‌ورود دولت سیزدهم به سرمایه‌گذاری‌های مولد در مناطق آزاد

فردا، پنجشنبه ۲۹ اردیبهشت، اولین رویداد افتتاح طرح‌های زیرساختی، عمرانی و سرمایه‌گذاری مناطق آزاد و ویژه کشور با دستور رئیس‌جمهوری و با حضور سعید محمد، مشاور رئیس‌جمهوری و دبیر شورای عالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی برگزار خواهد شد.

اهمیت این طرح در این است که قرار است ۸۲ پروژه صنعتی، عمرانی و کشاورزی با سرمایه‌گذاری بیش از ۶۱ هزار میلیارد ریال افتتاح شود و برای بیش از ۸ هزار نفر به‌طور مستقیم و غیرمستقیم شغل ایجاد کند.

این طرح عظیم شامل ۳۹ طرح صنعتی، ۳۹ طرح عمرانی و ۴ طرح کشاورزی است و در ۵ منطقه آزاد تجاری- صنعتی قشم، ارس، کیش، انزلی، ماکو و ۷ منطقه‌ ویژه اقتصادی کشور که شامل پارسیان، نمین، سهلان، بوشهر، لرستان، لامرد و بجنورد است، اجرایی خواهد شد.

قرار نبود مناطق آزاد فقط برای واردات باشد

کمال علیپور خنکداری، نایب رئیس اول کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با پانا درباره اهمیت اجرای این طرح گفت: «مناطق آزاد‌‌ از ظرفیت‌ها و موقعیت‌های خوب کشور هستند که می‌توان در آن سرمایه‌گذاری کرد. البته در دولت قبل و در این سال‌ها مورد غفلت قرار گرفته است. فلسفه وجودی مناطق آزاد بیشتر بر مبنای سرمایه‌گذاری بوده است تا با جذب سرمایه‌گذار بتوان تأمین مالی کرده و رشد اقتصادی بالا در منطقه و به دنبال آن در کشور ایجاد شود.»

وی با اشاره به اینکه در سال‌های اخیر کمتر به موضوعات زیرساختی مناطق آزاد توجه شده است، اظهار کرد: «متأسفانه در این سال‌های اخیر بیشتر تمرکز روی موضوع واردات بوده است که این مسئله فقط یک بخشی از سرمایه‌گذاری در مناطق آزاد بود. قرار بر این بود که بیشتر رویکرد بر روی موضوع تولید برای صادرات باشد. خوشبختانه دولت سیزدهم به این موضوع وارد شده است و سرمایه گذاری در این مناطق دارای اهمیت ویژه است.»

با ۳۲ هزار میلیارد تومان اعتبار، دست دولت برای رشد اشتغال کوچک باز گذاشته شد

علیپور خنکداری گفت: «پروژه‌ها سه نوع‌اند؛ زودبازده، میان‌بازده ‌یا دیربازده هستند. پروژه‌های زیرساختی مانند پتروشیمی‌ها‌ یا فولاد و نفت، در اصطلاح مگا‌پروژه‌ها، باید سرمایه‌گذاری بلندمدت داشته باشند. به نظر من دولت به سمت فعالیت‌های زودبازده و اشتغال زودبازده هم رفته است. امسال در تبصره ۱۸ بند الف، نزدیک به ۳۲ هزار میلیارد تومان اعتبار گذاشته شد تا بتوان به اشتغال کوچک پرداخت و دولت دستش باز باشد. برای اینکه قشر عظیمی از جوانانی که می‌خواهند اشتغال کوچک راه‌اندازی کنند، بتوانند در یک سال یا ۱۸ ماه به سرمایه‌گذاری برسند. از سوی دیگر پروژه‌هایی که طولانی می‌شود نیازمند دقت، نظارت و کنترل است تا به‌خوبی در مسیر درست هدایت شود و به ثمر برسد. به‌خصوص پروژه‌هایی که خصوصی نیست و از سرمایه کشور برای به ثمر نشستن آن استفاده می‌شود. دولت برای این نوع پروژه‌ها باید برنامه‌ریزی دقیقی داشته باشد تا به نتیجه لازم برسد.»

