بخور سنتی جوش شیرین برای درمان کرونا موثراست؟

به‌گزارش ایسنا، مرضیه بیگم سیاهپوش، مقاله «تردید در اثربخشی جوش‌شیرین در کنترل علائم تنفسی بیماران مبتلا به کووید ۱۹» در مجله تاریخ پزشکی به چاپ رسیده است که مجله معتبری است. ماه‌ها برای این پژوهش تلاش شده و طی آن مصاحبه با اساتید شیمی و فیزیک انجام شده است.

وی ادامه داد: در رابطه با داروهایی که برای کنترل بیماری‌های ویروسی استفاده می‌شود ۲ نکته وجود دارد نخست آنکه دارو قادر به از بین بردن ویروس باشد و دوم اینکه علائم را کنترل کند، فراموش نکنیم که این موارد با هم تفاوت دارند.

این متخصص طب سنتی خاطرنشان کرد: برخی داروهای ضدویروسی برای تبخال وجود دارد که قادر به از بین بردن ویروس هستند اما برای بسیاری از بیماری‌های ویروسی این‌گونه نیست، ممکن است برای یک بیماری ویروسی واکسن ساخته شده باشد اما اگر کسی مبتلا شود درمان ضدویروسی وجود ندارد و مجبوریم درمان علامتی داشته باشیم، برای مثال سرخک، سرخجه و فلج اطفال واکسن دارند ولی اگر کسی مبتلا شود فقط درمان آن‌ها علامتی است.

وی تصریح کرد: برای درمان کرونا که از خانواده کرونا ویروس است تاکنون درمان خاصی پیدا نشده است و برای مبتلایان درمان علامتی انجام می‌شود، خیلی از داروها پیشنهاد شده‌اند اما خیلی زیاد نمی‌توان به آن اعتماد کرد که ویروس را از بین ببرند.

سیاهپوش اشاره کرد: بسیاری از بیماری‌های ویروسی درمان خاص ندارند؛ در فضای مجازی در خصوص اثرات گیاهان دارویی و بخور جوش‌شیرین اطلاعاتی دست به دست می‌شود که باید ببینیم به چه شکل اثر می‌کنند، آیا ویروس را از بین می‌برد یا علائم را کم می‌کند؛ اگر ویروس را از بین ببرد می‌توانیم بگوییم درمان انجام شده است اما اگر قرار باشد فقط علائم را کم کند هر چیزی که علائم را بکاهد قابل‌استفاده است.

وی بیان کرد: در دوران ابتلا به کرونا مایعات بدن باید جبران شود، این مایعات با خوردن آبمیوه‌های طبیعی و دمنوش جبران می‌شود، متأسفانه آنچه که از سال گذشته در سطح جامعه در رابطه با بخور سنتی جوش‌شیرین مطرح‌شده است پایه علمی ندارد و در مباحث طب سنتی نیز چنین چیزی وجود ندارد.

این متخصص طب سنتی تصریح کرد: بسیاری از افراد حتی پزشکان به‌راحتی از کنار واژه‌ها عبور می‌کنند که واژه «بخور» یکی از همان واژه‌هاست و عبور کردن از کنار آن منجر به خطایی بزرگ خواهد شد.

وی خاطرنشان کرد: وقتی از بخور سخن می‌گوییم ظرف آب داغی که بخار از آن بلند می‌شود و پتویی روی سر انداخته و آن را تنفس می‌کنیم تداعی می‌شود، از طرفی ممکن است به آب داغ نعنا یا اکالیپتوس نیز اضافه کرده باشیم که در طب سنتی به آن انکباب می‌گویند.

جوش شیرین بخار نمی‌شود

سیاهپوش گفت: نکته بسیار مهم این است آب هنگام جوش بخار می‌شود حال این سوال مطرح می‌شود که وقتی اکالیپتوس، نعنا و بابونه اضافه کنیم چه چیز بخار می‌شود؟ اگر به آب جوش نمک اضافه کنیم چه چیز بخار می‌شود؟ اگر به آب، جوش‌شیرین اضافه و گرما دهیم آیا جوش‌شیرین هم بخار می‌شود یا مانند نمک ته‌نشین می‌شود؟

وی تشریح کرد: وقتی چیزی را به آب اضافه می‌کنیم آیا قابلیت بخار شدن در دمای ۱۰۰ درجه را دارد؟ تحقیقات ثابت کرده است نعنا و اکالیپتوس این قابلیت را دارند یعنی وقتی در آب جوش ریخته می‌شوند مواد مؤثره همراه با آب بخار می‌شود اما بسیاری از مواد دیگر مانند نمک این‌گونه نیست و بعد از بخار شدن نمک ته‌نشین می‌شود و قابلیت بخار شدن ندارند؛ وقتی جوش‌شیرین را در هر درجه‌ای به آب اضافه کنیم بازهم بخار نخواهد شد.

