سرپرست کتابخانههای عمومی شهرستان ساری در گفتگو با پانا
به کتابخوان شدن دانشآموزان خوشبینم
سرپرست کتابخانههای عمومی شهرستان ساری در گفتگو با پانا گفت: «گرچه روند مطالعاتی خانوادهها مطلوب نیست اما من به کتابخوان شدن کودکان و نوجوانانمان خوشبین هستم زیرا با گذاشت زمان سرانجام به درک اینکه چیزی جز آگاهی و دانش برایشان مفید نیست، خواهند رسید.»
ابوذر علیزاده نزدیک به هفت ماه است که سرپرست اداره کتابخانههای عمومی شهرستان ساری است و هشت کتابخانه نهادی-چهار کتابخانه شهری در شهرهای کیاسر، ساری و فَریم، دو کتابخانه در روستاهای کَردخِیل و عربمحله- و چهار کتابخانه مشارکتی (با همکاری سازمان متولی) زیر نظر او اداره میشود. کارشناس ارشد کتابداری است و پیش از این در استان خوزستان مدیر روابط عمومی بوده است. حضور هفتماهاش در سمت فعلی را برای ارائه یک ارزیابی کامل از وضعیت کتابخانهها و کتابخوانها کم میداند اما میگوید تا رسیدن به فضا و محتوای مطلوب فاصله وجود دارد و هنوز نسبت به آن رضایت ندارد و معتقد است وضعیت فعلی کتابخانههای شهرستان ساری برای رسیدن به شاخصهای سند چشمانداز نهاد کتابخانههای عمومی کشور در افق ایران ۱۴۰۴ به تلاش بیشتر نیازمند است.
علیزاده در گفتگو با خبرنگار پانا تعداد اعضای کتابخانههای عمومی شهرستان ساری را ۱۱ هزار نفر از جمعیت ۳۰۹ هزار و ۸۲۰ نفری شهرستان ساری اعلام کرد و گفت: «۱۰ هزار و ۲۰۰ نفر از این تعداد عضو، شهروند شهر ساری هستند و با توجه به اینکه طبق شاخصهای تعیین شده در سند چشمانداز باید ۳۵ درصد از جمعیت شهر عضو کتابخانه باشند، بر اساس آمار فعلی ما، با عضویت دو درصدی جمعیت شهرستان ساری در کتابخانهها، حدود ۳۳ درصد از جایگاه مطلوب فاصله داریم. همچنین ۱۸۵ هزار جلد کتاب در هشت کتابخانهی عمومی شهرستان ساری در اختیار اعضاست و از آنجایی که در سند چشمانداز به ازای هر نفر باید چهار جلد کتاب موجود باشد و در کتابخانههای ما به ازای هر نفر ۰/۳۶ درصد جلد کتاب موجود است، باید به دو میلیون جلد کتاب برسیم.»
سرپرست کتابخانههای عمومی شهرستان ساری زیربنای کل کتابخانههای شهر ساری پنج هزار و ۸۴۴ متر مربع اعلام کرد و گفت: «در سند چشمانداز باید به ازای هر نفر جمعیت شهری هشت مترمربع فضا در کتابخانههای عمومی وجود داشته باشد که در حال حاضر در کتابخانههای شهرستان ساری این عدد نزدیک به ۱/۱۵ متر است که با توجه به وضع موجود خوب است اما خیلی از محلههای همین شهر ساری یا شهر هولار کتابخانه ندارد. البته چهار کتابخانه در حال ساخت هم در شهرستان ساری داریم که با گذشت نزدیک به چهار سال، تنها ۳۵ درصد پیشرفت فیزیکی داشتهاند و به اتمام رسیدن آن بدون مشارکت خیرین سخت است. شهرداریها و بخشداریها هم باید کمک کنند. ساخت یک کتابخانه چندین سال زمان میبرد در حالیکه میزان اعتبار دولتی تخصیص یافته به آن آنقدر کم است که در واقع پیشرفت پروژه را بسیار به تأخیر میاندازد. اگر ساختمان آماده باشد، ما به سرعت تجهیزات و کتابها را برای آن تأمین میکنیم. کسی که یک ساختمان به کتابخانه اهدا میکند در حقیقت یک آینده را میسازد.»
علیزاده زیرساختهای فرهنگی را برای توجه مردم به امر کتاب و کتابخانههای عمومی آماده نمیداند و پیشرفت امور فرهنگی را گام به گام و زمانبر تلقی میکند اما معتقد است که مسئولین کتابخانهها در کنار کتابهایی که تأمینشان به عهدهی نهاد کتابخانههای عمومی کشور است، با اجرای طرحهایی مانند وقف کتاب و اهدای کتاب گام به گام این فرهنگ را نهادینه خواهند کرد همانطور که در هفت ماه اخیر ۱۵۰ هزار جلد کتاب کتابخانههای شهرستان ساری به ۱۸۵ هزار جلد رسید.
