نگاه به آسیا همواره مورد توجه جمهوری اسلامی ایران بوده است

علی باقری سرپرست وزارت امور خارجه امروز (دوشنبه) چهارم تیر ماه پیام محمد مخبر سرپرست ریاست جمهوری به نشست مجمع گفت‌وگوی همکاری آسیا را  قرائت کرد.

وی در این پیام نقش شهید آیت‌الله رئیسی و شهید امیرعبداللهیان را گرامی داشت و به مردم بی دفاع غزه درود فرستاد.

در این پیام آمده است: امیدوارم با برگزاری موفق نشست گام دیگری در مسیر انسجام هر چه بیشتر قاره کهن آسیا ناظر بر اعتلای ارزش‌های آسیایی و ایجاد شبکه منسجم از همکاری‌ها و تحکیم پیوندهای دوستی در این پهنه جغرافیایی برداشته شود.

یاد و خاطره رئیس جمهور شهید حضرت آیت‌الله رئیسی و وزیر امور خارجه شهید و زحمات و نقش موثر آنها در پیشبرد دیپلماسی چندجانبه ایران در سه سال گذشته و توجه ویژه به چندجانبه گرایی و آسیا محوری را گرامی می‌دارم.

همچنین با استفاده از فرصت به مردم شجاع و بی دفاع غزه درود می‌فرستم و ادامه جنایات و نسل کشی رژیم صهیونیستی که در هشت ماه گذشته جامعه بشری را در بهت و حیرت و البته بی عملی فرو برده، شدیدا محکوم می‌کنم. رژیم صهیونیستی با در پیش گرفتن سیاست آپارتاید هر روز بر دامنه تهدید و تجاوز خود علیه ملت فلسطین می‌افزاید. اما این بار گروه‌های مردمی مقاومت حرکت جدیدی را برای کسب آزادی و احقاق حقوق از دست رفته خود آغاز کرده‌اند.

تاریخ گواه این موضوع است که ظلم بر بیگناه هرگز بی پاسخ نخواهد ماند و دست عدالت گریبان متجاوزان را خواهد گرفت.

ما فلسطین را بخش جدایی ناپذیر از جهان اسلام می‌دانیم و برای حمایت از برادران و خواهران فلسطینی خود با تمام قوا ایستاده‌ایم.

جمهوری اسلامی ایران از هر فرصتی از جمله سازوکارهای چندجانبه برای کمک به توقف این جنایات بی سابقه و استقرار آتش بس و ارسال کمک‌های بشردوستانه برای مردم شریف و مظلوم نوار غزه استفاده کرده و با قوت به آن ادامه می‌دهد.

استفاده از سازوکارهای چندجانبه و حرکت در مسیر تقویت مناسبات درون گروهی و پیگیری یک هدف مشخص و آن هم توسعه آسیا از اهمیت شایان و ابعاد راهبردی متنوعی برخوردار است. ما همه متعلق به یک حوزه جغرافیایی و برخوردار از غنای فرهنگی، تاریخی، تمدنی شگرف هستیم. گنجینه خانواده آسیا که درخشش و دامنه تاثیر آن جهانیان را مجذوب و مبهوت شکوه وسعت حضور خود کرده است. از شرق تا غرب این گستره عظیم جغرافیایی و تمدنی مملو از آثار ملموس بصری و جلوه‌های معنوی اعجازگونه‌ای برای پی ریزی و تکوین مولفه‌های اخلاقی و پرورش روح انسان در کنار رشد بعد جسمانی است.

در پیام مخبر آمده است: آسیا معرف بزرگان بسیاری در عرصه علم و اندیشه و مهد ادیان بزرگ الهی برای هدایت بشر و تعمیق گفتمان عدالت بوده است. اینک ما میراث دار ارزش‌های کهن و والایی هستیم که لازم است برای حفظ و گسترش آن تلاش کنیم.

نگاه به آسیا همواره مورد توجه جمهوری اسلامی ایران بوده است و در کنار حفظ روابط متوازن با کشورهای‌ جهان قاره آسیا از جایگاه ویژه و ممتازی در سیاست خارجی ما برخوردار است. مجمع گفت‌وگوی همکاری آسیا نیز به عنوان یک سازوکار همکاری فراگیر در آسیا مورد توجه و علاقه جمهوری اسلامی ایران قرار دارد.

