رضا زندی*
ما، نفت و امریکا
رشد تولید نفت آمریکا، پدیده عجیبی است که بسیاری از حوزه‌ها را تحت‌تاثیر قرار داده است. از بازارهای نفت و قیمتش گرفته، تا مناسبات اقتصاد جهانی و تا مسائل استراتژیک سیاسی بین‌المللی.
استراتژیست‌ها برای درک بهتر رفتارهای آتی ایالات متحده در سطح جهان، نمی‌توانند مولفه مهم افزایش تولید نفت و گاز آمریکا در سال‌های اخیر را نبینند.
١- تولید نفت آمریکا در سال گذشته میلادی، روزانه تا ١٢ میلیون و ٢٠٠ هزار بشکه بالا رفته است. یعنی ١ میلیون و ٣٠٠ هزار بشکه در روز نسبت به سال ٢٠١٨ افزایش یافته است. ایالات متحده سال گذشته میلادی، بزرگ‌ترین تولیدکننده نفت جهان شد. پیش‌بینی شده است، تولید نفت امریکا به روزانه ١٣ میلیون و ٣٠٠ هزار بشکه در روز برسد. انتظار می‌رود تولید نفت آمریکا در سال ٢٠٢١ میلادی به روزانه ١٣ میلیون و ٧٠٠ هزار بشکه در روز برسد. پیش‌بینی شده، صادرات نفت امریکا امسال ٨٠٠ هزار بشکه در روز و سال آینده ١ میلیون و ٤٠٠ هزار بشکه در روز باشد. این نفت بازار می‌خواهد.
٢- حتی پیش از شیوع ویروس کرونا که حدود ٢٠ درصد از تقاضای نفت چین را پایین آورد، بازار نفت با مازاد عرضه روبه‌رو بود. با این وضع فعلی که معلوم است، پیدا کردن بازار برای نفت کار سخت‌تری است. حالا تصور کنید کشوری مانند آمریکا می‌خواهد در همین تقاضای خراب برای افزایش تولید و صادرات نفتش بازار پیدا کند. آیا ممکن نیست دست به هر کاری بزند؟!
٣- صبح دیروز در حاشیه امضای قرارداد افزایش تولید میادین نفتی پارسی و پرنج از زنگنه پرسیدم: «با توجه به کاهش تقاضای نفت به‌خاطر#ویروس_کرونا آن هم در شرایط مازاد عرضه جهانی نفت، «آینده بازار نفت را چطور می‌بینید؟»
وزیر نفت با طعنه به آمریکایی‌ها گفت: «آمریکایی‌ها اگر بخواهند درست عمل کنند باید یک جنجال دیگر هم درست کرده و دو کشور دیگر را هم تحریم کنند تا برای نفت خودشان بازار درست کنند! به‌نظرم باید شری درست کنند تا (حالا که) تقاضا کم شده، عرضه را هم کم کنند تا به نفع خودشان توازن درست کنند. به‌نظرم این کارهایی که آمریکایی‌ها می‌کنند، بخشی به‌خاطر این است که بین عرضه و تقاضا توازن درست کنند تا نفت خودشان را ارزان نفروشند.»
٤- به‌نظرم باید به این سخنان جدی نگاه کرد. جدا از تحریم ایران و ونزوئلا، اوضاع لیبی را ببینید. تولید نفتش به کمتر از ٢٠٠ هزار بشکه در روز رسیده است. فارغ از مباحث سیاسی، تا وضعیت بازار نفت چنین باشد، آمریکایی‌ها احتمالا تمایلی به رفع تحریم کشورهای تحریم شده، نداشته باشند و حتی کشورهایی نظیر لیبی هم سخت به آرامش فکر کنند. اینها مباحث مهم و استراتژیکی برای برنامه‌ریزی کشورهاست. آیا بحران، دامن سایر کشورهای نفت‌خیز را هم ممکن است بگیرد؟ لطفا صحبت‌های وزیر نفت را دوباره بخوانید. مهم‌ترین مقابله ایران در این شرایط شاید کاهش هر چه بیشتر وابستگی بودجه جاری‌اش به نفت باشد.
*روزنامه‌نگار
منبع: اعتماد
ارسال دیدگاه