ایران در مدار اصلاحات

مواجهه با رویدادهای بین‌المللی سکه‌ای دو‌رو است. یک روی آن عملگرایی چریکی و به‌هم‌ریختگی تاکتیکی است و روی دیگر آن تنظیم قواعد بازی با تکیه بر خرد‌محوری و نظم و اصلاح اموراست. اصلاحات در شیوه‌های تعامل با دنیای پیرامونی، نقشی فراگیر در برقراری وبسط این تفکر در داخل مرزها نیز دارد. توفیق در اصلاحات بین‌المللی بی‌تردید بر تنظیم و اصلاح اوضاع داخلی کشور نیز کمک شایانی خواهد کرد.

در پیامدهای و کنش‌های بین کشورها در هفته‌های اخیر و صف‌آرایی‌های سیاسیون در مقابل یکدیگر به خوبی می‌توان نقش محوری ایران را در ایجاد این صف‌آرایی دید که آخرین آن سرنوشت آقای خاشقجی و هدایت موضوع به سمت وسوی انزوای کامل عربستان بود.

این عملگرایی خردمندانه نشان از توفیق ایران در جاگیری صحیح در معادلات منطقه‌ای دارد. بهره‌گیری از شیوه‌های دیپلماسی نوین و میانه‌روی در جهت‌گیری‌های چند ماه گذشته در خاورمیانه و از طرفی استفاده از سیاست مدبرانه در مقابل امریکا، ایران را درجایگاه ویژه‌ای از نظر اقتدار سیاسی در منطقه قرار داده است. این روند اصلاح محور در سیاست خارجی که زیبنده کشوری چون ایران اسلامی است، با قدری حمایت و همدلی داخلی می‌تواند درخشان‌تر از همیشه به نظر برسد. بهره‌گیری از این تفکر در مناسبات بین‌المللی حاوی پیامدهایی است که قبلا در نظام هماهنگ اتحادیه اروپا و شکل‌گیری اروپای واحد می‌توانیم به خوبی آن را ببینیم.

ایران گام‌های بلندی برای قرار گرفتن در این مسیر برداشته است و همین ویژگی و اثبات آن نیز موجب صف‌آرایی جدید و برهم خوردن نظام قدرت‌ها در برهه کنونی شده است و دقیقا به همین دلیل است که اروپا به این باور رسیده است که می‌توان با ایران به عنوان کشوری که قاعده بازی را به خوبی می‌داند تعاملی ماندگار و مستحکم داشت. تاریخ اروپا نشان داده است که کشورهای این قاره در ایجاد یا برهم زدن یک رابطه، بسیار محتاط بوده و در دهه اخیر نیز از مکانیزمی شبیه به نئو‌لیبرالیسم در تصمیمات اقتصادی، و سوسیال دموکراسی آمیخته بافضای باز سیاسی در برقراری روابط سیاسی با دیگران بهره برده‌اند.

ایران درحال اثبات این فرضیه است که می‌توان مستقل بود و همگرا هم بود. میان ازدحام و پیچیدگی‌های فرهنگی می‌توان ارزش‌ها را حفظ کرد و تعامل نیز داشت.

راه‌های زیادی برای ایجاد اصلاحات ساختاری، بدون لطمه وارد شدن به ارکان ارزشی نظام وجود دارد. اصلاحات تنها راه برون‌رفت از بسیاری از بحران‌هاست.

اصلاحات تنها راه گریز از لطمات و زیان‌های یکجانبه‌گرایی در جامعه درحال توسعه است و نبود اصلاحات موجب تجمع خشونت و انفجار روانی جامعه و تشتت و نابسامانی‌های اقتصادی و سیاسی در ابعاد داخلی و خارجی خواهد شد. و تنها راه آشتی با اصلاحات رجوع به آرا و نظرات مردم است و تعظیم در برابر اراده ملتی که حق تعیین سرنوشت خود را دارند.

منبع: اعتماد

*کارشناس روابط بین‌الملل