مشهد رتبه نخست مزاحمت تلفنی برای آتش نشانی کشور را دارد

به‌گزارش خراسان، اما چه عواملی باعث می‌شود شهروندان شهرمان، دست به چنین حرکتی بزنند؟ بالاخره مردمی که به‌دلایل مختلف، اقدام به چنین مزاحمت‌هایی، آن‌هم برای یکی از مهم‌ترین خطوط امدادرسانی کشور می‌کنند، از مریخ نیامده‌اند و همین من و ما هستیم که مرتکب چنین اشتباه عجیبی می‌شویم و این اعداد و آمار را رقــم می‌زنیم. امروز، به‌مناسبت ۷مهر، روز آتش نشانی و ایمنی که به پاس عملیات شجاعانه آتش‌نشان‌های کشورمان برای مهار آتش پالایشگاه نفت آبادان، زیر حمله هوایی دشمن در سال ۱۳۵۹، در تقویــم ملی به این نام خوانده می‌شود، به سراغ مردم شهر رفتیم تا ضمن در میان گذاشتن این آمار با آن‌ها، بپرسیم: «تا به‌حال برای خط ۱۲۵ مزاحمت ایجاد کرده‌اید؟ اگر نه، دلایل این کار از سوی برخی را چه می‌دانید؟ اگر بله، دلایل و تبعاتش چه بوده؟»

یک تماس با نتایج فاجعه‌بار فقط برای سرگرمی و تجربه آدرنالین
«خسرو شاهی» جوان ۲۱ ساله ای است که خودش تابه‌حال مزاحم خطوط آتش‌نشانی نشده اما یکی‌دوسال قبل، شاهــد یک مزاحمت تلفنی برای شماره ۱۲۵ بوده است. او تعریف می‌کند: «کنار کیوسک تلفن‌کارتی و عمومی محله خودمان ایستاده بودم که دیدم نوجوانی حدود ۱۶ ساله آمد و به شماره‌ای زنگ زد و برای شروع، گفت: «الو! آتش‌نشانی؟» من با شنیدن این جمله، حواسم جمع و گوش‌هایــم تیز شد. پسر نوجوان، خبر آتش‌سوزی گسترده‌ای را در همان نقطه‌ای که ایستاده بودیم، به آتش‌نشانی داد، سریع قطع کرد و به سرعت باد فرار کرد. من حیران و نگران، نیم‌ساعت با دوچرخه توی محله می‌چرخیدم تا ببینم کجــا آتش گرفته. کلی گذشت تا متوجه شدم طرف، سر کارمان گذاشته و اطلاعات اشتباه به آتش‌نشانی داده است. راستش بعد از این ماجرا، به مدرسه رفتم و دیگر متوجه نشدم آتش‌نشانی به محله‌مان آمد یا نه. اما هنوز افسوس می‌خورم چرا همان روز، عقلم نرسید گوشی را بردارم و اطلاع بدهم فلان تماس، صرفا مزاحمت بوده و من در محل هستم و خبری از آتش نیست؟ اما چیزی که از ظاهر تماس برمی‌آمد، این بود که انگار آن نوجوان، فقط به‌دنبال هیــجان و تفریح با چاشنیِ آدرنالین بود. یک‌چیزی توی مایه زنگِ در یک خانه را زدن و فرار کردن! با این تفاوت که این تلفن، می‌تواند نتایج فاجعه‌باری را رقم بزند و وقت و انرژی نیروهای آتش‌نشانی را در حالی که جای دیگری به وجودشان نیاز است، به اشتباه جای دیگری تلف کند.»

