گفت‌وگوهای وین؛ از دستاورد مذاکرات تا بازی مقصرسازی
تهران (پانا) - سیاستمداران و رسانه‌های غربی در اقدامی هماهنگ، طرح‌های پیشنهادی جمهوری اسلامی ایران برای رفع تحریمها و احیای توافق هسته‌ای را ناامیدکننده دانسته و سعی در «مقصرسازی» ایران در روند مذاکرات دارند! این اقدام در حالی صورت می‌گیرد که اساسا اصلی‌ترین هدف جمهوری اسلامی ایران از حضور در مذاکرات وین، رفع تحریم‌های ظالمانه غرب علیه کشورمان است.
به گزارش رسالت، به دنبال رایزنی‌های روزهای گذشته، هیات جمهوری اسلامی ایران دو سند را در اختیار طرف مقابل قرار داده است. سند نخست دیدگاه‌های جمهوری اسلامی ایران در موضوع لغو تحریمها و سند دوم در موضوع مسائل هسته‌ای است. اکنون این طرف مقابل است که باید این اسناد را مورد مطالعه قرار داده و در خصوص این متن‌ها وارد مذاکره جدی شود. به عبارت بهتر، توپ در زمین آمریکا و تروئیکای اروپایی می‌باشد. این اسناد نیز با توجه به خواسته‌های منطقی و حقوقی جمهوری اسلامی ایران در مذاکرات از جمله لزوم رفع تحریم‌های مغایر با برجام تنظیم شده است. مذاکرات اخیر وین، با پیوست رسانه‌ای قابل قبولی همراه بوده است، به این معنا که در فضای مجازی و بسیاری از رسانه‌های داخلی، روایات صریح و آشکاری از آنچه در پشت میز مذاکره رخ داده ارائه شده است: از انفعال دیپلمات‌های اروپایی تا ماهیت حقوقی و منطقی مطالبات جمهوری اسلامی ایران.
غرب به دنبال مذاکرات سازنده نیست
در عین حال جمهوری اسلامی ایران خطاب به طرف‌های مقابل و خصوصا طرف اروپایی تأکید کرده است که برای استمرار مذاکرات و شنیدن پاسخ‌های حقوقی طرف مقابل منعی ندارد. گفت‌وگوها در وین دارای آثار متعدد بین‌المللی است. به همین دلیل برخی بازیگران خارجی تلاش کرده‌اند تا به نحوی در روند گفت‌وگوها اختلال ایجاد کنند و مسیر گفت‌وگوهای سازنده را منحرف کنند. بر این اساس، نباید اجازه داد که نگاه و رویکرد بازیگران خارج از گفت‌وگو بر مذاکرات تأثیر منفی و سلبی بگذارد. همچنین تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای کشورمان تأکید کرده است که گفت‌وگوهای جدی با طرف مقابل را در خصوص اسناد تهیه‌شده (در خصوص رفع تحریمها و احیای تعهدات هسته‌ای) ادامه خواهد داد. بااین‌حال سیاستمدارانی مانند آنتونی بلینکن وزیر خارجه آمریکا و امانوئل ماکرون، رئیس‌جمهور فرانسه در تلاش هستند تا به‌جای مواجهه منطقی با خواسته‌ها و استدلالات مطرح شده از سوی کشورمان، بازی «مقصرسازی در مذاکرات» را با تکیه بر همان تاکتیک‌های تبلیغاتی نخ نمای خود پیگیری کنند!
حمله به تاکتیک «احیای صوری برجام»
یکی از مهم‌ترین دستاوردهای مذاکرات اخیر وین، حمله به تاکتیک «احیای صوری برجام» بوده است. این تاکتیک، به‌مثابه یک نقشه راه مذاکراتی از سوی واشنگتن و تروئیکای اروپایی و شبکه رسانه‌ای وابسته به جریان‌های قدرت در غرب پیگیری شده است. دور هفتم مذاکرات کمیسیون مشترک برجام در وین پس از چند ماه وقفه روز دوشنبه آغاز شد و جمعه سوم دسامبر (۱۲ آذر) خاتمه یافت. خبرگزاری فرانسه به نقل از دیپلمات‌های ارشد سه کشور اروپایی طرف توافق هسته‌ای گزارش داد که آن‌ها پس از بررسی دقیق و اساسی متن‌های پیشنهادی هیات مذاکره‌کننده ایرانی «سرخورده و نگران» هستند. در این میان، دیپلمات‌های بریتانیایی، آلمانی و فرانسوی مدعی هستند که ایران تغییرات قابل‌توجهی در متن پیش‌نویس‌ها وارد کرده که ابهام‌ها و خلأهای تازه ایجاد می‌کنند و مشخصی نیست چگونه می‌توان در یک دوره زمانی واقع‌بینانه به آن‌ها رسیدگی کرد!