مهم‌ترین مسئله برای سرمایه‌گذاری در مناطق آزاد امنیت است

وی درباره نحوه تأمین سرمایه‌گذاری خارجی در مناطق آزاد گفت: «مهم‌ترین رویکرد دولت برای سرمایه‌گذاری افرادی که خارج از کشور می‌خواهند در ایران و مناطق آزاد حضور داشته باشند، باید مسئله امنیت باشد و این امنیت‌ها باید از سوی مدیران ما مورد توجه ویژه قرار بگیرد.»

نایب‌ رئیس اول کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی با اشاره به ظرفیت‌های خوب مناطق آزاد برای سرمایه‌گذاری گفت: «برخی از مدیران که در بنگاه اقتصادی فعالیت می‌کنند، اطلاعات دقیقی از سرمایه‌گذاری ندارند و این پاشنه‌آشیل مدیریت سرمایه‌گذاری خارجی است. ما منابع خوبی داریم، هم می‌توانیم در قالب قرارداد BOT و هم در قالب قرارداد بیع‌ متقابل کار کنیم. به‌هرحال کشور ایران نفت، پتروشیمی و صنایع معدنی خوبی دارد و این یعنی اگر کشور نقداً هم سرمایه نداشته باشد ظرفیت‌های خوب و جذابی دارد که بتواند سرمایه‌گذار خارجی جذب کند. چند سالی است که ما از این موضوع مهم دور شده‌ایم.»

وی با اشاره به اینکه قرارداد بیع متقابل برای کشورهایی است که دانش کافی ندارند، اظهار کرد: «خوشبختانه کشور ما به سمتی رفته که دانش لازم را پیدا کرده است و تلفیق دانش داخلی و تخصص و تجربه خارجی می‌تواند به‌عنوان بیع متقابل منجر به تولید خوب و رشد اقتصادی شود.»

تحولی که در انتظار منطقه آزاد انزلی است

برای نمونه فقط در یک بخشی از این طرح عظیم قرار است با افتتاح ۱۲ طرح زیرساختی و تولید در منطقه آزاد انزلی با سرمایه‌گذاری ۳ هزار و ۴۷۰ میلیارد ریالی، برای ۳۵۵ نفر در این منطقه شغل ایجاد کند.

علی‌‌اوسط اکبری‌مقدم، رئیس هیأت مدیره و مدیرعامل سازمان منطقه آزاد انزلی در توضیح پروژه‌هایی که قرار است فردا توسط رئیس جمهوری در منطقه آزاد انزلی افتتاح شود اظهار کرد: «در نخستین رویداد افتتاحیه‌های مناطق آزاد و ویژه اقتصادی کشور؛ از تعداد ۸۲ طرح که در ۵ منطقه آزاد و ۷ منطقه ویژه اقتصادی مورد بهره‌برداری قرار می‌گیرند، سهم منطقه آزاد انزلی ۱۲ طرح است و پروژه‌های مزبور در حوزه‌های زیرساختی حوزه بنادر منطقه و افتتاح طرح‌های تولیدی بخش خصوصی است که با مجموع سرمایه‌گذاری ۳۴۷۰ میلیارد ریالی زمینه‌ساز ایجاد شغل مستقیم و غیرمستقیم برای ۳۵۵ نفر خواهد شد.»

وی می‌گوید: «۶ طرحی که با دستور رئیس‌جمهوری مورد بهره‌برداری رسمی قرار می‌گیرند در زمینهٔ امکانات، تجهیزات و خدمات بندری است و ۶ طرح دیگر نیز شامل افتتاح واحدهای تولیدی صنعتی است. براین اساس ۲ پست اسکله دلفین فله و خط لوله ۷.۵ کیلومتری انتقال فرآورده‌های فله مایع در بندرانزلی با مشارکت اداره کل بنادر و دریانوردی و بخش خصوصی با مجموع سرمایه‌گذاری ۱۰۵۰ میلیارد ریالی برای ۹۰ نفر به‌صورت مستقیم و غیر مستقیم اشتغال‌زایی ایجاد می‌کنند.»