کنجــکاوی و تنهایی دلیل مزاحمت‌
دو جوان که در حال گذر از پیاده‌روی حوالی پارک ملت هستند، با شنیدن سوژه گپ و گفت ما، از آن استقبال می‌کنند و با شنیدن آمار مزاحمت برای آتش‌نشانی، شوکه می‌شوند و یکی‌شان می‌گوید: «من متاسفانه تجربه این مزاحمت را دارم. سال‌ها پیش، وقتی دانش‌آموز ابتدایی بودم، یک روز بعدازظهر که بزرگ‌ترها خواب بودند، به‌همراه خواهرم به‌واسطه حس کنجکاوی، بدون این که حادثه‌ای رخ داده باشد با ۱۲۵ تماس گرفتیم و گزارش یک آتش‌سوزیِ الکی را در یک آدرس پرت دادیـــم. اما از شدت ترس و تپش قلب، تا چندهفته حس می‌کردیم بالاخره پیدایمان می‌کنند و موضوع را به خانواده‌مان می‌گویند. منتها الان می‌فهمم که درست است که خانواده می‌گفتند مزاحمت بد است اما دلیل بد بودنش را به‌شکل واضح و روشن، برایمان جا نینداخته بودند؛ ما می‌ترسیدیم اما نمی‌دانستیم دلیل ترس و زشت بودن کارمان چیست. آموزش لازم را ندیده بودیم.» خانم «روستا» ۲۳ ساله هم تعریف می‌کند: «در دوران مدرسه، به‌دلیل کارمند بودن مادر و پدرم، خیلی وقت‌ها در خانه تنها می‌ماندم و گاهی از سر تنهایی، به ۱۲۵ زنگ می‌زدم تا چند کلمه با اپراتورش صحبت کنـــم. هرچند الان می‌فهمم مشغول کردنِ خط تلفن مهمی مثل خط تلفن آتش‌نشانی، چه حرکت خطرناکی بوده ولی آن روزهـــا واقعا متوجه نبودم و ای‌کاش در مدرسه و خانواده، یادمان می‌دادند.»

زنگ می‌زنیم تا از حضور سرگردان آتش‌نشان‌ها فیلم بگیریم
«محمد» ۲۲ ساله هم، یکی دیگر از شهروندانی است که با ما هم‌صحبت می‌شود و خاطرات مشابهی دارد: «راستش خیلی‌وقت‌ها دوستانم با لذت از تماس‌های غیرضروری که با ۱۲۵ دارنــد، تعریف می‌کنند و از توصیف برخورد اپراتور تلفن و اتفاقات بعدش، حسابی می‌خندند. من معمولا ناراحت می‌شوم و دلیلی برای خندیدن به چنین حرکتی که یک‌جورهایی، ضایع کردن حق آتش‌نشان‌ها و بقیه مردم شهر است، نمی‌بینم.

واقعیت این است که هم‌سن و سال‌های من، بس که از تفریح و سرگرمی محروم‌اند و در کنارش پول استفاده از تفریحــات معدود موجود را هم ندارند، از شدت بیکاری و بی‌حوصلگی، ممکن است دست به چنین کاری که خودشان هم خوب می‌دانند کاری غیرانسانی، غیراخلاقی و نادرست است، بزنند.» جوان دیگری می‌گویــد: «گاهی من و دوستانم با ۱۲۵ تماس می گیریم و گزارش یک آتش‌سوزی در یک منطقه فرضی را می‌دهیم، با این نیت که از حضور سرگردان خودروها، نیروها و تجهیزات آتش‌نشانی در آن منطقه، فیلم برداری کنیم و فیلمش را در شبکه‌های اجتماعی، منتشر کنیم و لایک بگیریم.» این جوان، در پاسخ به این سوال که تا به حال به تبعات این مزاحمت فکر کرده‌ای؟ سکوت می‌کند...

با مزاحمان برخورد قاطـع شود
«علی ایران‌پناه» ۳۵ ساله با شنیدن آمار مزاحمت‌های تلفنی برای ۱۲۵، مکثی می‌کند و می گوید: «باید برخوردهای قاطعانه‌ای با مزاحمان و متخلفان شود تا دیگر فردی جرئت نکند به‌راحتی دست به چنین حرکتی بزند. وقتی شخصی یک بار این عمل را انجام داد و متوجه شد کسی با او برخورد نمی کند، طبیعتا این عمل را تکرار خواهد کرد. وقتی آمار مزاحمت‌ها رو به رشد بوده و شاهد کاهش نبوده ایم، یعنی یک کم‌کاری شدید در زمینه برخورد قاطع با قانون‌شکنان، دارد این وسط اتفاق می‌افتد.»