آسیا با برخورداری از ظرفیت‌ها و توانمندی‌های شایانی همچون جمعیت و ثروت‌های طبیعی و خداداد بستر مناسبی برای دستیابی به منافع جمعی و تحقق جهانی بهتر و انسانی‌تر فراهم کرده است. فرهنگ‌ها، ادیان و آئین‌های ملل آسیایی که اشتراکات عمیقی را در بر می‌گیرند نیز تسهیل کننده و سرعت بخش تقویت همکاری‌ها و بستر ساز رونق هم اندیشی میان جوامع هستند. مجمع گفت‌وگوی همکاری آسیا بضاعتی مهم و ارزشمند در این راستاست. این مجمع می‌تواند نقش بسزایی در ایجاد آسیایی متحدتر، قدرتمندتر و نقش آفرین‌تر ایفا کند.

بر این باوریم که اکنون مناسب‌ترین زمان جهت گسترش همه جانبه همکاری‌ها در آسیاست که می‌تواند ضمن تضمین صلح و رفاه قاره، امنیت، رشد و اقتصاد جهانی را نیز بهبود بخشد. مطابق پیش‌بینی‌ها رشد تولید ناخالص داخلی آسیا در سال جاری بسیار بالاتر از رشد جهانی خواهد بود.

این در حالی است که آسیا در تولید ناخالص جهانی حدود ۴۵ درصد است که به وضوح، اهمیت همگرایی و هم افزایی بیشتر میان کشورهای آسیایی را نشان می‌دهد. فرصت‌ها، چالش‌ها و تهدیداتی که آسیا و جهان در برخی حوزه ها با آن روبرو هستند نیز ضرورت تقویت سازوکارهای چند جانبه‌ای همچون مجمع گفت‌وگوی همکاری آسیا را دو چندان کرده است. موضوعاتی همچون ناکارآمدی برخی نظامات بین‌المللی، یکجانبه گرایی مخرب و هزینه آفرین برخی قدرت‌های جهانی، فقر و بی عدالتی تغییرات آب و هوایی، امنیت غذایی، امنیت انرژی، بلایای طبیعی و همه گیری‌هایی همچون کرونا و مسائلی نظیر اینها ضرورت تدوین رویکردهای جدید آسیایی را گوشزد می‌کند. 

فناوری‌های نوین و هوش مصنوعی نیز در عین اینکه فرصت‌های غیر‌منتظره‌ای را ایجاد می‌کنند می‌توانند به بزرگترین چالش‌ها و تهدیدها در آسیا و جهان تبدیل شوند. به همین جهت جمهوری اسلامی ایران به عنوان رئیس دوره ای مجمع شعار آسیایی قدرتمندتر و منسجم‌تر از طریق فناوری‌های نوین و نوظهور را به عنوان محور فعالیت خود در این دوره برگزیده است. 

در دو دهه گذشته سران کشورهای عضو مجمع گفت‌وگوی آسیا در نشست‌های اولیه خود، به درستی ضرورت شکل دهی به یک جامعه آسیایی را مدنظر قرار داده‌اند. قاره کهن آسیا در سالیان متمادی از گذشته تا به امروز با خلاء یک سازوکار فراگیر و قاره شمول بین الدولی نیز روبرو بوده است. شاید امروز، دستورالعمل سران مجمع موضوعیت و اولویت بیشتری یافته است و تحقق «جامعه آسیایی» و ایجاد اتحادیه آسیایی می‌تواند در اولویت قرار گیرد.

به همین جهت جمهوری اسلامی ایران به عنوان یک دولت پیشرو در مجمع گفت‌وگوی همکاری آسیا، همواره در تلاش برای تقویت تعاملات سازنده دو و چندجانبه در آسیاست. این رویکرد را در دوره ریاست بر مجمع گفت‌وگوی همکاری آسیا دنبال کرده‌ایم و مطمئنم که کشورهای عضو مجمع نیز به روشنی شاهد این اهتمام از سوی جمهوری اسلامی ایران بوده‌اند. خوشبختانه این رویکرد با استقبال کشورهای عضو روبرو شده و نویدبخش روزهای پرکار و پرانگیزه‌ای در پیشبرد اهداف و برنامه‌های این مجمع در آینده است.

