آنچه بر ارسباران گذشت

به گزارش ایسنا، به گفته مسئولان امر، صعب العبور بودن مسیر دسترسی به منطقه حادثه، فرآیند اعزام نیرو را طولانی می‌کرد، چرا که نیروها نمی‌توانستند به وسیله خودرو به منطقه عازم شده و در نتیجه دوکیلومتر مانده به محل حادثه صرفا با پای پیاده و یا از طریق موتور و... به منطقه موردنظر می‌رسیدند که حدود دوساعت زمان می‌ برد، از این رو نیروهای امدادی بعد از رسیدن به منطقه نیز به جهت خستگی فراوان نیاز به پشتیبانی داشتند.

این در حالی بود که دستگاه‌های استانی و محلی، امکانات مورد نیاز برای اطفای کامل آتش‌سوزی را در اختیار نداشته و طبق اعلام مسئولان نیز بالگردهای آب‌پاش و منتقل کننده نیروها در این رابطه بسیار مورد نیاز بود که باید از طریق دستگاه‌های ملی تامین می‌شد.

علی‎رغم این مسائل، نیروهای امدادی استان با تمام ظرفیت تلاش کرده و تمام توان خود را به کار گرفتند تا آتش خشمگین جنگل‌های ارسباران را اطفا کنند و به گفته مسئولان امر نیز با تلاش‌های نیروهای کمک‌رسان استانی آتش‌سوزی چندین بار در نقاط مختلف مهار شد اما وزش شدید باد دوباره آتش خفته را شعله ور کرد.

به گزارش ایسنا، بعد از گذشت سه روز از شروع آتش‌سوزی در بخش‌هایی از جنگل‌های ارسباران، دستگاه‌های محلی و استانی که امکانات و تجهیزات لازم برای توقف و اطفای کامل آتش‌سوزی را در این منطقه صعب العبور در اختیار نداشتند و درخواست‌هایشان از دستگاه‌های ملی مبنی بر تامین "بالگرد آب‌پاش و بالگرد جهت انتقال نیرو" نیز بی‌نتیجه مانده بود، از این‌رو از روز چهارشنبه "آتش‌سوزی ارسباران" در صدر اخبار قرار گرفت و مردم و فعالان فضای مجازی و همچنین مسئولان امر خواستار تسریع در ارسال کمک‌های ملی برای اطفای آتش‌سوزی جنگل‌های ارسباران شدند.

اما باز هم خبری از این تجهیزات نبود، با این حال نیروهای کمک رسان دستگاه‌های اجرایی و نظامی استان با تمام قوا در محل حادثه حضور داشتند تا جان سوخته جنگل‌های ارسباران را از آتش برهانند، اما آتش بی رحم تر از آن بود که نیروهای استانی با امکانات خود بتوانند از عهده آن بربیایند.

هیچ بالگردی در محل آتش سوزی مراتع خدا آفرین وجود ندارد

روز پنجشنبه، چهارمین روز حادثه بود که مدیرکل مدیریت بحران آذربایجان شرقی در گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرد: با وجود پیگیری‌های مسئولان ارشد استان، دو فروند بالگرد وزارت دفاع و هلال احمر که مقرر شده بود ساعت ۱۱ صبح به محل آتش سوزی در مراتع خدا آفرین اعزام شوند، هنوز نیامده‌اند.

وی در واکنش به برخی شایعات مبنی بر احتمال بزرگتر شدن محدوده حریق بیان کرد: محدوده آتش سوزی بزرگتر نشده و آتش به مناطق دیگر سرایت نکرده است. آتش سوزی در بخش منجوان شرقی شهرستان خدا آفرین رخ داده که بخشی از منطقه ارسباران است و در واقع آتش سوزی در حوالی روستاهای خانقاه، مردانقم و کروانق رخ داده و در هیچ نقطه دیگری از استان آتش‌ سوزی نداریم.

در این رابطه، نماینده ولی فقیه در استان، استاندار آذربایجان شرقی و فرمانده سپاه عاشورا نیز روز پنجشنبه طی مکاتباتی با وزیر دفاع، رئیس ستاد کل نیروهای مسلح، سپاه پاسداران، ارتش و... جهت حضور امکانات کشوری در منطقه ارسباران انجام دادند.

امام جمعه تبریز پس از پیگیری موضوع آتش سوزی در جنگل‌های قره داغ(ارسباران) از مسئولان استانی و محلی در ارتباط تلفنی با وزیر دفاع و رئیس ستاد بحران کشور ضمن ابراز نگرانی شدید خود و مردم آذربایجان شرقی از ادامه آتش سوزی در ارسباران خواستار به کارگیری امکانات و تجهیزات جهت خاموش کردن سریع آتش شد.

