چشم‌انداز‌های چشم‌نواز کاشمر، چشم به راه مسافران نوروزی هستند

غلامحسین محمدیان اظهار کرد :کاشمر در شرق ایران و جنوب‌غربی استان خراسان رضوی، در حدود ۲۴۰ کیلومتری شهر مشهد قرار دارد و با ۱۱۵۲ کیلومتر مربع مساحت دارای دو بخش مرکزی و فرح دشت، و به مرکزیت شهر کاشمر ‌است و با توجه به موقعیت راهبردی و قرار گرفتن در مسیر تردد زائران پایتخت معنوی کشور از دیرباز مورد توجه بوده است.

وجود جاذبه‌های گردشگری، تاریخی و فرهنگی این شهر را تبدیل به یکی از قطب‌های گردشگری استان خراسان رضوی کرده و پیشینه تاریخی آن نشان از تمدن کهنی دارد. وجود بافت سرسبز و آب‌وهوای مناسب یکی دیگر از فواید گردشگری در این شهر است. این شهر بعد از مشهد دومین و رتبه چهارم در ایران از نظر گردشگری مذهبی را ثبت کرده‌است.

کاشمر را می‌توان همانند باغشهری بزرگ تصور کرد چنانکه برخلاف بیشتر شهرهایی که در ورودی آنها با آپاراتی‌ها، مکانیکی‌ها و تعویض روغنی‌ها روبه رو می‌شوید، در مسیر ورود به کاشمر تا چشم‌تان کار می‌کند باغ‌های انگور خواهید دید و در نهایت با شهری سرزنده و شاداب روبه‌رو خواهید شد.

مدرسه حاج سلطان العلماء

از جمله مدارس علمیه شهر کاشمر، بنایی است موسوم به مدرسه حاج سلطان العلماء واقع در ابتدای خیابان امام این شهرکه در سال ۱۳۳۰ ه.ق ساخته شده است. بنای مدرسه دارای صحن مرکزی بوده و از چهار طرف توسط حجره های دو طبقه و دو ایوان شمالی و جنوبی محصور شده است. فضای معماری مدرسه در مجموع با ایجاد ۴۰ اتاق مخصوص اقامت طلاب، مطبخ، ایوان شمالی و جنوبی، بادگیر، مدرس و … به عنوان یکی از مدارس علمیه معروف و مطرح کاشمر شناخته می شود.

کاروانسرای حاج کاظم مدرس

کاروانسرای مدرس به دلیل معماری جالب توجه اش مورد توجه تورهای گردشگری در شهرستان قرار می گیرد. این ساختمان در اوایل دوران پهلوی در کاشمر ساخته شد. امروزه حجره های این کاروانسرا کاربردی تجاری پیدا کرده اند.

مسجد جامع کاشمر

این بنا در مرکز شهر واقع شده و به استناد کتیبه آن حدود سال ۱۲۱۳ ه.ق روزگار حکمرانی عبدالعلی خان و مصطفی قلی خان میش مست همزمان با سلطنت فتحعلی شاه قاجار بنا شده است. مسجد جامع دارای بنایی ساده و با شکوه، صحن، ایوان، شبستان ستون دار و غرفه های پیرامون صحن می باشد. در اطراف صحن مسجد چندین غرفه آجری ساده و در ضلع جنوبی آن ایوانی با تزئینات مقرنس و دو شبستان ستون دار واقع شده است. محراب و ایوان مسجد با کاشی معرق مزین گشته است.

کاروانسرای امین التجار

کاروانسرای امین التجار مربوط به اواخر دوره قاجار است و در کاشمر، حاشیه میدان مرکزی شهر واقع شده و این اثر در تاریخ ۵ تیر ۱۳۸۴ با شمارهٔ ثبت ۱۱۹۳۰ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است .واقف این کاروانسرا مرحوم حاج سید مهدی رشتی هست که حدود ۱۳۰ سال قبل در ترشیز می‌زیسته و از تجار بزرگ و مورد اعتماد مردم بوده‌است.

یخدان فروتقه

یک بنای زیبا در شهر کاشمر که در دوران قاجار توسط خشت خام ساخته شده و برای ذخیره یخ در زمستان از آن استفاده می کردند. یخدان فروتقه یکی از مهم ترین مکان های این شهر است که برای مردم آن یک نماد مهم و تاریخی می باشد این یخدان معروف در روستای فروتقه قرار دارد و همه ساله بازدید کنندگان زیادی از آن بازدید می کنند و به ثبت عکس و خاطرات در آن می پردازند. یخدان فروتقه در زمان ساخت خود یکی از بزرگترین یخدان های ایران بوده و از اهمیت زیادی میان مردم ایران برخوردار بوده است. این یخدان قدیمی و زیبا می تواند برای هر گردشگری جذاب و دیدنی باشد و خاطره ای زیبا را رقم بزند.

