هشتم تیرروز مبارزه با سلاحهای شیمیایی و میكروبی

به گزارش پانا شهرستانهای تهران ،در جنگ تحمیلی ۸ ساله رژیم عراق ،بهره گیری از چالش های میان تهران و واشنگتن، با تحریك كاخ سفید و با هدف رسیدن به امیال خود، مرزهای غربی كشورمان را مورد تاخت و تاز قرار داد.

این جنگ به لحاظ بسیاری پارامترها، با سایر نزاع های چند سال اخیر متفاوت بوده، استفاده از جنگ افزارهای شیمیایی در این جنگ از سوی رژیم عراق یكی از این پارامترها بود كه هیچگاه دراین وسعت و در هیچ نزاع منطقه ای به كار نرفت .

وسعت این اقدام غیرانسانی و مغایر با قوانین بین المللی به حدی بود كه حتی شهروندان عراقی نیز از آن در امان نماندندو اسفند ماه ۱۳۶۶ یادآور خاطره تلخ بمباران شیمیایی شهر حلبچه در منطقه كردستان عراق است كه طی آن صدها نفر از اهالی منطقه جان خود را از دست دادند.

اولین مرتبه كه ارتش عراق از سلاح شیمیایی در جنگ استفاده كرد مربوط به ۲۷ مهرماه ۱۳۵۹ در منطقه جنوب، استان خوزستان است که در این سال عراق چهار بار از سلاح شیمیایی از نوع تاول زا (گاز خردل) استفاده كرده ویک مصدوم و ۲۰ شهید به دنبال داشت .

حملات شیمیایی ارتش بعث در سال های شصت و شصت ویک عملیات های پیاپی رزمندگان اسلام، گسترش یافت و در سال شصت عراق ۶ بار از این سلاح مرگبار و غیر انسانی استفاده كرد كه باز در همان منطقه (جبهه های جنوب) و از همان نوع تاول زا بودو این بار ۱۰۱ نفر به شهادت رسیدند .

در سال۱۳۶۱، در عملیات والفجر مقدماتی ۱۲ بار مناطق غرب و جنوب مورد اصابت بمب های شیمیایی قرار گرفت و جبهه میانی، غرب و شمال غرب و بخشی از استان های ایلام، آذربایجان غربی، اردبیل، باختران، كردستان و سلیمانیه و در عملیات های والفجر ۲ و ۴ در سال شصت ودو، ۶۴ بار مورد اصابت بمب های شیمیایی از نوع تاول زا(خردل) و اعصاب (تابون) قرار گرفتندوبر اثر این حملات وحشیانه و غیر انسانی صدها نفر شهید و هزاران نفر مصدوم شدند

تلاش‌های بین‌المللی به منظور ممانعت از استفاده از سلاح‌های شیمیایی
اولین تلاش‌ها برای اعمال ممنوعیت استفاده از جنگ افزارهای شیمیایی و بیولوژیک در اعلامیه‌های ۱۸۶۸ سن‌پترزبورگ، ۱۸۷۴ بروکسل و ۱۸۹۸ لاهه نمایان شد، اما هیچ کدام از آن‌ها به تنظیم یک معاهده بین‌المللی منجر نشدو در نتیجه کوشش‌های فراوان، سرانجام در سال ۱۹۰۷، یک معاهده بین‌المللی که از نظر حقوقی تعهدآور بود، تنظیم شد، اما با شروع جنگ جهانی اول، کنوانسیون ۱۹۰۷ لاهه نتوانست از وقوع جنگ شیمیایی ممانعت کند .

در ۱۶ دسامبر ۱۹۱۷، مجمع عمومی سازمان ملل قطعنامه منع، توسعه، تولید و انباشت جنگ افزارهای میکروبی و سمی و نابودسازی آن‌ها را تصویب کردو در فاصله دو جنگ جهانی به واسطه اثرات وحشتناک سلاح‌های شیمیایی، پروتکل ۱۹۲۵ ژنو منعقد گردید.

این پروتکل، به ممنوعیت استفاده از گازهای سمی و خفه‌کننده در جنگ‌ها و روش‌های جنگ بیولوژیک اختصاص داردودر پایان کنفرانس نظارت بر تجارت بین‌الملل تسلیحات ومهمات تدوین و امضا گردید،پروتکل ژنو مهمترین توافقنامه بین‌المللی در مورد سلاح‌های میکروبی و شیمیایی است .
در سال ۱۹۴۸ودر چارچوب فعالیت‌های سازمان ملل درباره خلع جنگ افزار، کمیته جنگ‌افزارهای متعارف، جنگ افزارهایی شیمیایی را به نام جنگ‌افزارهای نابودی گروهی، درکنار جنگ‌افزارهای هسته‌ای قرار داد.

نخستین قطعنامه گردهمایی همگانی سازمان ملل درباره جنگ‌افزارهای شیمیایی در سال ۱۹۶۶به تصویب رسید ودر سال ۱۹۶۸مجمع همگانی، دبیرکل را مأمور کرد تا گزارشی درباره آثار زیان‌بار جنگ‌افزارهای شیمیایی ارائه نماید .
در پی تلاش‌هایی که برای جلوگیری از ساخت، تولید، انبار کردن وکاربرد جنگ‌افزارهای شیمیایی و میکروبی صورت گرفت، پیمانی در سال ۱۹۷۲ به امضا رسید و بر پایه آن،دولت‌های امضا کننده پایبند شدند که تحت هیچ شرایطی جنگ افزارهای بیولوژیک را فرآوری و انبار نکنند و از گسترش آن خودداری ورزند .

. در سال ۱۹۹۲ نیز کنفرانس خلع جنگ افزار در ژنو پیش نویس و طرح کنوانسیون بازداری جنگ افزارهای شیمیایی را تهیه و به سازمان ملل تقدیم کردکه گردهمایی همگانی سازمان ملل آن را در ۲۴ماده و ۳ پیوست دردسامبر سال ۱۹۹۲با اجماع به تصویب رساندو این کنوانسیون از ۲۹ آوریل ۱۹۹۷ لازم‌الاجرا گردید .

/خبرنگار : امیر غلامی/