حضور رییس ستاد مدیریت بحران کشور در تبریز بعد از گذشت چهار روز از حادثه

بر این اساس، اواخر روز پنجشنبه بود که مدیرکل مدیریت بحران استانداری آذربایجان شرقی از حضور رئیس ستاد بحران کشور در تبریز خبر داد و گفت: آقای نجار، رئیس ستاد بحران کشور هم اکنون در تبریز حضور دارد و شخصا پیگیری اطفای حریق در شهرستان خداآفرین است.

محمد باقر هنربر در تشریح این خبر اظهار کرد: آتش سوزی در جنگل‌های ارسباران تا حدودی مهار شده است و با پیگیری‌های انجام شده نیز بالگردها نیز فردا به محل اعزام می‌شوند.

تانکرها و تجهیزات هلیکوپترهای اطفاء حریق به خدا آفرین رسیدند

روز جمعه یکم شهریور ماه نیز مدیرکل مدیریت بحران استانداری آذربایجان شرقی به ایسنا گفت: تانکرها و تجهیزات هلیکوپترهای اطفاء حریق به خدا آفرین رسیده‌اند و هلیکوپترها نیز تا ساعتی دیگر به سمت خدا آفرین به پرواز در می‌آیند.

محمدباقر هنربر اظهار کرد: اخبار مهار آتش سوزی در جنگل‌های خدا آفرین دروغ نبوده و آتش مکررا مهار شده و به دلیل وجود خاکستر در کنار بوته‌ها و وزش شدید باد دوباره از سر گرفته می‌شود. طبق آخرین گزارشات دریافتی، آتش‌سوزی در جنگل‌های خدا آفرین فعلا مهار شده است.

در همین رابطه، جلسه فوق العاده ستاد مدیریت بحران استان، برای بررسی آخرین وضعیت آتش‌سوزی در جنگل‌های ارسباران صبح(جمعه) به ریاست استاندار آذربایجان شرقی و با حضور رئیس سازمان مدیریت بحران کشور و مدیران دستگاه‌های مسئول برگزار شد.

تمامی ظرفیت استان برای مهار آتش‌سوزی جنگل‌های ارسباران پای کار است

استاندار آذربایجان‌شرقی در این جلسه با بیان این‌که تمامی دستگاه‌های مسئول و نیروهای مردمی از اولین ساعات وقوع حادثه پای کار بوده‌اند و همه امکانات و تجهیزات موجود به منطقه اعزام شده است، گفت: تلاش‌ها برای مهار کامل آتش‌سوزی ادامه دارد.

استاندار آذربایجان شرقی با بیان این‌که جنگل‌های ارسباران میراث گرانبها و منابع طبیعی ارزشمند ما هستند،عنوان کرد: اطمینان خاطر می‌دهیم که مدیران ذی‌ربط برای مهار آتش‌سوزی اهتمام جدی داشته و بنده نیز عملکرد دستگاه‌های مسئول را رصد می‌کنم تا بتوانیم در سریع‌ترین زمان ممکن این حادثه را کنترل کنیم.

او با بیان این‌که مهار کامل آتش‌سوزی نیازمند لکه‌گیری از طریق پشتیبانی هوایی است، بیان کرد: با وجود مکاتبات و پیگیری‌های انجام شده با ستاد کل نیروهای مسلح، وزارت دفاع و هوانیروز ارتش، تاکنون این امر محقق نشده است.

پورمحمدی ضمن گلایه از ناهماهنگی دستگاه‌های ملی در این رابطه، گفت: متاسفانه این نقص، در حوادث مشابه مانند آتش‌سوزی جنگل‌های شمال هم وجود داشت و انتظار داریم که دستگاه‌های مسئول در سطح ملی، با جدیت بیشتری با استان‌ها و مناطق درگیر با بحران‌های مشابه همکاری کنند.

باید تلاش کنیم کمترین آسیب به سرمایه‌های طبیعی وارد شود

معاون وزیر و رئیس سازمان مدیریت بحران کشور هم در این جلسه با قدردانی از همکاری مردم منطقه و دستگاه‌های مسئول برای مهار آتش‌سوزی، گفت: با توجه به اهمیت جنگل‌ها و مراتع در کشور بویژه جنگل‌های ارسباران به خاطر گونه‌های کمیاب گیاهی، باید تلاش کنیم تا کمترین آسیب به این سرمایه‌های طبیعی وارد شود.

اسماعیل نجار با بیان اینکه متولی مدیریت آتش‌سوزی در جنگل‌ها، مراتع و مناطق حفاظت شده، سازمان‌های حفاظت محیط زیست و جنگل‌ها و مراتع کشور هستند، افزود: سایر دستگاه‌ها در این خصوص نقش کمک‌کننده دارند و سازمان مدیریت بحران نیز بر حسب وظیفه از چند سال پیش همکاری خود را با این سازمان‌ها آغاز کرده است.