توسعه یافتگی و رونق اقتصادی جهان جنوب مرزهای انحصار و استیلای غرب را به عقب رانده است. چینش جدیدی از توازن معطوف به منطقه گرایی و تشکیل ائتلاف‌های جدید برای عبور از استیلای یکجانبه گرایی در حال شکل گیری است؛ بخش مهمی از این روند، برگرفته از قدرت آسیای جدید و تقویت بنیان‌های اقتصادی و فناوری در این قاره است. در این مصاف، جهان در یک دوره گذار تاریخی به نظم جدید بین‌المللی و ظهور حکمرانی جهانی چند قطبی قرار دارد.

این مسیر غیر قابل بازگشت به شدت تحت تاثیر روندها و قدرت‌های نوظهور آسیایی است. این روزها، منافع و نتایج ثمربخش چند جانبه گرایی در اتحادیه‌ها و سازمان‌های منطقه ای مشهود است. 

ما بر این باوریم در شرایط موجود نظام بین‌الملل آسیا قادر است الگوی جدیدی مبتنی بر عدالت، کرامت انسانی، گفتگو، دوستی و چند جانبه گرایی را در عرصه مناسبات متغیر جهانی شکل دهد. چند جانبه گرایی پاسخی موثر در عقیم کردن این تلاش‌ها و بهره‌مندی از فرصت حضور در ترتیبات چندجانبه، حاکی از اتحاد علیه یک جانبه گرایی و رویه‌های منشعب از آن است.

* آسیا می‌تواند موتور تغییراتی مثبت در روندهای جهانی و محرکی قوی برای همگرایی بین‌المللی باشد.

نگاه جمهوری اسلامی ایران به آسیا علاوه بر یک نگاه و چشم انداز درون آسیایی براین اساس نیز استوار است که آسیا می‌تواند موتور تغییراتی مثبت در روندهای جهانی و محرکی قوی برای همگرایی بین‌المللی باشد.

اگر چه اقتصادهای نوظهور آسیایی و قدرت‌های منطقه ای در آسیا در مناسبات جهانی حضور فعال دارند، ولی به نظر می رسد کماکان از اثر گذاری در نظامات جهانی بازداشته می‌شوند. الگوی جدیدی که به آن اشاره شد قطعا می‌تواند به هم افزایی آسیایی منجر شود و در خدمت اصلاحات در ساختارهای جهانی در آید. 

آنچه برای نظم بین‌المللی جدید حیاتی است، پایان دادن به سلطه گری انحصارطلبانه غرب در نظامات، سیاسی، اقتصادی، پولی و مالی بین‌المللی است. همگرایی ها و در هم تنیدگی‌های هر چه بیشتر اقتصادی و تجاری کشورهای آسیایی در قالب ترتیبات اقتصادی و تجاری و نیز با سایر اقتصادهای نوظهور در جهان جنوب مسیری است که دستیابی به هدف فوق را تسهیل و تسریع خواهد کرد.

جمهوری اسلامی ایران نیز با توانمندی‌ها و منابع وسیع خود آماده مشارکت در این مسیر است. ما به موازات تحمل صدمات و لطمات شدید تحریم‌های غیر قانونی و ظالمانه در چهار دهه گذشته توانسته‌ایم با بسیج کلیه امکانات و فرصت‌ها و با تکیه بر منابع داخلی و دیپلماسی فعال قدرت بازیگری خود در عرصه‌های منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای را افزایش دهیم و این توانمندی‌ها را در خدمت سازوکارهای چند جانبه بین‌المللی که در آنها حضور داریم نیز قرار می‌دهیم.

در پایان حضور حداکثری و فعال همه کشورهای عضو مجمع گفت‌وگوی همکاری آسیا در این نشست مهم در تهران را به فال نیک می‌گیرم و مطمئن هستم نشست امروز و در ادامه با برگزاری نشست سران در دوحه می‌تواند به نقاط عطفی برای مجمع و آسیا تبدیل شود.