نیکوخصلت، عضو شورای شهر تبریز: آنچه خود دارید از بیگانه تمنا نکنید

۴۴ سال دارد دیپلمش ریاضی و فیزیک است و مدرک کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری‌اش را در حوزه تربیت بدنی گرفته است. می‌گوید وقتی بچه بوده مدام ورزش می‌کرده است؛ حتی در بعضی شرایط رفتن به باشگاه را به دیدن کارتون‌های مورد علاقه‌اش ترجیح می‌داده است.
ماحصل تلاش‌هایش در حوزه ورزش، دعوت به تیم ملی در ۱۶سالگی بوده و سفر به حدود ۴۰کشور خارجی دنیا بخاطر مسابقات مختلف و همچنین حضور و تدریس در دانشگاه‌های متعدد. اما ما برای دعوت از آقای سعید نیکوخصلت در پنجمین جلسه از جلسات گپ و گفت صمیمی‌مان با چهره‌های موفق، دلیل بهتری داشتیم: اینکه بعد از چندسال تلاش مستمر در حوزه وزش، حالا رئیس کمیسیون محیط زیست و توسعه پایدار شورای شهر تبریز شده است.
بعد از ظهر پنجشنبه هفته گذشته، با لبخندی خاص وارد جلسه شد و حدس زدنش کاری سختی نبود که این لبخند برگرفته از نشاط بچه‌ها بود. همانقدر که ما سوال‌های زیادی از یک آدم موفق داشتیم، او نیز به همان اندازه حرف‌های زیاد و مهمی برای زدن داشت.
اگر برگردم به سن شما...
سعید نیکوخصلت بعد از حضور درجمع صمیمی‌مان، با این عبارت صحبت‌هایش را آغاز کرد. اینکه اگر فرصت داشت دوباره نوجوان باشد، چه کارهایی را انجام می‌داد یا سراغ چه افکار و کارهایی اصلا نمی‌رفت: «از تلاشم هیچ‌وقت دست برنمی‌داشتم. اگر برگردم به سن شما خودم را برای خودم رقیب انتخاب می‌کنم. انتخاب دیگران به عنوان رقیب سم است. باید تلاش کنید نسبت به دیروزتان بهتر باشید نه اطرافیان‌تان.»
آنچه خود دارید از بیگانه تمنا نکنید
به نظر آقای نیکوخصلت، هرکس می‌تواند فرد اثربخشی برای جامعه‌اش باشد، مهم این است که تصمیم بگیرد و تصمیمش را از ته دل با خدایش درمیان بگذارد. مثلا نوجوانی در سن ۱۴ یا ۱۵ سالگی وقتی می‌خواهد خودش را بالا بکشد، باید اولین مرحله را که «طلب» است، پشت سر بگذارد.
او شجاعت را عامل دیگر موفقیت می‌داند و شجاعت در عقیده او تعریف دیگری دارد: شجاعت به این معناست که انسان تمام تلاشش را بکند و از اینکه نتیجه نامطلوب حاصل شود نترسد و دوباره و دوباره تلاش کند؛ مثل ادیسون که بعد از ۱۰۰بار آزمایش به برق و روشنایی دست یافت.
آرزونویسی
آقای نیکوخصلت معتقد است نوشتن اهداف سالانه و آرزوهای کوتاه‌مدت و بلندمدت در یک دفترچه‌، می‌تواند یک کار مفید برای نوجوانی در سن ما باشد. چراکه اگر اهداف‌مان را بنویسیم خواهیم دید که به مرور زمان و یک به یک به آن‌ها می‌رسیم.
همچنین داشتن اهداف خوب در سن نوجوانی به گفته آقای نیکوخصلت بسیار مهم است. ۸۰درصد شخصیت ما در آینده همان چیزی خواهد بود که در سنین نوجوانی آن‌ را در ذهن خود ترسیم کرده‌ایم.
برد-برد
تمرین کردن کار تیمی و گروهی نیز از جمله تاکیدات دکتر نیکوخصلت برای نوجوان‌ها و دانش‌آموزان بود: باید یاد بگیریم چگونه در کنار هم تلاش کنیم و باهم به موفقیت دست یابیم. به همین خاطر لازم است در رشته‌های هنری مثل تئاتر یا ورزش‌های گروهی بیش‌تر حضور داشته باشیم.
تمرین کنید به هیچ‌کس امیدوار نباشید
پدر و مادر موهبت الهی هستند اما هرگز عامل موفقیت یا عدم موفقیت فرزندشان نمی‌شوند. او این را گفت و ادامه داد: بنظر من اینکه بگوییم اگر با فردی با فلان ویژگی‌ها ازدواج کنیم حتما خوشبخت خواهیم شد، اشتباه است. زیرا عامل خوشبختی یک نفر تنها و تنها خودش است.
در برابر مشکلات زندگی چه کنیم؟
به گفته آقای نیکوخصلت، مشکلات برای این نیست که سرعت رشد ما کم شود بلکه دقیقا برای آن است که رشد ما عمیق‌تر باشد. او همچنین گفت: آدم‌هایی با روح بزرگ و قوی مدام از خداوند مشکلات بزرگ‌تری می‌خواهند وگرنه تا آخر عمر که نمی‌توان با یک مشکل گلاویز شد.

