استان اردبیل در مسیر پیشرفت بخش درمان

بسیاری از متولدین دهه های ۵۰ و اوایل دهه ۶۰ ، فعالیت پزشکان خارجی در بیمارستان های اردبیل را به یاد می آورند. حضور هندی ها ، بنگلادشی ها و فلیپینی ها در چند بیمارستان کوچک تنها محدود به شغل پزشکی نبود و سایر رده های شغلی از پرستاری تا «کاردان اتاق عمل» را دربرمی گرفت .

اکنون اما چهل سالگی انقلاب اسلامی ، فعالیت پزشکان خارجی در ایران به تاریخ پیوسته است .
در چهار دهه ای که از عمر انقلاب اسلامی می گذرد ، پیشرفت خدمات پزشکی و توسعه زیرساخت های درمانی در استان اردبیل حیرت آور است . به گونه ای که اردبیل از منطقه ای محروم در اواخر دهه ۵۰ شمسی به یکی از قطب های گردشگری درمانی کشور در دهه ۹۰ تبدیل شده است .
مدیر کل میراث فرهنگی ، صنایع دستی و گردشگری اردبیل می گوید : آمار نشان می دهد در یک دهه گذشته سالانه به طور متوسط ۸۰۰ هزار تا یک میلیون نفر مسافر از جمهوری آذربایجان وارد استان اردبیل شده اند .
نادر فلاحی می افزاید: نظرسنجی ها نشان می دهد که حدود ۴۸ درصد مسافران آذری ، مراجعه به پزشکان ایرانی را یکی از اهداف سفر خود عنوان کرده اند و اغلب این مسافران به مراکز درمانی اردبیل و تبریز مراجعه می کنند .
رئیس دانشگاه علوم پزشکی اردبیل نیزمی گوید: دستاوردهای حوزه بهداشت و درمان در استان بعد از انقلاب اسلامی به هیچ وجه قابل مقایسه با قبل از پیروزی انقلاب نیست و به ویژه از سال ۱۳۷۲ که دانشگاه علوم پزشکی اردبیل تاسیس شد، توسعه قدرت اخوان اکبری ادامه می دهد: قبل از انقلاب تنها ۷ بیمارستان با مجموع ۵۰۰ تخت در استان فعالیت می کردند اما در حال او نبود حتی یک تخت ویژه در بیمارستانهای اردبیل تا قبل از انقلاب اسلامی را خاطرنشان می کند و می گوید: در حال حاضر بیش از ۳۰۰ تخت ویژه در بیمارستان های استان ایجاد شده است .
رئیس دانشگاه علوم پزشکی استان با اشاره به احداث ۸ دانشکده پزشکی با ۲۱۹ عضو هیئت علمی در سالهای پس از انقلاب اسلامی می افزاید: تعداد پزشکان عمومی فعال در محدود استان اردبیل تا قبل از انقلاب ۵۰ نفر بود اما این تعداد تا به امروز به ۹۰۳ پزشک عمومی رسیده است .
اخوان اکبری تصریح می کند: تعداد پزشکان متخصص استان تا قبل از انقلاب اسلامی کمتر از ۲۰ پزشک بود و پزشک فوق تخصص هم اصلا نداشتیم اما هم اکنون تعداد پزشکان متخصص ما به ۳۹۹ نفر و پزشکان فوق تخصص به ۵۷ نفر افزایش یافته است . همچنین تعداد دندانپزشکان فعال در اردبیل تا قبل از پیروزی انقلاب اسلامی کمتر از انگشتان دو دست بود اما این تعداد اکنون به ۲۵۲ نفر افزایش یافته و علاوه بر آن ۴۲ دندانپزشک متخصص هم داریم .