شهروند دیگری می‌گوید: «آتش‌نشانی باید از برخوردهای قانونی که تا امروز با مزاحمان تلفنی داشته، نمونه‌ها و آماری منتشر کند تا درس عبرتی باشد برای دیگر متخلفان؛ بترسند و خودشان را جمع کنند و دست از کار اشتباهشان بردارند.» «پیمانی» بانوی ۴۰ساله هم می گوید: «به‌نظر من مزاحمان تلفنی، امنیت اجتماعی را به خطر می اندازند.»

از شنیدن این آمار شوکه‌ایم و دلیل شکل‌گیری‌اش فقر فرهنگی‌ است
آقای «ایزانلو» ۳۵ ساله، تابه‌حال مزاحمتی برای خطوط ۱۲۵ نداشته و می‌گوید: «با این آمار به من شوک عجیبی وارد شده است و دارم فکر می‌کنم چه اتفاقی برای ما افتاده که به‌شکل گسترده‌، مشغول چنین حرکت اشتباهی هستیم؟ راستش شما اولین نفری هستید که دارم این آمار را از زبانش می‌شنوم و واقعا جــا خوردم.»

خانم فرزان ۳۹ ساله، دانش‌آموخته ریاضی هم می‌گوید:«من شخصا از مزاحمت‌های تلفنی متنفر هستم ولی نمی‌دانستم عده‌ای حتی مزاحم آتش‌نشانی هم می‌شوند. به‌شخصه فکر می‌کنم فقر فرهنگی که ترکیبی از نبود آموزش و اطلاع‌رسانی مناسب، بیکاری، نبود سرگرمی و تفریح برای تخلیه انرژی و... است، دست به دست هم داده تا این آمار را رقم بزنــد.»

«پارسا فرخی» ۳۰ساله هم می گوید: «هر تغییر و تحــول مثبت فردی و اجتماعی، به‌واسطه آموزش مناسب و فرهنگ سازی اتفاق می‌افتد. مهم است متولیــان این موضوع، به شکل مداوم و مرتب به آگاه‌سازی شهروندان بپردازند و برای آموزش و اطلاع‌رسانی، منتظر یک فاجعه نمانند؛ مثلا خیلی‌هایمان تازه به‌ بهانه حادثه پلاسکــو، به اهمیت سریع رسیدن آتش‌نشانان به محل حادثه و ضرورتِ باز کردن راهشان در خیابان پی بردیم، در حالی‌که می شد زودتر یاد بگیریم و رعایت کنیم. در این‌خصوص هم، مهم است مدام یادآوری شود هرگونه مزاحمت تلفنی برای آتش نشانی، سد کردنِ راه این نیروها برای رسیدگی به یک حادثه واقعی است.»

