کاریکاتور طنز تلخی از بازآفرینی دردهای اجتماع است

ابراهیم قدردان، کاریکاتوریست حرفه ای و معلم نمونه شهرقدس، در گفتگو با خبرنگار پانا اظهار داشت: یکی از زیرساخت هایی که در کاریکاتور مهم است، این است که باید ظرفیت افراد را بالا برد، تا اگر چیزی مطابق سلیقه و خواسته آنها نباشد، همه مبانی اخلاقی را زیر پا نگذارند. باید تحمل داشته و انتقاد پذیر باشیم.

وی افزود: از سال ۵۷ ساکن شهرقدس هستم و مدت بیست و دو سال است که تدریس می کنم. تخصص اصلی من بیشتر کاریکاتور بوده و اکنون، مدیر مسئول انتشارات بومی ناریا مهر شهرقدس هستم.

وی اظهار داشت :کتاب و ادبیات همیشه ذهن من را به سوی خود می کشید و سال ها پیش، اولین کاری که با دوستان خوبم شروع کردیم، ایجاد دفتر شعر و ادب بود. که بسیار خوب پیش می رفت و افراد زیادی جذب انجمن شدند ، اما متاسفانه ادامه پیدا نکرد.

وی گفت : دهه هفتاد هم اولین نمایشگاه عکس شهر قدس را به کمک دوستان و حمایت دفتر ارشاد برگزار کردیم و این نمایشگاه شامل مجموعه عکس های قدیم و جدید شهرقدس بود و در این نمایشگاه عکاسان آماتور در کنار عکاسان حرفه ای شهر فرصت خوبی برای یادگیری و نقد عکس پیدا کردند. استعدادهای خوبی از بین جوانان در این نمایشگاه شناسایی شد. اکنون هم سالهاست فعالیت معلمی دارم و بیشتر وقتم را برای نوشتن و کاریکاتور گذاشتم و سه نمایشگاه کاریکاتور در شهرقدس و کرج برگزار کردم و در جشنواره و بینال های کاریکاتوری داخلی وخارجی هم شرکت کردم.

قدردان از سایر فعالیت های فرهنگی و هنری اش اینچنین می گوید: دو کتاب کاریکاتور آماده ی چاپ دارم. یکی با عنوان زمین نیازمند آرامش است که مجموعه ای شامل چهل کاریکاتور و نوشته کوتاه هست و مجموعه کاریکاتور که حاصل سالهای فعالیتم در این زمینه است. اما هنوز موفق به دریافت مجوز چاپ نشده ام.

وی تاکید کرد: کتاب خوشنویسی نوین را جهت استفاده دانش آموزان و همکاران فرهنگی سال ۸۸ به چاپ رساندم. خوشبختانه بااستقبال خوبی رو به رو شد و امسال به چاپ پنجم رسیده و همچنین کتاب دیگری در گروه سنی کودکان با همکاری انتشارات کانون فکری کودکان و نوجوانان چاپ کرده ام، به نام کلید کوچولو که در سال ۹۱ منتشر شد و امسال برای سومین بار تجدید چاپ شده است.

بعد از شعر و ادبیات، علاقه زیادی به کاریکاتور دارم. از دوران دبیرستان کاریکاتور را شروع کردم. البته بیش از ۲۵ سال است که در این زمینه فعالیت دارم.

قدردان گفت : دغدغه اصلی من موضوعات اجتماعی و محیط زیست است. فشارهای اقتصادی باعث بروز ناهنجاریهای زیادی در جامعه ما شده و بسیاری از هنجارها شکسته شده است. توجه مردم به محیط زیست به پایین ترین حد خود رسیده است.

وی بیان داشت :کاریکاتور مثل خوشنویسی خط شکسته می ماند. به شما فضای آزاد زیادی می دهد. در کاریکاتور بیشتر از همه چیز مفهوم مهم است. برای همین هم شما باید با خلاصه ترین طرح بتوانید بیشترین مفهوم را انتقال بدهید.

وی خاطر نشان کرد:با توجه به اینکه شهرقدس منطقه ای شناخته شده است، موقعیت و پتانسیل بالایی برای فرهنگ سازی و استفاده از هنر دیده می شود. بهره گیری از هنرهای مختلف می تواند موجب کاهش حاشیه سازی های اجتماعی و افزایش رشد اقتصادی می شود.

وی گفت :با یاری خدا و لطف همکاران توانستم معلم نمونه استان معرفی شوم، در نقاشی آبرنگ مقام سوم کشوری را کسب کردم، در سطح استانی حدود ۸ مقام اول در زمینه های نمایش، کاریکاتور و شعر به دست آوردم.

وی در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه کدام اثر خود را بیشتر از بقیه آثار می پسندید گفت: بهترین کاری که انجام دادم و از بقیه آثار بیشتر دوست دارم کتاب کلید کوچولو است. اولین چاپ این کتاب در سال ۹۱ بود که در همان سال در شانزدهمین کتاب سال کودک و نوجوان به عنوان یکی از ۵ کاندیدای بهترین کتاب معرفی شد. همچنین دو ماه بعد، در دهمین جشنواره کتاب رشد ایران، از بین بیش از ۷۰۰ عنوان کتاب، جزء ۱۰ کتاب برتر برگزیده شد.

این کاریکاتوریست در تعرف کاریکاتور گفت:این هنر به معنی طراحی شخصیت است. اگر بخواهیم موضوعی کار کنیم، دیگر نام آن کاریکاتور نیست و در قالب کارتن قرار می گیرد. همان طور که گفتم کاریکاتور یعنی طراحی شخصیت. کاریکاتور برای من طنز تلخ است، تلخی که بازآفرینی دردهای اجتماعی است کاریکاتویست بودن کار مشکلی است. کاریکاتور برای من خیلی جذاب تر است تا طنز عامیانه ای که ژورنالیستی کار می شود یعنی فقط یک بار می توان از آن استفاده کرد و جذابیتش برای همان موقع است.

وی اشاره کرد: همان طور که عارف قزوینی در شعر از روشنگری استفاده ابزاری می کند، کاریکاتور هم برای من این گونه است. بیشترکارهایم نوعی طنز تلخ است. امروز وضعیت کاریکاتور کمی بهتر شده، اما هنوز به آن جایگاهی که باید نرسیده ایم یعنی باز هم دست و پای همه در کاریکاتور و شعر طنز می لرزد که نباید این طور باشد.

وی افزود:همیشه دو عامل باعث پیشرفت یک مجموعه یا هر کاری می شود. یکی اینکه باید بدانی از کجا شروع می کنی و به کجا می رسی و عامل دوم این است که باید ظرفیت ها را بالا ببریم. چه خوب است که در بحث کاریکاتور اساسنامه ای در سطح کشور تدوین شود و البته خطوط قرمز در کاریکاتور باید به حداقل برسد.

قدردان یکی از مشکلات دیگر در کاریکاتور کشور را برخورد منفی نسبت به آن دانست و گفت: در ایران همیشه قسمت های منفی دیده می شود و مورد برسی قرار می گیرد و این یک نقطه اشتراک بین سبک کاری کاریکاتور ما و روسیه است. در حالیکه امروزه قوی ترین کشورها در بحث کاریکاتور فقط به شاد کردن مردم می پردازند .

/خبرنگار:شایان میدانی/