او به تفاهم‌نامه سازمان مدیریت بحران و وزارت دفاع در خصوص پشتیبانی هوایی در مواقع بروز آتش‌سوزی در مراتع و جنگل‌ها اشاره کرد و گفت: عدم تخصیص اعتبارات مورد نیاز، یکی از موانع اجرای این تفاهم‌نامه است که امیدواریم برای رفع این مشکل، یک تصمیم جدی گرفته شود.

بالگردهای هلال احمر توان حمل آب ندارند

مدیرعامل جمعیت هلال احمر استان نیز در این جلسه اظهار کرد: بالگردهای هلال احمر امکان پرواز در این منطقه، برداشتن آب و پخش آن را نداشته و رسالت انتقال نیرو را دارد و پرواز بالگرد بر عهده وزارت دفاع است.

سعید کنعانی با بیان این‌که هلال احمر استان امکانی در رابطه با پرواز بالگرد را ندارد، افزود: در این خصوص چندین بار نیز با تهران صحبت کرده‌ایم و باید منتظر تصمیم آن‌ها بود. در این ماجرا نیز پشیبانی‌های لازم را در منطقه انجام می‌دهیم و باتوجه به صعب العبور بودن منطقه و خستگی بسیار شدید نیروهای عملیاتی، باید پشتیبانی مناسبی از نیروها داشته باشیم.

وقوع ۲۵ مورد آتش‌سوزی در ارسباران از ابتدای تابستان

مدیرکل حفاظت محیط زیست آذربایجان شرقی نیز در این جلسه با بیان این‌که از ابتدای تابستان تاکنون، ۲۵ مورد آتش‌سوزی در جنگل‌های ارسباران و منطقه جلفا اتفاق افتاده است، گفت: بصورت مستمر همه ساله شاهد آتش‌سوزی بخشی از جنگل‌های ارسباران در تابستان هستیم و سال‌های پیش نیز آتش را مهار می‌کردیم، اما در سال‌جاری پوشش گیاهی انبوه و گرمای تابستان، شدت آتش‌سوزی این منطقه را دوچندان کرده است.

حمید قاسمی با بیان این‌که منطقه صعب العبور بوده و به جز پای پیاده یا با استفاده از چهارپایان و موتور امکان رسیدن به محل حادثه وجود ندارد، گفت: بر این اساس پیگیری‌های مختلفی از دستگاه‌های ملی داشته‌ایم اما هنوز هم شاهد کمک‌رسانی هوایی نیستیم، چرا که تنها هلیکوپتر قابلیت آن را دارد که در منطقه نیروها را منتقل کرده و اقدامات موثری در راستای اطفای حریق انجام دهد.

۳۰۰ هکتار از اراضی طعمه حریق شد

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری آذربایجان شرقی نیز در این جلسه با تاکید بر این‌که کمترین خاصیت نیروهای اقدام کننده در منطقه جلوگیری از توسعه آتش بوده است، گفت: نیروهای اقدام کننده جلوی پیشروی و سرایت آتش‌سوزی را گرفته و مهار کرده‌اند، البته این بدان معنا نیست که آتش سوزی در محدوده‌هایی ادامه ندارد.

داور نامدار با بیان این‌که طبق آخرین برآورد نیز حدود ۳۰۰هکتار از جنگل‌های ارسباران طعمه حریق شده که شامل مرتع، مرتع مشجع و جنگل و اراضی جنگی با گونه‌های بلوط، ممرز، شیرخشت، سیاه‌تلو و همچنین گونه‌های نادر و با ارزش اورس بوده است، افزود: اداره کل منابع طبیعی و محیط زیست استان به عنوان دو نهاد متولی این حوزه فاقد امکاناتی هستند که باید باشند.

او با اشاره به این‌که جنگل‌های ارسباران به عنوان یکی از پنج رویشگاه اصلی کشور و ۹ نقطه بیوسفر جهانی، ارزش آن را دارد که سایت هوایی با هلیکوپتر یا هواپیماهای آب‌پاش و امدادرسان در این منطقه داشته باشد، تاکید کرد: اگر امکاناتی که نیاز داشتیم در روز اول آتش‌سوزی در اختیارمان قرار می‌گرفت، روز دوم شاهد آتش‌سوزی و تداوم آتش نبودیم.