این متخصص طب سنتی بیان کرد: جوش‌شیرین را وقتی در آب می‌ریزیم و حرارت می‌دهیم بلافاصله تجزیه می‌شود؛ جوش‌شیرین بیکربنات سدیم است هنگام تجزیه به کربنات سدیم، گاز دی‌اکسید کربن و آب تجزیه می‌شود؛ کربنات سدیم مانند نمک ته‌نشین می‌شود و آنچه که از بخار خارج می‌شود و حالت گاز پیدا می‌کند گاز دی‌اکسیدکربن و بخارآب است.

وی گفت: وقتی‌که ما جوش‌شیرین را در آب داغ می‌ریزیم و حرارت می‌دهیم آنچه تنفس می‌کنیم یک قسمت بخارآب و بخش دیگر گاز دی‌اکسیدکربن است و یکی از دلایلی که بسیاری از افراد پس از استفاده از بخور جوش‌شیرین احساس خفگی پیدا می‌کنند به خاطر استنشاق گاز دی‌اکسید کربن است که استنشاق آن در برخی از افراد می‌تواند خطرناک هم باشد.

سیاهپوش تشریح کرد: به مطالعاتی استناد می‌شود که در آمریکا به چند نفر جوش‌شیرین دادند و بهبود پیدا کردند، جوش‌شیرین در گذشته‌ها برای بیماری‌های گوارشی به‌صورت خوراکی استفاده می‌شد. اما روش استفاده استنشاقی به‌صورت بخور نیست و نباید به‌راحتی از کنار واژه‌ها عبور کنیم؛ بخور یا انکباب یک روش استنشاقی است ولی بحث دارویی جوش‌شیرین که در مقالات خارجی مطرح است بحث بخور نیست ممکن است در ترجمه بخور عنوان شود اما منظور استفاده از جوش شیرین به شکل داروی ریزذره است که در این صورت به دستگاه «نبولایزر» نیازمند است. ممکن است گاهی در فروشگاه‌ها دستگاه بخور بخواهید که نبولایزر بدهند. بخور یک کتری آب داغ است ولی مکانیزم نبولایزر به این صورت است که یک دارو در آن بریزیم و دستگاه آن را بسیار ریز و نرم کند و به مولکول آب یا هوای ریز بچسباند تا وقتی‌که نفس می‌کشیم مولکول پایه و دارویی را با هم‌ تنفس کنیم.

وی توضیح داد: عملاً در مطالعات نشان داده شده استنشاق جوش‌شیرین باعث بهبودی وضعیت ریه شده است که در واقع ریزذره یا نبولایزر شده جوش‌شیرین است در این روش جوش‌شیرین به یک مولکول پایه وصل شده است و آن مولکول پایه مانند اسپری برای تنفس فرد استفاده می‌شود. در اینجا سایز و سرعتی که ذره با آن وارد سیستم تنفسی می‌شود بسیار مهم است. وقتی فرم ریزذره دارویی را استفاده می‌کنیم بسته به سایز آن وارد دستگاه تنفس تحتانی می‌شود درحالی‌که بخار این‌گونه نیست و به عمق ریه وارد نمی‌شود و باعث رطوبت‌بخشی دستگاه تنفسی فوقانی می‌شود تا درد و خشکی در ناحیه کاسته شود که تنها تسکین‌دهنده است اما درمان‌کننده نیست.

این متخصص طب سنتی یادآور شد: در بخور سنتی جوش‌شیرین بخارآب، دی‌اکسیدکربن حاصل از تجزیه جوش‌شیرین وارد دستگاه تنفسی می‌شود به همین دلیل بخور سنتی جوش‌شیرین نه‌تنها هیچ‌گونه اثری در درمان ندارد بلکه به‌دلیل ایجاد گاز دی‌اکسیدکربن تنفس آن می‌تواند برای برخی افراد خطرآفرین باشد.

سیاهپوش مطرح کرد: می‌بینیم بسیاری از دانشگاهیان که تحصیلات مرتبط با علم طب دارند تفاوت این ۲ را نمی‌بینند و متأسفانه این اشتباه را در مقالات مطرح‌شده در کنگره‌ها هم می‌بینیم.