مهم‌تر از مقصد، مسیر است
او توضیح داد که شاگرد اول بودن زیاد مهم نیست، مهم این است که چقدر از درس خواندن لذت ببریم. همچنین گل زدن در فوتبال از اهمیت چندانی برخوردار نیست بلکه مهم این است که چقدر از یک کار گروهی لذت ببریم.
آقای نیکوخصلت ادامه داد: مشکل نسل ما این بود که بردن را با موفقیت اشتباه گرفتیم. همیشه برنده بودن به معنای موفق بودن نیست. اصل موفقیت این است که چه کسی بیشتر تلاش کرده و در مسیرش ناامید نشده است.
صحبت که به اینجا رسید، من از او خواستم که ادامه جلسه را با پرسش و پاسخ‌هایی کوتاه ادامه بدهیم. اولین پرسش هم این بود که با این همه مشغله در شورای شهر و...، چقدر برای کتاب خواندن و ورزش کردن وقت می‌گذارد؟

هنوز کتاب می‌خوانم و ورزش می‌کنم
آقای نیکوخصلت چنین پاسخ داد: اگر کتاب نخوانم، احساس پوچی و فساد و درجا زدن می‌کنم. کتاب‌هایی که درحال حاضر می‌خوانم بیش‌تر مرتبط با جایگاهی است که دارم مثلا کتاب‌های جامعه‌شناسی و فرهنگی و اخلاقی زیاد می‌خوانم. اشعار شمس‌ تبریزی، دیوان حافظ و نهج‌البلاغه نیز از کتاب‌های مورد علاقه‌ام هستند که خواندن‌شان را به همه پیشنهاد می‌کنم.
درباره ورزش کردنش هم گفت: علی‌ٰرغم اینکه مشغله‌های کاری زیادی دارم ولی در ۶روز اول نوروز هرروز تمرین داشتم. باز برنامه دارم در روزهای آینده تمرین بکنم چراکه فکر می‌کنم بدن هم یک وسیله است و اگر ورزش نکنیم خراب می‌شود.
به عنوان سوال دومم از او پرسیدم که یک عضو شورا چقدر می‌تواند به کارهای دیگری که در گذشته داشته بپردازد. آقای نیکوخصلت گفت: من این روزها از ساعت ۶صبح که از خانه خارج می‌شوم تا ۱۲ شب سر کار هستم و گاهی احساس می‌کنم این موضوع به زندگی شخصی‌ام آسیب می‌زند اما معتقدم در زندگی بالانس لازم است و همیشه باید اعتدال را نگه داریم و علایقمان را زیرپا نگذاریم.
دانش‌آموزی که درخت بکارد، به راحتی خاکش را رها نمی‌کند
چون می‌دانیم که دکتر نیکوخصلت رئیس کمیسیون محیط زیست و توسعه پایدار شورای شهر تبریز هم هست، سراغ سوالات مرتبط رفتیم. با اینکه جوابش روشن بود، پرسیدم که اوضاع فضای سبز تبریز چگونه است؟
او پرسشم را با یک پرسش جواب داد: در مدرسه چه کسی برنامه درخت کاری اجرا شده است؟ حدود ۱۰ نفر از ۵۰نفر دست‌شان را بلند کردند و این بنظر آقای نیکوخصلت خوب بود.
او گفت: جوامع مدرن و پیشرفته به طبیعت و محیط و زیست و حیوانات اهمیت زیادی قائل هستند اما در جوامع غیرپیشرفته متاسفانه توجه زیادی به این موضوعات نمی‌شود و همین آسیب‌ها و فاجعه‌های بزرگی را به بار می‌آورد.
آقای نیکوخصلت ادامه داد: سنین کودکی و نوجوانی سنین بسیار مهمی هستند و هرکس هرچه در آن سنین یاد بگیرد در آینده همان‌ها را اجرا می‌کند. برای همین ما باید اهمیت محیط زیست را از دوران مدرسه برای بچه‌ها یاد بدهیم. مطمئن باشید دانش‌آموزی که در حیاط مدرسه‌اش درخت می‌کارد، وقتی بزرگ شد به راحتی خاک و سرزمینش را رها نمی‌کند.
چرا در فنلاند درب مهدکودک‌ها را سنگین می‌کنند؟
آخرین موضوعی که راجع به آن بحث کردیم، همان روحیه برد-برد بود. اینکه در جامعه ما چقدر این روحیه وجود ندارد، سوال من از آقای نیکوخصلت بود.
او نیز در جواب گفت: متاسفانه ما آموزش داشته‌ایم اما پرورش نه. مثلا در حفظیات زیاد آموزش داده‌اند اما یاد نداده‌اند که چگونه باهم کار کردن را تمرین کنیم. در فنلاند درب مهدکودک‌ها را سنگین می‌کنند که یک کودک برای باز کردنش از دوستانش نیز کمک بگیرد. یا مثلا در مدارس آن‌ها کاردستی یا نقاشی به صورت گروهی انجام می‌شود. نمره‌دهی در کلاس آن‌ها به صورت معدل کل دانش‌آموزان است.
این عضو شورای شهر تبریز ادامه داد: در صورتی که نمره دانش‌آموزان، معدل کل کلاس باشد، دیگر فرد غنی و قوی نمی‌تواند احساس خوشحالی بکند و سعی می‌کند دانش‌آموزان ضعیف را هم بالا بکشد. اگر قرار بود تنها باشیم و تنهایی پیروز شویم اصلا خداوند می‌توانست برای هرکدام‌مان سیاره‌های جداگانه‌ای بدهد تا فریاد بزنیم: من اولم، من اولم.
در پایان جلسه هم چندتا از بچه‌ها سوال‌هایی پرسیدند و به صورت کوتاه جواب‌هایشان را از آقای نیکوخصلت شنیدند. پنجمین جلسه گپ و گفت صمیمی دانش‌آموزان پانا با عکس یادگاری و کلی حرف‌های ماندگار به پایان رسید.

نگارنده: بهنام عبداللهی