وی ضمن بیان اینکه بخش اساسی فعالیتهایشان مربوط به کودکان و نوجوانان است، گفت: «با اجرای طرحهایی مانند کارگاه کتابسازی که طی آن دانشآموزان با ساخت یک کتاب به ارزش واقعی کتاب پی میبرد یا طرح قصهگویی خلاق که با همکاری کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان صورت گرفته و در آن بچهها قصههای خودنوشتهشان را تعریف میکنند، توجه آنها را به کتاب جلب میکنیم. وارد کردن فرد به دنیای کتابخوانی شاید سخت باشد اما زمانی که وارد شود دیگر نمیتواند دل بکند. مانند اینکه ما عضوی داریم که با پای شکسته هم سر وقتش به کتابخانه میآید و کتابش را میخواند.»
علیزاده سیر مطالعاتی کودکان و نوجوانان را رو به بالا ارزیابی کرد و گفت: «وقتی کودکان و نوجوانان وارد کتابخانه میشوند، در کنار دانش خودشان در مورد کتابها، با پرس و جو و راهنمایی کتابدارها به انتخاب کتاب مفید که در محدوده سنیاش باشد، میرسد. تمایل بچهها به کتب مرجع عمومی زیاد است و با اینکه مرجع هستند و نباید امانت داد، به اصرار از کتابخانه به امانت میگیرند؛ در عین حال قصه و داستان هم همیشه جایگاه خاص خود را نزد این بچهها دارد. به عنوان مثال روز دوشنبه کودکان ونوجوانان کتابهای «حسنی میره پهنه کلا به تکیه امام حسین»، «امام زاده عباس: نگین شهر ساری»، «ملامجدالدین: سفیر مهربان امام صادق»، «امام زاده یحیی: ستاره درخشان ساری» از طاهر خوش ساروی را با آگاهی کامل از متن کتاب و حتی میزان ثقیل بودن کلمات به کار رفته در آن به نسبت سن خودشان، نقد کردند.»
سرپرست کتابخانههای عمومی شهرستان ساری نقش و تلاش مدیران دستگاههای اجرایی مربوط به امور فرهنگی را پررنگ دانست و گفت: «هدف اصلی مدیران تأثیرگذاری بر کودکان و نوجوانان است زیرا شاید نتوانیم بزرگسالان را تغییر دهیم اما قطعا در نشان دادن مسیر درست به این نسل نوپا موفقیت حاصل خواهد شد. یک عضو خردسال که از این کتابخانه خارج میشود با پنج نفر همسن و سال خود بازمیگردد و همین نشانهی تغییر و امید است. نقش ارگان۲هایی مانند شهرداری نیز میتواند کمکرسان باشد. شهرداری ساری گرچه به ما بدهکار است اما معاونت فرهنگی آن در بسیاری از برنامهها با ما همکاری دراد و مثلا در یکی از برنامههای پیشرویمان قصد داریم تا از سراهای تداوم آن که متعلق به خانوادههاست، برای آگاهیبخشی به خانوادههای حاضر در این مکانها استفاده کنیم.»
علیزاده آینده را پر از رؤیاهای امیدوارانه میبیند اما معتقد است: «تا زمانیکه بچهها عضو کتابخانههای ما نشوند، به جز تبلیغات در سطح شهر و مدارس و غیره برای بالابردن آگاهی خانوادهها نسبت به ضرورت عضویت فرزندانشان در کتابخانهها و یا نصف کردن میزان حق عضویت سالانه که دههزار تومان است، کار دیگری نمیتوانیم بکنیم. خانواده با بیشترین تأثیر حرف اول را میزند. خانوادهها هم این واقعیت را میدانند اما برای مسائل دیگر وقت میگذارند و یا اینکه علایق خودشان را مهمتر تلقی میکنند و اینجاست که بچه از دست میرود و هفت سال نخست زندگیاش بدون دیدن حتی یک کتاب در دست پدر یا مادر میگذراند. البته علاقه ذاتی به کتاب و مطالعه نیز مهم است. اما وقتی نه خانواده یاری کند و نه بچه علاقه داشته باشد، چه کار میتوان کرد جز همچنان ادامهی تلاش برای فرهنگسازی. گرچه روند مطالعاتی خانوادهها مطلوب نیست اما من به کتابخوان شدن کودکانمان خوشبین هستم زیرا با گذاشت زمان بالاخره به درک اینکه چیزی جز آگاهی و دانش برایشان مفید نیست، خواهند رسید.»
ارسال دیدگاه