۳ توصیه کلیدی به تازه واردان بورسی

امید است با اجرایی شدن واگذاری سهام عدالت به صاحبان اصلی تعداد کد‌های سهامداری به حدود ٥٠ میلیون نفر نیز برسد و کشور ره صد ساله تغییر از بانک‌ پایگی به بازار پایگی را در یک سال طی کند. هم‌اکنون ارزش بازار به بیش از ١.٥ برابر نقدینگی کشور رسیده است و از مرز ٤ هزار هزار میلیارد تومان فراتر رفته.
هر هفته شرکت جدیدی وارد بازار سرمایه می‌شود و در عرضه‌های اولیه بیش از ٢میلیون نفر مشارکت می‌کنند. صحبت این بازار، حرف هر کوچه و بازار شده است. در ماه‌های گذشته ورود هر روزه سرمایه‌گذاران جدید منجر به تورم تقاضا در برابر عرضه در این بازار شده است. با این توضیحات واضح است که متغیر محرک و پیشران این بازار جریان نقدی ورودی به بازار باشد و بعید نیست که باوجود همه تضادهای علمی‌ای که در برخی شاخص‌ها برای توقف رشد بازار وجود دارد، این بازار کماکان روند صعودی خود را ادامه دهد. اما در میان این حجم اتفاق مثبت مقایسه برخی از شاخص‌ها برای پیشگیری از تداوم رفتار هیجانی لازم و ضروری است:

۱. ارزش کل بازار سرمایه با قیمت‌های روز چهارشنبه از ٤٢٠٠ هزار میلیارد تومان فراتر رفته است. نباید فراموش کنیم که ایران کماکان کشوری بانک پایه محسوب می‌شود و طبیعتاً منطقی نیست روند نسبت ارزش بازار سرمایه به نقدینگی که برای سالیان متمادی بین ٥٠ الی ٦٠ درصد بود، به ١.٨ برابر نقدینگی برسد.

۲. کل سودهای اعلامی شرکت‌های پذیرفته شده معادل ١٨٠ هزار میلیارد تومان است و اگر این رقم را به ارزش بازار تقسیم کنیم به عددی کمتر از ٤.٥ در صد می رسیم. با فرض میانگین نسبت تقسیم سود ٧٠ درصد، که نسبت بالایی است، بازده نقدی بازار ٣ درصد است.

۳. اندازه دو شرکت فولاد مبارکه و هلدینگ خلیج فارس جمعاً معادل ٤٨٠ هزار میلیارد تومان است، دو سال پیش همین موقع اندازه کل بازار سرمایه با همین دو شرکت معادل ٥٠٠ هزار میلیارد تومان بود.

۴. نسبت ارزش بازار سرمایه به تولید ناخالص ملی یکی از شاخص‌هایی است که نشان می‌دهد بازار سرمایه کارایی اقتصادی دارد یا خیر و دارای حباب است یا خیر. معمولاً این نسبت اگر ٥٠ درصد باشد معنی آن این است که بازار سرمایه کارآیی و اثربخشی دارد و قیمت‌ها بالاتر از ارزش ذاتی نیستند. اکنون این نسبت به بیش از ١.٥ رسیده است. این بدان معنی است که یا قرار است کشور نرخ‌های رشد اقتصادی بسیار بالایی را تجربه کند یا در برخی از بخش‌ها و صنایع تورم قیمتی داریم.

۵. از دیگر متغیرهای تأثیر‌گذار بازار سرعت گردش سهام است. این روزها روزانه در بازار بین ١٥ تا ٢٠ هزار میلیارد تومان معامله صورت می گیرد. این حجم از معاملات از معاملات متوسط یک ماه در سال ٩٦ بزرگتر است. با ضرب این رقم معاملات روزانه در ٢٠ روز کاری و ١٢ ماه سال در می‌یابیم که با تداوم این روند بازار سرعت گردش ١ واحدی را رقم خواهد زد که این نسبت نیز با میانگین سال‌های گذشته تفاوت معنی‌داری دارد.

۶. نسبت قیمت به فروش نیز از دیگر متغیر‌های تصمیم‌گیری در سرمایه‌گذاری بازار سرمایه است. برای سالیان زیاد این نسبت در بازار سرمایه بین ١.٥ تا ٢ بوده است و اکنون این نسبت از ٥ فراتر رفته است.
اعداد فوق نشان می‌دهد که به‌لحاظ آماری تمامی نسبت‌ها در مقایسه یا متوسط سال‌های گذشته انحراف معنی‌داری دارد و باید منتظر ماند و مشاهده نمود که آیا کماکان ورود منابع جدید در بازار حکمرانی خواهد کرد و از تمامی سقف‌ها گذر می‌کند یا به نرم‌های چند ساله خود باز خواهد گشت.

در این مجال برای سرمایه‌گذاران ذکر چند توصیه لازم است:
۱. اکنون با رشد بیش از ١٠ برابری بازار طی کمتر از دو سال، سرمایه‌گذاران باید در تصمیم گیری‌های خود دقت بیشتری کرده و سعی کنند از مشورت کارشناسان استفاده نمایند و چنانچه با بازار آشنایی کمتری دارند حتی المقدور به‌صورت غیر مستقیم و از طریق صندوق‌های سرمایه‌گذاری در بازار حضور داشته باشند.

۲. توصیه می‌شود سرمایه‌گذاران در سرمایه‌گذاری در شرکت‌هایی که نسبت قیمت به درآمد بالای ١٥ و قیمت به فروش بالای ٢ دارند احتیاط بیشتری نمایند. شائبه وجود حباب در این دسته از شرکت‌ها قابل بررسی است.

۳. همان‌طور که دولتمردان محترم بارها اعلام کرده‌اند قرار است به جز ETF‌ها (صندوق‌های قابل معامله) شرکت‌های بسیار دیگری نیز جهت افزایش عمق و توسعه بازار در ماه‌های آینده وارد بورس شوند، بنابراین توصیه می‌شود سرمایه‌گذاران برای خرید سهام صبور باشند و تأمل بیشتری نمایند.

*رئیس هیأت مدیره مشاور سرمایه‌گذاری آرمان آتی

منبع: ایران