مجلس نمایندگان آمریکا، اعلام کرد که بانک مرکزی آمریکا نمی‌تواند قیمت نفت یا بیشتر اقلام غذایی را کنترل کند.

تورم سالانه آمریکا در ماه مه با جهش قابل توجه به سطح ۸.۶ درصد افزایش یافت. این نرخ از تورم از سال ۱۹۸۱ تاکنون در آمریکا مشاهده نشده بود.

نگاهی به کارنامه کشورهای غربی پیش از آغاز جنگ اوکراین حکایت از آن دارد که این کشورها قبل از جنگ با وجود درخواست‌های مکرر روسیه برای حل اختلافات و تضمین‌دهی غرب در پذیرش خطوط قرمز مسکو، تلاشی برای جلوگیری از شکل‌گیری بی‌ثباتی اقتصادی و آثار اجتماعی آن در اروپا نداشتند.

پس از آغاز جنگ نیز غرب با بی‌عملی برای ایجاد و پیگیری راهکارهای سیاسی، ضمن تسلیح افسارگسیخته اوکراین موجب بر هم خوردن فضای سیاسی و حفظ منازعات در میدان جنگ شد.

هرچند آثار اقتصادی جنگ اوکراین با افزایش شدید قیمت‌ها به‌ویژه در بخش مواد غذایی و سوخت در آمریکا و اروپا تورم کم‌سابقه‌ای را بر مردم تحمیل کرده اما رهبران آمریکا، اتحادیه اروپا، کمیسیون اروپا، گروه هفت و ناتو هنوز بر تداوم سیاست‌های قبلی که حاصل آن طولانی شدن جنگ است با هدف درگیرسازی روسیه و تضعیف توان نظامی و اقتصادی این کشور ادامه می‌دهند.

آمریکا، اروپا و متحدین غرب با اتخاذ سیاست‌های تحریمی علیه روسیه، همچنان بارزترین شکل یکجانبه‌گرایی را که تاکنون علیه بسیاری از کشورها از جمله ایران استفاده شده ادامه می‌دهند و تلاش می‌کنند در کنار جنگ نیابتی با روسیه، ابزارهای جنگ اقتصادی در شدیدترین شکل ممکن را علیه روسیه به‌کار گیرند.

در این میان روسیه در اقدامی پیش‌دستانه که برگرفته از آگاهی نسبت به وابستگی شدید اروپا به انرژی روسیه است در ابتدا بر اصل دریافت پول نفت و گاز فروخته شده به اروپا به روبل تاکید نمود و سپس عرضه آن را کاهش داد.

در همین راستا؛ شرکت گازپروم روسیه گزارش داد که عرضه گاز از طریق خط لوله نورد استریم ممکن استتا ۱۶ ژوئن به ۶۷ میلیون متر مکعب در روز کاهش یابد.

پیشتر حد معمول انتقال گاز از این خط لوله، ۱۶۷ میلیون متر مکعب بود. به عبارتی دقیق‌تر روس‌ها با معکوس‌سازی تحریم‌های غرب و در عین حال یافتن بازارهای جدید برای فروش تولیدات خویش، عملا اروپا و آمریکا را در وضعیت بحران انرژی قرار داده‌اند.

مرور تحولات ماه‌های اخیر در اروپا و آمریکا نشان می‌دهد که بهره‌گیری از ابزار تحریم به‌دلیل درهم تنیدگی اقتصاد جهانی، صرفا ایجاد کننده آثار یک‌جانبه نخواهد بود بلکه حتی می‌تواند پیامدهایی به مراتب ویرانگرتر برای تحریم‌کننده به‌دنبال داشته باشد.

در حالی که اروپا طی سال‌های گذشته با اعمال تحریم‌های مستقیم و یا همراهی با تحریم‌های یکجانبه آمریکا علیه ایران، همواره تلاش داشته تا ابزار تحریم را به عاملی برای اعمال فشارهای سیاسی و تحمیل اراده خود به کشورهای مستقل تبدیل کند امروز با اوج‌گیری آثار تخریبی این رویکرد به وضعیتی رسیده که رئیس جمهور فرانسه رسما اعلام می‌کند که خواهان ورود نفت ایران و ونزوئلا به بازارهای جهانی است.

از سوی دیگر آمریکا نیز که به‌دلیل افزایش تورم افسارگسیخته در این کشور با هشدار جدی صندوق بین‌المللی پول (IMF) در مورد احتمال غیر قابل مدیریت شدن وضعیت اقتصادی این کشور روبرو شده در تلاش است با سفر آتی جو بایدن به منطقه خلیج فارس و برگزاری جلسه‌ای مشترک پیرامون «انرژی و غذا» از بحران ایجاد شده رهایی یابد.

وضعیت امروز جهان مبین این واقعیت غیر قابل انکار است که دوران یکجانبه‌گرایی و اتکاء به ابزارهای تهدید و تحریم رو به افول است و جهان در حال وارد شدن به شرایط جدیدی است که طی آن همه بازیگران صاحب قدرت به میزان اثرگذاری واقعی خود بر معادلات سیاسی، اقتصادی و امنیتی در تحولات نقش خواهند داشت و نمی‌توان آنها را نادیده گرفت.

نورنیوز