طرح تحول سلامت در پایان سال!

در نگاه به توسعه اقتصادی اگرچه نظرهای متفاوت و گوناگون داده می‌شود، اما بخش بهداشت و درمان و مدیریت آن در زندگی اجتماعی نه تنها در اولویت است که بخش زیربنایی به شمار می‌آید. تامین سلامت یکی از برجسته‌ترین وظایف دولت به مردم شمرده می‌شود. دولت‌ها همواره بودجه قابل توجهی را به این بخش در راستای تامین رفاه اجتماعی، اختصاص می‌دهند.

تجربه اغلب دولت‌ها در انجام طرح‌های موفق رفاه اجتماعی نشان می‌دهد که مرکزیت اجرای طرح‌های آن در تامین سلامت جامعه و استمرار در انجام طرح‌های تحول سلامت قرار دارد. در کشور ما اگر چه طی سال‌ها، گام‌های مناسبی از سوی دولت‌ها در این‌ باره برداشته شده است تا به اجرای طرح تحول سلامت رسیده است، اما همواره دو اشکال در این مسیر وجود داشته و دارد. اول، شروع خوب و ادامه ضعیف و همراه با مشکلات گوناگون. دوم، کسری بودجه و ضعف تامین مالی مناسب برای انجام مطلوب طرح.

اکنون بعد از چندسال همچنان این دو مشکل را مسئولان از دولت و مجلس و هم مردم احساس می‌کنند. در شروع طرح تحول سلامت، موفقیت آن چنان چشم‌گیر شد که در ارزیابی نارضایتی‌های مردم از اجرای طرح‌های اقتصادی ـ اجتماعی دولت، انجام موفق طرح تحول سلامت رضایت بالای عمومی را در اقشار مردم داشت. اما امروز نظام بیمه سلامت پاسخگوی انجام طرح نیست و همه از دغدغه کسری بودجه شدید که بخش‌های مختلف نظام بهداشت و درمان با آن رو‌به‌رو هستند سخن می‌گویند. تا آنجا که اجلاس سراسری مدیران سازمان بیمه سلامت، تحت‌الشعاع این مشکل قرار گرفت. وزیر بهداشت گفت: «از مولفه‌های تقسیم دولت‌ها به خوب و بد، میزان توجه‌شان به مساله رفاه اجتماعی است. متأسفانه ما در ۴دهه گذشته با وجود صحبت‌های زیاد در این حوزه کمتر عمل کرده‌ایم.»

دکتر قاضی‌زاده هاشمی در گزارش خود به اجلاس گفت: «...رقم ۷هزار میلیارد تومان کسری بودجه برای بیمه سلامت در سال آینده پیش‌بینی شده است. اما این کسری یک ریال هم نباید باشد و این منوط به کوچک شدن بسته سلامت است. یا اینکه دولت منابع را تامین کند تا کسی متهم به سوء مدیریت نشود. بنابراین تاکید می‌کنم به نحوی عمل کنیم که در سال آینده به جز زیان انباشته‌ای که در بودجه سال۹۷ دیده نشده، کسری دیگری در بیمه سلامت نداشته باشیم. قطعا اگر قانون اجرا شود، بیمه می‌تواند نقش آفرین باشد.

در دو دوره یعنی در برنامه پنجم و ششم تصمیم گرفتند که منابع بیمه‌های درمانی تجمیع شود تا برای تامین بسته پایه خدمات یک خریدار واحد وجود داشته باشد. اما عوامل متعدد قانون گریز از تحقق این موضوع سرباز زدند. البته اکنون مقدمه این کار در حال اجرا است».

مدیرعامل سازمان بیمه سلامت در این اجلاس آمار روشنی ارائه داد و گفت:‌«... هم اکنون ۴۱میلیون نفر از جمعیت ایران تحت پوشش سازمان بیمه سلامت ایران قرار دارند. ۳۴میلیون نفر از جمعیت بیمه‌شدگان این سازمان، تحت پوشش بیمه رایگان قرار دارند. بیشترین جمعیت بیمه شدگان ما با ۲۲میلیون نفر مربوط به بیمه روستائیان است و کمترین میزان بیمه شده نیز در صندوق ایرانیان قرار دارند که بعد از ایجاد بیمه رایگان همگانی، تعداد زیادی از بیمه‌شدگان کمیته امداد ۴۰میلیون به صندوق بیمه همگانی رایگان مهاجرت کردند.

با احتساب بیمه شدگان کمیته امداد، ۴۰میلیون نفر از جمعیت کشور بصورت رایگان خدمات بیمه‌ای را دریافت می‌کنند. کمتر سالی بوده است که بیمه سلامت زیان انباشته ناشی از کسری بودجه را تجربه نکرده باشد اما گویا و انگار بدهی داشتن بیمه‌های درمانی به یک طاعون تبدیل شده است!» در این اجلاس رئیس مجلس شورای اسلامی، همچنین رئیس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس، سخنان قابل توجهی درباره مشکلات طرح تحول سلامت و بیمه سلامت ارائه دادند که نیاز به اصلاح طرح تحول سلامت و نظام بیمه‌ای آن بعد از تجربه چندین سال را یادآوری کردند. این اصلاح از سوی نمایندگان مجلس با همکاری دولت و وزارت بهداشت و درمان در دستور کار است. امّا، همچنان آن دو اشکال که در صدر این نوشته آمد در انجام طرح تحول سلامت و نسبت آن با انجام مطلوب بیمه‌های درمانی وجود دارد .

۱ ـ شروع خوب اما ادامه ضعیف همراه با مشکلات گوناگون و انباشته

۲ ـ کسری بودجه و مشکلات تامین مالی مناسب برای اجرای مورد رضایت مردم که امروز بدهی داشتن بیمه‌های درمانی را «طاعون» می‌خوانند که اگر در سال آینده چاره‌اندیشی نشود، مرگ طرح تامین سلامت و بیمه درمانی دور از انتظار نخواهد بود !

منبع:روزنامه اطلاعات