انتقاد امام جمعه تبریز از عملکرد ستاد مدیریت بحران کشور در ماجرای "آتش‌سوزی جنگل‌های ارسباران"

در همین رابطه، امام جمعه تبریز نیز در خطبه‌های نماز جمعه این هفته تبریز به موضوع آتش‌سوزی جنگل‌های ارسباران اشاره کرد و افزود: ضمن تشکر از کلیه دست اندرکاران در ماجرای اطفای آتش‌سوزی، خطاب به آقای رحمانی وزیر محترم کشور می‌گویم که وظیفه ستاد مدیریت بحران کشور در رابطه با بلایای طبیعی چیست؟

او همچنین گفت: نزدیک ۳۰۰ هکتار از جنگل‌های ارسباران که از بکرترین جنگل‌های دنیاست، سوخته و نیروها نمی‌توانند اطفا کنند. اگر چنانچه ستاد مدیریت بحران کشور، سازمان جنگل‌ها و منابع طبیعی اختلافی با سایر سازمان‌ها دارند، گناه مردم و جنگل‌ها چیست؟ بعد از نماز جمعه از نزدیک در جریان تلاش نیروهای امدادی در منطقه ارسباران قرار خواهم گرفت تا ببینیم مشکلات به کجا می‌رسد.

بر این اساس امام جمعه تبریز، استاندار آذربایجان شرقی و رییس ستاد مدیریت بحران بعدازهر روز جمعه یکم شهریور در منطقه آتش‌سوزی حضور یافتند.

اعزام سه فروند بالگرد برای مهار کامل آتش‌سوزی

در نهایت محمد رضا پورمحمدی، استاندار آذربایجان شرقی روز جمعه از اعزام بالگردها به منطقه خبر داد و گفت: به دنبال پیگیری‌های صورت گرفته، امروز سه فروند بالگرد برای مهار آتش‌سوزی در جنگل‌های ارسباران عازم منطقه حادثه‌دیده شدند.

آتش "ارسباران" سرانجام پس از پنج روز خاموش شد

در نهایت مسئولان امر ظهر روز جمعه اعلام کردند که آتش خاموش شد.

مدیرکل مدیریت بحران آذربایجان شرقی در گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرد: آتش سوزی جنگل‌های ارسباران با حضور و تلاش تمامی عوامل و به کمک هلیکوپترهای هلال احمر و ارتش خاموش شد.

در نهایت، بعد از گذشت پنج روز از حادثه، جنگل‌های سوخته جان ارسباران از چنگال آتش سوزان رهایی یافت؛ جای بسی افسوس است که اگر دستگاه‌های متولی استان به امکانات موردنیاز مجهز بوده و یا اگر امکانات هوایی همان روز اول حادثه اعزام می‌شد، شاهد این حجم از خسارت در این منطقه نبودیم. به گفته مسولان امر، علت دقیق وقوع آتش‌سوزی و همچنین میزان خسارت وارده در دست بررسی است.

۳ نفر طی عملیات اطفاء مصدوم شدند

رئیس اورژانس پیش بیمارستانی و مدیر حوادث دانشگاه علوم پزشکی تبریز نیز عصر روز پنجشنبه گفت: سه نفر طی عملیات اطفاء آتش سوزی جنگل‌های خدا آفرین مصدوم شدند که دو نفر از مصدومان ترومایی و یک نفر هم نیز دچار گرمازدگی و افت فشار خون شده بود.

تلاش برای تامین تجهیزات سخت افزاری مهار آتش سوزی در جنگل‌ها

بعد از مهار کامل آتش در جنگل‌های ارسباران، استاندار آذربایجان شرقی تاکید کرد: ستاد مدیریت بحران استان با همراهی نیروهای نظامی و انتظامی برای تامین تجهیزات سخت افزاری مهار آتش سوزی در جنگل‌ها تلاش می‌کند.

محمد رضا پورمحمدی اظهار کرد: اگر عزم عمومی نبود، آتش خاموش نمی‌شد، اما اندکی ناهماهنگی در خصوص هلی بورد و استفاده از هلی کوپتر برای خاموشی آتش داشتیم.

اسماعیل نجار، رییس ستاد مدیریت بحران کشور نیز در این رابطه گفت: طرح جامع اطفاء حریق تهیه شده همه و دستگاه‌های اجرایی نیز در این بخش صاحب نظر بودند، امیدواریم با اجرایی شدن آن بخشی از مشکلات حل شود.

مدیرکل مدیریت بحران استانداری آذربایجان شرقی نیز اعلام کرد: هم اکنون سه فروند هلی کوپتر در محل حضور داشته و تا قبل از هماهنگی با ستاد مدیریت بحران استان، حق ترک محل را ندارند.

بازار داغ شایعات در جریان آتش‌سوزی جنگل‌های ارسباران

در ماجرای آتش‌سوزی جنگل‌های ارسباران نیز همانند سایر اتفاقات، بازار شایعات داغ بود و عده‌ای دانسته یا نادانسته به آن دامن می‌زدند. در این رابطه و بعد از اطفای کامل آتش سوزی نیز تصاویری از حیوانات سوخته شده در فضای مجازی دست به دست شده و تصاویر را به آتش‌سوزی جنگل‌های ارسباران نسبت می‌داد در حالی که این تصاویر مربوط به آتش‌سوزی در کالیفرنیا بوده و مستندات آن نیز در فضای مجازی موجود است.