آخرین وضعیت "کوشکی و دلبر"/ورود یوزپلنگ آسیایی به کتب درسی

هومن جوکار در گفت‌وگو با خبرنگار پانا،‌ همزمان با روز جهانی یوزپلنگ درخصوص اقدامات صورت گرفته توسط سازمان محیط زیست برای افزایش آگاهی مردم درباره یوزپلنگ ایرانی اظهارداشت:‌ اقداماتی در راستای آگاهی جامعه درباره یوزپلنگ صورت گرفته که یکی از این اقدامات مربوط به آموزش مستقیم به روستاییان و حاشیه‌نشینان در مناطق دارای یوزپلنگ است. البته برای افزایش آگاهی شهرنشینان نسبت به یوزپلنگ، اقدامات زیادی صورت نگرفته است.

مدیر پروژه بین‌المللی حفاظت از یوزپلنگ آسیایی افزود: همچنین در راستای آگاه‌سازی جامعه نسبت به یوزپلنگ دو محور تقسیم‌بندی شده که یک بخش از آن مربوط به جوامع محلی و بومی و بخش دیگر مربوط به جامعه شهری است.

وی با اشاره به اهمیت آگاه‌سازی دانش‌آموزان در خصوص حفاظت از یوزپلنگ گفت:‌ سعی ما بر این است که قشر تأثیرپذیر که همان دانش‌آموزان هستند را هدف برنامه‌های خود قرار دهیم. در این زمینه جلسات متعددی با آموزش و پرورش برگزار شده و یوزپلنگ به عنوان سمبل حیات وحش معرفی شده است. علاوه بر این، به همراه دانش‌آموزان بازدیدهایی از مناطق زندگی یوزپلنگ صورت گرفته است.

درج موضوع یوزپلنگ در کتب درسی

جوکار در ادامه خاطرنشان کرد:‌ همچنین موضوع حفاظت از یوزپلنگ در کتاب‌های درسی دانش‌آموزان درج شده است. در کتاب جغرافیای ۶ استان دارای یوز و در کتاب تعلیمات اجتماعی دو مقطع تحصیلی مطالبی درباره یوزپلنگ منتشر شده است.

وی یادآور شد: برای آگاه‌سازی جامعه درباره یوزپلنگ،‌ آموزش از سطحی‌ترین لایه آن که درج تصویر یوز بر روی لباس ورزشکاران بود تا آموزش‌های دقیق‌تر انجام شده است. همچنین یکی از اقداماتی که در رابطه با آموزش صورت گرفته راه‌اندازی کاروان یوز است. این کاروان با حضور در شهرهای مختلف،‌ مردم را با مسایل مربوط به یوزپلنگ آشنا می‌کند.

مدیر پروژه بین‌المللی حفاظت از یوزپلنگ آسیایی با بیان اینکه آموزش محیط زیست، زیربنایی است، تأکید کرد: در این زمینه مجموعه‌های مربوطه باید اقدامات برنامه‌ریزی شده و هدفمند را با همکاری یکدیگر پیش ببرند.

آموزش تخصصی نیروهای محیط‌بانی در مناطق دارای یوز

وی همچنین از آموزش پرسنل محیط بانی در مناطق دارای یوزپلنگ گفت:‌ ۱۲۰ نفر در این مناطق حضور دارند که دوره‌های آموزشی با موضوع یوزپلنگ به آن‌ها ارائه شده و کتابی با محتوای بیماری‌های حیات وحش نیز در اختیار آن‌ها قرار گرفته است.

آخرین وضعیت "کوشکی و دلبر"

جوکار همچنین با اشاره به وضعیت "کوشکی و دلبر" دو یوزپلنگ تحت حفاظت در محل پردیسان نیز گفت: تحقیقات درباره اینکه آیا می‌توانیم از این‌ها زادآوری در اسارت بگیریم یا نه همچنان ادامه دارد. "وضعیت کوشکی و دلبر" از نظر سلامت خوب است اما مشکل جفت گیری طبیعی همچنان باقی است.

وی تصریح کرد:‌ مشاور پروژه حفاظت از "کوشکی و دلبر" پیش از این گفته بود که در خوشبینانه‌ترین حالت، امکان زادآوری این‌ها ۳۰ درصد است. البته نمونه‌هایی از اسپرم "کوشکی" در شرایط کنترل‌شده ذخیره شده است و قرار است برنامه‌هایی برای دلبر نیز بعد از آغاز سال میلادی ۲۰۱۸ انجام شود.

مدیر پروژه بین‌المللی حفاظت از یوزپلنگ آسیایی یادآور شد:‌اگر پروژه "کوشکی و دلبر" موفق شود،‌ نمونه مطلوبی از وضعیت حفاظت از یوزپلنگ ایرانی خواهد بود.

به گزارش پانا،‌ پروژه حفاظت از یوزپلنگ آسیایی و زيست بوم‌های مرتبط با آن به صورت رسمی از۱۹ شهريور ۱۳۸۰ در قالب تلاش مشترک سازمان حفاظت محیط زیست كشور و برنامه توسعه سازمان ملل متحد آغاز شده است. هدف از این پروژه حفاظت از يک جمعيت قابل دوام و پايدار از يوزپلنگ آسيايی در ايران است.

تا ابتدای دهه ۲۰ شمسی، جمعيت يوزپلنگ در حدود ۴۰۰ قلاده بود که تقريبا در تمام مناطق استپی و بيابانی نيمه شرقی کشور و بخش‌هايی از نواحی غربی کشور نزديک مرزعراق ديده می‌شد. پس از جنگ جهانی دوم به علت ورود خودروهای "جيپ" به ايران و سهولت دسترسی شكارچيان به زيستگاه‌های يوز و شكار طعمه‌های يوز جمعيت این حیوان كاهش يافت.

در اوايل دهه ۱۳۶۰ عدم مشاهده يوز به نحوی كاهش يافت كه تمامی كارشناسان و مسئولين را به فكر نجات اين گونه انداخته و طرح حفاظت از گونه‌های در خطر انقراض در سازمان حفاظت محيط زيست مطرح و يوز به‌عنوان اصلی ترين آنها مورد توجه و بررسی قرار گرفت. با آغاز اين طرح جمع آوری اطلاعات اوليه درباره يوز از سراسر كشور آغاز شد و اين اقدامات با شدت و ضعف متفاوتی طی يک دهه صورت گرفت اما چندان موفقيتی از اين اقدامات حاصل نشد.

در اواخر دهه ۱۳۶۰ و با مشاهده يوز در منطقه نايبندان طبس انجام بررسی‌ها در اين منطقه از كشور توسط اداره كل حفاظت محيط زيست خراسان بزرگ به‌طور مقدماتی آغاز و در اوايل دهه ۱۳۷۰ اين اقدامات به‌طور كاملاً جدی مورد تعقيب و بررسی قرار گرفت و سرانجام به مطرح شدن پروژه بين المللی حفاظت از يوزپلنگ آسيايی در سال ۱۳۷۵ انجاميد كه با همکاری سازمان حفاظت محيط زيست و اداره كل حفاظت محيط زيست خراسان (بزرگ) بالاخره مرحله اول طراحی اين پروژه در سال ۱۳۷۷ با اعتباری بالغ بر ۲۵ هزار دلار در سطح كشور به مرحله اجرا در آمد كه نتيجه آن تدوين "پروژه حفاظت از يوزپلنگ آسيايی" با اعتباری بالغ بر ۷۲۵ هزار دلار از سوی GEF و معادل آن توسط سازمان حفاظت محيط زيست در شهريور ماه ۱۳۸۰ شد.