این در حالی است که در موضوع رفع تحریمها، کل پیش‌نویس‌هایی که تاکنون (در جریان ۶ دور مذاکره قبلی) مطرح شده است، اساسا پرانتزها یا جالی خالی‌های زیادی در حوزه رفع تحریم‌های کشورمان وجود داشته است. فراتر از آن، مقامات غربی هنوز تفاوت «پیش‌نویس» و «سند» را متوجه نشده‌اند! تا زمانی که یک پیش‌نویس به سند تبدیل نشده و موردتوافق مشترک قرار نگرفته است، امکان دخل و تصرف در آن وجود دارد.
وارونه نمایی رسانه‌های غربی
دیپلمات‌های اروپایی مدعی هستند دولت‌های فرانسه، انگلیس و آلمان همچنان قاطعانه مصمم هستند یک‌راه دیپلماتیک برای حل مناقشه هسته‌ای با ایران پیدا شود اما هیات‌های مذاکره‌کننده با توجه به شرایط جدید باید برای ارزیابی موقعیت و دریافت دستورالعمل‌های تازه به پایتخت‌ها بازگردند. واقعیت امر این است که در جریان مذاکرات اخیر وین، مقامات غربی کمترین حسن نیتی در خصوص «بازگشت واقعی به برجام» نشان نداده‌اند. مواضع سلبی امانوئل ماکرون رئیس‌جمهور فرانسه در خصوص مذاکرات وین، نشان‌دهنده همین حقیقت است. امانوئل ماکرون، در جریان سفر به امارات متحده عربی در خصوص نتایج و خروجی مذاکرات وین تأکید کرد: «با توجه به مواضع ایران به نظر می‌رسد مذاکرات وین پیشرفتی نداشته و موفقیت‌آمیز نبوده است. به همین دلیل این احتمال منتفی نیست که مذاکرات احیای برجام در آینده نزدیک از سر گرفته نشود.»
این ادعا در حالی مطرح می‌شود که قرار است مذاکرات از اواسط هفته پیش رو از سرگرفته شود! در هر حال، تیم مذاکره‌کننده دولت سیزدهم بارها برداشته شدن یک‌جای تحریم‌های آمریکا و تضمین عدم خروج مجدد این کشور از توافق را لازمه احیای برجام عنوان کرده است. بازگشت یک‌طرفه به برجام که به‌مثابه یک تاکتیک از سوی کاخ سفید پیگیری می‌شود، بر دو مؤلفه استوار است: نخست اینکه تحریم‌های ضدایرانی به‌صورت کامل برداشته نشده و در هر لحظه‌ای بتوان با بهانه بازتفسیر یا بازتعریف آن‌ها در قالب‌های جدید، آن‌ها را علیه ایران وضع کرد. به عبارت بهتر، هندسه تحریمها علیه ایران باید به‌گونه‌ای حفظ شود که احیای برجام منجر به دفرمه شدن این هندسه و ساختار انتزاعی (اما واقعی) نشود.
یکی از مهم‌ترین دلایل انتصاب ریچارد نفیو، معمار تحریم‌های ضد ایرانی در دوران اوباما به‌عنوان معاون رابرت مالی (مسئول ارشد تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای آمریکا) همین مسئله است. دومین مؤلفه، به امکانات و امتیازاتی بازمی‌گردد که حتی بازگشت صوری آمریکا به برجام برای کاخ سفید خواهد داشت. آنچه مسلم است اینکه دولت بایدن می‌تواند به بهانه «عضویت ظاهری در برجام» یا همان «بازگشت بدون ثمر به توافق هسته‌ای» خود را به‌عنوان «یکی از اعضای مشارکت‌کننده در برجام» معرفی کرده و از این طریق مکانیسم ماشه را تا آخرین مرحله ممکن (بازگرداندن همه تحریم‌های چندجانبه علیه ایران در شورای امنیت سازمان ملل متحد) فعال کند. در این صورت، سند برجام قطعا به کمک دستگاه دیپلماسی و سیاست خارجی کشورمان نخواهد آمد.
آنچه مسلم است اینکه جمهوری اسلامی ایران در مذاکرات وین، به‌خوبی با ترسیم خطوط قرمز و اصرار بر روی آن‌ها (فعلا در دو حوزه رفع تحریم‌های ضد ایرانی و بازگشت به تعهدات هسته‌ای)، طرف غربی را در منگنه سختی قرار داده است. بدیهی است که اکنون توپ نه در زمین جمهوری اسلامی ایران، بلکه در زمین واشنگتن و تروئیکای اروپایی می‌باشد.
ارسال دیدگاه