در حالی که تا قبل از انقلاب اهالی اردبیل مجبور بودند برای اکثر عمل های به مراتب ساده تر از عمل قلب به تهران بروند ، در حال حاضر به جز چند عمل نادر مانند عمل اهدای اعضو ، اکثریت عمل های پزشکی در بیمارستان های اردبیل انجام می شود .
بیمارستان امام خمینی (ره) اردبیل یکی از مجهزترین بیمارستان هایی است که پس از انقلاب اسلامی در شمالغرب کشور ساخته شد و اواسط دهه ۸۰ به بهره برداری رسید .
رئیس بیمارستان امام خمینی اردبیل با یادآوری اینکه این بیمارستان به عنوان قطب درمان بیماریهای قلبی شناخته می شود و تاکنون بیش از ۲ هزار عمل موفق در زمینه جراحی فوق تخصصی قلب در این بیمارستان انجام شده است می گوید : علاوه بر وجود دستگاه آنژیوگرافی و همچنین دستگاه فوق تخصصی اکومری در بخش قلب بیمارستان امام خمینی اردبیل، این بیمارستان از طرف وزارت بهداشت به عنوان مرکز مجری کد ۲۴۷ تعیین شده است ؛ به این معنا که اگر بیماری با درد قفسه سینه مراجعه کند ، در حداقل زمان ممکن، رگ مربوطه ای که مسدود شده است ، باز می شود .

فرزانه ادامه می دهد: در چند سال اخیر بیمارستان امام خمینی اردبیل به موضوع درمان بیماریهای گوارشی هم متمرکز شده است و در زمینه درمان و پیشگیری از سرطان هم حرف هایی برای گفتن دارد .
او می افزاید: اخیرا دستگاه پیشرفته «کلانژیوگرافی آندوسکوپیک عقب‌گرد» یا ای‌آرسی‌پی (ERCP ) در این بیمارستان راه اندازی شده است که با تصویربرداری دقیق از مجاری گوارشی ، صفراوی و پانکراس ، وجود هرگونه سنگ یا زخم و یا توده را در این محل مشخص می کند .
رئیس مرکز رادیولوژی و تیم درمانی بیمارستان امام خمینی اردبیل هم می گوید : کلیه درمان های غیر جراحی مربوط به سرطان در مرکز رادیولوژی و انکولوژی این بیمارستان قابل انجام است که از جمله می توان از شیمی درمانی ، رادیوتراپی ، هورمون درمانی و ... نام برد .
کنی همچنین به راه اندازی مرکز تحقیقات سرطان در اردبیل اشاره می کند و می گوید: راه اندازی این مرکز، پیشرفت بزرگی در استان محسوب می شود .

معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی استان نیز می گوید: بعد از پیروزی انقلاب اسلامی ، شبکه بهداشت و درمان در سال ۱۳۶۲ تشکیل شد که عمده ترین هدف آن توسعه بهداشت مادر و کودک ، واکسیناسیون و تنظیم خانواده بود .
نخستین می افزاید: قبل از انقلاب هیچ پایگاه بهداشت نداشتیم اما اکنون ۶۶ پایگاه بهداشت در سطح استان ایجاد شده است. همچنین تا قبل از انقلاب حتی یک خانه بهداشت هم وجود نداشت اما اکنون ۴۶۴ خانه بهداشت در سطح استان وجود دارد .
او با خاطرنشان کردن اینکه مراکز بهداشت روستایی برای استقرار دائمی پزشکان در روستاها ، شکل گرفت می گوید: قبل از انقلاب، تعداد این مراکز در استان تنها ۲۶ مورد بود اما هم اکنون به ۹۷ مرکز افزایش یافته است که همگی دارای پزشک و بعضا دارای دندانپزشک هستند و اگر به همه خدمات مذکور ، خدمات بهداشتی و درمانی اردوهای جهادی و هلال احمر در مناطق دور افتاده را اضافه هم کنید ، متوجه می شوید که خدمات پزشکی و درمانی ارائه شده روستاها قابل مقایسه با قبل از انقلاب نیست . استان تصریح می کند: ماحصل گسترش شبکه های بهداشتی کاهش مرگ و میر کودکان و مادران در حین زایمان بوده است به گونه ای که این آمار در مقایسه با قبل از انقلاب حدود ۴ تا پنج برابر بهبود پیدا کرده است. همچنین گسترش خدمات بهداشتی و درمانی باعث افزایش امید به زندگی از ۵۵ به ۷۷ سال در زنان و ۷۴ سال در مردان شده است .
اگر چه در چهل سال گذشته روند گسترش خدمات پزشکی و امکانات درمانی در کشور و استان اردبیل بسیار سریع و مطلوب بوده است ، با این حال شایسته است خدمات ارائه شده بهتر از این هم باشد ؛ زیرا ملتی که ۴۰ سال بر سر مقدس ترین آرمان ها پایبند مانده اند ، حق شان بیشتر از این هاست .