امامزاده سید مرتضی(ع)

مجموعه ابنیه جدیدالاحداث واقع در ۵ کیلومتری شمال کاشمر به مزار و بقعه سید مرتضی (ع) برادر امام‌زاده سید حمزه (ع) و امام رضا (ع) منسوب می‌باشد. به استناد تواریخ کهن وی در سده دوم هجری توسط امویان در همین مکان شهید و به خاک سپرده شد. امروزه این آستان مقدس با زیربنای تقریبی ۱۸۰۰ مترمربع دارای بنای اصلی شامل یک ایوان ورودی کاشی‌کاری شده با دو مأذنه در طرفین ایوان و گنبدی فیروزه‌ای رنگ بر فراز آن می‌باشد. بنای فعلی در سال ۱۳۹۹ ه.ق توسط واقف خیر مرحوم مهندس فتحی ساخته شده است.

پارک جنگلی سید مرتضی

در جوار آستان مقدسه سید مرتضی (ع) پارک جنگلی زیبایی به همین نام احداث گردیده که از سالها پیش و بویژه از یکی دو دهه گذشته که طرح توسعه مجموعه سیاحتی- زیارتی سید مرتضی (ع) با امکانات مختلفی از قبیل زائر سرا، آشپزخانه، پارک امکانات سرگرم کننده و بازار به مرحله اجرا درآمده است.

شهربازی کوهستانی کاشمر

یکی از زیارتگاه اول خراسان رضوی

امام‌زاده سید حمزه(ع)، یکی از زیارتگاه‌های اول خراسان رضوی به حساب می‌آید که بسیاری از مردم به این امام‌زاده اعتقادی خاص دارند؛ مجموعه امامزاده سیدحمزه(ع)، در یکی از خیابانهای شمال شهر کاشمر واقع است که از قدیم به باغمزار معروف بوده و مورد توجه ویژه مردم قرار داشته است. این مجموعه در قدیم متشکل از چند قطعه باغ بوده که به تدریج به هم پیوسته شد و باغ واحدی را به وجود آورد.

باغمزاری با سرو ۸۰۰ ساله

باغمزار کاشمر، در کنار تمام زیبایی ها و جذابیت‌های خود، از زیبایی چشمگیر سرو باستانی نیز برخوردار است و گفته می شود که این سرو بیش از ۸۰۰ سال عمر دارد و این سرو در فهرست میراث طبیعی کشور به ثبت رسیده است. در گذشته به خاطر اینکه بقعه سید حمزه(ع)، در وسط یک باغ بزرگ قرار داشت به باغمزار معروف بود که حالا با تغییراتی در اطراف این امامزاده زیبایی های چشمگیر آن محیط با صفایی در چند سال اخیر در اطراف این امام زاده به وجود آمده که مایه آرامش زائران را فراهم می‌کند.

آرامگاه شهید مدرس(ره)

بنای باشکوهی که پیکر شهید مدرس را در میان گرفته در سال ۱۳۶۳ شمسی به جای مقبره کوچک قبلی و در میان باغ وسیع و محصوری ساخته شده است. سید حسن مدرس از سادات طباطبایی قمشه اصفهان و از رجال روحانی و سیاسی دوره مشروطیت بود. وی در سال ۱۲۸۷ ش در یکی از روستاهای اردستان به دنیا آمد و بعدها به دوره دوم مجلس شورای ملی راه یافت. در سال ۱۳۰۷ ش به خواف و سپس به کاشمر تبعید گردید. این عالم ربانی سرانجام در سال ۱۳۱۶ ش در این شهر به شهادت رسید. بنای آرامگاه که از یک گنبد فیروزه ای گنبد خانه مرکزی و چهار ایوان و به اسلوب معماری عصر صفوی بنیان شده است.

گنجینه زیبای کاشمر

موزه شهید مدرس(ره) وابسته به آستان قدس رضوی یکی از مراکز فرهنگی در شهر کاشمر است که به معرفی افکار و اندیشه‌های یکی از شخصیت‌ها و مفاخر ایران زمین، شهید آیت الله سید حسن مدرس است که در راستای تعالی و سربلندی کشور از هیچ کوششی دریغ نکرد و آخر جان طاهرش را از دست داد و نام و یاد خود را جاودانه کرد. با هدف ایجاد جایگاهی در خور و شایسته برای معرفی این گنج گرانبها و شخصیت برجسته تاریخ معاصر ایران، به نوجوانان، جوانان و تمام اقشار جامعه و یادآوری خدمات و اقدامات گران‌بهای ایشان، موزه شهید مدرس(ره) در سال ۱۳۸۳ تاسیس شد. که شما مسافران عزیز با حضور در آرامگاه ایشان می توانید از این موزه هم دیدن کنید.

سوغات کاشمر

در شهرستان کاشمر نیز بخشی از فراورده‌های صنایع دستی می‌توانند جزو سوغات این شهرستان محسوب شوند که از میان آن‌ها می‌توان به قالی، گیوه‌های کاشمری، انواع حصیرها و گلیم‌های الوان اشاره کرد؛ اما مهم‌ترین فراورده و سوغات کاشمر با توجه به فراوانی باغات انگور در این منطقه کشمش است که به سراسر ایران صادر شده و پس از آن زعفران و انار نیز که کاشت آن در سالیان اخیر متداول گشته جزو سوغات این شهر به‌شمار می‌روند.

گزارشگر دانش آموز: ابوالفضل مودب