مدیرعامل سازمان منطقه آزاد انزلی از بهره‌برداری انبار سرپوشیده باسکول و تجهیزات مربوط به آن با مشارکت سازمان متبوع خود و بخش خصوصی با صرف هزینه ۲۵۰ میلیارد ریالی در مجتمع بندری کاسپین خبر داد که باعث ایجاد شغل برای ۲۵ نفر می‌شود. وی می‌گوید: «همچنین طرح تأمین و توسعه تجهیزات تخلیه و بارگیری در این مجتمع بندری مشتمل بر جرثقیل ۱۴۰ و ۸۰ تن، مکنده غلات ۲۰۰ تن در ساعت و دستگاه مینی لودر با سرمایه‌گذاری مشترک ۳۰۰ میلیارد ریالی سازمان و بخش خصوصی برای ۲۵ نفر شغل فراهم کرده است.»

اکبری‌مقدم عنوان می‌کند: «در این میان ساختمان حمل‌ونقل و خدمات کریدورهای بین‌المللی توسط بخش خصوصی به‌منظور توسعه فعالیت‌های این حوزه با هزینه ۲۰۰ میلیارد ریالی مورد بهره‌برداری قرار می‌گیرد و برای ۶۰ نفر مستقیم و غیرمستقیم ایجاد شغل می‌کند.»

اکبری‌مقدم در‌خصوص طرح‌های سرمایه‌گذاری تولیدی بخش خصوصی که در رویداد افتتاح پروژه‌های مناطق آزاد مورد بهره‌برداری قرار می‌گیرند، چنین می‌گوید: «به‌طور هم‌زمان واحد تولید تجهیزات پزشکی که با صرف هزینه ۸۰۰ میلیارد ریالی بخش خصوصی به‌صورت مستقیم و غیرمستقیم برای ۱۰۰ نفر اشتغال‌زایی می‌کند به‌صورت رسمی افتتاح می‌شوند.»

مدیرعامل سازمان منطقه آزاد انزلی با بیان اینکه سه واحد تولیدی چراغ‌های روشنایی، تولید پوشاک و لوازم جانبی موبایل با مجموع سرمایه‌گذاری ۲۳۰ میلیارد ریالی بخش خصوصی و فرصت‌سازی شغلی برای ۱۲۰ نفر در مدار تولید قرار می‌گیرند، اظهار کرده بود: «از سوی دیگر طرح توسعه واحد تولیدی پوشاک با سرمایه‌گذاری ۳۵۰ میلیارد ریالی و بهره‌برداری از واحد تولیدی لوازم رایانه با صرف هزینه ۲۰۰ میلیاردی برای ۱۴۰ نفر فرصت شغلی ایجاد شده است.»

توضیحاتی که در مورد منطقه آزاد بندر انزلی عنوان شد فقط بخشی از نخستین رویداد افتتاح طرح‌های زیرساختی، عمرانی و سرمایه‌گذاری مناطق آزاد و ویژه کشور دولت سیزدهم است و مابقی طرح در همین ابعاد و اندازه قرار است در ۴ منطقه آزاد دیگر و ۷ منطقه ویژه اقتصادی کشور اجرایی شود.

گفتنی است ارزش سرمایه‌گذاری پروژه‌ها بیش از ۶.۱ هزار میلیارد تومان برآورد شده که از سوی بخش خصوصی و دولتی انجام شده است. در رابطه با اشتغال‌زایی این ۸۲ پروژه نیز اعلام شده که بیش از ۸۰۰۰ شغل به صورت مستقیم و غیر مستقیم ایجاد خواهد کرد.

افتتاح پروژه‌های مناطق‌آزاد در چند سال اخیر معمولا به صورت ویدئو کنفرانسی است و در یک روز ده‌ها پروژه توسط رئیس‌جمهوری افتتاح و به بهره‌برداری می‌رسد.