علت برخی مزاحمت‌ها ناآشنایی با شرح وظایف آتش‌نشانی است
«اکبری» دانش‌آموخته جامعه شناسی به نکته مهمی اشاره می‌کند و می‌گویــد: «از آن جا که آتش نشانی اعلام کرده از این مزاحمت‌های ۹۶درصدی، حدود ۵۵ درصد تماس‌ها مزاحمت تلفنی و ۴۱ درصد تماس‌های غیرمرتبط بوده، مهم است این دو را تفکیک کنیم. دسته اول دچار اختلالاتی مثل هیجان‌طلبی منفی هستند که باید ریشه‌یابی شود اما دسته دوم، دچار ناآگاهی‌انــد؛ واقعا به گمان خودشان توی دردسر افتاده‌اند اما نمی‌دانند متولی رفع این دردسر کیست؟ و خب، این برمی‌گردد به اطلاعات محدود ما از حقوق شهروندی و نحوه خدمات‌رسانی نهادهای گوناگون در زمینه‌های مختلف و این، یک آموزش همگانی و جامع را می‌طلبد.» «مرادی» ۳۷ ساله هم ادامه می‌دهد: «برخی شهروندان واقعا با شرح وظایف و دامنه خدمات ۱۲۵ آشنایی ندارند و نمی دانند چه زمانی باید تماس بگیرند و چه زمانی نباید. مهم است آتش‌نشانی به شکل گسترده، اقدام به آموزش محله به محله برای شهروندان کند تا دقیقا بدانند در چه مواردی، باید از آتش‌نشانی کمک بگیرند تا مزاحمت به‌حساب نیاید.» خانم «جوهری» هم به درستی معتقد است: «آشنایی شهروندان با شماره و خدمات و باید و نبایدهای آتش‌نشانی، باید از مهدهای کودک آغاز شود و در پایه‌های مختلف تحصیلی، استمرار داشته باشد تا شاهد چنین آماری از مزاحمت‌ها نباشیم.»

آتشپاد عزیزی:
گاهی برخی تماس می‌گیرند و می‌گویند نیاز به هم‌صحبت دارم؛ اگر به حرف‌هایم گوش‌ندهی، خودکشی می‌کنم
امیر عزیزی مدیر عامل سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی مشهد

«امیر عزیزی» مدیر عامل سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی مشهد می‌گوید: «۹۶درصد تماس‌های گرفته شده با آتش‌نشانی مشهد، مزاحمت تلفنی است که از این رقم، ۵۵ درصد مزاحمت و ۴۱ درصد تماس‌های غیرمرتبط است. گاهی حتی پیش می‌آید که افراد، به‌جای مشاور روان‌شناس با همکاران من تماس می‌گیرند و می‌گویند: مشکل و نیاز به هم‌صحبت دارم. اگر به حرف‌هایم گوش ندهید، خودکشی می‌کنم! ما برای حل مسئله مزاحمت تلفنی، جلسات زیادی با مخابرات داشتیم و براین اساس، چنان چه فردی از شماره ثابت ایجاد مزاحمت کند، شناسایی می‌شود. اما برخورد با افرادی که با خطوط اعتباری و تلفن‌های همگانی ایجاد مزاحمت می‌کنند، به‌راحتی امکان پذیر نیست؛

پیرو این موضوع با دادستانی هم جلساتی داشتیم تا برای حل این معضل، چاره‌اندیشی کنیم. هم اکنون، آمار مزاحمت های تلفنی برای ۱۲۵ واقعا فاجعه است. چنان چه شخصی این مزاحمت را تکرار کند، کارش جرم محسوب و پیگیری‌های لازم برای شناسایی اش انجام می‌شود. ابتدا به فرد خاطی تذکر می دهیم و اگر تکرار شد، برخورد قانونی می‌شود. راستش شرکت مخابرات کمی ترس دارد طبق قانون، ارتباط مزاحمان تلفنی با ۱۲۵ را قطع کند چرا که ممکن است واقعا اتفاقی برای این دسته از افراد رخ دهد و دیگر قادر به برقراری تماس ضروری با ۱۲۵ نباشند. روی همین حساب، به‌دنبال راهکارهای دیگری برای بهبود شرایط هستیم و امیدواریم طی چند ماه آینده اَپ ۱۲۵ راه‌اندازی شود؛ سامانه‌ای که برای ورود به آن، باید ابتدا کد ملی وارد شود و در چنین شرایطی، دیگر کمتر کسی جرئت مزاحمت پیدا می‌کند. فعلا مجموع آمارها نشان می‌دهد تمهیدات ما تاثیری نداشته است و باید به‌دنبال راهکار دیگری باشیم. یکی از این‌ها، آموزش «خانواده ایمن» است که از بعد ماه صفر، در راستای آگاه‌سازی جامعه انجام خواهیم داد.»